Morgunblaðið - 13.08.1983, Blaðsíða 26

26 MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 13. ÁGÚST 1983

Roðinn í austri 6. grein
Leninisminn
— eftir dr. Sigurð
Pétursson
Þarna stóðu þeir uppi, Lenin
og Stalín, á árunum 1918—1920,
með hinn væntanlega alráða ör-
eigalýð, eins og höfuðlausan her,
blindaðan af villutrú og ofbeldis-
áformum. Nú áttu þeir að gera
þetta alræði öreiganna að veru-
leika.
En meðal annarra orða: Hvað
merkir eiginlega þetta marg-
nefnda og margþvælda hugtak
„alræði öreiganna"? Tilfellið er,
að hugtakið er fáránlegt (ab-
surd) og gagnstætt allri skyn-
semi.
Raymond Aron, aðalhöfundur
forustugreina franska vikurits-
ins L’Express, hefur undanfarið
birt í þessu tímariti greinar um
marxismann og framkvæmd
hans. Varðandi vald öreiganna
hefur hann margsinnis sagt:
„Valdið er aldrei sameiginlegt eða
samsafnað, valdið er fengið með
umboði." Með öðrum orðum:
Fjöldinn getur ekki farið með
framkvæmdavaldið, það er farið
með það í umboði af einstaklingi
(einræði) eða takmörkuðum hópi
manna (ríkisstjórn). Spurningin
er aðeins, hvernig einstaklingur
eða hópur tileinkar sér þetta
vald og á hvern hátt hann heldur
því. En gefum nú Stalín orðið.
Svo mælti Stalín, frh.:
Alræði öreiganna
„Byltingin getur sigrað
borgarastéttina og steypt
valdi hennar án tilstyrks ör-
eigaalræðisins. En byltingin
getur ekki bælt niður mót-
þróa borgarastéttarinnar,
haldið velli og haldið svo
áfram, uns fullum sigri sósí-
alismans hefur verið náð“ —
hafi hún ekki — „vopn ör-
eigaalræðisins, sem er öflug-
asti máttarstólpi hennar."
„Daginn eftir sigurinn" er
eitt meginverkefnið: „Að
brjóta á bak aftur mótspyrnu
auðmanna og stórjarðeig-
enda, sem hrundið hefur ver-
ið frá völdum og sviptir eign-
um sínum, og gera að engu
allar tilraunir þeirra til að
koma á aftur drottnun auð-
valdsins."
En nú kemur nýtt vandamál:
„Þegar arðræningjar eins
lands hafa verið sigraðir, þá
eru þeir samt sem áður
sterkari en verkalýðurinn."
(Lenin).
Og í hverju er fólginn þessi
máttur hinnar sigruðu borgara-
stéttar? Þessu svarar Stalín og
vitnar þá oftast í Lenin:
í fyrsta lagi „í styrk hins
alþjóðlega auðmagns, í mætti
og festu hinna alþjóðlegu
sambanda borgarastéttar-
innar."
í öðru lagi því „að arðræn-
ingjarnir hafa marga og
mikla yfirburði fram yfir
verkalýðinn langa stund eftir
byltinguna". Þeir hafa fé,
lausafjármuni, reynslu í
stjórnar- og skipulagsstarf-
semi, þeir hafa hærri mennt-
un og standa miklu nær verk-
lega menntuðum mönnum.
Loks hafa þeir miklu meiri
æfingu í hernaðarefnum.
í þriðja lagi „í valdi vanans,
í valdi smáfyrirtækjanna. Því
miður, eru enn til í heiminum
hinn mesti fjöldi smáfyrir-
tækja, en smáfyrirtækin gefa
af sér jafnharðan auðvald og
borgarastétt viðstöðulaust í
ríkum mæli.“
„Af þessu má draga
tvennt," segir Stalín:
„í fyrsta lagi: Alræði öreig-
anna getur alls ekki verið
„fullkomið" lýðræði, það get-
ur ekki verið lýðræði ryrir
alla, jafnt ríka sem fátæka.
