Morgunblaðið - 26.08.1980, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 26. ÁGÚST 1980:
Útgefandi hf. Árvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri Haraldur Sveinsson.
Ritstjórar Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Ritstjórnarfulltrúi Þorbjörn Guömundsson.
Fréttastjóri Björn Jóhannsson.
Auglýsingastjóri Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar:
Aöalstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Skeifunni 19, sími 83033.
Áskriftargjald 5.000.00 kr. á mánuöi innanlands. í lausasölu 250
kr. eintakiö.
Stjórnarskútan
í tundurduflabelti
l-I Helsta einkenni stjórnarsamstarfs vinstri manna á
-“--•-íslandi er, að fyrr en síðar byrja aðilar þess að leggja
tundurdufl hver fyrir annan. í síðustu vinstri stjórn voru það
kratar, sem stjórnuðu lagningu duflanna og miðuðu við það,
að þau springju á ákveðnum dögum. Þótt þáverandi
forsætisráðherra Ólafur Jóhannesson reyndi að sigla bil
beggja og draga til skiptis taum komma og krata
splundraðist stjórn hans að lokum á eigin dufli.
Nú er það eftirmaður Ólafs í formannssæti Framsóknar-
flokksins, Steingrímur Hermannsson, sem stjórnar lagningu
tundurduflanna. Yfirlýsingar hans um nauðsyn gengisfell-
ingar í síðustu viku og að hækkunaráhrif hennar skuli ekki
koma fram í verðbótum á laun eru fyrsta lífshættulega
duflið fyrir ríkisstjórnina. Steingrímur notar sömu aðferð og
kratarnir og segir sprengjuna verða virka í kringum 1.
september. Kommar hafa snúist gegn formanni Framsókn-
arflokksins fyrir yfirlýsingar hans og forsætisráðherra
Gunnar Thoroddsen hefur skipað sér við hlið þeirra.
Stjórnarskútan stefnir sem sé á bakborða og óvíst, hvort hún
kemst fram hjá duflinu. Ræðst sú för ekki síst af því, hvort
Steingrímur Hermannsson lætur hótunina eina duga að sið
krata á fyrstu mánuðum síðustu vinstri stjórnar.
í útvarpsfréttum á fimmtudaginn skýrði Steingrímur
Hermannsson skoðun sína á aðsteðjandi vanda, gengismál-
um, vísitölubótum og verðbólgu. Hann sagði, að óbreytt
stefna myndi leiða til 50-60% verðbólgu og bætti svo við „og
þá held ég hún endist ekki lengi ríkisstjórnin." Sjónarmið
Steingríms eru ekki ný af nálinni. Öllum hefur verið ljóst, að
ríkisstjórnin hefur ekkert raunhæft aðhafst. Öllum nema
meirihluta ráðherranna í ríkisstjórninni, ef marka má
viðbrögð forsætisráðherra og Alþýðubandalagsins. Að öllu
óbreyttu verður verðbólgan ekki 50-60% eins og Steingrímur
Hermannson telur, heldur á bilinu 60-70%, svo að vitnað sé
til spár Vinnuveitendasambands íslands. Ríkisstjórnin hefur
sjálf stuðlað að slíkum verðbólguvexti með samningum
sínum við BSRB.
Merkilegt er, að sjá formann Framsóknarflokksins og
höfund niðurtalningarstefnunnar hafna þeirri sömu stefnu
eftir aðeins sex mánaða framkvæmd. Orðhákar Alþýðu-
bandalagsins vanda honum ekki kveðjurnar fyrir þá
sjálfsgagnrýni. Þeir segja formann Framsóknarflokksins
„blaðra". Engu er líkara en þeir telji hann persónugerving
efnahagsvandans. Verðbólgumeinsemdinni verði helst út-
rýmt með því að svipta hann málfrelsi.
Stjórnarmálgögnin Dagblaðið, Tíminn og Þjóðviljinn
bregðast misjafnlega við hinni nýju stöðu. Dagblaðið velur
aumasta kostinn. Blaðið huggar sig við það, að þessi
ríkisstjórn sé líklega ekki verri en hver önnur og slær
eftirfarandi föstu, stjórninni og forsætisráðherra til máls-
bóta: „Það er föst venja stjórnmálamanna að taka ekki mark
á flokkssamþykktum, þegar þeir eru í stjórn." Þjóðviljinn
birtir forsíðuárás á Ólaf Jóhannesson, utanríkisráðherra, og
huggar sig að sið gjaldþrota kommúnista við talnaspeki, þar
sem með tölulegum umsnúningi er látið að því liggja, að allt
sé í himnalagi. Tíminn einn reynir að koma fram af
heiðarleika, hann fjallar í uppgjafartón um ástandið og
segir, að kauphækkunin 1. september næstkomandi sé
„ekkert annað en öfugmæli, og allir vita það. Hún er
nákvæmlega sama vitleysan og viðgengist hefur hér um
árabil." Hlýtur þessi játning að vekja mikla athygli, þegar
haft er í huga, að í nærfellt heilan áratug hefur
Framsóknarflokkurinn setið við stjórnvölinn.
