Morgunblaðið - 22.03.1980, Qupperneq 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 22. MARZ 1980
„The
Ink
Spots“
og söngur þeirra
Fyrir nokkrum áratugum hlust-
uðum við unglingarnir á Ink Spots
kvartettinn syngja og höfðum unun
af. í óskalagaþáttum sendum við
hvort öðru kveðjur með lögum
þeirra. Það má ef til vill segja, að
þeir hafi verið þeirra tíma Bee
Gees.
Ink Spots kvartettinn aflaði sér
frægðar á árum seinni heimsstyrj-
aldarinnar og var í miklum metum
allan fimmta áratuginn. Eftir það
var hljóðara um þá, enda skildust
leiðir þeirra fjórmenninga, en einn
þeirra að minnsta kosti, söng fram
á sjöunda áratuginn. Þeir komu
víða fram, á sínum tima, sungu í
nokkrum kvikmyndum og á margar
hljómplötur.
Kvartettinn skipuðu: Bill Kenny
tenór, Orville „Happy“ Jones, sem
talaði inn á milli söngsins með sinni
djúpu rödd, Charlie Fuqua, sem auk
þess að syngja spilaði á gítar, og
Ivory D. Watson. Þeir voru allir
þeldökkir Bandaríkjamenn.
Mörg lögin, sem þeir sungu eru
mjög minnisstæð, má þar nefna
„My Prayer", „I’ll never smile
again", „Whispering" og „When the
swallows come back to Capistrano."
Síðastnefnda lagið heyrist stund-
um sungið í útvarpinu með íslensk-
um texta eftir Jón Sigurðsson: Senn
fer vorið á vængjum yfir flóann,
nefnist það.
En lög sungin af Ink Spots
kvartettinum hafa ekki heyrst lengi
í útvarpinu, eftir því sem best er
vitað. Er það eiginlega undarlegt,
að ekki skuli hafa komið upp á
yfirborðið plötur með þeim, þegar á
annað borð er verið að dusta rykið
af eldri dægurlögum.
Það myndi áreiðanlega hlýja
mörgum um hjartarætur að heyra
söng þeirra Ink Spots manna og
lögin sjálfsagt rifja upp skemmtí-
legar stundir, þegar setið var við að
hlusta á þá í góðum félagsskap hér
áður fyrr.
Við sungum auðvitað með, þegar
við hlustuðum á Ink Spots, lærðum
textana eins og páfagaukar og
höfðum eftir á ensku, sjálfsagt oft
án þess að gera okkur grein fyrir
efninu. Það verður að minnsta kosti
að játast, að lítt hugsaði dálkahöf.
út í þetta Capistrano, sem þeir
sungu um. En tekstinn á ensku, var
að ég held á þessa leið. „When the
swallows come back to Capistrano,
that’s the day when I’ll be coming
back to you“, o.s. frv. En Capistrano
er sannarlega til, komst að því
löngu seinna, það er meira að segja
fornfrægur staður, miðja leið á
milli Los Angeles og San Diego í
Kaliforníu.
Kalifornía var upphaflega undir
stjórn Spánverja (og Mexicono
1822) áður en fylkið varð hluti
Bandaríkja Norður-Ameríku árið
1850. Spánarkonungur vildi boða
nýlendubúum fagnaðarerindið hann
sendi leiðangra undir stjórn Gaspar
de Portola til stofnunar trúboðs-
stöðva árin 1769 og ’70, fyrstu
stöðvarnar voru reistar í San Diego
og Monterey. Næstu fimmtíu árin
stofnuðu Spánverjar alls 21 stöð, og
það tímabil jafnan nefnt trúboðs-
tímabil.
Árið 1776 var hafist handa við að
reisa trúboðsstöðina, sem kennd er
við dýrlinginn John frá Capistrano,
San Juan Capistrano, sem var einn
krossfaranna. Lokið var við litla
kirkju eða kapellu ári seinna, en
loks tuttugu árum síðar var byrjað
á stærri kirkju, sem lokið var við
árið 1806. En menn nutu hennar
skemur en til stóð, hún eyðilagðist
að mestu í jarðskjálfta sex árum
síðar. Þar á meðal kirkjuturninn,
sem sást langt að eða í tíu mílna
fjarlægð. Við upphaf 19. aldar var
dagleið á milli trúboðsstöðvana, þá
miðað við ferð í vagni dregnum af
uxa.
En það er svo aftur af svölunum
að segja, sem sungið er um í
fyrrnefndu Iagi, þær koma aftur til
Capistrano.
Ár hvert koma þær á nákvæm-
lega sama degi 19. mars, fyrstar
allra fugla og því sannkallaðir
vorboðar.
Þær byggja sér hreiður í rústum
kirkjunnar fyrrnefndu, una þar hag
sínum vel og eru orðnar nokkurs-
konar tákn fyrir staðinn. Af bygg-
ingum upphaflegum, byggðum til
dýrðar San Juan Capistrano, af
reglu fransiskusmunka, stendur að-
eins litla kapeilan eftir.
Það má mýkja
ostinn
Oft kemur það fyrir, að oststykki
harðnar hjá okkur við geymslu.
Þannig er hann að vtsu kjörinn til
að rífa á rif járni, og þarf því ekki að
fara til spiliis.
En vilji maður hinsvegar mýkja
bitann. má reyna að ieggja hann í
mjólk smástund, og þerra svo vel á
eftir.
Til að koma í veg fyrir að
osturinn verði harður er gott að
leggja ofan á hann brauðsneið og
geyma hann þannig, brauðið hcldur
ostinum mjúkum.
Svona gerðu þeir
í Frakklandi
Sögur herma, að á seinni hluta
miðalda i Frakklandi, hafi menn
notað stórar þykkar brauðsneiðar
til að borða af, í stað diska. Að
máltfð lokinni fékk svo hundurinn
að gæða sér á brauðsneiðinni.
