Morgunblaðið - 14.03.1981, Qupperneq 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 14. MARZ 1981
flfaKlgtttlllIflfrife
Otgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorfajörn Guömundsson,
Björn Jóhannsson.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aóalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar:
Aöalstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Skeifunni 19, sími 83033.
Áskriftargjald 70 kr. á mánuói innanlands. í lausasölu 4 kr. eintakiö.
Landsfundur
ákveðinn
Landsfundur Sjálfstæðisflokksins verður haldinn um mánaðamót-
in október/nóvember. Ákvörðun um þetta var tekin af miðstjórn
flokksins á fimmtudag. Hún tekur pólitískt gildi, sem ekki takmarkast
við Sjálfstæðisflokkinn einan. Þegar ríkisstjórnin kynnti efnahags-
ráðstafanir sínar um áramótin, komst Kjartan Jóhannsson, formaður
Alþýðuflokksins, svo að orði, að stjórnin miðaði ráðstafanir sínar við
það, að þær dygðu fram yfir landsfund sjálfstæðismanna. Taldi
Kjartan, að fundurinn yrði haldinn í apríl eða maí. Sé landsfundurinn
mikilvægt leiðarmerki á vegferð ríkisstjórnarinnar, verður hún nú að
taka sólarhæðina að nýju. Enginn getur með rökum haldið því fram,
að stjórnarandstaðan sé áhrifalaus, ef jafnvel ákvarðanir hennar um
fundartíma geta haft afdrifarík áhrif á stjórnarstefnuna og gerðir
ráðherra.
Kjartan Gunnarsson, framkvæmdastjóri Sjálfstæðisflokksins, sagði
í viðtali við Morgunblaðið í gær, að sjálfstæðismenn væntu þess ekki
aðeins, að línur í stjórnmálaástandinu hefðu skýrst næsta haust,
heldur væri það einnig „ofarlega í hugum manna að nota megi tímann
til haustsins til þess að ná á ný samstöðu með öilum sjálfstæðis-
mönnum". í kjölfar ákvörðunar miðstjórnar um landsfund í haust,
ákvörðunar, sem tekin var fyrir frumkvæði þingmanna Sjálfstæðis-
flokksins, vænta flokksmenn þess, að tíminn verði vel notaður innan
dyra hjá sjálfstæðismönnum til að ná samstöðu. Það er alltof mikil
einföldun á þeim atburðum, sem gerðust við myndun ríkisstjórnarinn-
ar, að reyna að binda þá við persónur einstakra manna. í raun var í
febrúar 1980 gerð aðför að viðteknum vinnubrögðum í öllum íslenskum
stjórnmálaflokkum og lýðræðislegum félögum yfirleitt. Allar valda-
stofnanir Sjálfstæðisflokksins hafa lýst andúð sinni á því, hvernig að
stjórnarmynduninni var staðið. Landsfundur er hæstiréttur Sjálf-
stæðisflokksins. Nú iiggur ljóst fyrir, hve langan tíma menn hafa til að
búa mál sín undir dóm hans.
Ballett og samningar
Itilefni af þvl, að í ár eru liðin 20 ár síðan gerður var tvíhliða
samningur um menningar-, vísinda- og tæknisamvinnu milli
íslands og Sovétríkjanna, hafa Sovétmenn sent hingað listdansara frá
Bolsoj, Kiev og fleiri stöðum. Ástæða er til að fagna því, að íslendingar
fái tækifæri til að njóta danslistar sovéskra meistara. Hitt er þó ekki
sérstakt fagnaðarefni, hvers vegna listdansararnir eru hér á landi. Við
Islendingar þurfum gaumgæfilega að meta það, hvaða hag við höfum
haft af 20 ára samvinnu við Sovétmenn á sviði menningar, vísinda og
tækni. Færi vel á því, að menntamálaráðuneytið og utanríkisráðuneyt-
ið gæfu út yfirlit yfir það, hvernig framkvæmd þessa samnings hefur
verið þau 20 ár sem hann hefur verið í gildi.
í orði leggja Sovétmenn jafnan mikla áherslu á að jafnræði ríki í
samskiptum þeirra við aðrar þjóðir. Hið sama skuli yfir alla ganga.
