Morgunblaðið - 13.12.1981, Qupperneq 21

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 13. DESEMBER 1981
21
Stúdentaráð Háskóla íslands
gekkst fyrir almennum stúdenta-
fundi um svokölluð niðurskurðar
mál í sal Félagsstofnunar stúdenta
í hádeginu á föstudaginn sl. Var
fundurinn haldinn til að kynna og
mótmæla niðurskurði á fjárlaga-
frumvarpi ríkisstjórnarinnar á fjár
veitingu til Háskóla íslands, sem
nemur um 10 prósentum af endan-
legum tillögum skólans.
Eftir að forseti stúdentaráðs,
Finnur Ingólfsson, hafði sett
fundinn tók til máls Guðmundur
Magnússon rektur Háskólans en
hann var einn þriggja framsögu-
manna á fundinum. Guðmundur
rakti í stuttu máli af hverju Há-
skólinn þyrfti meira fé. Sagði
hann í fyrsta lagi að frá árinu
1979 hefði nemendafjöldi við
skólann aukist um 20 prósent eða
600 nemendur. „Háskólinn hefur
bætt við sig sem svarar heilum
menntaskóla án þess að fá nokk-
urt fé til að reka hann,“ sagði
Guðmundur. í öðru lagi þyrfti
Háskólinn meira fé vegna þess að
öll verkleg kennsla hefur aukist
og nýjar greinar hafa bæst við til
að koma til móts við þarfir at-
vinnuveganna. í þriðja lagi hefur
R 1 ; f. I 1
aJ fa||»,Wps Hp '1 jjí#
áS'’; í wLjTf‘
í jjjzMrJi S ’ V jgv ¥áák*mSB& * *
'wwtvm mm -■
1^.,-
ittpW Æj&r
Séð yfír fundinn í félagsstofnun stúdenta en hann var afar fjölmennur.
Stúdentafundur um niðurskurð fjárveitinga til HÍ
„Stjórnvöld landsins eru að
gera HÍ að ellilífeyrisþega“
- sagði einn fundarmanna
Háskólinn verið sveltur af rekstr-
arfé undanfarin ár og fjórða lagi
hafa fjárveitingar til skólans á
undanförnum árum verið óraun-
hæfar og ef svo horfði sem útlit
væri fyrir þyrfti Háskólinn tvær
til þrjár milljónir umfram fjár-
lög á þessu ári, og miðað við fjár-
lagafrumvarpið 1982, þarf Há-
skólinn uppundir 10 milljónir til
viðbótar við rekstrarfé ef ekki
kemur til frekari aukning á fjár-
veitingu. Minntist rektor á að nú
væru í gangi ýmsar byggingar-
framkvæmdir á vegum Háskól-
ans og einnig að helmingurinn af
öllum tækjakaupum til skólans
rynni aftur til ríkisins í formi
skatta og álagningar.
Sagði síðan rektor að það væri
í sjálfu sér afrek að reka háskóla
í þessu landi en það hlyti nátt-
úrulega að kosta sitt. Sagði hann
að kostnaður við rekstur þessa
Háskóla væri síst meiri en sam-
bærilegra í öðrum löndum.
Guðvarður Gunnlaugsson tók
næstur til máls en hann á sæti í
menntamáladeild Háskólans.
Hann sagði að Háskólinn lifði
meinlætalifnaði, þannig að hann
bæði um of lítið fé og að skólinn
myndi rétt skrimta ef hann fengi
það sem hann bæði um. Hann
sagði að þær 9,6 milljónir sem
skornar væru niður í fjárveiting-
unni til skólans, eða 10 prósent
niðurskurðurinn, væri léleg af-
mælisgjöf að gefa á 70 ára af-
mæli skólans. Sagði hann að árið
’79 hefði niðurskurðurinn verið
stórkostlegur, ’80 og ’81 eitthvað
álíka og greinilegt væri að nú
ætti að leika sama hlutinn. Það
þarf að fara alla leið til ársins
1978 til að finna viðmiðun í fjár-
lögum sagði Guðvarður. Auka-
fjárveitingar hefðu haldið skól-
anum á floti en það leysti engann
vanda auk þess sem mun erfiðara
væri að móta einhverja stefnu í
kennslumálum skólans ef ekki er
vitað um hve mikla peninga hann
fær og sífellt væri verið að breyta
þeirri upphæð, sagði Guðvarður.
Þá undraðist Guðvarður einnig
það að yfirvöld Háskólans skyldu
hafa skorið niður fjárbeiðnir til
ráðuneytisins um 15,7 prósent.
