Morgunblaðið - 22.01.1980, Blaðsíða 36

36
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 22. JANÚAR 1980
STRJÁLBÝLI
Framkvæmdastofnun ríkis-
ins. hyKKdadi’iid. hvfur á und-
anfórnum árum safnað saman
0« unnið úr marKvíslcKum fróð-
lcik um atvinnu- ok fclaKslcKa
st(>óu einstakra by«KÓa ok
landshluta. Síftla liðins árs
komu frá stofnuninni tveir
ha'klinKar. annar um haKtölur
byKKÓa á Vcsturlandi ok hinn
um sama cfni á Austurlandi.
Hcr á cftir vcrður lítillcKa
kIukkuö í þcnnan fróðlcik. mcð-
altckjur framtcljenda ok at-
vinnuskiptinKU cinstakra
byKKÖa á Vesturlandi. Fjallað
verður um Austurland á næstu
Strjálbýlissíðu Mhl.
Meðaltekjur í
hlutfalli viö
landsmeðaltal
Samkvæmt haKtölum þessara
staða eru meðaltekjur framtelj-
enda á Vesturlandi í hlutfalli við
landsmeðaltal (brúttótekna)
1978 þessar:
Akrancs .............106.6
Borgarnes ........... 97.2
Hellissandur, Rif ...104.0
• Ólafsvík: Frumvinnsla 157
mannár, öll í fiskveiðum — 34%.
Úrvinnsla 210.1 mannár (fisk-
iðnaður 136.9, annar iðnaður
18.9, byggingar 49.2, rafveitur/
vatnsveitur 5.1) — 45.7%. Þjón-
usta 93 mannár (verzlun/við-
skipti 25.6, samgöngur 22, önnur
þjónusta 45.5) — 20.3% Mannár
alls 460.
• Grundarfjörður: Frum-
vinnsla 110,7 mannár (landbún-
aður 23.1, fiskveiðar 87.6) —
35.4%. Úrvinnsla 134.6 mannár
(fiskiðnaður 105, annar iðnaður
6.8, byggingar 22.8) — 43.1%.
Þjónusta 67,4 mannár, (verzl-
un/viðskipti 23.6, samgöngur
16.3, önnur þjónusta 27.5) —
21.5%. Mannár samtals 313.
• Stykkishólmur: Frumvinnsla
84.7 mannár (landbúnaður 5.3,
fiskveiðar 79.4) — 18.6. Úr-
vinnsla (fiskiðnaður 100.2, annar
iðnaður 84.7, byggingar 19.2,
rafveitur/vatnsveitur 7.7) —
46.3%. Þjónusta 160 mannár,
(verzlun 45, samgöngur 21, ann-
að 94.2) — 35.1%. Mannár alls
457.
• Búðardalur: Frumvinnsla
44.9 mannár (landbúnaður 43.3,
Borgarnes. Rúmlcga 1500 íbúar. Þjónustumiðstöð fyrir nærliggjandi héruð. Þar vinna tæplcga 53%
mannaflans við úrvinnslugrcinar, aðallega úr búvöru og við byggingariðnað, og rúmlega 46% við
þjónustustörf. opinber störf. verzlunarstörf og samgöngur.
Byggðakjarnar
w
a
Vesturlandi:
ATVINNUGREINAR
OG TEKJUHLUTFALL
Ólafsvík ................107.1
Grundarfjörður .......... 92.9
Stykkishólmur ........... 93.5
Búðardalur .............. 94.6
Skipting mannafla
á atvinnugreinar
Fróðlegt er að skoða þetta
tekjuhlutfall með hliðsjón af
skiptingu mannafla á atvinnu-
greinar í þessum byggðarlögum.
• Akranes: Þar eru 178 mannár
í frumvinnslu 1977 (4.5 í land-
búnaði og 173.5 í fiskveiðum) -
eða 10.1%. 1026,7 mannár í
úrvinnslugreinum (fiskiðnaði
295.6, öðrum iðnaði 536.5, bygg-
Iingum 181.2, rafveitur/vatns-
veitur o.fl. 13.4), — eða 57.3%. í
þjónustugreinum eru 582.4
mannár (verzlun/viðskipti 127,
samgöngur 106,8, önnur þjón-
usta þ. á m. opinber 348.6) — eða
32.6%. Mannár samtals 1787.
• Borgarnes: Þar eru aðeins 4,2
mannár í frumvinnslu (3.1 í
landbúnaði, 1.1 í fiskveiðum) —
eða 0.7%. Úrvinnsla 385.2 mann-
ár (fiskiðnaður 6.7, annar ið-
naður 165.9, byggingar 206.5,
rafveitur/vatnsveitur o.fl. 6.1) —
eða 52.9%. Þjónusta 336.9 mann-
ár (verzlun/viðskipti 192.2, sam-
göngur 24.8, önnur þjónusta
'19.9) — eða 46.6%. Mannár
samtals 726.
i • Ilcllissandur — Rif: Frum-
vinnsla 99.8 mannár (landbún-
aður 2.3, fiskveiðar 97.5) —
40,8%. Úrvinnsla 80.2 mannár
(fiskiðnaður 61.2, annar iðnaður
3.2, byggingar 15.8) — 32.7%.