Öllum er ljóst, að með þessu er aðeins verið að stunda orðaleiki.
Þannig hefur tvíhliða samningur okkar við þá fyrst og fremst verið
notaður af Sovétmönnum sem átylla til alls konar íhlutunar hér á
landi. I skjóli hans hafa þeir meðal annars viljað koma sjónvarpsefni á
framfæri við íslenska áhorfendur. Hvaða íslensk kvikmynd hefur verið
sýnd sovéskum sjónvarpsáhorfendum? Hvenær myndu Kremlverjar
samþykkja það, að íslenska utanríkisráðuneytið hæfi útgáfu áróðurs-
blaðs á rússnesku í Moskvu? Fengju íslenskir jarðvísindamenn að
flandra um öll Sovétríkin og stunda þar rannsóknir með dýnamit-
sprengjum? Vonandi ræða íslenskir embættismenn þetta við sovéska
sendiráðsmenn um leið og þeir þakka þeim fyrir ballettinn.
Jafnréttisráðherrann
Engu er líkara en Svavar Gestsson jafnréttisráðherra, hafi
tileinkað sér áróðursaðferðir þær, sem George Orwell lýsir í bók
sinni 1984. Ummæli ráðherrans um jafnréttismál í tengslum við
veitingu lyfsöluleyfis á Dalvík eru þessu marki brennd. Jafnréttisráð
hefur nú átalið ráðherrann fyrir starfsaðferðir hans og er einsdæmi,
að ráðherra hafi verið veitt áminning með þessum hætti. Svavar
Gestsson kippir sér auðvitað ekkert upp við slíkar átölur, þær eru
honum daglegt brauð. Ráðherrar Alþýðubandalagsins starfa nefnilega
eftir því kjörorði, að framkvæma allt aðra stefnu en flokks síns og
stuðningsmanna.
Urskurður Jafnréttisráðs staðfestir, að Svavar Gestsson hefur farið
óvarlega með ráðherravald sitt. Viðbrögð ráðherrans sýna, að
jafnréttissinnar þurfa að vera vel á varðbergi gagnvart sjálfum
jafnréttisráðherranum. Orðhengilsháttur hans og útúrsnúningur er
þegar orðinn jafnréttisbaráttunni hættulegur.
Kristján G. Gíslason:
Innkaup í stórum stíl
Þegar eg las efnahagsáætlun
ríkisstjórnarinnar, sem birtist í
blöðunum í byrjun ársins, vakti
athygli mína sérstaklega 6. grein
aðgerða þeirra, sem stjórnin
hyggst vinna að:
„fi. grein. Ríkisstjórnin mun
stuðla að innkaupum í stórum
stil og stefna að því í áföngum að
veita greiðslufrest á tollum.
Þannig verði einnig dregið úr
óhóflegum geymslukostnaði inn-
fluttrar vöru og rýrnun umfram
það sem erlendis gerist."
Eins og margoft hefur verið
bent á, i ræðu og riti, þá er
ekkert fast innkaupsverð til,
heldur mótast það af ýmsum
þáttum, t.d. hvar varan er keypt,
hvenær hún er keypt, hvernig
hún er greidd og síðast en ekki
síst í hve miklu magni varan er
keypt.
Eftir lestur 6. greinarinnar
trúði eg því að stjórnin hyggðist
söðla um í verslunarmálum. I
stað tortryggni í garð verslun-
arstéttarinnar, jafnvel fjand-
skap, myndi stjórnin bjóða að-
stoð og samvinnu, sem stuðla
mætti að bættum verslunar-
rekstri, lækkandi vöruverði og
hagstæðari viðskiptajöfnuði.
Eftir því sem eg best veit
hefur orðið nokkur dráttur á
framkvæmd 6. greinarinnar,
sem mér kemur ekki á óvart.
Málið er að sjálfsögðu ekki eins
einfalt og það lítur út fyrir að
vera við fyrstu sýn.
