Morgunblaðið - 27.05.1982, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 27. MAÍ1982 2 5
KULDAKASTIÐ NORÐANLANDS:
Ær og lömb að Páfastöðum í Skagafirði. (Lj««m. 8igur»ur Baidurason.)
Sauðburður gengur vel
en bændur búast við
rýrum fallþunga að hausti
vegna slæmrar sprettu
Eins og fram hefur komið í fréttum hefur verið mjög kalt norðanlands og austan
og hefur jafnvel snjóað þar í byggð með tilheyrandi kulda og næturfrostum.
Morgunblaðið hafði því samband við bændur víða um landið og kom það fram hjá
þeim að enn væri allt fé á gjöf norðanlands og hefði svo verið síðan snemma í
fyrra haust. Þó hefði sauðburður víðast gengið vel og næg hey væru til. Bændur
bjuggust við því, að vegna þess hve seint sprytti mætti búast við, að fallþungi
dilka yröi mun minni að hausti en ella.
Kristján Þórhallsson,
Vogum, Mývatnssveit:
Betra að spá engu
um framtíðina en að
gerast falsspámaður
„SAUÐBURÐUR er að verða bú-
inn og hefur gengið vel. Tíðin hef-
ur verið köld, miklir þurrakuldar
og hitinn hefur farið niður í +3
gráður á nóttunni og á daginn hef-
ur hitinn verið 5—6 gráður," sagði
Kristján Þórhallsson, Vogum í Mý-
vatnssveit.
Kristján sagði að tún væru
farin að grænka en tré ekki farin
að laufgast. Þetta væri þó ekki
verra heldur en í fyrra því þá
hefði hitinn um mánaðamótin
maí-júní farið niður í +6 gráður
og kuldar verið fram í júní.
Kristján sagði að sums staðar
væri búið að bera á tún og
áburðarflutningar hefðu gengið
vel. Áburðurinn kæmi frá Húsa-
vík og engar þungatakmarkanir
væru í gildi.
„Léleg veiði hefur verið gegn-
um ís á Mývatni og er enn ekki
farin að glæðast. Nú eru dagleg-
ar rútuferðir frá Akureyri
hingað í Mývatnssveitina og
talsvert farið að bera á ferða-
mönnum. En um það hvað
sumarið ber í skauti sínu vil ég
engu spá, því betra er að spá
engu en að vera falsspámaður,"
sagði Kristján að lokum.
Guðmundur Jónsson,
Stóru-Ávík:
Útlitið bæði til
lands og sjávar er
ekki glæsilegt
„HÉR hefur verið kuldi frá því um
mánaðamót þar til núna og ætlar
ekki neitt að linna," sagði Guð-
mundur Jónsson, bóndi á Stóru-
Árvík í Strandasýslu. „Hitastig
hefur verið um frostmark.
Þetta er svipað og það var í
fyrra, þá var kalt út allan maí,
enginn gróður í maílok og kal í
túnum. Núna bera ærnar allar í
húsi, en þær voru þó komnar út í
maí í fyrra.“
Aðspurður um sprettuna sagði
Guðmundur, að í fyrra hefði
sprottið vel í ágúst þótt vorið
hefði verið kalt, hlýindakafli
hefði verið í júlí og sprottið á
stuttum tíma. „Ég býst við svip-
uðu núna,“ sagði Guðmundur.
„Það lítur ekki vel út með
sprettu í bili. Það verður að
skipta um tíð ef það á að verða
breyting þar á.
Grásleppuveiðin er líka dauf
— ekkert fengist. Maður fær
ekki einu sinni rauðmaga í soðið.
Útlitið bæði til lands og sjávar
er ekki glæsilegt," sagði Guð-
mundur að lokum.
Þorgils Gunnlaugsson,
bóndi, Sökku:
Erum illu vanir og
hættir að kippa
okkur upp við það
„VIÐ erum illu vanir, bændur á
Norðurlandi, og því hættir að berja
okkur þrátt fyrir slæmt tíðarfar
eins og nú er og verið hefur að
mestu í vetur. Ofan á erfiðan vetur
hefur vorið verið kalt og sprettan
slæm og hitastig nú um frostmark
á nóttunni og tvær til þrjár gráður
á daginn,“ sagði Þorgils Gunn-
laugsson, bóndi á Sökku í Svarfað-
ardal.
