Morgunblaðið - 22.12.1979, Qupperneq 20

Morgunblaðið - 22.12.1979, Qupperneq 20
20 MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 22. DESEMBER 1979 „Nauðsynlegt að kristileg viðhorf nái til fólksins“ Rabb við fjölmiðlastjóra norska kristniboðssambandsins í NOREGI eru starfandi nokkur kristniboðsfélög, sem hafa það að höfuðmarkmiði að senda kristni- boða til starfa í þróunarlöndum sem og iðnaðarlöndum, þar sem kristin trú hefur fest litlar eða engar rætur. Hafa þessi samtök öll fjöldamarga starfsmenn á sínum snærum bæði tii starfa heima við til kynningar á kristni- boðsstarfi og til að fara í fjarlæg lönd til kristniboðs- og hjálpar- starfa. Eitt þessara félaga er Norsk luthersk misjonssamband (NLM) eða norska lútherska kristniboðssambandið. Hefur Samband ísl. kristniboðsfélaga verið í nánu samstarfi við norska félagið um að senda út starfs- menn, en á vegum íslenska sam- bandsins eru nú þrenn hjón að starfi í Afríku, tvenn í Eþíópíu og ein í Kenýa. Umfangsmikill þáttur í starfi NLM er útgáfustarfsemi hvers konar og ræddi blm. Mbl. fyrir nokkru við Asbjörn Kvalbein sem er eins konar fjölmiðlastjóri, en NLM hefur ekki aðeins útgáfumál með höndum heldur starfrækir og miðstöð er framleiðir ýmiss konar útvarpsefni til sendingar í fjöl- mörgum löndum. Asbjörn Kvai- bein hefur um árabil starfað hjá NLM. Hefur hann m.a. verið ritstjóri blaðanna Ungdom og Tiden og Utsyn og fyrir fáum árum dvaldi hann nokkur ár í Bandaríkjunum til að fullnuma sig í fjölmiðlafræðum. Er verkefni hans hjá NLM nú yfirumsjón með fjölmiðlastarfi og tekur hann síðan við starfi rektors skóla er menntar fólk til starfa við fjöl- miðla. Asbjörn var fyrst spurður um sögu sambandsins, hvað hefði fyrst gerst í úgáfumálunum: — Fyrsta verk Kristniboðssam- bandsins í útgáfumálum var bóka- útgáfa og var lengi vel eina útgáfustarfsemin, en árið 1891 hóf sambandið að gefa út tímaritið Utsýn. Kemur það nú út 40 sinnum á ári og flytur fréttir og frásagnir af kristniboðsstarfi okk- ar og annarra en okkar starf fer nú fram í 10 löndum. Upplag blaðsins er um 44 þúsund eintök og er enn á uppleið, en meðal áskrifenda eru nokkrir Islend- ingar. Við gefum einnig út fleiri blöð, barnablaðið Bláveisen, ungl- ingablaðið Ungdom og Tiden, sem kemur út 6—8 sinnum á ári og sem fylgirit með þessum blöðum, fá áskrifendur ársfjórðungslega tímaritið Ut i all verden, sem einnig greinir í máli og myndum frá kristniboðsstarfi. Auk þessara stóru blaða eru gefin út í tengslum við Sambandið 35 smærri blöð, sem kristniboðsfélögin úti um landið sjá um. — Hvers vegna er lögð svo mikil áhersla á útgáfustarf? — Við teljum hið skrifaða orð mikilvægt og okkur finnst greini- legt að ná megi til margra með t.d. blöðum og tímaritum auk bók- anna, því meðal lesenda eru mun fleiri en aðeins þeir sem eru trúaðir og margir vilja fylgjast með starfsemi kristniboðanna og styðja hana þótt 'þeir séu ekki endilega strangtrúaðir. Blöðin eru líka mikilvægur tengiliður við alla þá sem styðja starf okkar, en samanlagt náum við til milli 100 og 200 þúsund manns. — Útgáfumálin hafa tekið ýms- um breytingum í tímans rás og yfirtók t.d. fyrirtækið Lunde- forlag fyrir 30 árum bókaútgáfu Sambandsins og er hún því nú rekin sem sjálfstætt fyrirtæki, en undir stjórn NLM. Gefur hún út Asbjörn Kvalbein er hér með teikningu að hinu nýja aðsetri fjölmiðlastöðvarinnar. 