Morgunblaðið - 28.06.1981, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 28. JÚNÍ1981

Utgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
hf. Arvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guömundsson,
Björn Jóhannsson.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar:
Aöalstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Skeifunni 19, sími 83033.
Áskriftargjald 80 kr. á mánuöi innanlands. í lausasölu 4 kr. eintakið.
Tækjaflutningar
Sovétmanna
Hinn 20. maí 1980 birtist
um það frétt hér í blað-
inu, að 5. sama mánaðar hefði
sovéska flutningaskipið Atl-
antica komið til Reykjavíkur-
hafnar. Skip þetta er skráð
5800 brúttólestir að stærð.
Erindi þess hingað var að
færa sovéska sendiráðinu í
Reykjavík innanhússíma-
kerfi. Tæknimenn Pósts og
síma fóru um borð í skipið úti
á Reykjavíkurhöfn og skoð-
uðu þennan hluta farms þess.
Sögðu þeir símakerfið svipað
því sem væri í notkun hjá
ýmsum fyrirtækjum og
Landssíminn gæti útvegað.
Samkvæmt pappírum Toll-
gæslunnar í Reykjavík var
skipað upp úr Atlantica
tveimur kössum, samtals 900
kg. að þyngd, en aðrir heim-
ildarmenn Morgunblaðsins
sögðu þennan farm aðeins
hafa vegið 160 kg. Starfsmenn
sovéska sendiráðsins „skultl-
uðu“ varningnum sjálfir í
land og óku síðan á brott með
hann í rússajeppa. Voru tæk-
in því skoðuð um borð í
skipinu, áður en þau voru
flutt í land. Atlantica kom
hingað frá Murmansk og hélt
til Havana á Kúbu eftir að
hafa losað farm sinn.
Því er þessi frétt rifjuð hér
upp, að bæði í Bangladesh og
Líberíu hafa Sovétmenn verið
staðnir að því að reyna að
smygla háþróuðum rafeinda-
búnaði. í Bangladesh lagði
lögregjan hald á 10 tonn af
fullkomnum njósnabúnaði,
merktum sem byggingarefni
og ætlaður var sovéska sendi-
ráðinu. I höfuðborg Líberíu
lögðu öryggislögreglumenn
hald á háþróaðan rafeinda-
búnað, sem flytja átti með
ólöglegum hætti í sovéska
sendiráðið þar. Búnaðurinn
kom með sovésku flutn-
ingaskipi og lentu hafnar-
verðir í handalögmálum við
skipverja, þegar þeir reyndu
að sniðganga eðlilegt eftirlit
með varningnum. Slagsmálin
byrjuðu, þegar Sovétmenn
ætluðu umsvifalaust að
„skutla" tækjum sínum úr
skipinu í flutningabíl frá
sendiráðinu, sem beið utan
hafnarsvæðisins.
Rekstur sovéskra sendiráða
hvar sem er í heiminum
einkennist af því, að þau eru
sjálfum sér nóg, ef þannig
mætti að orði komast. I
starfsliði þeirra eru menn,
sem færir eru um að sinna
öllu venjulegu viðhaldi og
þess vegna er óþarft að kalla
á aðstoðarmenn frá gistirík-
inu inn í sendiráðsbygg-
ingarnar. Sovétmenn treysta
engum nema þeim, sem KGB
hefur „gegnumlýst". Þá leit-
ast Sovétmenn jafnan við að
búa um sig á takmörkuðu
svæði og komast yfir sem
flestar húseignir á þeim stað.
Þetta má sjá hér í Reykjavík,
þar sem þeir hafa keypt hús
einkum við Garðastræti og
Túngötu. Greinilegt er, að
bæði í Líberíu og Bangladesh
hefur átt að koma fyrir full-
komnum rafeindabúnaði til
einhvers konar fjarskipta-
njósna í sovésku sendiráðun-
um. Samkvæmt alþjóðaregl-
um eru sendiráð friðhelg í
þeim skilningi, að lögregla
gistiríkisins getur ekki farið
inn í þau og kannað, hvaða
tæki eru þar í notkun. Þess
vegna er eina leiðin til að
fylgjast með búnaði Sovét-
manna, að hafa nánar gætur
á því, sem þeir flytja á milli
landa. Það er barnaskapur að
halda, að Sovétmenn reyni
ekki að stunda njósnir með
rafeindatækjum hér eins og
annars staðar í veröldinni.
