Morgunblaðið - 07.02.1981, Side 29

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 7. FEBRÚAR 1981
29
allt landið yrði lagður til grund-
vallar fasteignamati, þá tel ég að
ekki væri hægt að finna heppilegri
lausn á þessu máli.
Eins og fasteignamatið er
reiknað og unnið núna er furðu-
legt að formaður fasteignamats-
nefndar, framkvæmdastjóri og
starfsmenn fasteignamatsins,
skuli ekki hafa bent löggjafanum
á þá galla sem felst í lögum
þessum. Misræmið er svo gífur-
legt. Máli mínu til sönnunar geta
menn lesið áðurnefnda greinar-
gerð forstjóra Fasteignamatsins,
þar sem hann birtir fasteignamat
á íbúðarhúsum víðsvegar á land-
inu.
Þar sem fasteignamatið er
skattfótur, verður að gera þá
kröfu að það sé unnið á grundvelli
framreiknaðs kostnaðarverðs í
stað tilfallandi markaðsverðs og
að landsmönnum sé ekki stórlega
mismunað eins og nú er.
Þegar stofnað var til aðalfast-
eignamats á sínum tíma, skildist
mér að með því væri meðal annars
verið að kanna hvers virði fast-
eignir, lönd og jarðir á landinu
væru, og var ekkert nema gott um
það að segja.
En nú virðit mér þettavera
orðin skrípaleikur engum til g
agns en ýmsum til óþurftar.
Hvað er þá til
ráða í þessu máli?
Annaðhvort verður löggjafinn
að sjá til þess að starfsaðferðum
stofnunarinnar verði breytt eða
hún lögð niður, sem væri ef til vill
það réttasta, því nú veitir ekki af
að spara í opinberum rekstri.
Samkvæmt fjárlögum 1981 er
áætlaður kostnaður fasteignamats
ríkisins 4.911.930 - nýkr. Til sam-
anburðar er þess að geta að
áætlaður kostnaður Hagstofu og
Þjóðskrár nemur 4.188.040.- nýkr.
og Þjóðhagsstofnunar 3.358.320,-
nýkr.
Auk þess leggja bæjar- og
sveitarfélög fram mikla vinnu í
þessu sambandi sem skattborgar-
ar verða að sjálfsögðu að borga.
Er hægt að leggja
fasteignamat niður
í þessu formi?
Ég fullyrði að svo sé án þess að
þjónusta við borgarana minnki.
Tillögur hafa komið fram um að
brunabótamat verði lagt til
grundvallar fasteignamati á hús-
eignum. Þessa tillögu styð ég
eindregið þar sem brunabótamat á
samkvæmt lögum að vera sann-
virði og ákvörðunarskalar um
brunabótamat eru endurskoðaðir
árlega og tryggingarfjárhæð fylg-
ir byggingarvísitölu, en auk þess
er endurskoðun á matinu látin
fara fram með nokkurra ára
millibili.
Þess skal getið að brunabóta-
matið hefur verið notað sem
skattfótur fyrir skipulagsgjald til
ríkissjóðs og hefur því verið viður-
kennt af ríkisvaldinu, og mér
vitanlega hefur það aldrei valdið
ágreiningi.
Þá eru það aðrir þættir fast-
eignamatsins, svo sem fram-
kvæmdir í sveitum. Um það berast
Búnaðarfélagi Islands skýrslur ár-
lega og eru þær til þar í aðgengi-
legu formi. Þá eru byggingar-
fulltrúar skyldugir til að skila
skýrslum árlega um byggingar og
framkvæmdir í sínu umdæmi til
Þjóðhagsstofnunar. Um lóðir er
það að segja að upplýsingar um
þær er að fá hjá lóðaskrárritara í
aðgengilegu formi.
Bestu lausnina á þessum málum
tel ég vera þá að stofnsetja deild
innan Þjóðhagsstofnunnar eða
Hagstofu þar sem öll þessi gögn
yrðu sameinuð og sæi sú deild um
útgáfu fasteignaskrár.
Verðlagning lóða og lands er
tiltölulega einföld þegar fundinn
hefur verið réttur stuðull að
byggja á.
Ég fullyrði að þetta fyrirkomu-
lag á fasteignamatinu mundi skila
sannri og réttri mynd af eignum
landsmanna og auk þess spara
mikla fjármuni. Ég skora því á
löggj afann að taka þessar tillögur
til athugunar. Kóp. 3. febr. 1981
þegar umræða þessi fór fram.
Enginn þeirra tók til máls, en
margir höfðu orð á því utan
þingsala á eftir, að enginn vissi
hvað ætti að gera við Skálholt. Og
grunur minn er sá að reiði rektors
orsakist ef til vill að því, að hann
efast sjálfur um að draumar
kirkjuráðs um Skálholt rætist.
Hann veit fullvel, að litlar fjár-
veitingar Alþingis til staðarins
eiga sér rætur í efa þingmanna
um gildi þeirra, en ekki almennu .
