Morgunblaðið - 22.03.1980, Síða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 22. MARZ 1980

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Fréttastjóri
Auglýsingastjóri
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guömundsson.
Björn Jóhannsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar:
Aðalstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Skeifunni 19, sími 83033.
Áskriftargjald 4.500.00 kr. á mánuöi innanlands. í lausasölu 230
kr. eintakiö.
Sömu aflatekjur
— mismunandi
r áðstöfunartekj ur
Þá frumlegu kenningu má lesa út úr fréttameðferð
Þjóðviljans á hækkun útsvarsstigans, sem almennt er talin
fela í sér heildarhækkun útsvara um 5,1 milljarð króna, að í
raun lækki útsvör á öllum þot;ra greiðenda vegna ákvæða um
persónuafslátt! Engu er líkara, ef marka má kattarklór
Þjóðviljans, en að hækkun útsvarsstigans úr 10% í 11% og nú í
12,1% sé gerð til að létta á skattbyrði almennings og þá til að
rýra tekjustofna sveitarfélaga.
Þrátt fyrir þessa skilgreiningu Þjóðviljans gengur Sigurjón
Pétursson, forseti borgarstjórnar Reykjavíkur, á fund flokks-
bróður síns, Ragnars Arnalds fjármálaráðherra, til að knýja á
um hærri útsvarsstiga á hendur gjaldendum í Reykjavík.
Réttlæting forseta borgarstjórnar á bónorðsferðinni til ráð-
herra, sem hann fór óumbeðinn og án samráðs við meirihluta
borgarstjórnar, er sú, að tekjur skorti tii að standa undir
ráðgerðri eyðslu. Hér stangast á mismunandi skilningur
Þjóðviljans og borgarstjórnarforseta Alþýðubandalagsins á eðli
og afleiðingu hækkunar útsvarsstigans. En blaðið og forsetinn
sameinast hins vegar í þögn um þá staðreynd að þingmenn
Alþýðubandalagsins og stórnarliðar allir felldu á Alþingi
hækkun aukaframlags til sveitarfélaga um 4% (og til vara 2%)
af innheimtum söluskatti 1980, sem átti að fleyta sveitarfélög-
um út úr fjárhagsvanda án útsvarshækkana. Og þessi
sameiginlega þögn spannaði jafnframt þá staðreynd, að aðhald í
útgjöldum sveitarfélaga samrýmist þeim efnahagslegu mark-
miðum í þjóðfélaginu, sem menn eru sammála um að stefna beri
að við ríkjandi aðstæður.
Nágrannasveitarfélög Reykjavíkur, sem lúta stjórn sjálfstæð-
ismanna, hafa gengið mun skemmra bæði í álagningu útsvara og
fasteignaskatta en vinstri meirihlutinn í Reykjavík; þann veg,
að fólk á höfuðborgarsvæðinu með sömu aflatekjur hefur
mismunandi ráðstöfunartekjur, eftir því hvers konar stjórn er í
viðkomandi sveitarfélögum.
Hörður Helgason ráðuneytisstjóri:
Sovétmenn hafa í alm
samtölum sett sig vi
móti lögsögu við Jan
„SOVÉZKIR embættismenn
hafa komið því að í almennum
samtölum, að Sovétríkin séu
andvíg því að Jan Mayen fengi
200 mílur,“ sagði Hörður
Helgason, ráðuneytisstjóri í
utanríkisráðuneytinu, er Mbl.
spurði hann í gær, hvort hann
vissi til þess, að sovézkir emb-
ættismenn létu Jan Mayen
málið til sín taka á bak við
tjöldin.
Mbl. spurði Hörð, hvort utan-
ríkisráðuneytið hefði sent
norsku ríkisstjórninni ein-
hverjar upplýsingar um um-
mæli Sovétmanna í þessa átt,
en hann neitaði því. Varðandi
áhuga Sovétmanna á Jan
Mayen svæðinu sagði Hörður,
að í samtölum legðu þeir
áherzlu á að þeir veiddu aðeins
kolmunna á þessu svæði.