Þjónusta 65 mannár (verzlun 4.3,
I samgöngur 29.5, önnur þjónusta
j 31.3) — 26.5%.Mannár samtals
1 245.
fiskveiðar 1.5) — 25%. Úrvinnsla
60 mannár (fiskiðnaður 1.8, ann-
ar iðnaður 16.6, byggingar 39.4,
rafveitur/vatnsveitur 2.2) —
33.3%. Þjónusta 75.3 mannar
(verzlun/viðskipti 30.9, san-
göngur 18.4 og önnur þjónustí
26) — 41.7%. Mannár alls 180.
Uppruni tekna
eftir atvinnu
I framangreindum upplýs-
ingaritum byggðadeildar er og
að finna samanburð á tekjum
starfsstétta í hverjum byggða-
kjarna. Of langt mál yrði að fara
nákvæmlega ofan í saumana á
þeim samanburði. Hér verður
aðeins lítillega gluggað í „upp-
runa tekna eftir aðalatvinnu
framteljandi árið 1978“ í tveim-
ur sveitarfélögum, dæmigerðu
sjávarplássi, Ólafsvík, og dæmi-
gerðum þjónustukjarna í tengsl-
um við landbúnað, Borgarnesi.
• Ólafsvík: Þar eru hæst með-
allaun (brúttó) hjá bílstjórum
(13 framteljendur) með 5.2 m.
kr., þar næst sjómenn (152
framt.) 4.9 m. kr., bankastarfs-
menn (9) 4.4 m. kr., bygginga-
menn (35) 3.9 m. kr.. opinber
þjónusta og önnur þjónustustörf
(68) 3.8 m. kr., starfsfólk í
fiskiðnaði (124) 3.3 m. kr. og
aðrir minna. Lægstir eru verzl-
unarmenn (23) með tæplega 2.3
m. kr.
• Borgarnes: Þar eru hægt
meðallaun í opinberri þjónustu
(71 framt.) 4.8 m. kr„ næst hæst
hjá bankamönnum (13) tæplega
4.6 m. kr„ bílstjórar og starfs-
fólk við flutninga (54) 4.5 m. kr„
byggingamenn 3.7 m. kr„ fólk í
iðnaði 3.2 m. kr„ verzlunarmenn
Fjölmennust byggö: Akranes
(73) 3.1 m. kr. og aðrir minna.
Lægstir eru þeir, sem vinná við
landbúnað (4) 1.3 m. kr.
Akranes
Fjölmennasti byggðakjarni
Vesturlands er Akranes. Ibúar 1.
desember 1978 4.768 (2331 karl.
2437 konur). Frá staðnum fluttu
1978 194 einstaklingar en til
hans 256, eða 62 umfram brott-
flutta. íbúar á sama tíma 1977
voru 4.644. Fjölgun milli ára var
því 2.67%. Alls voru 1787 ein-
staklingar vinnandi á Akranesi
1977: 10.1% í frumvinnslu (nær
eingöngu fiskveiðum), 57.3% í
úrvinnslugreinum, aðallega iðn-
aði og fiskvinnslu, og 32.6% í
þjónustustörfum.
Tekjuhæsta starfsstétt á
Akranesi 1978 voru sjómenn
(fiskveiðar), 210 framteljendur,
með 5.4 m. kr. meðaltekjur
(brúttó). Þar næst koma þeir er
vinna við flutninga, 5.1 m. kr.,
bílstjórar 4.9 m. kr„ opinberir
starfsmenn 4.8 m. kr., iðnaðar-
menn 4.0 m. kr. og aðrir minna.
Alls bárust 52.734 tonn af
fiskafla og öðru sjófangi á land á
Akranesi 1977, mest af loðnu
36.400 tonn, þar næst af þorski
8.462 tonn, þá hörpudiskur 2030
tonn og minna af öðrum tegund-
um. Verðmæti þessa afla úr sjó
var u.þ.b. 1.3 milljarðar króna
sem að sjálfsögðu margfaldast
við vinnslu til útflutnings. Fyrst
voru 13.000 tonn, söltuð 3.700,
hert 350, brædd 33.500 og unnin
á annan veg 30.
sf.
Frá Stykkishólmi. Tæplega 1200 íhúar. Þar vinna 46,3% mannafla við úrvinnslugreinar, aðallega
fiskvinnslu og iðnað, 35% við þjónustu, en 18,6% við frumvinnslu, einkum fiskveiðar. Myndin er frá
hjarta sjávarplássins, höfninni.