Morgunblaðið - 13.12.1981, Síða 17

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 13. DESEMBER 1981
17
Móðir mín var 93 ára og bjó þó
alltaf við heldur erfið kjör, systir
hennar 102 ára og föðurbróðir
minn einn 96 ára. En maður verð-
ur að borga fyrir það að verða
gamall og ég hef misst dálítið af
bæði heyrn og sjón. Það er annað
að vera ungur eða gamall og það
verða menn að sætta sig við. Eg er
samt ekkert gamalmenni, þó ég
geti ekki staðið við eins og áður.
Höfuðið er í fínu lagi og ég hef
málað gríðarlega seinustu árin.
Hvenær vinnurðu helst?
Ég vinn orðið helst um eftir-
miðdaginn, þegar bjart er. En í
skammdeginu vinn ég ekkert —
hef ékki lengur sjón til þess og
mála aldrei við lampaljós. Nú, þá
spekúlerar maður og fer í búðir og
þess háttar; dregur lífsbjörg í bú.
Ég hugsa bara um skammdegið
eins og hverja aðra byrði sem
maður verður að taka á sig. Nei, ég
mála lítið orðið með olíu. Ég fékk
blóðrennsli inn á annað augað.
Síðan hef ég lítið málað með olíu,
en því meir af pastelmyndum.
Pastelið? Ég kann ágætlega við
pastelið — og hyað heldurðu að
Fransmennirnir myndu líka segja
ef maður kastaði rýrð á ballerín-
urnar hans Degas; það voru past-
elmyndir.
Finnur á sér stofu eina litla, þar
sem hann geymir myndir (pastel-
myndir) og drög að myndum, blöð
ýmisleg, úrklippur og þess konar
dót. Það sést þar, að það er ríkur
natúralismi í Finni.
Frammúrstefnan ein hefur ekki
dugað mér, segir hann. Maður
verður að lífga sjálfan sig við og
endurnýja með því að halda sig að
náttúrunni. Ég get ekki afskrifað
náttúruna, ég sem var sjómaður
og formaður á mínum yngri árum!
Eitt sinn þegar ég var úti í Þýska-
landi, hélt prófessor að nafni
Blúmmer fyrirlestur í skólanum
og sagði það mætti bara ekkert
vera í myndlistinni nema litir, hitt
væri utanveltu. Ég reiddist þessu
og bað um orðið. Ég var þá orðinn
sæmilega talandi á þýska tungu,
en þú verður að gá að því, að
þarna voru ekki aðrir viðstaddir
en æstustu framúrstefnumenn. Af
hverju á að taka alla möguleika
frá málaranum? spurði ég. Mynd-
listin er tjáningarform, hefur allt-
af verið það og verður alltaf. Menn
klöppuðu fyrir þessu og prófessor-
inn sagði ekki annað, en það hefði
hver og einn sinn smekk og bar
ekki við að prótestera. Sá málari
sem ætlar að halda vitinu, verður
að yngja sig upp við og við á móð-
ur náttúru. Það gera líka allir al-
mennilegir menn. Til dæmis
Kandinsky. Alltaf tók hann mið af
náttúrunni. En nú skal ég sýna
þér vinnustofuna mína.
Hún er upp á lofti.
Ég fer nú hægt, segir Finnur í
stiganum. Ég fékk gigt í annað
hnéð, en það er allt í lagi, blessað-
ur vertu. Það fer þegar hlýnar.
Vinnustofan er heill salur og
þar er kalt. Finnur segir það fari
betur með myndirnar. Málverkum
sínum snýr hann öllum til veggj-
ar. Hann segir það fari betur um
þau svoleiðis. Þarna eru margar
myndir og stórar, flestar frá
seinni árum. Það er áberandi
symbólismi í nýrri myndum Finns
Jónssonar.
Já, það var nú eitt sem hann tók
sér fyrir hendur að fordæma, sá
merki prófessor Blúmmer, og það
var symbólið. En symbólismi hef-
ur altaf verið dálítið ríkur í mér,
sér í lagi á seinni árum og ég fer
ekki ofan af því að það er meira
fjör í listinni ef hún er annað og
meira en bara punktar og strik.
Nei, ég hugsa aldrei um nútíma-
list. Ég er að mála myndir og má
ekki vera að einhverjum vanga-
veltum um hina og þessa. En það
er eitt sem mér finnst skrítið. Þeir
vilja stofna félag um nokkuð sem
þeir kalla „nýlist". Ég skil ekki að
nýlist sé hugtak sem hægt er að
slá föstu. Listin er svo gömul sem
á grönum má sjá og það er ekkert
til sem hægt er að kalla nýlist.
Þegar minnst varir er það sem
menn kalla nýtt í myndlist orðið
gamalt, segir Finnur Jónsson
listmálari.
Það er stórt hús í listinni við
Kvisthagann.
J.F.Á.
PIN K FLOYD