Sú spurning vaknar, hvern-
ig best sé að eftirliti með
sovéskum sendiráðum staðið,
Fjármálaráðherra, Ragnar
Arnalds, sagði í útvarp-
inu á föstudagskvöldið, að
skrif Morgunblaðsins um
kauphækkanir lækna væru
mjög villandi og til þess eins
að rugla fólk með því að gera
meira úr hækkuninni og að
skrif sem þessi væru ekkert
annað en stjórnmálalegur
áróður. Með þessum orðum er
ráðherrann að bregðast við
þeirri frétt Morgunblaðsins á
föstudag, að laun lækna muni
að meðaltali hækka um 30 til
35% við nýgerða kjarasamn-
inga og er þá bæði tekið mið
af beinum og óbeinum hækk-
unum. Þessi viðbrögð eru
furðuleg, þegar hugað er að
því, að fjármálaráðherra seg-
ist engar tölur geta nefnt um
hækkanir lækna, hann hafi
það er ekki síður mikilvægt
að hyggja að öryggi innan
landamæra ríkja en utan.
Þetta verkefni hefur ekki
verið mikið rætt opinberlega
hér á landi og menn vita ekki
almennt, hvert þeir geta snú-
ið sér, telji þeir ástæðu til að
gera réttum yfirvöldum við-
vart vegna einhvers, sem
þeim finnst grunsamlegt á
þessu sviði. Það sýnist fyllsta
ástæða til að huga náið að
þessari hlið íslenskra örygg-
ismála.
ekki upplýsingar um þær.
Ragnar Arnalds bregst þann-
ig við að loknum samningum
við lækna, eins og efni þeirra
sé eitthvert feimnismál. Úr
því að ráðherrann segist vita,
að læknalaunin hækki ekki
um 30 til 35%, hlýtur hann að
hafa einhverjar aðrar tölur
tiltækar. Það er skylda fjár-
málaráðherra og starfs-
manna hans að gera grein
fyrir öllum þáttum samkomu-
lagsins við lækna og leggja á
þá kostnaðarmat. Fjármála-
ráðuneytið losnar ekki undan
þeirri skyldu með því að
ráðast á Morgunblaðið. Það er
til marks um lélega fjármála-
stjórn og skeytingarleysi
gagnvart skattborgununum
að svara út í hött eins og
Ragnar Arnalds hefur gert.
Um hvað
var samið?
j Reykjavíkurbréf
♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦ Laugardagur 27. júní.
Ný stjórn í
Frakklandi
Sigur Francois Mitterrands í
frönsku forsetakosningunum og
síðan stórsigur flokks hans, jafn-
aðarmannaflokksins, í þingkosn-
ingunum hafa gjörbreytt stjórn-
málastöðunni í Frakklandi og
munu hafa áhrif út fyrir landa-
mæri Frakklands. Ef marka má
þann hugaræsing, sem úrslitin
hafa valdið meðal vinstri aflanna
hér á landi, mætti ætla, að þau
hefðu verið búin að gefa upp alla
von um, að franskir skoðanabræð-
ur þeirra næðu að nýju völdum í
Frakklandi. Auðvitað var fásinna
að líta þannig á stjórnmálastöð-
una þar og vonandi læra íslenskir
vinstrisinnar það af þessum at-
burðum, að því aðeins ná ríkis-
forsjármennirnir verulegum ítök-
um í lýðræðislöndunum, ef þeir
hverfa frá kreddum sínum og
höfða meira til almennrar skyn-
semi. Meirihluti frönsku þjóðar-
innar veitti Francois Mitterrand
brautargengi, þegar augljóst var,
að hann var ekki jafn háður
kommúnistum og áður. Raunar
eru úrslitin þar í landi áfall fyrir
kommúnista og þá fyrst fengu þeir
4 ráðherrasæti af 43, þegar þeir
höfðu sagt skilið við fyrri stefnu í
utanríkismálum.
Annars er ekki einleikið, hvern-
ig Þjóðviljinn reynir að eigna sér
kosningasigur Mitterrands og
flokksfélaga hans. Eitt af því
merkasta, sem ritstjóri blaðsins
hefur komið auga á, er, að við
embættistöku Mitterrands voru
meðal gesta ekkja Salvador All-
endes forseta Chile og gríska
söngkonan Melina Mercouri, sem
nú hefur snúið sér að stjórnmál-
um, eins og sjónvarpsáhorfendur
gátu kynnst, ef þeir horfðu á
svonefndan kynningarþátt um
Aþenu, þar sem söngkonan rak
áróður fyrir sjálfri sér og flokki
sínum. Það sýnir klókindi Mitter-
rands að bjóða þessum tveimur
konum til embættistökunnar. Með
því sló hann ryki í augu þeirra
glámskyggnu vinstrisinna, sem
ekki líður vel nema þeir geti
höfðað til þess, að ýmsar alkunnar
persónur séu sömu skoðunar og
þeir. Það er dæmigert, að Þjóðvilj-
inn vekur sérstaklega máls á
návist kvennanna en þegir þunnu
hljóði um allar yfirlýsingar
Frakklandsforseta um utanríkis-
og öryggismál.
