Morgunblaðið - 22.01.1982, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 22. JANÚAR 1982
17
•on.
iann
Sigurður Sigurbergsson sem fór
síðastur björgunarmanna í land:
„Þegar allt var orðið von
íaust fór ég frá borði“
Sídasti björgunarmaðurinn um
borð og frá borði í síðari lotu
björgunarinnar var Sigurður Sigur
bergsson, kallaður Siggi minkur
vegna fimi og áræðis í bjarginu.
Ilann sagði í samtali við Mbl. í
gær að hrópin frá skipbrotsmönn-
unum í myrkrinu um nóttina hefðu
níst merg og bein björgunar
manna. Belgarnir hefðu ákallað
Guð, hrópað á hjálp og veinað, þeg-
ar brotin riðu sífellt yfir skipið svo
að það valt á bæði borð og hvarf í
löðrinu og frussinu. Meira að segja
möstrin hefðu horfið einnig, en
svæðið var lýst upp með kösturum
frá Lóðsinum fyrir utan brimgarð-
inn og björgunarmönnum á brún
hamarsins.
Sigurður fór út til þess að að-
stoða Guðmund Ólafsson, en þá
höfðu þau hörmulegu tíðindi
borizt í land að Kristján læknir
væri fallinn fyrir borð og fastur
í trollinu, en Hannes illa á sig
kominn fram undir hvalbak í
trollinu þar.
„Við Guðmundur gátum komið
bandi til Hannesar, en það var
ekki vitglóra fyrir okkur að fara
niður af hvalbaknum í brimsúg-
inn þar. Hannes gat um síðir los-
að sig úr trollinu og bundið sig í
línuna fram undir hvalbaknum,
en það gekk illa hjá honum að
binda sig. Hann var orðinn svo
kaldur en það tókst samt að því
er virtist. Við drógum hann þá
hægt yfir þilfarið sem hallaði á
móti drættinum og við hvert tog
festum við línuna þannig að
hann færi ekki til baka. Hann
gat lítið hjálpað til sjálfur, en
þegar við vorum komnir með
hann hálfa leið upp, röknuðu
hnútarnir og hann lenti aftur
undir trollinu. Úr því seigr á
ógæfuhliðina, þar til yfir lauk.
Það var hræðilegt að geta ekkert
gert, sjá félaga sinn berjast fyrir
lífi sínu, vera í seilingarfjarlægð
en standa magnvana gegn
brimhnefanum, sem einn réð
ferðinni. Þetta hefur í rauninni
munað svona 5 mínútum, því
ólögin tóku skyndilega að ríða
yfir skipið rétt eftir að björgun-
armennirnir voru komnir um
borð.
Strax og Kristján og Hannes
lentu í trollinu gátum við hent
hnífum til þeirra og þeir byrjuðu
að skera sig úr netinu. En þetta
fór allt á versta veg. Kristján
barst fljótlega út fyrir borð-
stokkinn í trollinu, en Hannes
var líklega í nær klukkustund að
berjast fyrir lífi sínu. Þegar allt
var orðið vonlaust fór ég frá
borði.“
Sigurður Sigurbergsson kcmur síðastur frá borði, hægra megin við hann
er Rafn Pálsson.
Skipstjórinn á Pelagus hætt kominn á leiðinni í land:
Sveifladist upp
og niður allt að
því tíu metra
„ÞAU voru skelfileg, neyðarópin í skipbrotsmönnunum, þegar björgunarmenn
komu á strandstað vestan við Prestabót um klukkan fjögur, angistin og
neyðarópin voru slík, á milli þess sem brimið yfirgnæfði allt, að maður
gleymir slíku aldrei,“ sagði Sigurður Þ. Jónsson úr hjálparsveit skáta í
Vestmannaeyjum í samtali við Morgunblaðið. „Þeir köliuðu á hjálp okkar,
báðu um þyrlu og hrópuðu stanzlaust fljótt, fljótt, fljótt.“
Belgíski togarinn Pelagus kall-
aði á Vestmannaeyjaradíó kl. 2.56
í fyrrinótt og tilkynnti, að drátt-
artaug milli hans og belgiska tog-
arans Amandine væri slitin
skammt austur af Heimaey. Pel-
agus hafði orðið fyrir vélarbilun á
heimleið af íslandsmiðum og var á
leið til Vestmannaeyja til viðgerð-
ar. Höfðu skipin áætlað að vera í
höfn um kl. 2. Pelagus bað strax
um aðstoð Lóðsins í Eyjum og var
ræst á skipið í snatri. Þegar Lóðs-
inn var á útleið sáu skipverjar á
Jóni á Hofi frá Þorlákshöfn hvar
neyðarblysum var skotið upp
skammt austan við Eyjar og þegar
Lóðsinn var kominn austur fyrir
nýja hraunið við Prestabót, var
Pelagus strandaður á austasta
tanganum þar og staðfesti Lóðs-
inn það við Vestmannaeyjaradíó
kl. 3.35. Voru björgunarsveitir
ræstar út þá þegar.