40—50 bókatitla á ári, bækur um kristniboð, fræðandi bækur um kirkju og kristni, einnig kennslu- bækur, barnabækur og almennar bækur, sem þykja eiga erindi á markað. Meðal annars hefur Lunde-forlag gefið út bók eftir Bjarna Eyjólfsson, sem var í 33 ár formaður Sambands ísl. kristni- boðsfélaga. Og svo sem áður var vikið að hefur NLM lengi starfað að útvarpsmálum. — Fyrir 23 árum byrjuðum við með sendingar gegnum kristilegu útvarpsstöðina Trans World Rad- io sem var í Tangier í Norður- Afríku og var sent á stuttbylgjum til Noregs. Stöðin var þjóðnýtt og var þá flutt til Monte Carlo þar sem hún er enn og þaðan hefur verið útvarpað hálftíma á dag sendingum til Noregs, auk send- inga TWR til fjölmargra annarra landa. Allt efni, sem sent er út á Einn starfsmanna Lunde-bókaútgáfunnar, en hún gefur út ýmiss konar fræðsiurit og bækur um kristniboð, frásagnir og aðrar kristiiegar bækur. r • • * Armann Qrn Armannsson: Byggung — lækkun byggingarkostnaðar? BYGGUNG afhendir íbúðir: EIGENDL’R tvcnja her bernja ibúða við Eiðis- granda, sem nú er verið að afhenda hjá ByggunK. BytOt'nKasamvinnufélagi ui«í fólks í Reykjavik. fullbúnar með frágenit- inni sameign. þurfa að- eins að greiða fyrir |i»'r 8,1 milljón króna Sé reiknað með |ivi að við- komandi hafi lagi fram lifeyrissjóðslán að up|i- haeð 3 milljónir króna og sú upphæð logð við ö.l milljónir króna sem við- komandi fa-r að láni hjá Húsnæðismálasljórn rikisins kemur i Ijós að hann er með i hondunum 104* ibuðarverðsins briggja herla'rgja ibúð- ir sem nú er verið að afhenda kosta 10 4 millj- ónir króna og sé gengið úl frá sðmu forsendum o« hér að framan hefur við- komandi eigandi i hond- unum 81'J kaupverðs ibúðarinnar EjOgurra herbergja ibúðir kosia 12 0 milljónir króna or miðað við somu forsendur hefur eigandi slikrar ibúðar 66': af ibúðarverðinu i hondun- - um. þ.e. V4 milijónir króna i Húsmeðismála- stjórnarlám og 3 milljónir i lifeyrissjoðslám OyKífuna fekk ulhlulað luft fyrir ihúftirnar i msri IDTs >« Eigendur 2ja herbergja íbúða fá greitt til baka ramdutjftra frlxpini. hafa lim amkvarmdir grnifiA um vift byggjur neml áaetlun og rr búiil vift innsr fyrír ) lokift vrréi vift aft afhrnda kemur ari - hafi þeir lagt fram 3ja milljún krúna iíf- eyrissjódslán að við- bættu 5,4 milljún krúna láni frá Húsna'ðismóla- stofnun ríkisins. en ibúðirnar eru af- hentar tilbúnar á 8.1 milljún krúna fyrir okkur þsr sem vift hðfum fjárfrit mikift , larkjum ýmits afhrndir tvrggja _ ibúðir fyrir 8.1 milljón króna koaur samsvarandi rign á 104 milljftnir króna og fjðg- almrnnum mi urra hrrbrrgja ibúftir. em milljónir kr sfhrnUr eru á lt9 milljónir þrim upplýai krftna hjá Byggung, koiu á hefur aflaft aá rkafti frá 