Nú á eftir að koma í Ijós,
hvernig samvinna jafnaðarmanna
og kommúnista reynist Frökkum.
Kommúnistum er ljóst, að þeir
verða að sýna hógværð og kurteisi,
því að annars verður þeim kastað
út í ystu myrkur. Að minnsta
kosti hljóta allir frjálshuga menn
að vona, að Mitterrand taki þá
ekki neinum silkihönskum, þegar
fram líða stundir. Auðvitað má
búast við því, að nú þegar þeim
hefur verið réttur litli fingur,
reyni þeir að hrifsa alla höndina.
Við íslendingar getum margt af
því lært, hvernig franskir jafnað-
armenn hafa leikið kommúnista
og einnig er við því að búast, að
frá Frakklandi berist nú hug-
myndastraumar, sem geta orðið
okkur að miklu gagni í átökunum
við þau öfl, er sjá það eina jákvætt
við lýðræðisskipulagið að geta
notað það til að ná völdum og
koma síðan á „alræði öreiganna"
að sovéskri fyrirmynd.
Gengid undir
fölsku flaggi
Eins og menn hafa séð af
myndum frá svonefndri „friðar-
göngu", sem efnt hefur verið til í
Evrópu til að vekja athygli á
baráttunni gegn kjarnorku, virðist
enginn maður í henni bera spjöld,
þar sem þess er krafist, að ríki
segi sig úr Atlantshafsbandalag-
inu. Og athyglisvert er, að norski
félagsfræðingurinn Berit Ás, sem
var stödd hér á landi á norrænu
þingi og herstöðvaandstæðingar
fengu til að ávarpa síðustu Kefla-
víkurgöngu, minnist hvergi í ræðu
sinni á það, að eðlilegt sé, að ríki
hverfi úr NATO. Hún fór ekki
aðeins út af línu göngufólksins
með því að þegja um þessa kröfu
þess heldur einnig þegar hún
sagði: „Burt með Rússa úr Afgan-
istan og Póllandi." Setning eins og
þessi samræmist ekki herhvöt
herstöðvaandstæðinga á íslandi
eða þeirri kenningu forvíg-
ismanna þeirra að „það væri
hláleg tímaskekkja", ef herstöðva-
andstæðingar „færu í dag að taka
upp stóraukna baráttu gegn sov-
étblokkinni" eins og segir í mál-
gagni þeirra, Dagfara, sem út var
gefið í tilefni af göngunni.
Herstöðvaandstæðingar ganga
því undir fölsku flaggi, þegar þeir
arka með spjöld sín „ísland úr
NATO. Herinn burt.“ og segja þau
vera sambærileg við tákn „frið-
argöngumanna" í Evrópu. Með því
að klína sér utan í evrópska
„friðargöngumenn" eru vinstri-
sinnar hér á landi að svala sömu
þörf og fram kemur í hrifningu
Þjóðviljaritstjórans yfir því, að
ekkja Allendes og Melina Merc-
ouri skuli hafa verið í Elysée-höll
'njá Mitterrand. Þetta er einkenni-
leg árátta, sem blasir við, þegar
lesnar eru greinar og ræður tals-
manna Alþýðubandalagsins um
utanríkis- og öryggismál. Þeir
geta aldrei haldið fram neinni
skoðun án þess að bera „erlendan
sérfræðing" fyrir sig eða skjóta
nöfnum erlendra manna inn í mál
sitt til að gera það ábúðarmeira.
Við nánari athugun kemur svo í
ljós að nafnleysingjarnir eru
menn eins og Belski ofursti
„fréttaskýrandi" Rauðu stjörn-
unnar, málgagns sovéska hersins,
eða aðrir slíkir. Og svo taka þeir
undir hótanir Sovétmanna í okkar
garð í nafni „friðar" eins og
Guðrún Helgadóttir, þegar hún
sagði í ræðu á útifundi herstöðva-
andstæðinga fyrir viku: „Önnur
hernaðarbandalög skulda okkur
enga miskunn."
Andstaðan gegn
kjarnorkuverum
„Friðargöngumennirnir" í Evr-
ópu eru ekki aðeins að mótmæla
kjarnorkusprengjum heldur einn-
ig kjarnorkuverum til rafmagns-
framleiðslu. Minni manna í
stjórnmálum er ekki langt, ef
þannig mætti að orði komast. En á
sínum tíma var talið, að flokkur
Thorbjörn Fálldins forsætisráð-
herra Svíþjóðar hefði unnið fræk-
inn sigur í kosningum þar í landi
vegna andstöðu sinnar við frið-
samlega hagnýtingu kjarnorkunn-
ar. Að loknurn þeim sigri var
málið þó síður en svo leyst og
endanleg niðurstaða fékkst í þjóð-