áhugaleysi um kristni og kirkju.
Það er t.d. ekkert óeðlilegt við
það, að þingmenn efist um gildi
bókhlöðu í Skálholti, en kirkjuráð
gerir ráð fyrir byggingu hennar.
Bókhlaða er kostnaðarsöm fram-
kvæmd og krefst mikils rekstrar-
kostnaðar um alla framtíð. Nýting
yrði þar alltaf takmörkuð vegna
fjarlægðar frá þéttbýli og því í
engu hlutfalli við tilkostnað.
Myndi biskupsstóll í Skálholti þar
engu bjarga.
Hvað sem séra Heimir segir um
lýðháskólann á staðnum, er þetta
fámennur skóli, eða rúmlega 20
nemendur. Þó að örfáir nemendur
hafi ekki komist að í haust, telst
það varla mikil aðsókn. Skólinn
veitir engin réttindi og hlítir
engum reglum um islenskt skóla-
kerfi. Þar með er ekkert sagt um
ágæti hans, en þingmenn hljóta að
velta fyrir sér, hvort þær 88
milljónir sem veittar eru til hans,
skili sér eða ekki. Það er beinlínis
verkefni þingmanna að sjá til þess
að fé landsmanna nýtist sem best
og farsælast.
Þjóðkirkjan er þar ekkert und-
anskilin, meðan hún er háð fjár-
veitingum frá hinu opinbera. Ég
hef heldur á engan hátt „viljandi
stefnt að því að gera Skálholti
mein, enda ekki kunnugt að
heimamenn í Skálholti eða stuðn-
ingsmenn staðarins hafi nokkru
sinni gert á hlut Guðrúnar Helga-
dóttur", svo að vitnað sé í viðtal
við séra Heimi. Það er einnig
alrangt að ég hafi haft í frammi
„ástæðulausar og rangar fullyrð-
ingar" um staðinn. Hitt hef ég
gert athugasemdir við á Alþingi,
að kirkjunnar menn telja sig geta
sagt Alþingi fyrir verkum hvenær
sem þeim svo sýnist, t.d. nú nýlega
þegar kirkjuráð fékk samþykkt
lög um biskupskjör, þar sem vald
þess kirkjuþings sem nú situr er
aukið, án þess að kjörið sé í það að
nýju. Leikmennirnir sem kjörnir
voru til síðasta kirkjuþings fá nú
rétt til að kjósa biskup á árinu
1981 án þess að þeir væru til þess
kjörnir. Ég bar fram tillögu um
ákvæði til bráðabirgða, sem fól í
sér að leikmenn kysu ekki biskup
fyrr en nýtt kirkjuþing hefði verið
kjörið árið 1982. Sú tillaga hlaut 3
atkvæði, enda flestir þingmenn
fjarverandi við umræðu.
Það vill hins vegar svo til, að ég
hef nokkurn áhuga á sóma kristni
og kirkju í landinu, enda áhuga-
maður um trúmál. Eiginlega hefur
ekkert haldið mér frá guði nema
guðsmenn. Og á meðan ég sit á
Alþingi íslendinga verður séra
Heimir Steinsson að sætta sig við
að ég hafi afskipti af málefnum
Skálholts. Það ætti raunar að
gleðja hann að einhver nenni að
sinna þeim málum. Mala domest-
ica, majora sunt lacrimis (heimil-
isböl er þyngra en tárum taki),
sagði séra Brynjólfur Sveinsson,
Skálholtsbiskup, og það var raun-
ar „kerling ein í Skálholti", sem
olli hugarangri hans, nánar tiltek-
ið Ragnheiður dóttir hans. Eftir
allar þær aldir, sem liðið hafa
síðan þeir atburðir gerðust, hélt
ég að kvenfyrirlitning væri út
rekin af staðnum. Ég vona a.m.k.
að hún sé ekki innrætt nemendum
skólans á staðnum. En hvað sem
því líður, sitja þrjár „kerlingar"
með fullum réttindum á Alþingi
íslendinga, og þær eru ekki „mál-
ugri“ en aðrir þingmenn, nema
síður sé. Og eitt er víst að ein
þeirra ætlar ekki að hafa það á
samviskunni, að „hafa þagað þá
með sann, þegar hún Skálholts-
kirkja brann".
Jón Kr. Guðmundsson:
Nokkrar staðreynd-
ir um hvalveiðar
Þessar línur eru skrifaðar til að
árétta hlut okkar aumra hval-
veiðimanna sem erum ásakaðir
um það að vera að eyða stórum
hlekkjum úr lífskeðjunni við
strendur Islands. Penna mínum
sting ég niður á blað nú vegna
þess að legnur er vart hægt að
þola óhróður á borð við þann sem
Skúli nokkur Magnússon hefur nú
dælt yfir lesendur víðlesnasta
blaðs okkar íslendinga. Hann hef-
ur jafnvel gengið svo langt að telja
okkar færustu fiskifræðinga litla
menn til að standa fyrir því, sem
þeir hafa gefið út um hvalveiðar
þær, sem við stundum hér við
Island, án þess þó að hafa hug-
mynd um að miklar rannsóknir
hafa verið gerðar á þessum stofn-
um sem við höfum veitt úr á
undanförnum árum.
