Morgunblaðið - 18.02.1981, Blaðsíða 13

Morgunblaðið - 18.02.1981, Blaðsíða 13
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 18. FEBRÚAR 1981 13 Kammertónleikar að Kjarvalsstöðum Kammertónleikar að Kjarvals- stöðum. Flytjendur: Björn Th. Árnason. fagott, Guðrún Kristinsdóttir. pianó, Sigurður I. Snorras., klarinett, Þorkell Jóelsson, horn, Michael Shelton, 1. fiðla. mary Johnston, 2. fiðla, Helga Þórarinsdóttir, viola. Nora Kornblueh, cello, Richard Korn, kontrabassi. Efnisskrá: Georg Ph. Telemann: Sonata fyrir fagott og cembal i f-moll. Fr. Devinne: Kvartett fyrir fag- ott og strengjatrió i C-dúr. Fr. Schubert: Oktett i F-dúr Op. 166. Tðnllst eftir Ragnar Björnsson Haft er eftir Telemann sjálfum að hann hafi skrifað meira en Bach og Hándel til samans. Lík- lega verður þessi yfirlýsing að teljast rétt a.m.k. ef opus-talið er látið ráða. Þrátt fyrir þau býsn sem hann skrifaði af kirkjutónlist sem organleikari og kantor eru hinar veraldlegu tónsmíðar hans í miklum meiri hluta, þ.á.m. um 40 óperur. Telemann var að mestu sjálfmenntaður en varð þó einn virtasti tónlistarmaður Þýska- lands á sínum tíma að Bach meðtöldum. Telemann skrifaði fyrir allar hugsanlegar hljóðfæra- samsetningar. Sonatan í f-moll er skrifuð fyrir fagott og cembal. Hér var sembalhlutverkið leikið á píanó en óneitanlega hefði verið skemmtilegra að heyra cembal- hljóminn með fagottinu þrátt fyrir ágætan leik Guðrúnar. Björn Árnason er fagottleikari sem maður hlýtur að vænta ágætra hluta af í framtíðinni svo vel virðist fagottið liggja fyrir hon- um. Björn hefur góða tækni, fallegan tón og ágætar tónlistar- gáfur. Telemann fylgdi ekki ströngum þýskum Barrokstíl í tónsköpun sinni, varð fyrir áhrifum bæði frönskum og pólsk- um, en þó skyldi maður fara varlega í að rómantísera flutn- ingsmátann. „Stufen-dynamik" er ennþá ríkjandi og þannig fluttur kemst Telemann best til skila. Mætti ég gefa Birni ráð þá væri það að aga spil sitt meira í fraseringum, ritma og dinamik, geri hann það höfum við eignast framúrskarandi fagottleikara. Þessir ágallar skutu einnig upp kollinum í Kvartett fyrir fagott, og strengjatfíó eftir Devinne 81759—1803), á sínum tíma þekkt- ur franskur fagottvirtuos. Oktettinn op. 166 í F-dúr skrif- aði Schubert 27 ára gamall og leyna sér ekki áhrif Beethovens í verkinu. Schubert skrifaði Oktett- inn fyrir greifa nokkurn, sem jafnframt var klarineuleikari og vildi greifinn stækka repertuar sitt með þessu verki. Hlut greifans lék að þessu sinni Sigurður Snorrason og skilaði því með ágætum. Oktettin er margslungið tónverk bæði í formi og innri gerð. Margt var fallega og vel gert af þeim áttmenningum en mikið þarf til að skila þessu verki svo að flutningurinn verði eftirminni- legur, m.a. langa samvinnu. Átta einleikara þarf til, sem þurfa að kunna að beygja sig hver fyrir öðrum og einnig þora að skera sig úr með það sem þeir þurfa sér- staklega að segja. Tónmvndun -var ekki alltaf í fullkomnu lagi í strokhljóðfærunum og hraðaval einstakra þátta ekki nægjanlega markviss, um og „lige ud“ eins og danskurinn segir. En hér voru átta ungir og ágætir tónlistar- menn á ferð sem vafalaust eiga eftir að bæta það sem enn miður fer og til þess verður tónlistar- maðurinn m.a. að fá stöðug tæki- færi til þess að koma fram og fá gagnrýni sanngjarna og ósann- gjarna. Lelkllst eftir ÓLAF M. JÓHANNESSON Lestunar- áætlun Skip Sambandsins munu ferma til íslands á næstunni sem hér segir: Nemendaleikhús Leiklistarskóla íslands. Kjartan