Þeir sem hnútum eru kunnug-
ir í innflutningsversluninni eru
sammála um að hagstæðara sé
að kaupa vörur í eins stórum stíl
og markaðurinn leyfir en að
„kaupa eftir hendinni" eða í
smáum stíl. Til þess að svo megi
verða þarf verslunarstéttin á
fjárhagsaðstoð að halda sem um
getur í ofannefndri 6. grein. En
fleiri breytingar á núverandi
aðstöðu þurfa að koma til. Enda
þótt öðlast megi hagstæðara
innkaupsverð ef stórt er keypt,
sem án efa leiðir til lægra
söluverðs, þarf að reikna með að
stærri innkaupum fylgi aukin
áhætta fyrir innflytjendur.
Lengri tíma tekur að selja stórar
sendingar en smáar og því verð-
ur hluti af sendingunni, sem ekki
selst strax, ofurseldur verðrýrn-
un væntanlegrar verðbólgu, að
viðbættum gífurlegum vaxta-
kostnaði. Þetta eru að sjálfsögðu
atriði sem hægt er að lagfæra ef
vilji er fyrir hendi hjá þeim
stjórnvöldum sem verslunarmál-
um ráða ef þau kappkosta að
öðlast sem hagstæðast vöruverð
fyrir neytendur, án þess að
skaða verslunaraðilann.
Án efa er hér um veigamikið
mál að ræða, sem skipt getur
sköpum í versluninni ef vel tekst
til. Það er ekki seinna vænna að
brjótast út úr því ófremdar
ástandi er ríkir í verslunarmál-
um þjóðarinnar og því verður
fylgst með framgangi 6. greinar-
innar af áhuga.
Kristján G. Gislason
íslenzka sýningin er í Möstinghus, gömlu og fallegu húsi sem borgarstjórn Frederiksberg lét rífa og byggja
upp aftur á fallegum stað og notar fyrir ýmis konar sýningar. Lánaði bærinn húsið undir íslenzku sýninguna.
Myndlistarsýningunni í Möst
inghús lýkur um helgina
ÍSLENZKU myndlistasýning-
unni í Möstinghus á Friðriks-
bergi í Danmörku, sem nefnd
er „Det stærke lys“ og opnuð
var af forseta íslands, lýkur
nú um helgina og hefur verið
DET STÆRKE LYS
Nycre isltmdsk kim*t
Mortap Hik. r radmUwri 27 faKuai. 11 ~miu l»»l
Forsíðan á sýningarskrá
opin í hálfan mánuð. Dansk-
islandsk samfund og Fondet
for dansk-islandsk samarbeide
efndi til þessarar sýningar og
fékk frá íslandi 100 íslenzk
málverk og 9 höggmyndir, sem
Selma Jónsdóttir og Jóhannes
Jóhannesson völdu og komu
fyrir í þessu skemmtilega
gamla húsi.
Málverkin á sýningunni eru
eftir Ásgrím Jónsson, Braga
Ásgeirsson, Guðmundu And-
SKÓVERKSMIÐJAN Iðunn á
Akureyri hefur átt í miklum
rekstrarerfiðleikum undanfarið.
og það svo að til greina hefur
komið að hætta starfsemi hennar
á miðju þessu ári, segir i nýlegum
Sambandsfréttum.
résdóttur, Gunnlaug Scheving,
Hrólf Sigurðsson, Hörð Ág-
ústsson, Jóhannes Jóhannes-
son, Jóhannes Kjarval, Jón
Stefánsson, Karl Kvaran,
Kristján Davíðsson, Nínu
Tryggvadóttur, Sigurð Sig-
urðsson, Snorra Arinbjarnar,
Svavar Guðnason, Þórarin B.
Þorláksson, Þorvald Skúlason
og höggmyndirnar eftir Guð-
mund Bendiktsson og Sigurjón
Ólafsson.
Þar segir ennfremur, að málefni
verksmiðjunnar hafi verið til um-
ræðu á fundi stjórnar Sambands-
ins, sem haldinn var á Akureyri
fyrir skömmu. Þar var ákveðið að
fresta ákvörðun í málinu til næsta
stjórnarfundar 27. marz nk.
Skóverksmiðjan Iðunn
lögð niður í sumar?