30-34 í tilefni frétta um byggingar- kostnað íbúða frá Byggingasam- vinnufélaginu Byggung, telur und- irritaður þær gefa tilefni til nokk- urra athugasemda í þeim tilgangi að skýra nokkuð hvernig búið*er að byggingariðnaði á íslandi, ef verða mætti til þess að skapa umræðu um þau mál, en umræða er til alls fyrst. Það skal tekið fram, að Byggung sf. er að mörgu leyti vel rekið byggingarfyrirtæki og nýtur framúrskarandi dugandi fram- kvæmdastjóra, sem rekur sitt fyrirtæki vel og kann að auki vel að spila á kerfið eins og það er gjarnan kallað. Þannig hefur hon- um tekist að reisa stórhýsi við Eiðsgranda, þar sem íbúðir eru sennilega á tiltölulega hagstæðu verði, enda þótt sambærilegur verðlagsgrundvöllur væri notaður. Hitt, að slá því fram að 2ja herbergja íbúð kosti átta milljónir króna (greiddar á undanförnum rúmum þremur árum), og bera það síðan saman við verðlag íbúða, sem verið er að hefja byggingu á og á eftir að greiða að fullu, er eins og hver önnur brella gerð til þess að reyna að útvega fyrirtæk- inu lóðarskika til þess að halda áfram framkvæmdum, sem það sannarlega vantar eins og flest önnur fyrirtækjum, sem starfa á þessu sviði hér í Reykjavík. Þar sem ekki er ætlunin að gagnrýna þetta fyrirtæki eða framtak þess, verður hér ekki fjallað um atriði eins og eigið vinnuframiag eigenda, kosti há- hýsis í stað 3—4 hæða húss, húss á mjög kostnaðarsömum grunni, forgagn í framkvæmdalánakerfi og ógerðar framkvæmdir eins og utanhússfrágang og lóð. Nei, Byggung er ágætt dæmi einka- framtaksins, sem vílar ekki fyrir sér að nýta sér pólitíska kosti samvinnufélagsformsins í kerfinu og er kannski ekki nema gott eitt um að að segja? Byggingarfyrirtæki í Reykjavík vantar lóðir. Það er ekki nein ný bóla og hefur svo oftast verið um langt árabil. Það hefur sennilega verið algengasta orsök þess að vel rekin fyrirtæki hafa lognast út af eða orðið gjaldþrota og a.m.k. ásamt verðbólgunni og lánakerf- inu verið þess valdandi að upp- bygging í iðnaðinum er enn nánast á frumstigi. íslendingar eru al- mennt áratugum á eftir ná- grannaþjóðum í uppbyggingu byggingariðnaðar og er Reykjavík þar einna verst á vegi stödd. Lóðaskortur í Reykjavík, ásamt úthlutunarstefnu til einstaklinga með forgang er til dæmis eina augljósa skýringin og einföld skýring á að íbúðir í Reykjaík eru að meðaltali nær fjórðungi dýrari en á Akureyri. Stjórnvöld á Akur- eyri hafa fyrir löngu skilið nauð- syn nægs lóðaframboðs enda hafa traust byggingarfyrirtæki náð að byggja sig þar upp eðlilega og með því náð allt annarri framleiðni en þekkist í Reykjavík. Og merkilegt nokk held ég að ég fari með rétt mál, að í þessu höfuðvígi sam- vinnustefnunnar, Akureyri, sé ekkert byggingarsamvinnufélag. í óðaverðbólguþjóðfélagi, þar sem kostnaður allt að því tvöfald- ast á hverju ári, verður kostnaður fjármagns í raun jafn verðbólg- unni að viðbættum raunvöxtum. Einkafyrirtæki, sem stundar byggingaframkvæmdir fyrir hinn almenna kaupanda, sem hefur kosið að ljúka íbúðum endanlega eftir sínum smekk þ.e. ráða e.t.v. lit