Hann talaði um afleiðingar þær
sem niðurskurðurinn hefði í för
með sér, það yrðu strangari
fjöldatakmarkanir, kennara-
skortur, tækjaskortur og
aðstöðuleysi myndi aukast að
mun. Sagði hann að verkefni
stúdenta væri að breyta þessum
málum til batnaðar og fá yfir-
stjórn skólans til að biðja um fé í
samræmi við raunverulega þörf.
Að lokum sagði Guðvarður að
með ráðstöfunum sínum væru
stjórnvöld landsins að gera Há-
skóla íslands að ellilífeyrisþega.
Páll Skúlason, kennari í heim-
spekideild, tók næstur til máls og
sagði það ekki vera í fyrsta sinn
sem stúdentar hefðu þrugðist á
þennan hátt við aðgerðum stjórn-
valda. Stúdentar virtust hafa
miklu betra lag á að fá stjórnvöld
til að framkvæma hluti. Háskóla-
kennarar sagði Páll aftur á móti
vera ekkert annað en vel tamin
vinnudýr og hefðu sig lítið í
frammi yfirleitt. Sagði hann það
Guðmundur Magnússon háskóla-
rektor í ræðustól. „Háskólinn hefur
bætt við sig sem nemur heilum
menntaskóla“.
fáránlegt að kennarar, stúdentar
og yfirvöld skólans skyldu ekki
vera samhentari í baráttunni
fyrir aukinni fjárveitingu til
skólans. Sagði hann það blasa við
að draga þyrfti úr starfsemi skól-
ans á næsta ári. Undraðist hann
það að stjórnvöld skyldu láta sér
detta það í hug að takmarka að-
sókn, með þessum aðgerðum sín-
um, í Háskólann þegar eftir-
spurnin eftir aukinni menntun
færi sívaxandi. Sagði hann að að-
staða kennara við skólann myndi
stórversna ef dregið yrði úr
kennslu, eins og fyrirsjáanlegt er
að þurfi að gera vegna þessa
niðurskurðar. Spurði Páll svo í
lokin hvort virkilega væri litið á
Háskólann sem hver önnur hags-
munasamtök í landinu og ef það
væri rétt þá væri langbest að
leggja skólann niður.
Á eftir þessum framsöguræð-
um var opnuð mælendaskrá og
tók fyrstur til máls Finnur Ing-
ólfsson formaður stúdentaráðs.
Finnur benti á að mennta- og
fjármálayfirvöld í landinu gerðu
sér ekki grein fyrir þeirri þróun
sem nú ætti sér stað með aukn-
ingu á eftirspurn eftir menntun.
Sagði hann að á síðasta ári hefði
orðið mikill niðurskurður á fjár-
veitingu til háskólans en nú væri
mælirinn fullur. Lýsti hann furðu
sinni á því að fjármálaráðuneytið
skæri niður í fjárlagafrumvarp-
inu fjárveitingu til skólans eftir
að skólayfirvöld sjálf hefðu skor-
ið niður fjárbeiðnir um 15,7 pró-
sent.
Þá tók aftur til máls Guðvarð-
ur Gunnlaugsson og fjallaði
nokkuð um niðurskurð á fjár-
beiðnum sem skólinn sjálfur
gerði og sagði hann að fáar þjóðir
leggðu minna fé í rannsóknir og
rannsóknarstörf en íslendingar
og sagði hann það fáránlegt að sá
þáttur skuli vera skorinn mest
niður hverju sinni.
Þá tók til máls Guðmundur
Magnússon rektor og ræddi hann
örlítið um samstarfsnefndina
svokölluðu en í henni eiga sæti
fulltrúar mennta- og fjármála-
ráðuneytis og fulltrúar frá Há-
skólanum og ræddi hann um fjár-
beiðni frá deildum. Sagði Guð-
mundur nefndina valdalausa og
væri ekki til annars en að kalla
saman ráðuneytismennina og
viðhalda þannig sambandi við
ráðuneytin. Það væri meiri hag-
ræðing að ná til ráðuneytanna
með þeim hætti.
Stefán Jóhann Stefánsson
kvaddi sér hljóðs vegna umræð-
nanna um samstarfsnefndina og
sagði hann hlutverk hennar vera
að fylgja fastar eftir fjárbeiðnum
deildanna, en það hefði breyst
eitthvað því nú notuðu ráðuneyt-
in hana til að skera niður beiðn-
irnar. Sagði hann nefndina gera
skólanum allt til miska og að
leggja ætti hana niður hið bráð-
asta.
