Morgunblaðið - 08.05.1983, Blaðsíða 36

84
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 8. MAÍ 1983
við dæmið á eftirfarandi hátt: Ef
við létum framleiða fyrir okkur í
Austurlöndum fjær, þyrftum við
hugsanlega að greiða 10,50—11
dollara fyrir tækiseiningu, sem
Grundig eða Philips fengju á 10
dollara, þar sem við gátum ekki
keypt sama magn og þeir. Á hinn
bóginn gæti okkur dugað 0,25 doll-
ari vegna kostnaðar, ef við stæð-
um rétt að málum, og annað eins í
hagnað. Gætum við á þennan hátt
boðið sams konar vörueiningu og
Grundig, Philips og aðrir þyrftu
13—15 dollara fyrir á 11—11,50
dollara. Á móti þessum verðávinn-
ingi okkar var okkur auðvitað
ljóst, að Grundig eða Philips hefðu
styrk sinn og merkja sinna. Engu
að síður, á þessum grundvelli
fór Nesco Manufacturing hf. af
stað sem framleiðslufyrirtæki án
eigin verksmiðja um áramótin
1979/1980, og hefur umfang
rekstrar þessa tvöfaldast ár hvert
síðan. Inn í þessa mynd kemur
einnig sú staðreynd, að hagkvæm-
asti framleiðslustaðurinn eða
-landið er síbreytilegt; í eina tíð
var það Japan, en nú er það, a.m.k.
hvað varðar tiltekin tæki, orðið
S-Kórea, Taiwan, Hong-Kong eða
Singapore, og í framtíðinni verður
það e.t.v. Kína, Suður-Ameríka
eða jafnvel Mexico. Við þessar að-
stæður teljum við það veita okkur
mikinn umframstyrk og framtíð-
armöguleika, að vera framleiðslu-
fyrirtæki, sem ekki er bundið af
ákveðnum eigin verksmiðjum í
ákveðnu landi eða löndum, heldur
geta nýtt okkur frjálslega hag-
kvæmustu framleiðsluna á hverj-
um tíma, í hvaða landi, sem hún
kann svo að fara fram.“
— Hvaða skýring er á því, að
þið kallið Nesco Manufacturing hf.
framleiðslufyrirtæki frekar en
verslunarfyrirtæki ?
„Skýringin er sú — en það er
rétt, að þetta er mjög veigamikið
atriði, lykilatriði — að annars
vegar ráðum við því sjálfir, hvern-
ig tækin eru að útliti, innri gerð og
eiginleikum og hins vegar ráðum
við sjálfir fyrir markaðssetningu
tækjanna í grundvallaratriðum,
þó að vörumerkin, sem notuð eru,
séu almennt ekki okkar. Er Nesco
Manufacturing hf. t.a.m. skráð
sem framleiðandi að öllum okkar
tækjum hjá rafmagnseftirliti á
Norðurlöndum, en hjá þeim verð-
ur að prófa og fá viðurkenningu
fyrir sérhverju rafmagnstæki, áð-
ur en sala þess hefst. Þetta þýðir
það, að við höfum nákvæmlega
sömu sterku tökin á varningnum
og markaðssetningu hans og aðrir
framleiðendur, sem þó framleiða í
eigin verksmiðjum að miklu eða
öllu leyti, en þetta eru miklu ster-
kari tök en almenn verslunarfyrir-
tæki geta haft.“
Tækin í upphafi
merkt íslandi
— Þú sagðir, að umfang þessa
rekstrar hafi tvöfaldast á hverju
ári, en hvernig fór þetta af stað?
„Við formuðum þær línur, sem
ég hefi lýst, strax haustið 1979, og
í beinu framhaldi af því hófumst
við handa. Þó að endalok sam-
starfsins við Marantz-Superscope
hafi ekki verið gæfuleg um of,
spilltist staða okkar almennt ekki
gagnvart norrænum viðskiptaað-
ilum, einkum ekki í Svíþjóð, þar
sem menn þekktu og meðtóku
sögu málsins, og gerðum við okkar
fyrsta stóra sölusamning við Lin-
kopia-Expert-verslanakeðjuna í
Svíþjóð, sem hefur um 150 versl-
anir innan sinna vébanda, nánast
áður en Nesco Manufacturing
hafði verið formlega stofnað.
