Morgunblaðið - 09.10.1982, Qupperneq 23

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 9. OKTÓBER 1982
23
„Ekki veldur
sá er varar“
eftir Lárus
Jónsson,
alþingismann
Mikil umræða fer nú fram
manna á meðal og í fjölmiðlum
hver muni verða afdrif bráða-
birgðalaga rikisstjórnarinnar í Al-
þingi. Nú bregður svo við, að ýmsir
þingmenn stjórnarflokkanna segj-
ast krefjast þess, að fyrstu vikur
þingsins komi frumvarp til stað-
festingar þeim til atkvæða i neðri
deild. Með þessu þykjast þessir
þingmenn stilla stjórnarandstöð-
unni upp við vegg. Þeir gera sér
Ijóst, að torvelt gæti reynst að
koma nýjum og heilsteyptari
efnahagsráðstöfunum fram fyrir 1.
des. að bráðabirgðalögunum felld-
um.
Spyrja má: Hvers vegna kröfð-
ust þingmenn stjórnarflokkanna
ekki þess með stjórnarandstöð-
unni í sumar, að Alþingi yrði þegar
í stað kvatt saman, fyrst þeir töldu
brýna nauðsyn bera til þess að fá
vilja Alþingis sem fyrst fram?
Svarið liggur í augum uppi. Þá
var ekki hægt að hóta löggjafar-
samkomu þjóðarinnar með því að
segja: Annað hvort samþykkirðu
þetta eða þið takið afleiðingunum.
Þá hefði verið unnt að efna til
kosninga og gera nýjar ráðstafanir
fyrir 1. desember og undirbúa
gagngera nýja efnahagsáætlun frá
áramótum.
Algerlega ábyrgðar-
laus vinnubrögð
Það vekur athygli, að Alþýðu-
bandalagsmenn eru fremstir í
flokki þeirra, sem krefjast at-
kvæðagreiðslu sem fyrst um
bráðabirgðalögin. Einstaka
Framsóknarþingmenn eru á
sömu skoðun. Þeir vilja stilla
löggjafarsamkomunni upp við
vegg í timahraki fyrir 1. desem-
ber, til þess að freista þess að
draga athygli þjóðarinnar frá al-
gjöru skipbroti efnahagsstefnu
ríkisstjórnarinnar. Þessir flokk-
ar hafa ráðið tíu ráðuneytum af
þrettán. Þeir hafa aldei haft eins
mikil áhrif á ríkjandi efnahags-
og atvinnumálastefnu í landinu
eins og síðustu árin. Niðurstaðan
er sú, að Alþýðubandalagið er
orðinn mesti „kaupráns“-flokkur
í íslenskum stjórnmálum skv.
eigin skilgreiningu og slagorð
Framsóknar um „niðurtalningu"
verðbólgunnar er orðið að öfug-
mæli á heimsmælikvarða sem
taka ætti upp í heimsmetabók
Guinness. Úr vöndu er að ráða
og þá hefur þessum snillingum
orðið það helst fyrir að grípa það
hálmstrá að brigsla stjórnar-
andstöðunni um ábyrgðarleysi,
ef hún neitar að fallast á bráða-
birgðalögin af hreinni nauðung,
dögum eða vikum áður en aðal
bjargráð þeirra á að taka gildi.
Sem betur fer eru þetta fá-
heyrð vinnubrögð í íslenskri
pólitík, enda algerlega ábyrgðar-
laust af ríkisstjórnarflokkum,
sem ráðið hafa ferðinni í stefnu-
mörkun undanfarin ár og setn-
ingu þesara bráðabirgðalaga.
Þessir flokkar áttu að krefjast
þess með stjórnarandstöðunni, að
þing yrði þegar í stað kvatt saman
og bráðabirgðalögin afgreidd eftir
að Eggert Haukdal og Albert
Guðmundsson lýstu yfir því, að
þeir styddu hvorki bráðabirgða-
lögin né ríkisstjórnina. Þá hefði
tóm gefist til fyrir nýjan þing-
meirihluta að kosningum lokn-
um að gera ráðstafanir í tæka
tíð, að þessum margnefndu lög-
um felldum. Það hefðu verið
heiðarleg vinnubrögð og lýðræð-
isleg.
Stálfstæðismenn í stjórnar-
andstöðu vísa að sjálfsögðu á
bug allri ábyrgð á afdrifum
bráðabirgðalaganna úr því sem
komið er. Afstaða þeirra var ljós
þegar i sumar. Þá var tóm til að
afgreiða þessi lög á aukaþingi á
heiðarlegan og lýðræðislegan
Lárus Jónsson
Stjórnarandstaðan
krafdist þess, að þegar
í ágúst sl. reyndi á
stuðning við bráða-
birgðalögin á Alþingi
hátt. Þeir vöruðu stjórnarflokkana
við. Eigi veldur sá er varar.
Hver er afstaða einstakra
þingmanna stjórnar-
flokkanna til
bráðabirgðalaganna?
En ekki er úr vegi að spyrja.
Liggur afstaða einstakra þing-
manna Alþýðubandalagsins og
Framsóknar fyrir til bráða-
birgðalaganna og hliðarráðstaf-
ana, sem samkomulag átti að
vera um í ríkisstjórninni?
Eins og menn rekur minni til
skundaði Guðmundur J. heim
frá Luxemburg. Honum var þá
lofað breytingu á orlofslögum til
^þess að fá hann til fylgis við
bráðabirðgalögin. Liggur fyrir,
að ríkisstjórnin flytji frv. til
breytinga á orlofslögunum?