Alræði öreiganna hlýtur að
vera ríki, sem er lýðræðis-
sinnað að nýjum hætti (lýð-
ræði verkamanna og alls
vinnandi lýðs yfirleitt), en al-
ræðissinnað að nýjum hætti
(alræði yfir borgarastétt-
inni).
í öðru lagi: Alræði öreig-
anna getur alls ekki orðið til
fyrir friðsamlega þróun hins
borgaralega þjóðfélags og
lýðræðis. Það getur aðeins þá
risið upp, er hið núverandi
ríki borgarastéttarinnar hef-
ur verið molað mélinu
smærra og her þess, embætt-
ismannavaldi og lögreglu
hefur verið tvístrað og sundr-
að.“
Stalín afgreiðir síðan málið
með þessum orðum:
„Lenin hefir því fyllilega
rétt að mæla, er hann segir:
„Verkalýðsbyltingin getur
ekki orðið, nema hið borgara-
lega ríki verði rifið í rústir og
annað nýtt byggt í þess stað."
Og eftir að Stalín hefur svo
lýst ráðstjórnarskipulaginu sem
ríkisvaldi öreiga alræðisins,
vitnar hann enn í Lenin:
„Ráðin sem ríkisvald, geta
ein eyðilagt fyrir fullt og allt
hið borgaralega ríkisvald og
dómsvald."
Það má með sanni segja, að
það eru ljótar aðferðir, sem Stal-
ín boðar í þessari herhvöt sinni,
og hatursfullur sá áróður, sem
tugginn er þar upp, aftur og aft-
ur. En aðalinnihaldið er alltaf
það sama: Allir þeir borgarar,
sem nokkuð eiga, skulu sviptir
eignum sínum og frelsi; öll rétt-
arríki hins siðmenntaða heims
skulu moluð niður, rifin í rústir
og eyðilögð fyrir fullt og allt. Og
þetta er öreigum allra landa
skipað að framkvæma sem sjálf-
sagða hluti, þetta sé þeirra hlut-
verk, helgað af dulspekilegri
kenningu, er Fr. Hegel og Karl
Marx hafi gefið þeim.
Boðskap þennan flutti Stalín
árið 1924, og áhrif hans hafa
orðið mikil og geigvænleg. Öll
þau fjöldamorð og útrýming á
heilum stéttum, þjóðarbrotum
og kynþáttum, er Stalín sjálfur
og síðan eftirmenn hans hafa
framið, eiga rætur sínar að rekja
til þessa boðskapar og mótunar
Stalíns á þeirri stefnu, sem hann
nefnir Leninisma. Aðrir einræð-
isherrar og einveldisstjórnir,
bæði til hægri og vinstri, allt frá
Hitler til Khomeinis, hafa fengið
þarna fordæmi og fundið rétt-
lætingu sinna eigin gerða af
sama tagi. Hér við bætist einnig
sú bylgja hryðjuverka og morða,
sem gengið hefur yfir heiminn
síðustu áratugina og borin hefur
verið uppi af samtökum rót-
tækra vinstri manna, en átt
vopnabræður og -systur í hópum
alls konar óvina þjóðfélagsins.
Hér hefur verið skipt um hlut-
verk. Þeir Lenin og Stalín, sem
töldu sig vera að bjarga verka-
lýðnum frá arðráni borgara-
stéttarinnar og kúgun imperial-
ismans, byggðu um leið upp rétt-
nefndan ræningjaher, af svoköll-
uðum öreigum, sem ræna skyldu
eignum borgaranna og svipta þá
lífi, er héldu uppi lögum og rétti,
en kúga síðan þá sem eftir lifðu.
Dæmigerðar aðfarir svona ræn-
ingjahópa eru ránsferðir (rassia)
þeirra um verzlunarhverfi stór-
borganna. Er þá öllu stolið, sem
unnt er að taka með sér, en ann-
að eyðilagt.
Bændamálið
í tveim síðustu köflunum hér á
undan, um „fræðikenningu Len-
inismans" og um „alræði öreig-
anna“, náði málflutningur Stal-
íns um ágæti Marxismans og
Leninismans hámarki, en heila-
spuni Karls Marx og ofstæki
Lenins gáfu fyrirlesaranum
eldmóðinn.