„Sauðburður er hér kominn
langt á leið og hefur gengið eftir
vonum, því þrátt fyrir kuldann
hefur verið þurrt og breytir það
nokkru. Það er þó ljóst, að þetta
tíðarfar á eftir að hafa ófyrirsjá-
anlegar afleiðingar. Þó lömb lifi
er það ljóst að léleg spretta á
eftir að hafa veruleg áhrif á fall-
þunga dilka í haust. Það er ekki
um teljandi heyleysi að ræða en
gæti þurft að færa eitthvað til á
milli bæja. Menn hér um slóðir
eru því ekki bjartsýnir með
sauðfjárbúskapinn, enda eru
söluhorfur ekki uppörvandi nú
og það er meira en að segja það
að fara út í nýjar búgreinar.
Hvað þær varðar vantar skipu-
lagningu og grunnurinn eins og
er ákaflega harðsoðinn.
Þá veldur það okkur veru-
legum vandræðum hér að nú
hafa staðið yfir nær algjör veg-
bönn vegna slæms ástands vega
hér og því höfum við enn ekki
fengið áburð. Það virðist sem
eitthvað verulegt sé að vegakerf-
inu hér og þarfnast það tafar-
lausra úrþóta. Annars vonumst
við bara eftir betra veðri eftir
hvítasunnu, verði svo ekki er
bara að bíta á jaxlinn og bölva,“
sagði Þorgils.
Númi Sigurðsson,
Þrastastöðum:
Leiðinda tíð
og frost um nætur
„HÉR VIÐRAR illa, það er mikill
snjór enn, leiðinda tíðarfar og
frost um nætur. Vorið er þó ekki
verra en vant er, við erum ýmsu
vanir hér, en þó er óvenju mikill
snjór nú,“ sagði Númi Jónsson,
bóndi á Þrastastöðum í Fljótum.
Númi sagði ennfremur að
sauðburður gengi vel og um 80%
fjárins væru tvílembd, en fé
væri enn allt á gjöf og hefði ver-
ið frá 5. október síðastliðnum, en
þrátt fyrir það væri nóg til af
heyjum. Vegir í Skagafirði væru
góðir, en ekki væri búið að opna
Lágheiðina og 5 lesta þungatak-
markanir væru í gildi og því
gengju áburðarflutningar illa.
Að lokum kvaðst Númi bjart-
sýnn á að tíðin lagaðist og
sumarið yrði gott.
Jón Ólafsson,
bóndi, Geldingaholti:
Sauðburður
gengur víöast vel
og er langt kominn
SAMKVÆMT fregnum Morgun-
blaðsins hefur sauðburður gengið
nokkuð vel til þessa. „Yfirleitt er
ágætt hljóð í mönnurn," sagði Jón
Ólafsson bóndi í Geldingaholti,
Gnúpverjahreppi, þegar Morgun-
blaðið leitaði frétta hjá honum af
gangi sauðburðar, tíðarfari og
sprettu. „Fénu er enn flestu gefið,
en það er þó mikið látið út, enda
farið að líða á sauðburðinn.“ Af
gróðri sagði Jón, að honum færi
hægt fram, það hafi verið þurrt, en
nú sé ekkert kal í túnura og það
gefi tilefni til bjartsýni, þó gróður
hafi ekki náð sér að fullu eftir kal-
ið í fyrra. Margir séu orðnir heylitl-
ir og bíði því óþreyjufullir vætu,
svo það fari að spretta fyrir alvöru.
Jón gat sagt okkur frá því, að í
síðustu viku hefði Magnús
Óskarsson í Hamratungu endur-
heimt á með hrútlambi, sem
hann hafði síðast séð á heiðum
uppi í göngum á liðnu hausti. Þá
hafi hún verið með tveim lömb-
um, hún hafi því tapað öðru
lambinu um veturinn. Ekki er
vitað hvar þau mæðginin hafa
dvalið en giskað er á Flóa-
mannaafrétt. Ærin sást fyrst
frammi á Laxárdal, sem er
fremst í sveitinni og stefndi þá á
heimahaganna. Hún og lambið
reyndust þokkalega fram gengin.