Þegar blómin
eru vökvuð
Þeir, sem eru lagnir við blóma-
rækt, geta stundum miðlað okkur
hinum af reynslu sinni. Kem hér
áleiðis upplýsingum um vökvun, ef
einhver vildi reyna: Gott á að vera
að láta eggjaskurn liggja f vatni,
sem síðan er notað til að vökva blóm
með. Einnig á að vera gott, að
hlanda smávegis af te saman við
vökvunarvatnið.
Þetta eru göngin, sem eftir standa í San Juan Capistrano og liggja
að fögrum blómagörðum inn á milli rústanna.
Þórhallur Halldórsson framkvstj.
heilbr.eftirlits Reykjavíkurborgar:
Urbóta
er þörf
Sprengidagurinn fyrir
skömmu varð til þess að nokkrar
umræður urðu í fjölmiðlum og
manna á meðal um „bakteríur" í
matvælum. Ástæðan fyrir þessu
var sú, að nokkrir kaupmenn í
borginní höfðu tekið upp sjálfs-
afgreiðslufyrirkomulag á salt-
kjöti, en það var litið óhýru auga
af Heilbrigðiseftirliti borgarinn-
ar.
Viðbrögð manna voru nokkuð
mismunandi, t.d. tóku kaupmenn
ábendingu Heilbrigðiseftirlits-
ins yfirleitt vel og Sigmund
Morgunblaðsins sannaði ennþá
einu sinni ágæti sitt. Hann getur
sagt meira með einni mynd en
oft er gert í langri blaðagrein.
Þessi afskiptasemi virðist þó
hafa fallið í miður góðan jarðveg
hjá sumum er gerðu lítinn mun á
nauðsynlegri handfjötlun kjöt-
iðnaðarmanns á kjötinu annars
vegar og afgreiðsluháttum við-
skiptavinarins með sínu fingra-
poti, gramsi og jafnvel ræsking-
um yfir óvörðu kjötinu. Flestir
viðurkenndu þó, að matvörur
geta spillst, enda þótt ekki sé
sannað að sýkingarhætta fylgi.
sjónarmið hafi meira til síns
ágætis en önnur. Að höfðum
þessum formála ætla ég að
varpa fram nokkrum spurning-
um til umhugsunar:
• Hver er þrifnaðarkennd
almennings hér á
landi?
• Hvaða kröfur gerir
neytandinn til hrein-
legrar og réttrar með-
ferðar neysluvöru,
hvort sem er í vinnslu-
stöðvum, í veitingahús-
um eða á heimilum?
• Nýtur heilbrigðiseftirlit
eða annað eftirlit
stuönings við störf sín
af hálfu neytendanna?
• Er heilbrigöis- og holl-
ustuháttarlöggjöfin, lög
og reglugeröir er varða
eftirlit með neysluvör-
um fullnægjandi?
1 Þannig myndi t.d. varla nokkr-
| um detta í hug að drekka skolpið
| úr baðkerinu heima hjá sér,
| enda þótt það yrði soðið áður og
| þannig tryggt, að ekki stafaði
I sýkingarhætta af.
í framhaldi af þessum bolla-
leggingum, svo og umræðum í
fjölmiðlum um gæði innfluttra
og innlendra neysluvara, um
hlutverk Heilbrigðiseftirlits,
1 o.s.frv. vakna ýmsar spurningar.
í skrifum um þessi mál gætir
oft á tíðum mikilla öfga. Annars
| vegar er fullyrt, svo dæmi sé
nefnt, að mesta mildi sé, að
heilsuspillandi matvæli hafi ekki
valdið stórslysi eða þá hins
vegar, að reynt er að gera
sjálfsagðár þrifnaðarráðstafanir
| hlægilegar í augum almennings.
Árangursríkara væri, að tekn-
I ar yrðu upp umræður á breiðari
| grundvelli í þeirri von, að menn
j gerðu sér grein fyrir því hvar
| skórinn kreppir helst að og þá
hvað kynni að vera til úrbóta.
Það skal þó skýrt tekið fram,
að á málum þessum eru margar
| hliðar og langt frá því að mín
• Er miklum verðmætum
árlega kastað á glæ
vegna trassaháttar og
vankunnáttu viö
vinnslu, dreifingu og
aðra meöferö matvæla
hér á landi?
• Gerir almenningur sér
grein fyrir því, að höf-
uðatvinnuvegur þjóðar-
innar er matvælafram-
leiðsla til útflutnings og
móttaka erlendra
feröamanna er ört vax-
andi atvinnugrein?
Hér verður látið staðar numið
að sinni og reynt að svara
spurningunum lítillega eins og
þær koma mér fyrir sjónir.
Á starfsferli mínum við heil-
brigðiseftirlit um ca. 3ja áratuga
skeið hef ég vissulega orðið var
við aukna þrifnaðarkennd al-
mennings og bætta meðferð
neysluvara. Samt sem áður verð
ég að viðurkenna því miður, að
ég tel að enn sé allvíða pottur
brotinn í þessum efnum.
Starfsmenn við Heilbrigðis-
eftirlitið í Reykjavík verða t.d.
oft varir við lítinn skilning
neytandans, svo ekki sé meira
sagt, á sjálfsögðum þrifnaðar-
kröfum, sem þeir eru að reyna að
framfylgja í starfi sínu.
Bakrými of margra fyrirtækja
hér í borg svara ekki þrifnaðar-
og hreinlætiskröfum dagsins í
dag varðandi umgengni. Þá eru
síendurtekin „slys“ í sumum
framleiðslugreinum okkar á
matvælasviðinu nær óskiljanleg
og bera vott um kæruleysi eða