Morgunblaðið - 13.08.1983, Blaðsíða 1

40 SÍÐUR
181. tbl. 70. árg.
LAUGARDAGUR 13. ÁGÚST 1983
Prentsmiðja Morgunblaðsins
17 drepnir í blóðugustu
átökum í tíð Pinochets
Santiago, 12. ágúst. AP.
ALLT var með kyrrum kjör-
um í höfuðborg Chile síðdeg-
is, en 17 manns týndu lífi og
um 100 særðust í ofbeldisað-
gerðum í kjölfar mótmælaað-
gerða er beindust gegn stjórn
landsins í nótt og morgun.
Rúmlega 500 manns voru
Stjórnarandstæðingur leidd-
ur um borð í brynvarða bif-
reið eftir mótmælaaðgerðir í
Santiago í gærmorgun.
Kúmlega 500 manns voru
teknir fastir eftir mótmæla-
aðgerðir er beindust gegn
stjórn Pinochets hershöfð-
Íní0»- AP/ Sfmamynd
teknir fastir í aðgerðum hers
og lögreglu. Af 17-menning-
unum urðu átta fyrir kúlum
hermanna og lögreglu, sem
skutu á heimili þeirra.
Bandaríska utanríkisráðuneytið
kvaðst harma átökin í Chile og
hvatti til þess að allir aðilar sett-
Drúsar hætta
skotárásum
Beirút, 12. ápist. AP.
Vinstrisinnaðir drúsar féllust á
að hætta skothríð á alþjóðaflug-
völlin í Beirút og hvöttu stjórn
landsins til að opna flugvöllin fyrir
umferð, en hann hefur verið lokað-
ur í þrjá daga vegna árása drúsa.
Herstjórnin í Líbanon, þar sem
stuðningsmenn Gemayels forseta
eru yfirgnæfandi, sagði árásirnar á
flugvöllinn og stöðvar stjórnar-
hersins hluta af samsæri Sýrlend-
inga um að grafa undan stjórn for-
setans.
og að þeir afvopni sveitir drúsa og
hægrimanna.
Hins vegar var þvi ekki neitað
að McFarlane hefði verið beðinn
um að fá ísraela til að fresta
brottflutningi herjanna.
Blöð í Sýrlandi, sem lúta boðum
stjórnvalda, gagnrýndu tilraunir
McFarlanes í dag fyrsta sinni,
sögðu hann hafa „ruglast í rím-
inu“ og að hann ætti að hypja sig á
brott frá Miðáusturlöndum.
ust að samningaborði og semdu
um friðsamlegar leiðir til raun-
verulegs lýðræðis í landinu.
Til átaka kom milli andstæð-
inga stjórnarinnar annars vegar
og lögreglu og hermanna hins veg-
ar er þeir síðarnefndu reyndu að
brjóta mótmælaaðgerðir hinna
fyrrnefndu á bak aftur. Ráðist var
inn á heimili fólks og gegn mót-
mælafólki með vélbyssuskothríð
og táragasi.
Átökin eru hin bióðugustu frá
því Augusto Pinochet hershöfð-
ingi hrifsaði völd í Chile. Þau eiga
sér stað daginn eftir að Pinochet
reyndi að milda andstöðu við
stjórn sína með því að fjölga
óbreyttum mönnum í ráðherra-
embættum.
Götur í Santiago og hafnarborg-
inni Valparaiso, einkum i hverfum
efnaminni, voru eins og yfirgefnir
vígvellir yfir að líta í dag, fullar af
leifum götuvirkja og grjóti.
Efnt var til mánaðarlegra mót-
mæla gegn stjórn Pinochets í gær,
og kom til átakanna þegar sveitir,
sem sérhæfðar eru til að brjóta
mótmælaaðgerðir á bak aftur,
brunuðu um götur Santiago til að
framfylgja útgöngubanni, sem er í
gildi frá sólarlagi til dagrenning-
Loftárásir á ný skotmörk
og miklir liðsflutningar
Drúsaleiðtoginn Walid Jumbl-
att sagði að flokkur sinn mundi
virða vopnahléð við flugvöllinn og
í fjallahéruðunum. Virðist yfirlýs-
ingin koma í framhaldi af samn-
ingaviðræðum við drúsa, sem
leiddu til þess að árásum var hætt
og þrír ráðherrar, sem voru gíslar
drúsa, voru látnir lausir.
Skýrt var frá því að leiðir til að
draga úr spennu í Chouf-fjöllun-
um, sem ísraelar ráða, hafi verið
aðal viðfangsefnið í viðræðum
Roberts C. McFarlane sendimanns
Bandaríkjaforseta og stjórnarleið-
toga í Líbanon áður en hann hélt
aftur til ísraels.
Stjórn Gemayels neitaði að eitt-
hvað væri hæft í fregnum út-
varpsstöðvar í ísrael þess efnis að
forsetinn hefði í bréfi til Menach-
ems Begin forsætisráðherra óskað
eftir því að ísraelar frestuðu
brottflutningi herja sinna úr
fjallahéruðum í miðhluta Beirút
l'arí.s, N’djamena, 12. ágúnt. AP.