Framsóknarmenn þykjast hafa
loforð um, að ríkisstjórnin flytji
frumvarp um nýja vísitöluvið-
miðun og nýjar reglur um verð-
bætur á laun. Samþykkir
Alþýðubandalagið það frum-
varp? Ef svo er ekki, samþykkja
þá Framsóknarmenn orlofs-
frumvarpið, en það er forsenda
þess, að Guðmundur J. fallist á
bráðabirgðalögin?!
Þessar spurningar minna ef til
vill á gamanþáttinn Löður, en
hér er um dæmigerð vinnubrögð
ríkisstjórnarinnar að ræða og
engin ástæða til að þeim linni
nú, þegar ríkisstjórnin „er kom-
in að þrotum", eins og einn ráð-
herrann orðaði það. Afstaða ein-
stakra þingmanna stjórnar-
flokkanna til bráðabirgðalag-
anna er því næsta óljós. Hvernig
væri að hún yrði gerð lýðum
ljós?
Hver verður svo árangurinn
af öllu saman?
Hver verður svo „árangurinn"
af bráðabirgðalögunum?
Verðbólgan verður á næsta ári
um 60%, kaupmáttur taxta-
kaups almennra launþega
minnkar um 6%, viðskiptahalli
og erlend eyðsluskuldasöfnun
heldur áfram í stórum stíl.
Skattar verða enn hækkaðir. Er
hægt að kalla slíkt alvöru efna-
hagsráðstafanir?
Landspítalanum afhent tölvusneiðsmyndatæki:
Viljum vera í fararbroddi hvað
yarðar hagræðingu og sparnað
— segir Davíð Á. Gunnarsson
NÝTT tölvusneiðmynda-
tæki var tekið í notkun í
Landspítalanum í gær. í til-
efni þess var gestum boðið
til móttöku þar sem m.a.
Davíð Á. Gunnarsson for-
stjóri Ríkisspítalanna flutti
ávarp og heilbrigðisráð-
herra afhenti tækið.
í ræðu Davíðs kom m.a.
fram, að hið nýja tæki sé í
raun bylting á sviði rönt-
gengreininar, en ljóst væri að
það kæmi að litlum notum ef
ekki nyti við dugmikils starfs-
fólks og búnaðar til að nýta
þær upplýsingar sem fást úr
tækinu. Síðan sagði Davíð:
„Hvað varðar starfsfólk hefur
Landspítalinn alltaf notið þess
að vera í fararbroddi. Þegar
kemur að búnaði og aðstöðu
hefur stofnunin hins vegar
ekki þróast eins hratt og við
hefðum óskað. Nú eftir helg-
ina verður lagt fram fjárlaga-
frumvarp á Alþingi. í umræð-
um um síðasta fjárlaga-
frumvarp vakti formaður fjár-
veitinganefndar Alþingis at-
hygli á því, að stöðugildi á rík-
isspítulum jafngiltu um 110
togaraáhöfnum og þótti út-
gerðin nokkuð stór. Við reikn-
uðum síðan út og sendum hon-
um upplýsingar um að hér
fæðast 150 og deyja 23 togara-
áhafnir á ári. Á hverjum degi
liggja á spítalanum 37 togara-
áhafnir og 13 áhafnir koma á
göngudeildir. Á hverjum sól-
arhring koma í eða vistast á
ríkisspítölum a.m.k. 100 tog-
araáhafnir.
Okkur er það ljóst, bæði
starfsfólki og stjórnendum, að
slíkri stærð fylgir ábyrgð.
Okkur er það líka ljóst að það
að taka við tæki þar sem hver
einasta rannsókn kostar 3.000
kr. er mikil ábyrgð.
Við vitum að þetta tæki
mun koma i veg fyrir að bæði Hið nýja tölvusneiðmyndatæki LandspíUlans.
Kolbeinn Kristófersson prófessor flytur ræðu þegar töívusneiðmyndatækið var afhent.
börn og fullorðnir muni þurfa
að gangast undir kvalafullar
og stundum lífshættulegar
rannsóknir. Við vitum líka að
tölvusneiðmyndatækið mun
auk nýtingu spítalans, stytta
legu og rannsóknatíma sjúkl-
inga og koma í veg fyrir óþarf-
ar skurðaðgerðir.
Við vitum því að tækið mun
stuðla að hagkvæmni í rekstri
spítalans. Á árunum 1977 til
1981 hækkaði kostnaður á
legudag á Landspítalanum
miðað við fast verðlag um
4,9%. Við vitum vel að þetta er
góður árangur.
Við erum ekki feimin við að
láta bera okkur saman við það
besta hvort sem er hjá einka-
framtaki eða í opinberum
rekstri.
Á sama tíma og okkur tekst
að halda kostnaði í lágmarki
er veitt hér háþróuð læknis-
þjónusta. Hér er veitt sú sér-
fræðiþjónusta sem á að taka
við þegar önnur heilbrigðis-
þjónusta á landinu ekki megn-
ar.
Hér er rekinn dýrasti hlekk-
ur heilbrigðisþjónustu þessa
lands. Sá hlekkur þar sem síð-
ustu vonir bregðast eða sem
betur fer rætast oft. Ég veit að
ég tala fyrir munn bæði
stjórnenda og starfsfólks þess-
arar stofnunar þegar ég full-
yrði að við viljum gjarnan
vera í fararbroddi hvað varðar
sparnað og hagræðingu.
En við viljum líka vera
fremst á sviði sérhæfðrar
læknisþjónustu. Það taeki, sem
verður afhent hér á eftir, er
liður í þeirri viðleitni, sagði
Davíð Á. Gunnarsson að lok-
um.