Morgunblaðið - 25.09.1982, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 25. SEPTEMBER 1982
IMtoymiliIfifrtfe
Utgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guömundsson,
Björn Jóhannsson.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar: Aö-
alstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Skeifunni 19, sími 83033. Áskrift-
argjald 130 kr. á mánuöi innaniands. i lausasölu 10 kr. eintakiö.
Átök og úrræðaleysi
Iforystugrein Tímans í gær er það sérstaklega tekið
fram, að Steingrímur Hermannsson, sjávarútvegsráð-
herra og formaður Framsóknarflokksins, hafi ekki litið á
vanda útgerðarinnar „sem einvígi við Kristján Ragnars-
son eða samtök útgerðarmanna" og flokksformaðurinn
hafi ekki unnið „að lausn málsins með því hugarfari að
koma ímynduðum andstæðingi á kné.“ Það er engin til-
viljun, að málgagn Framsóknarflokksins sér ástæðu til að
bera blak af formanni sínum með þessum hætti. Á meðan
deila útgerðarmanna og ríkisstjórnarinnar stóð sem hæst
reyndi Steingrímur Hermannsson að breiða yfir úrræða-
leysi sitt með því að efna til átaka um allt önnur mál.
Furðulegasta hlið þess málatilbúnaðar var þó deilan milli
Steingríms Hermannssonar og Ólafs Jóhannessonar um
sölu á afla í útlöndum, sem lauk með hreinni uppgjöf
Steingríms.
En átökin vegna úrræðaleysis ríkisstjórnarinnar and-
spænis vanda útgerðarinnar snerust einnig um annað en
slíkar flokkskritur framsóknarmanna og aðdróttanir
Steingríms Hermannssonar í garð Kristjáns Ragnarsson-
ar, aðvörunarorð Víglundar Þorsteinssonar, formanns Fé-
lags íslenskra iðnrekenda, um að stefnu frjálsra viðskipta
væri ógnað voru mælt í fullri alvöru. Hér skal því ekki
haldið fram, að það hafi markvisst vakað fyrir ríkis-
stjórninni að efna til átaka milli útgerðarmanna og iðn-
rekenda með hugmyndum ráðherra um millifærslur og
styrkjakerfi. Hitt er ljóst, að ýmsum öflugum aðilum að
ríkisstjórninni yrði það síst á móti skapi að iðnrekendur
og útgerðarmenn lentu í hörkuátökum, slík hjaðningavíg
teldu stjórnarherrarnir hæfilega uppákomu til að draga
athyglina frá upplausninni í eigin liði.
Víglundur Þorsteinsson lýsir því yfir hér í blaðinu í
gær, að iðnrekendur hafi ekkert við það að athuga, að með
síðustu bráðabirgðaúrræðum ríkisstjórnarinnar ákveði
útgerðin að ráðstafa eigin fjármunum í tilfærslur. Og
Víglundur bætir við: „Ákaflega þýðingarmikið er að ríkis-
stjórnin gekkst inn á það að leysa vandamálið, að hluta
núna, með hækkun fiskverðs, þrátt fyrir áður gefnar yfir-
lýsingar einstakra ráðherra um að slíkt kæmi ekki til
greina. Að öðru leyti treystum við (þ.e. iðnrekendur,
innsk. Mbl.) því, að aðilar noti vel það svigrúm sem nú
gefst fram að næstu áramótum, til að finna varanlega
lausn á vandamálum útgerðarinnar. Þannig myndi sam-
keppnisaðstaða iðnaðarins ekkert skerðast og við höfum
því ekki nema gott eitt um þetta að segja."
í viðtalinu segir Víglundur Þorsteinsson einnig, að allir
verði að gera sér ljóst, að þjóðin sé búin að hagnýta sér og
eyða þeim lífskjarabata sem hækkun á verði dollara hefur
haft í för með sér og stöðug aukning á sjávarafla frá því
að fiskveiðilögsagan var færð út í 200 sjómílur. Þessari
skoðun getur enginn andmælt né hinu, að iðnaðurinn
hlýtur að vera sú atvinnugrein sem skapa þarf flest ný
atvinnutækifæri þegar fram líða stundir. Sú ríkisstjórn
er því síður en svo trausts verð sem hefur þær hugmyndir
helstar um lausn á vanda sjávarútvegsins að eyðileggja
rekstrargrundvöll iðnfyrirtækja.
Viðtalinu við Víglund Þorsteinsson lýkur með þessum
orðum: „Eg hef æ betur sannfærst um það á undanförnum
misserum að almenningur gerir sér ljósa grein fyrir
þeirri vitleysu sem ríkir í efnahagslífi okkar. Ég er viss
um að mikill fjöldi fólks bíður eftir því að þeir aðilar, sem
þjóðin hefur kjörið til að stjórna málum sínum, í sam-
vinnu við aðila vinnumarkaðarins, leiði okkur út úr þeim
efnahagsógöngum sem við erum komin í.“ Allt er þetta
skynsamlega mælt hjá formanni Félags íslenskra iðnrek-
enda. í röksemdafærslunni er þó ein mikilvæg brotalöm
og það er sú von hans, að ríkisstjórn sú sem nú situr muni
nota tímann fram til áramóta í því skyni að finna lausn á
vanda útgerðarinnar sem útgerðarmenn og iðrekendur
geti sætt sig við. Það er borin von. í úrræðaleysi sínu mun
ríkisstjórnin frekar kjósa að efna til átaka og halda
áfram að fálma og fuma.