Kristinn Sigurðsson björgun-
arsveitarformaður hjá Björgunar-
félagi Vestmannaeyja sagði í sam-
tali við Mbl., að fyrst hefði verið
talið að leki væri kominn að togar-
anum, þegar beðið var um Lóðsinn
og því hefði slökkviliðið verið ræst
út með tveimur hringingum. „En
strax og ljóst var að skipið var
strandað," sagði Kristinn, „létum
við ræsa út Hjálparsveit skáta og
Björgunarfélagsmenn. Liðið safn-
aðist saman í Básum og síðan var
haldið að Prestabót og suður að
strandstaðnum með tækjabúnað-
inn, en erfitt var að fara með hann
yfir ófæruna þarna á nýja hraun-
inu. í fyrsta skoti tókst að koma
línu í togarann, en þá braut
stanzlaust yfir hann á strand-
staðnum undir hömrunum.
Álandsvindur var, um 7 vindstig,
en feikilega mikið brim og erfitt
um vik á strandstað þótt skipið
væri nærri landi. Skipbrotsmenn,
sem þá voru sjáanlegir, fjórir
bundnir fram á hvalbak, fáklædd-
ir, náðu ekki linunni með góðu og
þá var hún borin til landmegin
þannig að þeir náðu henni frá
hvalbaknum. Var hópur björgun-
armanna þá kominn á strandstað
og gekk vel að koma dráttartaug
og stól í gagnið og gera klárt fyrir
hífingu. Eftir að hafa dregið tvo
menn í land, kom skipstjórinn og
var þá stýrimaðurinn einn eftir,
en skipstjórinn var fáklæddur.
Þegar skipstjórinn var kominn
hálfa leið, festist hann í skotlín-
unni, sem einhverra hluta vegna
var föst í bjargbelti hans, og skap-
aðist þá mikil hætta, því brimboð-
arnir köstuðu skipinu á bæði borð
og stóltaugin gekk upp og niður
þannig að skipstjórinn kastaðist
upp og niður svo nam allt að 10
metrum. En um síðir tókst honum
að losa sig úr bjargbeltinu í stóln-
um og gekk þá greiðlega að draga
hann í land. Síðan gekk vel að ná
fjórða manninum, en þar sem
skipstjórinn taldi, að aðrir skip-
verjar um borð væru ekki á lífi í
netageymslunni undir hvalbak og
ekki var viðlit eins og á stóð í næt-
urmyrkri og foráttu sjó, sem gekk
yfir skipið, að huga að mönnunum,
var ákveðið að bíða fjöru eftir að
birta tæki á tíunda tímanum. Var
það gert og þá hófst harm-
leikurinn, sem þið Morgunblaðs-
menn fylgdust með. En ég vil geta
þess, að þarna unnu allir björgun-
arsveitarmenn sem einn maður,
en það, sem helzt hamlaði störfum
fyrst, var siæmur fjarskipta-
búnaður okkar. En það lagaðist
strax og Hjálparsveit skáta koma
á vettvang með sinn fjarskipta-
búnað sem er mun betri og skát-
arnir stóðu sig frábærlega vel í
hjúkrun og aðhlynningu skip-
brotsmanna. En hver maður gerði
sitt ýtrasta í þessu erfiða starfi
sem kostaði svo mikla fórn.“
Með þessu hörmulega slysi í gær
hækkaði í 19 tala þeirra sem
drukknað hafa við Vestmannaeyj-
ar á aðeins þremur árum.
Við ræddum einnig við Eirík
Þorsteinsson og Sigurð Þ. Jónsson
hjá Hjálparsveit skáta og kváðu
þeir samstarf Björgunarfélagsins,
slökkviliðsins, Hjálparsveitarinn-
ar og sjálfboðaliða hafa verið
mjög gott við feikilega erfiðar að-
stæður.
Þeir sögðu að í birtingu á fjöru
hefðu menn skipzt á skoðunum um
það hvort ástæða væri til þess, við
þær aðstæður sem voru, að fara út
i skipið og kanna hvort einhverjir
væru á lífi, en að umræðum lokn-
um var ákveðið að reyna að kanna
málið og kom þá í ljós að þrír
menn voru enn á lífi um borð, en
áttundi skipverjinn hafði drukkn-
að við sjósetningu gúmmíbjörgun-
arbátsins um nóttina. Kváðu þeir
félagar sjólag hafa snarversnað
skyndilega þegar byrjað var að
bjarga mönnunum þremur og ekki
leið á löngu þar til brot gengu
stanzlaust yfir skipið og mann-
skapinn sem var þar um borð.
Texti:
Arni Johnsen
Myndir:
Sigurgeir Jónasson
Kristinn Sigurðsson Björgunarfélagsforingi og Guðfinnur SigurHnnsson læknir ræða stöðuna.