Þessar rannsóknir hafa m.a.
farið þannig fram að langreyður
og sandreyður hafa verið merktar
með litlum pílum og það hafa
verið merkt mörg hundruð dýr og
mjög lítið af þeim merkjum komið
til baka í hvalstöðina. Af þessu
vilja sjávarlíffræðingar og fiski-
fræðingar draga þær ályktanir að
stofnarnir séu mun stærri heldur
en margir vilja vera láta. Nú
kunna margir að hugsa sem svo
hversu mikil mannvonska þetta sé
að skjóta merkjum í þessi blessuð
dýr. En hún er ekki eins mikil og
ætla mætti vegna þess að pílurnar
eru aðeins 1/330.000. partur af
þyngd dýrsins, en títuprjónn er til
samanburðar við 100 kg mann
T/33.000. hluti af þyngd hans.
Svo við komum nú aðeins inn á
veiðarnar sjálfar þá má geta þess
til fróðleiks að ekki eru notuð nein
fiskileitartæki til að elta dýrin og
ná þanníg betri og skjótari ár-
angri til að drepa þau. Það hafa
verið óskráð lög hjá Hval hf. að
þau skyldu hafa sama möguleika
til að sleppa og við að ná þeim.
Veiðarfærin sem notuð eru, eru
þau mannúðlegustu sem á markað
hafa komið og menn gefa rétt
ímyndað sér að erfitt er að reka
þessar 65 tonna skepnur í land og
slátra þeim á mannúðlegri hátt
eins og þeim spendýrum sem við
íslendingar lifum að mestu leyti á
og er slátrað í sláturhúsum
ódeyfðum. Ég tel að skynsamleg
nýting á öllum fæðustofnum, sem
dýraríkið hefur upp á að bjóða eigi
að eiga rétt á sér, og þá þýðir
ekkert að sleppa úr þeirri keðju
dýrum eins og hvölum, bara með
fagurfræðileg sjónarmið í huga.
Á meðan tekið er á þessum
málum eins og við Islendingar
höfum gert, að stunda veiðarnar
og rannsóknir jafnframt þeim, tel
ég að þessir stofnar séu ekki í
hættu og hef ég þá vizku frá
sjávarlíffræðingum, sem rann-
sóknirnar hafa stundað þessi ár,
sem ég hef starfað fyrir Hval hf.
og þeir starfa með okkur úti á
miðunum við veiðarnar.
Gaman væri að vit^ frá hvaða
sjávarlíffræðingum Skúli Magn-
ússon fær þennan óhróður, sem
hann hefur reynt að innprenta
fólki með sínum skrifum.
r
Sólarkvö/d
& sunnudagskvöld í &
Sulnasa\

Þaö eru allir velkomnir á Sólarkvöld vinningar, hörkufjör á dansgólfinu og
Samvinnuferöa-Landsýnar i Súlnasal. síöast en ekki sist - öndvegismatur á
Frábær skemmtiatriöi, glæsilegir bingó- ódýru veröi.
Tískusýning
Módelsamtökin koma enn einu sinni með ferska og fallega
sýningu og sýna að þessu sinni samkvæmisfatnað frá
Verðlistanum og Herraríki, ásamt nýjustu úralínunni frá
Alltaf eitthvað nýtt og
spennandi.
Spurningakeppni
Verslunarmenn, sigurvegarar úr síðustu keppni
keppa viö Sóknarkonur. Spennandi keppni um sex
Lundúnaferöir.
Sjónhverfingar
Baldur Brjánsson kem-
ur öllum á óvart.
Gjafir handa
matargestum
Givenchy París gefur
konum gjöf sem ekki
gleymist.
Dansaö til ki. 01
HúsiO opnafi kl. 19.00
BorOapantanir í sima 20221,
Feröabingó
Og áfram höldum
við í ferðabingó-
inu. Að venju er
spilað um glæsi-
leg ferðaverð-
laun.
Stjórnandi:
Sigurður
Haraldsson.
Kynnir- Jazzballett
Mannúi Höfundur Sóley Jóhannesdóttir og dans-
arar Guðrún Antonsdóttir, Jenný Þor-
Axeisson. steinsdóttir og Unnur Steinsson.
Matseðill kvöldsins
Frá viöarkolagrillinu í Súlnasalnum bjóö-
um við uppá Ijúffengt lambalæri meö
oststeiktum kartöflum, hrásalati og
frönsku brauöi fyrir aöeins 85 kr
Ragnar Bjarnason fer á kostum ásamt
ettir ki. 4 hljómsvelt sinni. — y
Samvinnuferdir - Landsýn
AUSTURSTR/ETI 12 - SÍMAR 27077 & 28899

4.2.1981,