Mbl. spurði Hörð þá, hvort
Sovétmenn hefðu, þegar Jan
Mayen ber á góma, gefið í skyn,
að þeir myndu taka afstöðu
með Islendingum, ef svo færi að
Norðmenn og íslendingar kæm-
ust ekki að samkomulagi og
Norðmenn lýstu einhliða yfir
lögsögu við Jan Mayen. „Þeir
hafa aðeins rætt þetta mál í
óformlegum samtölum og þá
komið því að, að þeir væru
andvígir lögsögu við Jan
Mayen,“ svaraði Hörður. „Ann-
að hefur það ekki verið.“
Þá spurði Mbl. Hörð, hvort
hann teldi á rökum reistar þær
vangaveltur Norðmanna, að
Ólafur Jóhannesson utanríkisráðherra:
Hef ekki nokkra tj
afskiptum stórvelda
samningum um Jan
„ÉG get ekkert staðfest í
þessum efnum. Það hefur eng-
inn Rússi talað við mig. Og ég
held mér sé óhætt að fullyrða
það, að það sé hugarburður að
utanríkisráðuneytið hafi skýrt
norsku stjórninni frá einhverj-
um áþreifingum Sovétmanna í
sambandi við Jan Mayen,“
sagði ólafur Jóhannesson
utanríkisráðherra, er Mbl.
leitaði álits hans á fréttum frá
fréttaritara Mbl. í Osló um
afskipti Sovétríkjanna af Jan
Mayen málinu bak við tjöldin.
Mbl. spurði Ólaf þá, hvort
hann teldi Jan Mayen málið
slíkt einkamál íslendinga og
Norðmanna, að aðrar þjóðir
hefðu hvorki á því áhuga né
vildu láta það til sín taka. „Það
er okkar og Norðmanna að
semja um Jan Mayen,“ svaraði
Ólafur.
„Mér er jafnljóst að það
er viss áhugi hjá öðrum þjóðum
að fylgjast með því, hvað gerist,
eins og hjá Dönum, sem hafa
áhuga á málinu vegna útfærslu
við Grænland. Vafalaust hafa
Sovétríkin einhvern áhuga
líka.“
Mbl. spurði Ólaf þá, hvort
hann teldi að slíkur áhugi gæti
leitt til þess, að stórveldi reyndi
að hafa áhrif á gang mála og
hvort hann teldi Sovétmenn
hafa það takmark öðrum þræði
að reyna að spilla í milli
Islands og Norges sem tveggja
aðildarríkja Atlantshafsbanda-
Tveir áratugir — tvenns
konar efnahagsþróun
Matthías Á. Mathiesen, alþingismaður, gerði samanburð á
verðlagsþróun hér á landi á sjöunda og áttunda
áratugnum við fyrstu umræðu fjárlaga á Alþingi. Verðlags-
þróun áratugarins 1960—1970, viðreisnaráratugarins, var 200%
— eða þreföldun á verðlagi frá upphafi árs 1960 til upphafs árs
1970. Verðlagsþróun áratugarins 1970 til 1980 var hins vegar
1400% — eða fimmtánföldun á verðlagi. Á öndverðum síðari
áratugnum tók vinstri stjórn Ólafs Jóhannessonar við stöðug-
leika í efnahagsþróun, sem var sambærileg við nágrannalönd, en'
skilaði þjóðarbúinu í yfir 50% verðbólgu eftir þriggja ára feril.
Verðbólgumet vinstri stjórnar 1979 var hins vegar yfir 60% frá
upphafi árs til loka þess.
Matthías Á. Mathiesen minnti á varnaðarorð sín, er frumvarþ
að fjárlögum ársins 1979 var til umræðu, þess efnis, að heilan
tug milljarða skorti til þess að fjárlagadæmið stæðist. Þá hafi
orð sín verið kölluð hrakspár. Nú sé hins vegar komið í ljós, að
þrátt fyrir alla nýju skattana, sem lagðir voru á þjóðina á liðnu
ári, hafi frávik frá rekstrarjöfnuði ríkissjóðs numið 9Vi
milljarði króna. Hann var áætlaður jákvæður um 6,6 milljarða
— en reyndist neikvæður um tæpa 3. Frávik frá greiðslujöfnuði
reyndist 13 milljarðar króna. Skuldir í Seðlabanka átti að greiða
niður um 5 milljarði en jukust í þess stað um 2,4.
