Morgunblaðið - 20.06.1982, Síða 38

38
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 20. JÚNÍ1982
Iff
Listinn yfir mest seldu skáldverkin í Bandaríkjunum leit þannig út
í vikuritinu TIME þ. 14. júní sl. Listinn er byggöur á upplýsingum frá 1000
bókaverslunum þar í landi. Tölurnar í svigunum tákna stööuna næstu viku á
undan.
SAUL BELLOW:
„Beint út úr hjartanu“
Nýlega birtist í timaritinu „Lon-
don Review of Books“ viðtal við
bandaríska rithöfundinn og Nóbels-
verðlaunahafann Saul Bellow, þar
sem hann fjallar m.a. um síðustu
bók sína, „The Dean’s December".
Sögusvið bókarinnar er einkum
('hicajjo-borg, heimaborj; Bellow og
segja má að söguefnið sé i stórum
dráttum áhyggjur miðaldra mennta-
manns, vegna ástandsins i borginni
og heiminum yfirleitt. Viðtalið er all-
langt í heild sinni, en hér á eftir fara
fáeinar glefsur úr því, þar sem Bell-
ow lýsir því hvernig mannlifið kem-
ur honum fyrir sjónir, í ('hicago sem
annars staðar og hver ætlun hans
var með bókinni.
Ilm bókina:
„Það var ætlun mín með þessari
bók, að vera harður, að segja skilið
við hvers kyns orðlistarflúr og
halda mig við beinar fullyrðingar.
Ég held að ég hafi aldrei áður
skrifað bók með jafn mörgum ein-
földum lýsandi setningum. Hug-
myndin var að slá, og slá fast, og
leitast við að hitta naglann á höf-
uðið í hverju hamarshöggi...“
Um Bandaríkin:
„... En það sem hefur gerst í
raun, er að fjölda fólks í banda-
rískum borgum er orðið ofaukið
vegna tækniframfara. Enginn veit
hvað á að gera við þetta fólk. Það
veit ekki hvað það á að gera af sér.
Vandinn við að sjá þeim fyrir mat,
menntun og atvinnu hefur reynst
borgunum um megn og raunar
ríkisstjórninni líka ...“
Saul Bellow
Um heiminn:
„Forseti er skotinn, — hvað svo?
Það er skotið á páfann, — hvað
svo? Forseti Egyptalands er myrt-
ur, — hvað svo? Þrír eða fjórir
bandarískir forsetar koma með
hraði til að vera viðstaddir jarð-
arförina, — og hvað hafa þeir að
segja? Ekkert. Ekkert gerist. Eng-
inn segir neitt. Enginn megnar að
tala, að tjónka við öngþveitið. Svo
þér fer að skiljast hver ábyrgð þín
er. Það er um að ræða ábyrgð sem
Gyldendal aftur á réttum kili
GYLDENDAL-forlagið í Dan-
mörku átti við nokkurn fjárhags-
vanda að etja um tveggja ára
skeið, en nú mun séð fyrir endann
á þeim kröggum að sinni, því
nettóhagnaður fyrirtækisins á síð-
asta ári nam alls um 9,2 milljón-
um danskra króna.
Ástæðurnar fyrir þessari búbót
munu þær helstar, að meðalupp-
lag útgáfubóka var minnkað nokk-
uð, auk þess sem gerð var gang-
skör að því að hreinsa til í geymsl-
um forlagsins. Heildarfjöldi út-
gefinna bóka á vegum Gyldendal
var á síðasta ári um 5,7 milljón
eintök, sem er rúmri milljón
minna en árið þar á undan. Hins
vegar hefur fjöldi útgefinna titla
haldist nokkurn veginn sá sami.