málningar og gerð gólfklæðn- ingar og innréttinga á ekki fræði-. lega nokkra möguleika á fram- kvæmdaláni úr Byggingarsjóði ríkisins. í stað þess að fá húsnæð- ismálalán greitt í jöfnum greiðsl- um á 18 mánuðum frá því að byggingarframkvæmdir hefjast, getur þannig fyrirtæki í besta falli búist við að fá fyrsta hluta láns 3—4 mánuðum eftir að húsið er fokhelt og lánið síðan allt á næstu átján mánuðum eftir að sambýl- ishús er orðið fokhelt (sérstaklega ef um háhýsi er að ræða) er það eðlilegur byggingarhraði að hús- inu sé lokið. Þannig er Húsnæð- ismálastjórnarlán til einkafyrir- tækja að raungildi aðeins um tæpur helmingur þess sem það er til byggingasamvinnufélagsins svo ekki sé nú rætt um verkamanna- bústaðakerfið! . Þrátt fyrir fögur orð í mörg ár um að breyta þessu augljósa og fáránlega misræmi situr enn allt við það sama, því miður. Aðrar þjóðir hafa fyrir löngu komið auga á að traustur bygg- ingariðnaður er einn af hornstein- um öflugs efnahagslífs. Það er t.d. almennt viðurkennd skoðun í Vestur-Þýskalandi að nútíma þjóðfélag geti ekki staðist án vel skipulagðs verktaka- og bygg- ingariðnaðar. Vonandi auðnast okkur að viðhalda nútíma þjóðfé- lagi á íslandi. P.S. Það var ekki ætlunin að gera verðlag íbúða hjá Byggung að sérstöku umræðuefni, en vegna leiðara Morgunblaðsins í dag þar sem virðist gæta sama misskilnings um samanburð á tölum og komið hefur fram svo oft áður hjá aðilum, sem þykjast byggja sérstaklega ódýrt, þykir rétt að fara um það nokkrum orðum. í verðbólgu eins og ríkt hefur á íslandi undanfarin ár er ekki hægt að fá raunhæfan samanburð, nema með því að verðreikna hverja greiðslu til ákveðins tima samkvæmt byggingarvísitölu. Þar sem það er e.t.v. nokkuð flókið mál, verður hér látið nægja að nefna dæmi um kaupverð og greiðslu 3ja íbúða á sambærilegum tíma, allar í háhýsum, sambærilegar að stærð: Byggung: Ný íbúð í Breiðholti 2 ára íbúð í tilb. undir tréverk: Breiðholti: Aíh. des. 79. Greiðslur Afh. apríl 79. Apríl 1978. ágúst '77 1.200 júní 78 600 nóv 77 1.000 120 þ.x6 mán. 720 júlí 500 .des 77 500 140 þ.x6 mán. 840 nóv. 2000 feb. 78 1.500 160 þ. xl8 mán. 2.880 5x220 mán. 1.100 maí 78 500 Framkv.lán jan 79 600 ág. 78 500 18x300 þ. 5400 feb. 79 600 nóv. 781.500 11.040 mars.—júní Lán yfirt. 1.900 5x400 Veðdeild 2.000 7.400 3x1.200 3.600 11.000 Dæmi þessi sýna hvað erfitt er að bera saman hvort um hagkvæmari verð er að ræða hjá einum en öðrum. Þau sýna að mati undirritaðs einnig að uppsláttur umrædds fyrirtækis, Byggungs, um einkar ódýrar íbúðir er fyrirsláttur einn, nema gerður sé raunhæfur samanburður. Undanfarin ár hafa risið upp nokkuð reglulega alls kyns fyrirtæki, sem slegið hafa um sig með því að byggja ódýrar en allir aðrir. Fyrirtæki þessi hafa oftast náð því aö lifa í 2—3 ár og síðan dáið drottni sínum. Það segir sína sögu, en meginatriðið er að búa þarf byggingariðnaði viðunandi starfsaðstöðu. Reykjavík, 20.12. 1979. F.h. Verktakasamband íslands, Ármann Ö. Ármannsson.

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.