Morgunblaðið - 09.07.1983, Blaðsíða 40

BlLLINN
BlLASALA SIMI 79944 SMICLJUVEGI4 KORAVOGI
Keflavlk Sími 2061
LAUGARDAGUR 9. JÚLÍ 1983
Námu
skip og
gæzlu-
menn úr
höfn á
Kýpur
— Ævintýraleg ferð
þriggja íslenzkra sjó-
manna um Miðjarð-
arhafið
ÞRÍR sjómenn af Akranesi tóku
þátt í allótrúlegu ævintýri í Mió-
jarðarhafinu fyrripartinn í júní.
Þeir ásamt Frakka og Belga námu
á brott 460 tonna skip frá höfninni
f Famagusta á tyrkneska hluta
Kýpur og komust heilu og höldnu
til Frakklands eftir þriggja vikna
Kvintýraferð, þar sem skipið var
illa búið til siglinga og þeir hrepptu
sl<em veður. Urðu þeir meðal ann-
ars að sigla með löndum og notast
við vegakort til að rata, og viður-
væri um borð var með minnsta
Þeir sem tóku þátt í ferðinni. Talið frá vinstri: Erling Þ. Pálaaon, Tyrkimir tvelr, Valentínus Ólason, Guðjón
Valgeirsson fremstur, Belgfumaðurinn, sem er eigandi skipsins, og franski Itfgfneðingurinn.
móti svo oft var á mörkunum að
þeir syltu, ef þeim tókst ekki að
útvega mat jafnóðum.
Málsatvik eru annars þau að
Belgi seldi umrætt skip Tyrkjum
á Kýpur, sem ekki stóðu í skilum
með afborganir. Illa gekk að ná
skipinu aftur, þrátt fyrir að
franskur lögfræðingur sem Belg-
inn réði reyndi hvað hann gat
um þriggja mánaða skeið á Kýp-
ur. Frakkinn þekkti til á Akra-
nesi, hafði meðal annars verið til
sjós á nótaskipinu Víkingi og
hafði samband við þrjá sjómenn
sem hann þekkti, þá Erling
Pálsson 1. stýrimann á Víkingi,
Guðjón Valgeirsson, 2. vélstjóra
á sama skipi og Valentfnus
ólafsson 1. stýrimann á Höfr-
ungi AK.
Þeir, í fullvissu þess að brott-
nám skipsins væri löglegt, sam-
þykktu að taka þátt f þvf að ná
skipinu og héldu til Luxemborg-
ar 1. júnf. Þaðan héldu þeir um
París til Istanbúl í Tyrklandi, en
áttu f vandræðum með að kom-
ast þaðan til Kýpur, þó það tæk-
ist um síðir með mútum. Við
brottnám skipsins urðu þeir að
taka með sér tvo tyrkneska
verði, sem ekki var hægt að
senda heim fyrr en komið var til
Sikileyjar.
Akurnesingarnir þrír sögðu að
eftir á að hyggja væri þessi ferð
ævintýri Ifkust. Þrátt fyrir það
sögðust þeir tilbúnir til að leggja
aftur í eitthvað svipað.
Sjá nánar frásögn á miðopnu.
Ólafsvík:
Tófa
óvenju
mikið
í byggð
(Hifsvik, 6. júlí.
MIKIÐ hefur borið á ref hér í vor og
sumar. Hefir hann sést óvenjumikið
í byggð. Leifur Ágústsson í Mávahlíð
sagði mér að hann hefði í vor náð 48
dýrum að yrðlingum meðtöldum. Þó
hefir hann ekki náð tófunni sem ný-
lega sást horfa spekingslega yfir um-
hverfí Vallnaholts og var þá neðan
vegar.
Nú fyrir nokkrum dögum heyrði
ég svo tófur kallast á dágóða
stund upp með Fróða. Trúlega
hafa mörg greni í fjallinu verið
lokuð af snjó þegar tófan lagði og
því ber svona mikið á henni nærri
byggð.
Leifur í Mávahlíð sagði aftur á
móti að lítið bæri á mink. Hann
sagðist hafa heyrt þá tilgátu að
minkur hefði ekki þolað harðindin
víða um land. Gráta það fáir þó
eitthvað minnki um þetta aðskota-
dýr I íslensku lifriki.
Helgi
30 tonn af löngu
í jólamat sænskra
Fiskimálasjóður styrkir tilraunaveiðar á löngu
ÚTGERÐ Arneyjar KE 50 hefur
fengið loforð fyrir styrk að upphæð
400 þúsund krónur hjá Fiskimála-
sjóði til að stunda tilrauuaveiðar á
grálöngu. Styrkurinn er skilyrtur og
verður ekki greiddur út fyrr en að
loknum tilraunaveiðunum í haust,
þegar útgerðin hefur skilað skýrslu
um tilraunina.
Véltækni hf. í Reykjavík stend-
ur fyrir þessari tilraun, en fyrir-
tækið er með fiskvinnslu og út-
flutning sjávarafurða auk verk-
takastarfsemi. Sigmar B. Hauks-
son, einn af eigendum Véltækni
hf., sagði í samtali við Mbl. að
fyrirtækið hefði þegar gert sam-
ning um sölu á 30 tonnum af
þurrkaðri grálöngu til Svíþjóðar
og keyptu þeir lönguafla Arneyjar
til að senda upp í þennan samning
auk þess sem þeir fengju lítils-
háttar magn frá veiðiskipum sem
stunda veiðar annarra tegunda en
fá lönguna með.