Nokkrum mánuðum seinna gerð-
um við svo mjög stóran samning
við sænska kaupfélagið, KF, sem
selur um öll Norðurlönd, í sam-
vinnu við hin norrænu kaupfélög-
in, undir vörumerki sínu, Luma. f
norrænu kaupfélögunum eru um 5
milljónir félaga, en heildaríbúa-
fjöldi á Norðurlöndum er um 22
milljónir manna, og er verslunar-
og dreifingarkerfi kaupfélaganna
þannig geysisterkt. Þessir þýðing-
armiklu samningar urðu til að
brjóta ísinn og hasla okkur völl,
sem við höfum síðan byggt á.
Framan af merktum við öll tæki,
sem við framleiddum og seld-
um „Nesco Manufacturing hf.,
Reykjavík, Iceland" á framleiðslu-
plötum tækjanna, án tillits til
þess, hver viðskiptavinur okkar
var eða hvert vörumerkið var, en á
Norðurlöndum ber framleiðendum
skylda til að merkja sér tæki sín.
Svo fór þó, að við ákváðum að
hætta þessu, þar sem það skapaði
töluverða truflun og tafir við sölu
tækjanna út úr búð, en viðskipta-
vinir ráku oft augun I þetta og
tóku að spyrja, hvort þetta væri í
raun og veru íslenskt tæki, hvort
hér væru útvarps- og sjónvarps-
verksmiðjur o.s.frv. Eftir það höf-
um við merkt tækin með stílfærðu
N-i, sem er svo aftur skráð sem
okkar lög- og formlega merki, hjá
þeim opinberu aðilum á Norður-
löndum, sem um slíkt fjalla."
Smásöluverðgildi varnings
í ár 7—900 milljónir
króna — „Smæð okkar
er styrkur okkar“
— Hver er svo stærðargráðan á
þessum viðskiptum nú?
„f ýmsum tækjaflokkum höfum
við náð mjög sterkri stöðu, t.a.m. í
ferðalitsjónvarpstækjum, en þar
verður markaðshluti okkar í ár
15—20%, og hygg ég, að þar séum
við stærstir á Norðurlöndum. í
sambyggðum heimilishljómtækj-
um verður árangur okkar líka
mjög góður, 10—15% markaðs-
hluti, sem þýðir eitthvert 3ja—4ra
fyrstu sætanna. Við gerum okkur
vonir um, að ná svipuðum árangri
í myndbandstækjum í ár, en það
er fyrst nú, sem við náum fullri
fótfestu í þeim þýðingarmikla
vöruflokki. Við erum líka að sækja
í okkur veðrið með 20 til 22ja
þumlunga littæki, en alls gerum
við ráð fyrir að selja fyrir 3—400
milljónir íslenskra króna í ár, á
verksmiðjuverði, en smásöluverð-
gildi þessa varnings er meira en
tvöfalt meiri, eða sennilega um
7—900 milljónir íslenskra króna.“
— Hver er eiginlega skýringin
á þessum mikla söluárangri ykk-
ar, þar sem þið hljótið að vera í
harðri samkeppni við mörg helstu
framleiðslufyrirtæki heims um
þessa markaði?
„Auðvitað kemur fjölmargt til,
en við teljum, að meginskýringin
— fyrir utan almennar forsendur,
svo sem nauðsynlega varnings- og
markaðsþekkingu, hröð og mark-
viss vinnubrögð, reglulega mánað-
arlega fundi með viðskiptavinun-
um o.a.þ.h. — liggi í smæð okkar
og lágum tilkostnaði, en nú er svo
komið, að kostnaður við rekstur-
inn nemur ekki meiru en 1—2% af
söluveltu, á sama tíma og skrifst-
ofubákn „stóru fyrirtækjanna",
helstu keppinauta okkar, kosta
minnst 5—10% og allt upp í
20—30% af veltu. Þessu höfum við
m.a. náð fram með því að einbeita
okkur að stórum verkefnum og
stærstu fyrirtækjunum í söluvið-
leitni okkar, og virðist okkur hafa
tekist að samræma og sameina
norrænar þarfir í meira mæli en
öðrum, þannig, að jafnvel stærstu
framleiðslufyrirtækin á Norður-
löndum sjá sér hag í því að kaupa
af okkur tæki, sem þeir geta ekki
framleitt sjálfir á hagkvæman
hátt. Hér vil ég einnig nefna, að
við höfum ávallt fylgt þeirri
stefnu í Nesco Manufacturing, að
viðskipti og hagsmunir morgun-
dagsins skuli hafa forgang fyrir
hagsmunasjónarmiðum líðandi
stundar, en oft geta stundarsjón-
armið spillt framtíðarmöguleik-
um, séu þau látin ráða. Ennfremur
skiptir það miklu, að við höfum
verið mjög lánsamir með sam-
starfsaðila í Austurlöndum fjær.“
Orion-verksmiðjurnar
helsti samstarfsaðilinn —
Virðing fyrir Japönum
— Hver hefur verið ykkar
helsti samstarfsaðili í Austur-
löndum fjær?