Ragnarsson samdi og leikstýrði. Magnús Pálsson gerði leikmynd og búninga. Fjóla Ólafsdóttir útsetti og æfði tónlist. David Walters annaðist lýsingu. Anna Jóna Jónsdóttir saumaði og breytti búningum Það er sagt um þorskinn að þar komi stundum fyrir sérstaklega „sterkur" árgangur. Þessa lýsingu má eins nota um mannfólkið til dæmis þann hóp sem senn útskrif- ast úr Leiklistarskóla íslands. Þar 3t twif ííft W If ^funeíco / JÖ^Ua jranrtS qJJIsúkl, * Hinn glæsilegi leikhópur Leiklistarskóla íslands i hlutverkum Peysufatadagsins 1937. Peysufatadagurinn 1937 heid ég a sé á ferð sérlega „sterkur“ stofn sem þegar hefir sýnt getu sína á fjölum svokallaðs Nemendaleikhúss Leiklistarskóla íslands. Fyrst í íslandsklukkunni og nú í Peysufatadeginum. Síðast- talda verkið var raunar sérstak- lega samið fyrir þennan ágæta hóp. Var dugnaðarforkurinn Kjartan Ragnarsson fenginn til verksins. En hann var ekki einn um hituna því nemendur Leiklist- arskólans fengu að taka þátt í sköpuninni. Var þeim gert að afla heimilda á bókasöfnum og víðar um það tímabil sem leikurinn gerist á. Þannig fá þeir tækifæri til að kynnast vinnubrögðum leikritaskáldsins. Nú, Kjartan semur svo verkið upp úr þessum heimildum og miðar persónusköp- unina við leikhópinn. Einnig leikstýrir hann verkinu, má segja að bæði hann og krakkarnir fái hér einstakt tækifæri til að byggja upp leiksýningu frá grunni. Eins og áður sagði er Peysufatadagur- inn nokkurs konar æfingarstykki — ekki fullburða verk. Nánast eins og röð svipmynda frá tímabil- inu rétt fyrir Seinni-Heimstyrj- öld. Útkoma þessa vinnulags verð- ur hvorki betri né verri en efni standa til. Finnst mér að Kjartan mætti fullvinna verkið því þar bregður fyrir bráðhnyttinni per- sónulýsingu, einnig er hreinasti óþarfi að tímabilið er hinn ís- lenski angi nazismans blómgaðist gleymist alveg. Það fer ekki hjá því að brota- kennd uppbygging leikverks Kjartans hafi nokkur áhrif á hina ungu leikara. Þannig verða skipt- ingar stundum dálítið stirðar, er þar mikill munur á og i uppfærslu hópsins á íslandsklukkunni, þar sem hvergi slaknaði á hinni dramatísku spennu. En það sem á vantaði í leikverkinu bættu krakk- arnir upp með einstaklega ferskri túlkun, samhæfingu og fjölhæfi. Það er sama hvort strákarnir taka Comedian Harmonists í fjórum röddum, svo maður veltist um af hlátri eða þau tjá nakinn kvala- losta hinna „hreinu* Aría svo maður fær hræðsluverk í malla- kútinn — hvert atriði er flutt af slíkum léttleika að undrun vekur. Ég minnist hér á samhæfingu. Hluti skýringarinnar á hinni ágætu frammistöðu þessa hóps liggur einmitt í því að krakkarnir hafa alist upp saman í Leiklistar- skólanum. Þau þekkja greinilega veikleika hvors annars. Þannig er þeim fært að styðja mótleikarann. Óttast ég að þegar þessi hópur tvístrast og þessar stuðnings gæt- ir ekki lengur, verði róðurinn þyngri. Það er því ekki úr vegi að hvetja íslenska leikritahöfunda til þess að skrifa meira fyrir þennan úrvalshóp, áður en þau hverfa inn í Stofnanaleikhúsið. — Sem hlýtur að bíða þeirra með opna arma. Ég hef hér einkum rætt um hópinn sem slíkan, en hvernig eru þeir einstaklingar sem mynda hann. Er best að segja bæði kost og galla á frammistöðu hvets og eins í þeirri von að lesandinn fái raunsanna mynd af þessum ungu leikurum sem vafalaust eiga eftir að gleðja augað á komandi árum. í hópnum eru tvær stelpur. Báðar glæsilegar á sviði (það má víst ekki lýsa vextinum). Þær hafa þessi háu kinnbein sem koma svo vel