Sagði hann að of snemmt væri
að segja til um hvernig tilrauna-
veiðarnar tækjust því Arney hefði
aðeins komist í eina veiðiferð enn
sem komið er. Sagðist hann þó
geta sagt að dæmið væri erfiðara
en þeir hefðu búist við. Varan
hefði fallið nokkuð í verði að und-
anförnu og samkeppnisaðstaðan
gagnvart ríkisstyrktri útgerð ann-
arra landa, sem kepptu á sama
markaði, svo sem Norðmanna sem
meðal annars veiddu þennan fisk
á undanþágum á íslandsmiðum,
hefðu verið verri en reiknað var
með í upphafi.
Grálangan er seld flökuð og
þurrkuð til Svíþjóðar. Sigmar B.
Hauksson sagði að Svíarnir settu
hana í lút og yrði hún hlaupkennd
— lútfiskur —, pökkuðu henni í
neytendaumbúðir og seldu fyrir
jólin. Lútfiskinn borðuðu þeir síð-
an eingöngu á jólunum, hann væri
þeirra hangikjöt.
Atvinnuleysi hefur
tvöfaldast milli ára
Atvinnuleysisdagar 19.911 í júní sl. en voru 9.936 í fyrra
í JÚNÍMÁNUÐI voru skráðir 19.911
atvinnuleysisdagar á landinu öllu.
Þetta svarar til þess að 919 manns
hafí verið á atvinnuleysisskrá allan
mánuðinn, sem jafngildir um 0,8%
af mannafla á vinnumarkaði í mán-
uðnum samkvæmt áætlun Þjóð-
hagsstofnunar. Þessar upplýsingar
koma fram í mánaðarlegu yfírliti fé-
lagsmálaráðuneytisins um atvinnu-
ástandið.
Skráðum atvinnuleysisdögum
hefur þannig fjölgað frá mánuðin-
um á undan um 1.636 daga, en í
maímánuði voru skráðir 18.275 at-
vinnuleysisdagar á öllu landinu.
í júnímánuði á síðasta ári voru
skráðir 9.936 atvinnuleysisdagar,
eða um 10 þúsund dögum færri.
Aukning á atvinnuleysi milli ára
er liðlega 100%. Meðaltal skráðra
atvinnuleysisdaga í júnímánuði
árin 1975-1982, að báðum árum
meðtöldum, er 6.700 dagar eða um
13,5% af skráðu atvinnuleysi nú;
Fyrstu sex mánuði ársins hafa
verið skráðir alls 177.266 atvinnu-
leysisdagar á landinu eða að jafn-
aði tæplega 30 þúsund dagar í
mánuði. Þetta svarar til þess að
um 1.400 manns hafi verið á at-
vinnuleysisskrá umrætt tímabil,
eða um 1,2% af áætluðum mann-
afla. Til samanburðar má geta
þess að allt árið 1982 voru skráðir
tæplega 200 þúsund atvinnuleys-
isdagar, sem jafngildir 770 manns
að jafnaði eða 0,7% af mannafla
það árið.
Heiðar Jón Hanneaaon, dr. Haaa Gnóninndaaoa og dr. Þorsteinn Ingi
Sigfússon við vinnu á tilraunaatofunnL MorgunbiaAíð/RAX
Mesti kuldi í
sögu landsins!
SÍÐASTLIÐNAR vikur mun kald-
asti staður landsins hafa verið inn-
an veggja Eðlisfræðistofu Raun-
vísindastofnunar Háskólans. Þar
hafa eðlisfræðingarnir dr. Hans
Kr. Guðmundsson og dr. Þor-
steinn I. Sigfússon unnið að mæl-
ingum á málmsýnum á víðu hita-
bili og notað til þess fljótandi helí-
um, sem var flutt til landsins flug-
leiðis frá Danmörku. Til aðstoðar
við undirbúning og framkvæmd
mælinganna hefur verið Heiðar
Jón Hanneson, B.S. Þá hafa og
fjölmargir starfsmenn Raunvís-
indastofnunar lagt hönd á plóginn.
Helíum er léttast gastegunda
og sýður við lægst hitastig allra
efna, þ.e. við 269 stiga frost. Með
helíum-kælingu má því ná hita-
stigi niður undir alkul sem er
+273.20 C. Við ofangreindar
rannsóknir eru málmsýni kæld í
helíum-vökva og eðliseiginleikar
þeirra mældir.
í fyrrinótt náðist lægsti hiti,
sem mælst hefur hérlendis til
þessa, eða +270,7°C, aðeins
tveimur og hálfri gráðu frá al-
kuli. Þessi lági hiti næst með því
að lækka þrýsting á yfirborði
vökvans með dælum, en við það
lækkar suðumarkið.
Umrædd rannsóknaaðstaða er
byggð upp að mestu með fram-
lagi Raunvísindastofnunar og
Vísindasjóðs. Þá hefur
Cambridge-háskóli gefið tæki og
helíum-vökvinn er fenginn á
kostnaðarverði frá Riso í Dan-
mörku. Kælibúnaðurinn gjör-
breytir aðstöðu Háskólans til
þess að stunda rannsóknir á
grunnástandi og eðli fastra efna,
segir í frétt frá Raunvísinda-
stofnun Hí.