að vissu leyti liggur utan þess
ramma sem rithöfundar settu sér
fyrr á öldinni. Mér hefur orðið
ljóst, að með því að skrifa þessa
bók hef ég óafvitandi hafnað slík-
um fagurfræðilegum skyldum og
ég hef á hinn bóginn reynt að
skrifa beint út úr hjartanu. Ég
gerði þetta ekki af ásettu ráði. Ég
fann að ég var á leið, sem ég
þekkti ekki grannt sjálfur og fann
til samkenndar með Hemingway
þegar hann sagði: — Ef þú ert að
leita að einhverjum boðskap, tal-
aðu þá við Ritsímann. Ég var ekki
að reyna að koma einhverjum
boðskap á framfæri. Ég var að
reyna að tjá tilfinningar rithöf-
undar, sem eftir fjörutíu ára
skriftir lítur upp og sér heimaborg
sína í nýju ljósi.“
Ken Kesey:
UPPKOMIN BORN OG
NÝ BÓK Á LEIÐINNI
Ken Kesey, höfundur skáldsagn-
anna „One Flew Over the Cuckoo’s
Nest“ og „Sometimes a Great Not-
ion“ befur ekki haft ritstörf að aðaÞ
atvinnu í meira en (ímmtán ár. Þessi
ár hefur hann lifað og starfað sem
bóndi á nautgripabúi sínu, „Pleas-
ant Hill“, í Oregon-fylki i Bandaríkj-
unum.
Kesey, sem nú er rúmlega hálf-
fimmtugur, tók virkan þátt í
hippamenningarbylgjunni á
sjöunda áratugnum og var m.a.
árið 1964 forsprakki hóps lista-
manna sem fóru um Bandaríkin í
skrautmáluðum áætlunarbíl og
LSD-rús. Hópurinn, sem kallaði
sig „The Merry Pranksters”, er nú
fyrir margt löngu tvístraður og
gamli bíllinn er að ryðga niður að
baki bæjarhúsanna í Pleasant
Hill. „Mér fannst mun mikilvæg-
ara að ala upp börn og eiga heim-
ili, heldur en að skrifa,“ segir Kes-
ey.
Frá hans hendi mun þó nú að
vænta nýrrar skáldsögu, enda eru
þrjú af fjórum bðrnum Keseys nú
farin að heiman til náms. Sögu-
sviðið mun vera Alaska og að sögn
höfundarins fjallar sagan um
vandamálið að vera bæði háfleyg-
ur og spakur og sinna jafnframt
öllum frumþörfum.
(Endursagt úr TIME)
Nýtt leikrit Vitu Andersen frumsýnt í Árósum:
Tilfinningalegt mannát
Ekki alls fyrir löngu var frum-
sýnt í Árósaleikhúsinu í Dan-
mörku nýjasta verk skáldkon-
unnar Vitu Andersen, sem kom
hingað til lands á liðnum vetri í
stutta heimsókn eins og flestum
er víst kunnugt, svo mjög sem
upplestur hennar úr eigin verk-
um fór fyrir brjóstið á sjálfskip-
uðum menningarverndurum
þjóðarinnar.
Hið nýja leikverk sem er ann-
að leikritið sem Vita sendir frá
sér, heitir „Kannibalerne” eða
„Mannæturnar”. Fyrsta leikrit
hennar var „Elskaðu mig“, sem
hefur verið sýnt í Alþýðuleikhús-
inu um langt skeið við mjög
góða aðsókn og undirtektir.
„Kannibalerne" fjallar um
Vita Anderaen
tvær systur, ungar konur, og
móður þeirra og samskipti
þeirra þriggja innbyrðis og
samband þeirra við annað
fólk. Aðrar persónur í leiknum
eru tveir kærastar og ein ný
fylgikona annars þeirra.
Sýningin og verkið hafa
fengið nokkuð misjafna dóma
í dönskum blöðum og enginn
gagnrýnandi hefur hælt
verkinu verulega svo undirrit-
uðum sé kunnugt um. Virðist
það álit nokkuð almennt, að
verkið sé sannferðugt, en per-
sónurnar hins vegar ekki til
þess fallnar að vekja verulega
samúð áhorfandans. Leikkon-
um þeim er við sögu koma er
hrósað fyrir frammistöðuna.
Birgitte Grue segir í Aktuelt:
Frá uppfærslunni í Árósum. Frá vinstri: Systurnar tvær, kærastinn og móðir-
in.