Menn bregðast mismunandi við aðsteðjandi hættu. Sumir
leggja árar í bát og bíða örlaga sinna, aðrir leita sér
huggunar í sjálfsblekkingu og enn aðrir játa mistök sín og
segjast alltaf hafa vitað að hverju stefndi. Öll þessi þrjú
viðhorf koma fram í stjórnarmálgögnunum, þegar stjórn-
arskútan er komin inn á eigið tundurduflabelti. Greinilega er
enginn sameiginlegur vilji fyrir hendi til að leita að
skynsamlegustu leiðinni út úr sjálfskaparvítinu. Úrræða-
leysið verður til þess, að enn um sinn mun ríkja algjör óvissa
imtíðina. . ....................... , ,
Ib vl*i. OL '+K ,*** ».t, ,t.« «,*, Ó M. JTA O »> II • * ♦.' *.« •'♦. \é.s ♦.♦ *1
„Allir flokkar verða
að ræða hið alvar-
lega efnahagsástand44
Stokkhólmi. 25. áiníst. frá Guðfinnu
Kagnarsdottur. fréttaritara Mbl.
SÆNSKA aukaþingið var
sett kl. 11 í dag. Auka-
þing hefur ekki verið kall-
að saman í Svíþjóð síðan
seinni heimsstyrjöldin
hrauzt út. Það var for-
maður jafnaðarmanna-
flokksins, Olof Palme,
sem hafði krafizt þess, að
aukaþing yrði kallað sam-
an til þess að fjalla um
efnahagstillögur Thor-
björns Fálldin forsætis-
ráðherra og ríkisstjórnar
hans og þá m.a. tillöguna
um að hækka virðisauka-
skattinn um 3%.
„Allir stjórnmálaflokkar
verða að koma saman 'til
að ræða hið alvarlega
efnahagsástand landsins,"
sagði Olof Palme. Bæði
jafnaðarmenn og komm-
únistar eru á móti hækkun
virðisaukaskatts og for-
maður kommúnistaflokks-
Sænska
aukaþingið
sett
Thorbjörn Fálldin
ins, Lars Werner, harmaði
á aukaþinginu að flokkur
sinn væri of lítill til þess
að geta lýst vantrausti á
stjórnina, en undirstrikaði
að öll stjórnarandstaðan
ætti að krefjast þess, að
stjórnin færi frá völdum.
Forsætisráðherrann,
Thorbjörn Fálldin, lagði
eins og áður áherzlu á að
tillagan um hækkun virð-
isaukaskatts væri aðeins
einn liður í víðtækri úr-
bótaáætlun.
Aukaþingið mun einnig
fjalla um hækkun á olíu og
benzíni og á morgun mun
ákvörðun verða tekin um
hækkun á verði áfengis og
tóbaks. Allir flokkarnir
eru sammála um þá hækk-
un. 5. og 6. september mun
aukaþingið taka ákvörðun
um hækkun virðisauka-
skattsins. Aðalþingið í
haust verður svo sett 7.
október.
Ferming í
fjallakirkju
Ilúsavík. 20. ágúst.
VÍÐIIIÓLSKIRKJA — kirkja fjallabúanna á Hólsfjöllum
— stendur ekki í alfaraleið, heldur um 11 km frá
Grímsstöðum, en ekki langt frá Nýhól, sem enn er í byggð,
þó þar hafi aðeins vetursetu bóndinn og meðhjálparinn
Ragnar Guðmundsson. Kirkjan var reist 1926 og er henni „. . ,
vel við haldið, þrátt fyrir að í sókninni eru aðeins 17 Prófastunnn sr. 5 igurður, ferm
ingarbarnið Lára Osk og
Sigurður Leósson.
gjaldendur. Altaristaflan er ævagömul og merkileg.
Síðastiiðinn sunnudag fór
fram ferming í þessari háfjalla-
kirkju og fermt var eina barnið,
sem á fermingaraldri er í sókn-
inni, Lára Ósk Sigurðardóttir,
dóttir hjónanna í Hólsseli, sem
er næsti bær við Grímsstaði.
„Ekki löng bæjarleið, 8 km,“
sagði bóndinn í Hólsseli, Sigurð-
ur Leósson, en til kirkju er 19 km
akstur.
Prófasturinn í Þingeyjarpróf-
astsdæmi, séra Sigurður Guð-
mundsson að Grenjaðarstað
fermdi að viðstöddum öllum
íbúum sóknarinnar og auk þess
40—50 gestum, vinum og ætt-
ingjum Hólsselsfjölskyldunnar.
Þessi athöfn var mjög hátíðleg
og kirkjusöngurinn bar ekki vott
fámennis safnaðarins, en honum
stjórnaði organistinn, Kristín
Axelsdóttir, Grímstungu, sem
hefur um árabil verið organisti
þessarar kirkju og kirkjunnar í
Möðrudal. Að athöfninni lokinni
sátu aliir kirkjugestir veglegan
veizlufagnað hjónanna í Hóls-
seli, Guðrúnar Jóhannsdóttur og
Sigurðar K. Leóssonar.
Það væri okkur íbúum þéttbýl-
isins verðugt íhugunarefni þær
aðstæður og þeir erfiðleikar, sem
þessir harðduglegu fjallabúar
hafa við að búa, eins og til
dæmis að vetri til, þegar þeir
þurfa að fara 40 km leið til
aðdráttar mjólkur og annars
nauðsynjavarnings, sem ekki er
hægt að birgja sig upp með að
hausti.
Víðihólskirkja
Ljósm. Mbl. SigurAur P. Bjbrnssun.
Fréttaritari. Lára ósk og fjölskylda hennar á kirkjutröppunum.