Atli Eyjólfsson fagnaði aukinni
umræðu innan skólans um mál-
efni stofnunarinnar og þar sem
aðrar umræður um fjárlaga-
frumvarpið væru nú að hefjast
hvatti hann stúdenta til að
standa saman um sameiginlegt
baráttumál.
Ekki voru fleiri á mælendaskrá
og var því borin upp tillaga að
ályktun fyrir fundinn sem hljóð-
ar svo:
„Fundurinn mótmælir þeirri
meðferð sem fjárbeiðnir Háskóla
íslands hafa orðið að þola. Með
því að skera niður lágmarks
beiðnir deilda háskólans er
menntun og menningu okkar
stefnt í voða. Það skilningsleysi á
gildi menntunar sem felst í þess-
ari meðferð er harðlega fordæmt.
I ár voru upphaflegar fjár-
beiðnir deildanna skornar niður
að meðaltali um 15,7% áður en
endanlegar tillögur Háskólans
voru settar fram. Þrátt fyrir
þetta eru tillögurnar lækkaðar
um 10% til viðbótar í fjárlaga-
frumvarpi ríkisstjórnarinnar,
þegar nemendum hefur fjölgað
um 20% sl. 3 ár.
Það liggur í augum uppi að
þessi niðurskurður snertir stúd-
enta á margan hátt. Fjölda-
takmarkanir eru rökstuddar með
aðstöðuleysi sem rekja má beint
til niðurskurðar af þessu tagi.
Kennaraskortur, tækjaskortur og
aðstöðuleysi hafur valdið því að
námskeið eru látin niður falla og
ný námskeið komast ekki á legg.
Einnig kemur niðurskurðurinn
niður á námsferðum og náms-
vinnu stúdenta.
Stúdentar krefjast þess að leið-
rétting verði gerð á fjárlaga-
frumvarpi því sem nú liggur fyrir
Alþingi, til samræmis við tillögur
Háskólans."
Morgunblaðinu hefur borist
eftirfarandi frá Félagi háskóla-
kennara:
Stjórn Félags háskólakennara
skorar á Alþingi að hverfa frá
niðurskurði á fjárveitingarbeiðn-
um Háskólans og menntamála-
ráðuneytisins og veita til hans
nægilegt fé svo Háskólinn geti
gegnt hlutverki sínu á sviði
kennslu og rannsókna þjóðinni
allri til heilla. Þar sem stúdent-
um hefur farið fjölgandi við skól-
ann á síðustu árum er óhjá-
kvæmilegt að fjárveitingar til
skólans vaxi að sama skapi að
raunvirði og tekið sé fullt tillit til
hans sem vísinda- og kennslu-
stofnunar.
Deildarfélög Háskóla íslands:
Niðurskurði á fjárveiting-
um harðlega mótmælt
ÓÁNÆGJU gætir nú innan
deiidarfélaga Háskóla íslands
vegna niðurskurðar fjárveit-
ingavaldsins á fjárveitingum til
skólans. Á Póstudag var hald-
inn fundur í Félagsstofnun
stúdenta þar sem rektor Há-
skólans, fulltrúar kennara og
stúdenta tóku til máls og var
niðurskurðinum mótmælt
harðlega.
Á sameiginlegum fundi
menntamálanefndar SHÍ
með fulltrúum deildarfélag-
anna við Háskóla íslands
sem haldinn var í Félags-
stofnun stúdenta 25. nóv., var
eftirfarandi ályktun sam-
þykkt samhljóða: „Undanfar-
in ár hefur fé til Háskóla ís-
lands verið skorið niður svo
um munar. Nú er svo komið
að yfirvofandi er lokun Há-
skólans um einhvern tíma.
Niðurskurðurinn bitnar á
þeirri starfsemi sem Háskól-
anum er ætluð í lögum.
Fundurinn telur ástandið
algerlega óviðunandi og skor-
ar á yfirvöld menntamála að
bæta nú þegar úr því, svo
Háskólinn geti staðið undir
nafni sem vísindaleg rann-
sóknarstofnun og vísindaleg
fræðslustofnun."
Þá hafa Mbl. borist sam-
þykktir frá fundum nokkurra
deildarfélaga í Háskólanum
sem eru mjög á sömu leið: frá
Samfélaginu, félagi þjóðfé-
lagsfræðinema; Félagi sagn-
fræðinema, Félagi verk-
fræðinema og Málvísundin-
um, félagi nemenda og kenn-
ara í almennum málvísind-
um.