Morgunblaðið - 14.03.1981, Qupperneq 44

44
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 14. MARZ 1981
COSPER
Ég aetla fyrst að reyna brautina án skíða.
Ast er...
Síí «
0i\ b
... að svífa saman
x sœlum draumi.
TM Rm. U.S. Pat. Ofl.—aM rtghts rtstmö
• 1980 Los Angstos Timss Syndicate
Með
morgunkaffinu
HÖGNI HREKKVISI

HANN M WA TIL
Er vit í þessu?
Árni Helgason, Stykkishólmi,
skrifar:
Ég minnist þess að fyrir mörg-
um árum, þegar ég átti heima
fyrir austan, hugðu vinir mínir á
starfrækslu til að afla sér tekna
og atvinnu. Komu þeir saman
nokkur kvöld að ræða málið. Var
hugmyndin að koma á fót fyrir-
tæki sem gæti orðið sveitinni
okkar til gagns. Var ýmsu velt
fyrir sér og reynt að hugsa þetta
út í æsar og hafðir í huga þeir
fjáröflunarmöguleikar sem þá
voru fyrir hendi og ekki beisnir.
Einnig var hugsað um hvort
þetta mál nyti tiltrúar hjá lána-
stofnunum. Því kom það ekki svo
sjaldan upp í umræðunum: Er
vit í þessu? Menn brutu heilann
um hvort þetta væri vit, hvort
grunnur væri fyrir þessu og
hvort þetta yrði til blessunar. Og
þá var um að gera að ná sem
bestum kjörum og árangri.
Og nú kemur gamla
spurningin upp
Oft dettur mér þetta í hug
þegar ég er að velta fyrir mér
þeirri þróun sem síðan hefir
verið meðal okkar hér á landi og
enn eykur skrið og sér ekki fyrir
endann á hvernig af reiðir. Mér
kemur þetta oft í hug, þegar ég
sé menn kaupa alls konar eitur-
efni til að gera sjálfa sig að
aumari og minni mönnum, og
jafnvel eyðileggja sína guðs-
mynd.
Ég las um þessi mánaðamót
stutta frétt: Mikil ölvun í bæn-
um, og kennt um að nú höfðu
menn fengiö launaumslagið sitt.
Og þá var sjálfsagt að eyða
aflafénu í verra en ekki neitt. Og
svo er verið að tala um sjálf-
stæöa þjóð, vitandi það að engin
þjóð er sjálfstæð án sjálfstæðra
þegna. Og nú kemur gamla
spurningin upp: Hvaða vit er í
þessu? Henda öllu fyrir eitur.
Væri nokkur furða þótt spurt
væri um heilbrigða dómgreind?
Eru menn sjálfráðir gerða
sinna?
Það höfðingj-
arnir hafast að
Oft rennur mér það til rifja
þegar ég sé erfiðismanninn, sem
hefir vikuna út lagt að sér og
stritað og erfiðað fyrir kaupi
sínu, fleygja miklum hluta þess í
vikulok til að gera sig að verri
manni, eða allt öðrum manni en
hann raunverulega er. Jafnvel
fórna hamingju góðs heimilis
eins og um einskisverðan hlut sé
að ræða. Menn tala um frelsi,
frelsi til að lifa eins og þeim
Árni Helgason
sýnist. Öðrum komi það ekki við.
En það er lélegt frelsi sem
verður öðrum til ama og leið-
inda. Við vitum að jafnvel einn
ölvaður maður getur eyðilagt
heilt samkvæmi og þannig orðið
samborgurum sínum og sjálfum
sér til stór leiðinda. Og þegar
áfengið er annars vegar, verður
minna úr frelsinu. Fyrir þeim
manni sem hefir ánetjast því, er
enginn vegur svo brattur, holótt-
ur eða blautur að ekki sé hann
farandi og í hvaða veðri sem er,
ef vitað er um áfengi þó í
fjarlægð sé. Því hefi ég orðið
sjónarvottur að. Fjötrar áfengis-
ins segja til sín — meira og
meira — og áfergjan, fálm
handanna, ekkert hugsað um
þótt seinustu peningarnir hverfi
í þetta. Hver þekkir ekki þessa
mynd? Og hversu mikið tjón
bakar þetta landi og þjóð —
fjárhagslega og kannski enn þá
meir andlega? Gerir menn bók-
staflega að ræflum. Og ekki er
gott þegar ráðamenn þjóðarinn-
ar ganga á undan með því að
halda áfengisveislur, leyfa alltaf
fleiri og fleiri vínveitingastaði
þar sem menn fá að græða á
aumingjaskap annarra og veik-
leika?
Hvílíkir peningar. Getur þeim
liðið vel sem á slíku lifa? Ég trúi
því varla. Það er hægt að bæta
úr þessu böli samferðamann-
anna, það er hægt að höggva af
þeim hlekkina með samstæðri
forystu og ekki síst með góðu
fordæmi. Það höfðingjarnir haf-
ast að, hinir meina sér leyfist
það.