Ágúst Sigurðsson,
Geitaskarði:
Varla aö það sjáist
litur á úthögum
„HÉR hefur verið kalt og úrkomu-
laust," sagði Ágúst Sigurðsson
bóndi á Geitaskarði í Langadal.
„Okkur vantar hlýindi og vætu.
Hér hefur þornað mikið.
í fyrrinótt var hér töluvert
næturfrost. Svona tvær gráður.
Ég held það hafi ekki verið frost
síðastliðna nótt.
Þetta er miklu kaldara tíðar-
far nú en í fyrra — þetta er svip-
að og vorið ’79. Varla er hægt að
segja að maður sjái nokkurn lit á
úthaga.
Sauðburðurinn stendur yfir
núna. Allt lambfé er við hús enn-
þá. Einlembum er gefið úti, en
tvílembum er gefið inni. Það fer
að sneyðast um hey þegar kemur
fram undir mánaðamót.
Lítið er hægt að segja um
sprettuna á þessu stigi. Ef hlýn-
ar kemur þetta fljótt til, en ef
þetta verður svona áfram er
ómögulegt um það að segja. Það
voru miklu betri horfur á
sprettu í fyrravor en núna. Vorið
’79 spratt bæði seint og illa, en ef
úr rætist fljótlega gæti þetta
orðið eins og í meðalári,“ sagði
Ágúst.
Jóhann Gunnarsson,
bóndi, Víkingavatni:
Fé enn flest
á gjöf
Norðanlands hafði Morgunblað-
ið m.a. samband við Jóhann Gunn
arsKon á Víkingavatni í Keldu-
hverfi. Hann sagði, að fé væri enn
flest á húsi, þannig hefði það yfir-
leitt verið undanfarin ár, nema
þegar tíð hafi verið sérstaklega
góð. Nú sé gróðri ekki þannig hátt-
að, að hægt sé að beita að nokkru
ráði, þótt grænkað haft sé sprettan
engin ennþá.
Undanfarið hafi verið kalt,
hitastigið ekki nema 3 gráður nú
í nokkra daga og í fyrrinótt hafi
verið frost. Hins vegar sé ekkert
kal í túnum, svo að menn séu
bjartsýnir á að það spretti vel, ef
það bregður til betri tíðar og
hlýnar. Ekki var þó Jóhann
bjartsýnn á að hægt væri að
sleppa fé fyrr en eftir 10. júní,
þegar lömb væru komin vel á
legg, hann væri ansi kaldur þeg-
ar hann legðist í norðrið. Þetta
bjargaðist þó, því almennt væru
menn vel birgir með hey. Menn
hefðu lært að það þýddi ekkert
annað. Til dæmis mætti nefna að
í fyrra hefði verið frost níu af
fyrstu tíu dögum í júní.
Björgvin Þóroddsson,
Garði
Jörð varð alhvít
í nótt og hér ríkir
vetrartíð
„JÖRÐ varð hér alhvít í nótt og
hér ríkir vetrartíð,“ sagði Björgvin
Þóroddsson bóndi i Garði í Þistil-
firði. Björgvin kvað aprílmánuð
hafa verið góðan en í maí hefði
verið frostlaust og miklar þokur
legið yfir. Gróður væri stutt á veg
kominn, en í heild væri vorið ekki
verra heldur en 1979.
Björgvin sagði að sauðburður
hefði gengið vel, hann væri víð-
ast hvar hálfnaður og á einstaka
bæ væri allt fé að verða borið..
„Fé er hér allt á gjöf og hefur
verið siðan um mánaðamót sept-
ember-október.“ Björgvin kvað
það muna miklu að heyfengur
hafði verið góður síðastliðið
sumar og hey myndu endast eitt-
hvað fram í júní. Að lokum sagð-
ist Björgvin búast við góðu
sumri, sagðist halda í þá von að
veðráttan batnaði eftir hvíta-
sunnu. Mestu munaði að jörð
kom klakalaus undan snjónum
og tún væru kallaus víðast hvar.