út á mynd. Sigrún Edda Björnsdóttir leikur Hjördísi; for- dekraða milladóttur, einnig saumakonu sem bregður fyrir sig kostulega dönskuskotnu máli. Sig- rún Edda tjáir þessi hlutverk á svo eðlilegan og frjálslegan hátt að furðu sætir, hún má þó vara sig á ofleik í hófstilltari atriðum þar sem glóðin er falin undir skermi. Guðbjörg Thoroddsen er sérlega eftirminnileg í hlutverki móður Hjördísar og er ekki að sjá annað en þar sé lifandi komin draumlynd miðaldra kona lokuð inni í fíla- beinsturni peninganna. Guðbjörgu hættir hins vegar til að falla of djúpt niður í hin sorglegri svið mannlífsins. Þá eru það strákarnir. Jóhann Sigurðsson er afskaplega mikil- fenglegur á sviði laus við þann taugatitring sem háir sumum leik- aranum. Jóhann má gjarnan aga hreyfingar sínar betur. Hann ætti að skoða persónu Lears Konungs í góðu tómi. Júlíus Hjörleifsson sýnir á sér nýja og óvænta hlið í bráðhnyttinni túlkun Rúnars sem er „ungur maður úr sveit" tæki- færissinnaður í meira lagi. Er greinilegt að túlkun Júlíusar er byggð á traustum grunni rann- sókna. Þessi „andlytísku" vinnu- brögð koma einnig fram í skil- greiningu Júlíusar á hreintrúar- kommúnistanum. Júlíus mætti mýkja dálítið hreyfingar sínar á sviðinu. Guðjón P. Pedersen hefur að því er mér virðist hinn hroka- fulla pabbastrák Grétar fullkom- lega á valdi sínu fyrst og fremst með ágætri mimik. Framsögn Guðjóns hefir batnað samt má hann vara sig á að hnjóta ekki um orðin. Karl Ágúst Úlfsson er hér í hlutverki píslarvottsins Kristjáns. Hann er utan Verslunarskólans, fulltrúi hinnar góðu alþýðu. Karl er mjög frískur leikari og oft bráðfyndinn er skiptir stundum of snöggt yfir í hið harmræna. Guð- mundur Ólafsson kom á óvart í hlutverki hins mikla kristna hug- sjónamanns. Gpðmundur er eins og Júlíus, nákvæmur í túlkun sinni og persónusmíð. Má vara sig á of einhæfri raddbeitingu. Að lokum vil ég óska leikhúsinu til hamingju með þetta unga fólk. Ég vona að það fái tækifæri til að þroska hæfileika sína við hlið hinna eldri leikara. Sem geta miðlað því af brunni reynslu sinnar og þess mannskilnings sem aðeins fæst með þjálfun í ótal erfiðum hlutverkum. Á móti getur þetta unga fólk gefið það sem gjarnan glatast í eldi reynslunnar: ferskleika. ANTWERPEN Arnarfell .......... 4/3 Arnarfell .......... 19/3 Arnarfell .......... 2/4 Arnarfell .......... 16/4 ROTTERDAM Arnarfell .......... 2/3 Arnarfell ......... 18/3 Arnarfell .......... 1/4 Arnarfell ......... 15/4 GOOLE Arnarfell .......... 6/3 Arnarfell .......... 16/3 Arnarfell ......... 30/3 Arnarfell .......... 13/4 LARVÍK Hvassafell ........ 24/2 Hvassafell ......... 9/3 Hvassafell ........ 23/3 Hvassafell ......... 6/4 GAUTABORG Hvassafell ........ 25/2 Hvassafell ........ 10/3 Hvassafell ........ 24/3 Hvassafell ......... 7/4 KAUPMANNAHÖFN Hvassafell ........ 26/2 Hvassafell ........ 11/3 Hvassafell ........ 25/3 Hvassafell ......... 8/4 SVENDBORG “Cherry Ship" ..... 20/2 Hvassafell ........ 27/2 Hvassafell ........ 12/3 Skip .............. 20/3 Hvassafell ........ 26/3 Hvassafell ......... 9/4 HELSINKI Helgafell .......... 9/3 Dísarfell .......... 2/4 HAMBORG Dísarfell .......... 6/3 GLOUCESTER, MASS Skaftafell ......... 3/3 Jökulfell ......... 11/3 Skaftafell ......... 2/4 HALIFAX, KANADA Skaftafell ......... 6/3 Jökulfell ......... 14/3 Skaftafell ......... 4/4 SKIPADEILD SAMBANDSINS Sambandshúsinu Pósth. 180 121 Reykjavík Sími 28200 Telex 2101

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.