Við bíðum og
sjáum hvað setur
Bindindishreyfingin fyrir og
eftir aldamót sótti styrk sinn í
ráðamenn þjóðarinnar hvern á
sínu sviði sem lögðu bindindis-
málinu lið sitt og fylgdu fast
eftir, sáu að með því að gefa gott
fordæmi, berjast fyrir hamingju
meðbræðra sinna voru þeir að
vinna að frjálsu og heilbrigðu
þjóðfélagi. Sú alda sem þá reis
átti ekki lítinn þátt í fullveld-
isstofnuninni 1918. Og starf
þessara mörgu góðu manna og
kvenna bar virkilega árangur og
lýsir enn. Og eitt er víst og það
er að það er hægt að breyta böli
í hamingju ef vilji er fyrir hendi.
Og ef ráðamenn þjóðarinnar
ganga fram fyrir skjöldu, hætta
áfengisveitingum í opinberum
veislum, setja slagbrand fyrir
vínveitingahúsin, og hika ekki
þótt einn og einn missi spón úr
sínum aski, þegar hamingja
þjóðarinnar margfaldast. Það er
engin ástæða til að allir líði fyrir
einn. Já, þetta er hægt, jafnvel
þótt enn séu margir sem vilja
Barrabas lausan ...
Nú hafa nokkrir þingmenn
tekið sig til, blöskrar ástandið í
þessum málum í dag, og flutt
það mál fram á þingi að hætt
verði öllum vínveitingum á veg-
um ríkisins. Hvað taka margir í
sama streng? Hvað verða þeir
margir sem vilja gæta bróður
síns? Við bíðum og sjáum hvað
setur.
Varðveisla
vegamannvirkja
Guðjón F. Teitsson skrifar:
„í fyrra sá ég frásögn af því í
Noregs Handels og Sjöfartstidende,
að vörubilaeigendur í Noregi hefðu
á árinu 1979 verið sektaðir í 4374
skipti um samtals 5,6 milljónir
norskra króna fyrir óleyfilega
þungahleðslu bíla, og var meðalsekt
þannig 1280 n.kr., en dæmi var nefnt
um sekt að upphæö n.kr. 28.650 fyrir
að aka með óleyfilegan þunga yfir
ákveðna brú í Osló, þar sem gilti 6
tonna þungatakmark.
Heyrði undir stórmál
Þóttu mér þetta athyglisverðar
upplýsingar og datt í hug að kynna
mér hvernig með tilsvarandi mál
væri farið hér á landi, en komst þá
að raun um, að hér hefði ekki
tíðkast að gera nokkra árlega sam-
antekt um kærur, sektardóma né
innheimtu sekta á nefndu sviði.
Taldi ég þetta bera vott um, að
nokkurt andvaraleysi ríkti hér á
landi um verndun hinna fjárfreku
vegamannvirkja, þar eð vitað væri,
að hin einstöku þyngstu ökutæki
skemmdu umrædd mannvirki í
margfeldni borið saman viö þunga
samanlagt í mörgum léttum öku-
tækjum. Heyrði það því undir stór-
mál, ef ekið væri, sumpart langar
leiðir, með óleyfilegan þunga um
vegi landsins, og vakti ég athygli á
þessu í grein, sem birtist í Morgun-
blaðinu hinn 15. apríl f.á.
Sýnist geta boðið heim
stórvægiiegum misfellum
Nýlega las ég grein, sem birtist í
NH & ST 30. jan. sl., þar sem frá því
var greint samkv. NTB-frétt frá
Kristiansand, að eigandi vörubíls
hefði í síðustu viku mánaðarins
(janúar) verið sektaður í Mandal í
Vestur-Agðafylki um 28 þúsund n.
kr. fyrir 13,9 tonna óleyfilegan
hleðsluþunga, og var þess jafnframt
getið í fréttinni, að hjólbarðar
bílsins hefðu einnig verið í óhæfu
ástandi.
Þá var frá því greint, að bílaeig-
endur hefðu að tilhlutan vega-
og/eða bílaeftirlitsins í fylkinu á
síðastliðnu ári verið sektaðir um
samtals u.þ.b. 300 þús. n. kr., og í
janúar í ár væru sektirnar komnar
upp í 80 þúsund n. kr., fyrir
óleyfilegan hleðsluþunga.
Hér á landi eru í gildi lög og
reglur um hámarksþunga ökutækja
og viðurlög gegn brotum, en hins
vegar hefir það ekki hingað til þótt
fréttnæmt, hvernig á væri haldið.
Er mér tjáð, að engin árleg saman-
tekt hafi enn verið gerð um þetta á
vegum hins opinbera, og sýnist það
geta boðið heim stórvægilegum mis-
fellum."