Þá sagði Matthías að fjárlagafrumvarp Ragnars Arnalds fyrir
árið 1980 hækkaði meira en nokkru sinni, þótt í það vantaði
veigamikla pósta, s.s. olíustyrk, gjaldaþætti til orkumála,
vegamála, landbúnaðarmála, iðnaðarmála, auk félagsmálapakk-
ans svonefnda. Hér er um að ræða feiknháar útgjaldasummur.
Enn sé því haldið í verulegan hallarekstur, þó halda eigi öllum
vinstri stjórnar sköttunum og stefnt sé að nýjum. Aðhalds gæti
lítt nema í niðurskurði til fjárfestingarlánasjóða. Alvarlegast sé
þó að fjárlagafrumvarpið sé ekki nýtt sem hagstjórnartæki í
viðnámi gegn verðbólgu, heldur hið gagnstæða.
Kjartan Jóhannsson fyrrv. sjávarútvegsráöherra:
Vanhugsuð og fljótfæn
breyting hjá Steingríi
„Ég tel að þessi breyting
Steingríms sé vanhugsuð, gerð
af fljótfærni og undanlátssemi
fyrir þrýstingi og muni hefna sín
illilega,“ sagði Kjartan Jó-
hannsson fyrrverandi sjávarút-
vegsráðherra, er Mbl. leitaði í
gær álits hans á reglugerð, sem
sjávarútvegsráðuneytið gaf út,
þar sem afnumin er reglugerð
Kjartans um að ekki megi veita
lán eða lánsloforð til smíða eða
kaupa á fiskiskipum frá útlönd-
um nema með samþykki sjávar-
útvegsráðuneytisins.
í nýju reglugerðinni segir, að
lánsfjárhæð Fiskveiðasjóðs
Islands vegna skipakaupa erlend-
is megi nú hæst vera 50% af
mats- eða kostnaðarverði í stað
66,7% áður og einnig er áskilið að
seld séu úr landi skip af svipaðri
stærð og það sem keypt er. Ekki
verða heimiluð viðbótarlán er-
lendis til skipakaupa án sam-
þykkis sjávarútvegsráðherra.
„Það er grundvallarstaðréynd
að hamla verður gegn stækkun
fiskiskipastólsins," sagði Kjartan
Jóhannsson. „Sérstakur starfs-
hópur um skipaiðnaðinn lét það
meira að segja koma fram einmitt
þessa dagana, að draga þyrfti
verulega úr stærð fiskiskipastóls-
ins. Veit þá ekki vinstri höndin,
hvað sú hægri gerir, ef þessi eru
viðbrögð Steingríms við þeim
ályktunum, sem birtast í áliti
þessa starfshóps. Þetta er eins og
í öfugmælavísu.
Stækkun skipastólsins mun
rýra kjör sjómanna og útgerðar
og reyndar þjóðarinnar allrar.
Eftir að hafa kynnzt þessum
málum var mér Ijóst að eins og nú
standa sakir heldur engin regla
nema algjör stöðvun innflutn-
ingsins. Ætli liggi ekki fyrir um
tuttugu umsóknir um skipainn-
flutning. Ásóknin er mikil.
Reynslan hefur sýnt að reglan um
skip úr landi í stað innflutts hefur
ekki haldið og ef marka má
Suðurnesjatíðindi, þá er
Steingrímur þegar búinn af
brjóta hana með því að skip seir
áður hét Hamravík hefur nú verii
endurinnflutt, þótt ég gerði meirs
að segja sérstakar ráðstafanir ti
að fá skipið afmáð af íslenzkr
skipaskrá. Svo vel heldur nú þess:
regla.
Ef mæta á hluta af endurnýj-
unarþörf flotans með innflutning:
verður augljóslega að draga úi
innlendri skipasmíði sem þv
nemur. Annars vex skipastóllinrí:
reynd umfram það sem annars
Kór MS he
VEGNA fréttar í Mbl. á þriðju
daginn um Hamrahlíðarkórinn
þar sem sagði að hann einn hefð
starfandi kór af sambærilegurr
skólum, skal tekið fram af
Menntaskólinn við Sund, Fjöl-
brautaskólinn í Breiðholti
Menntaskólinn í Kópavogi o^
Menntaskólinn í Reykjavík hafí