Fré Kfíngu SinfóniuhljómsveiUrinnar fyrir tónleikana. Guðmundur Emilsson stjórnar. LjfamjBdír Mbl. köe.
íslenskt tónlistarlíf
líflegt og sterkt
Talað við
tvö tónskáld
Á hljómsveitartónleikunum i
llá.skólabíói í dag, sem hefjast
klukkan 14.00, verða meðal annars
fíutt verk eftir Áskel Másson og
Finnann Ksa-Pekka Salonen. Verk
Áskels er Konsertþáttur fyrir litla
trommu og hljómsveit, en verk Sal-
onen nefnist Giro. Morgunblaðið
hafði tal af þeim tveim og forvitn-
aðist nánar um verkin.
Áskell sagði: „Þetta vewrk var
samið á þessu ári, á tveimur og
hálfum mánuði. Ég byrjaði á því
í lok maí og lauk því um miðjan
ágúst. Þetta er nokkuð óvenju-
legt verk, þar sem það er samið
fyrir nokkuð óvenjulegt ein-
leikshljóðfæri, eða sneril-
trommu. Þegar ég skrifaði það,
hafði ég Roger Carlsson í huga,
sem leikur einleik í verkinu og er
frábær hljóðfæraleikari. Ég hef
skrifað verk fyrir hann áður,
sem er sónata fyrir marimbu.
Ég held þetta geti talist mjög
aðgengileg tónsmíð að öllu leyti.
Ég nota hljómsveitina eins og
risastóra rytmasveit. Ég er ekki
að reyna að lýsa ákveðnum til-
finningum eða stemmningum úr
daglega lífinu með þessu tón-
verki, heldur er þetta tónlist,
sem í daglegu tali meðal tónlist-
armanna gengur undir nafninu
absolut-tónlist. Það eru senni-
lega um sex ár síðan ég fékk
þessa hugmynd, að semja kon-
sertþátt fyrir litla trommu og
hljómsveit og þegar ég vissi að
Roger gæti komið nú í haust á
þessa hátíð, dreif ég í því að
semja það. Það var virkilega
gaman, enda var ég búinn að
velta því lengi fyrir mér. í þessu
verki geri ég marga hluti, sem ég
hef lengi haft í huga að gera, en
ekki gert. Það eru atriði, sem
varða meira tæknilegu hliðina á
tónlistinni. Það er manni sérstök
ánægja að heyra þetta verk
svona vel spilað, bæði af hendi
einleikarans og hljómsveitarinn-
ar. Það er rétt að geta þess að
hljómsveitin er undir gífurlegu
áiagi. Á tónleikunum verða
frumflutt sex verk og það verða
aðeins fimm æfingar fyrir þá.
Guðmundur Emilsson mun
stjórna hljómsveitinni og er það
í annað sinn sem hann stjórnar
henni á opinberum tónleikum."
Aðspurður um verk sem hann
væri með í smíðum, sagði Áskell:
„Ég er að semja víólukonsert
fyrir Unni Sveinbjarnardóttur,
Áskell Másson og einleikarinn Roger Carlsson.
Esa-Pekka Solonen.
sem starfar í Þýskalandi. Auk
þess verk fyrir strengjasveit,
sem frumflutt verður af Islensku
hljómsveitinni í desember, en
hana var verið að stofna hér um
daginn."
Esa—Pekka Salonen sagði að-
spurður um verk sitt: „Giro var
samið 1981 og var fyrst flutt af
symfóníuhljómsveitinni í Tamp-
ere undir minni stjórn. Þá var
það leikið af finnsku útvarps-
hljómsveitinni og það hefur
einnig verið flutt af öðrum
hljómsveitum. Þetta er stutt sjö
mínútna verk, sem byggist að
nokkru leyti á efni úr saxófón-
konsert mínum, ég nota að
nokkru leyti sömu form. Þetta er
tónlist af þeirri gerð, sem kölluð
hefur verið absolut. Verkið er
mestan part skrifað á Ítalíu,
meðan ég var þar í námi hjá
Castiglioni og það er að tölu-
verðu leyti undir áhrifum frá
ítalska skólanum í nútímatón-
list.“
Hvað getur þú sagt okkur um
finnskt tónlistarlíf?
„Ný sterk kynslóð tónskálda
hefur komið fram. Straumar
nútímatónlistar njóta vaxandi
vinsælda í finnsku tónlistarlífi,
sem hefur verið nokkuð hefð-
bundið fram að þessu, að mínu
mati.“
Hvað um íslenskt tónlistarlíf?
„Það er líflegt og sterkt, virð-
ist mér, einkum þegar það er
haft í huga hversu fá þið eruð.
Hér eru góð tónskáld og hljóm-
listarmenn og áhuginn mikill.
Það sýnir meðal annars, að það
skyldi vera hægt að skipuleggja
UNM-hátíðina hér, hjá ekki
stærri þjóð. Ég er mjög ánægður
með hvernig hljómsveitin flytur
verk mitt. Stjórnandinn er mjög
hæfileikamikill og hljómsveitin
virk og jákvæð. Það hefur komið
mér á óvart, hvað það eru marg-
ir ungir hljóðfæraleikarar hér,
sem leika nútímatónlist af
áhuga, en það er fremur óvenju-
legt,“ sagði Esa-Pekka Salonen
að lokum.