LÍBÝUHER er að undirbúa sókn út
frá Faya-Largaeu og árásir á stöðvar
stjórnarhersins í Chad suður af borg-
inni, þar sem nú eiga sér stað miklir
liðs- og hergagnaflutningar frá Lfbýu
til borgarinnar, að sögn vestrænna
diplómata í N’djamena. Stjórn Habre
forseta hvatti Bandaríkin og Frakk-
land til „beinnar og tafarlausrar íhlut-
unar“ í átökin í Chad til að brjóta á
bak aftur „innrás Líbýumanna”, eftir
neyðarfund stjórnar Chad í kvöld.
Diplómatarnir, sem hafa aðgang
að leynilegum upplýsingum, sögðu
stöðugan straum flutningavagna frá
Líbýu. Jafnframt sögðu þeir að
hamast væri af miklum krafti að
lagfæra flugvöllinn á Faya-Largeau,
sem varð illa úti í loftárásum.
Líbýskar flugvélar gerðu í dag
hverja loftárásina af annarri á
borgina Oum Chalouba suður af
Faya-Largeau, en álitið er að Líbýu-
her og sveitir Goukouni Oueddei séu
að undirbúa sókn til borgarinnar,
sem er hernaðarlega mikilvæg.
Líbýumenn hafa gefið Frökkum
til kynna að þeir hafi áhuga á að
koma friði á að nýju í Chad, en fyrst
ættu Frakkar að steypa Hissene
Habre forseta af stóli. I utanríkis-
ráðuneytinu í París var kröfum um
kollvarp vísað á bug, og sendiherra
Chad í París sagðist ekki sjá nein
merki um stefnubreytingu hjá Kha-
dafy, og vonlaust væri að reyna að
ræða við ráðamenn í Trípólí af
skynsemi.
Nánast helmingur hersveita Hiss-
ene Habre forseta varð innlyksa í
Faya-Largeau í vikunni, þegar 50
sprengjuflugvélar Líbýumanna og
um 100 skriðdrekar gerðu árás á
borgina, sem féll eftir sex stunda
bardaga. Talið er að hermennirnir
hafi flestir komist undan og hafist
við á sléttum umhverfis borgina.
Hermt er að þeir hafi á valdi sínu
eyðimerkurvegi til austurs og vest-
urs frá borginni. Hermenn Habre
hafa hvorki flugvélar né skriðdreka.
Einnig hafa stjórnarhermenn á
valdi sínu Oum Chalouba suðaustur
af Faya-Largaeu, en um hana verða
Líbýumenn og uppreisnarmenn að
sækja í sókn til hinnar mikilvægu
borgar Abeche í austurhluta lands-
ins.
Sovétmenn sökuðu Bandaríkja-
menn og Frakka um „mjög viðsjár-
verða“ íhlutun í innanrikismál Chad
RONALD Reagan Bandaríkjaforseti
gagnrýndi Castró byltingarleiðtoga á
Kúbu og sagði að ríki Karíbahafsins
og Mið-Ameríku ættu á hættu að
verða kommúnismanum að bráð ef
Bandaríkin aðstoðuðu þau ekki að
verjast þeirri vá. Reagan sagði að
Bandaríkin hefðu þurft að gjalda það
dýru verði ef þau hefðu látið óróna í
Mið-Ameríku afskiptalausa.
Reagan sagði að í tíð Kastrós
væri svo komið fyrir Kúbu, að í
staðinn fyrir efnahagsaðstoð, sem
þeir gætu ekki án verið, væru ungir
synir Kúbu látnir Rússum í té sem
byssufóður. Þjóðin hefði verið
blekkt, nyti hvorki frelsis né lífs-
við umræður í Óryggisráðinu. Þá
sagði Ronald Reagan Bandaríkja-
forseti að bandarískir hermenn yrðu
ekki sendir til Chad, sem væri á
áhrifasvæði Frakka, en bandarískir
embættismenn hafa sagt fall Faya-
Largeau alvarlegt áfall fyrir stefnu
Bandaríkjamanna í þessum heims-
hluta.
gæða, en nóg væri af vöruskorti,
vopnum og andlegri kúgun.
Miguel De La Madrid Mexíkó-
forseti gagnrýndi í dag heræfingar
Bandaríkjanna í Mið-Ameríku, en
hann mun á sunnudag eiga fund
með Reagan forseta. „Báðir viljum
við frið í þessum heimshluta og fé-
lags- og efnahagslegar framfarir.
Ég held að við náum ekki því marki
með þessum heræfingum," sagði
forsetinn.
Alvaro Magana forseti E1 Salva-
dor sagði eftir heimsókn sína um
borð í flugmóðurskipið Ranger, að
honum „fyndist hann ekki lengur
einmana".
Amin Gemayel Lfbanonforseti fagnar ráðhernim sínum þremur, sem drúsar
rændu á miðvikudag og héldu í gíslingu í rúman sólarhring. ap/ símamynd
Ronald Reagan:
Ungir Kúbusynir
byssufóður Rússa
Mexíkóborg, Tampa, 12. ágúst. AP.