„Orion-fyrirtækið, sem er gam-
alt og rótgróið japanskt fyrirtæki,
sem framleiðir hágæðatæki í
verksmiðjum sínum víða um Aust-
urlönd fjær, hefur verið okkar
helsti samstarfsaðili frá upphafi.
Orion er sérhæft í því, sem kallað
er OEM-framleiðsla, en það þýðir
framleiðsla fyrir aðra framleið-
endur, undir vörumerki viðskipta-
vinarins, Original-Equipment-
Manufacturing, og hefur Orion því
til skamms tíma verið óþekkt
meðal almennings, þó að það sé
stórfyrirtæki, t.a.m. tvisvar
stærra en Akai. Orion hefur í
gegnum árin framleitt fyrir mörg
þekktustu framleiðslufyritækin í
Evrópu, en svo er nú komið, að
Orion-verksmiðjurnar framleiða
eingöngu fyrir okkur, hvað varðar
Norðurlöndin. Ég tel ástæðu til að
nefna, að þeir Japanir, sem
stjórna Orion og við höfum átt ná-
ið samstarf við nú um árabil, eru
einhverjir bestu og traustustu
menn, sem við höfum kynnst,
reyndar harðskeyttir, en ábyggi-
legir og sanngjarnir langt umfram
það, sem við eigum að venjast í
Evrópu, svo að ég minnist nú ekki
á vinnusemi, nákvæmni og virkni 1
vinnubrögðum hjá þessum mönn-
um. Sannleikurinn er sá, að ég
kann þeim mun betur að meta
Japani, sem ég kynnist þeim bet-
ur.“
Starfsemin mun leiða
til verulegrar verðiækkunar
hér á íslandi
— Getur þessi alþjóðlega starf-
semi ykkar komið að gagni eða
leitt til lægra verðlags hér?
„Já, þessi framleiðsla og þau
viðskipti, sem við fáumst við, eru
að sjálfsögðu langtum stærri í
sniðum og byggjast þar með á allt
öðrum og lægri verðgrundvelli en
gerist í innflutningi íslenskra
fyrirtækja til og fyrir Island eitt
sér, þó að hér séu vissulega ýmsir
ágætlega hæfir kaupsýslumenn á
þessu sviði. Á næstu vikum og
mánuðum munum við á þennan
hátt smám saman geta boðið fram
fullt úrval litsjónvarpstækja og
myndbandstæki undir Orion- eða
Nesco-vörumerki, sem verða 20—
25% ódýrari en sambærileg tæki á
markaði hér, en þetta mun aftur
auðvelda keppinautum okkar að
knýja umbjóðendur sína til að
veita þeim hagstæðara verð, og
mun þessi starfsemi okkar á þenn-
an hátt hafa veruleg — bæði bein
og óbein — verðlækkunaráhrif
hér.“
12—15 milljóna króna
gjaldeyristekjur
— Hvað með gjaldeyristekjur,
verða þær einhverjar?
„Af hagkvæmnisástæðum og til
að firra okkur fjárhagslegri
áhættu, er fjármálafyrirkomulag
á þann veg, að greiðslur fara beint
frá viðskiptavinum okkar til verk-
smiðjanna, sem fyrir okkur vinna,
og fer því engin velta hér í gegn,
enda er velta, sem slík, lítils virði.
Verksmiðjurnar gera síðan upp
við okkur okkar hlut, en gjaldeyr-
istekjur af þessari starfsemi verða
í ár á bilinu 12—15 milljónir
króna, og eru það nokkuð hreinar
gjaldeyristekjur. 1 þessu sam-
bandi má vekja athygli á, að ýmis
atvinnustarfsemi hér skapar e.t.v.
umtalsverðar gjaldeyristekjur, en
það gleymist oft, að veruleg gjald-
eyriseyðsla kann að koma á móti,
en það er auðvitað stærð hinna
hreinu tekna, sem skiptir máli, ef
meta skal gjaldeyrisgagnsemi."
Sama aflið ...
— Að lokum þetta, óli Anton,
hvaða afl er það, sem knýr ykkur
til að takast á við öll þessi verk-
efni og mál?
„Ætli það sé ekki sama aflið og
knúði franska ofurstann til að
þrælast yfir Vatnajökul um pásk-
ana. Ég gæti ímyndað mér það.“
- AH.