Næst kemur Stalín svo að
stöðu bændastéttarinnar, sem
veldur honum vandræðum og
óvissu um það, hvort bændurnir
skuli fylgja borgarastéttinni,
sem á að útrýma, eða öreigunum,
sem á að gera alráða. Honum
farast orð á þessa leið:
„Meginmál Leninismans,
grundvöllur sá, er hann geng-
ur út frá, er ekki bændamál-
ið, heldur alræði öreiganna,
um skilyrðin fyrir að skapa
það og tryggja það í sessi.
Málið liggur þannig fyrir:
Eru byltingaröfl þau, sem
blunda í bændum vegna sér-
stakra þróunarskilyrða
þeirra, þegar að fullu nýtt? Ef
svo er ekki, er þá nokkur von
um að hagnýta megi þessi öfl
í þágu verkalýðsbyltingar-
innar? — Leninisminn svarar
þessum spurningum játandi,
þ.e. að meirihluti bænda búi
yfir byltingarhæfileikum,
sem nota megi í þjónustu ör-
eigaalræðisins."
Stalín er það ljóst, að í Vest-
ur-Evrópu gengur þróun land-
búnaðarins venjulegar brautir
„auðvaldsins", en allt öðru máli
gegni í Rússlandi.
„í Rússlandi getur þróunin
ekki farið þessa leið, vegna
þess að þar er Ráðstjórnar-
skipulagið og þjóðnýting
helstu framleiðslutækja
þrándur í götu slíkrar þróun-
ar. í Rússlandi ætti þróun
landbúnaðarins að fara aðrar
brautir, þ.e. brautir samvinn-
unnar, þar sem milljónir
• smábænda og meðalbænda
bindast samvinnufélagsskap,
sem er studdur af ríkinu með
hentugum lánum. Lenin hef-
ur í greinum sínum um sam-
vinnufélagsskap, bent rétti-
lega á það, að þróun landbún-
aðar okkar verður að fara
nýjar brautir, með því að ná
meirihluta bænda inn í upp-
byggingarstarf sósíalismans
með aðstoð samvinnufélags-
skaparins, þar sem megin-
reglur samvinnunnar gegn-
sýra allan landbúnaðinn
smám saman, fyrst á sviði
sölu, en síðar á sviði fram-
leiðslu landbúnaðarafurða.
Lenin ræðir nánar nauð-
synina á að styrkja sam-
vinnufélagsskapinn fjár-
hagslega og á annan hátt, þar
sem þau (samvinnufélögin)
séu aðferð til að „skipulags-
binda þjóðina eftir nýrri
reglu“ á dögum öreigaalræð-
is.“
Hér er með öðrum orðum verið
að nota samvinnufélagsskapinn
til þess að tæla bændurna undir
ok kommúnismans og alræði ör-
eiganna. Þessa aðferð hafa
kommúnistar reynt að nota víða
um lönd, m.a. hér á landi, og
verður komið að því síðar. En
bændur eru víðast hvar tregir til
þess að láta af hendi frelsi sitt
og fjárráð og fá í staðinn yfir sig
alræði öreiganna.
1 Rússlandi gerðist þetta þó
með öðrum hætti og var undir-
okun bændanna komin langt á
leið, þegar Stalín flutti boðskap
sinn árið 1924. Rússnesku bænd-
urnir, sem voru um 80% af þjóð-
inni, voru orðnir þreyttir á stríð-
inu (1914—18), svo að „meiri-
hluti bænda studdi baráttu
verkalýðsins fyrir friðnum" og
þar með óbeinlínis „fyrir ráð-
stjórnarskipulaginu" (Stalín).
Og þegar byltingaröfl bænda
voru „að fullu nýtt“ við það að
steypa keisarastjórninni, þá
voru þeir sviptir frelsi og fjár-
ráðum. Bera kosningalögin frá
10. júlí 1918 gleggst vitni um það
hvert stefndi, en þar var kosn-
ingaréttur bænda stórlega skert-
ur. Aðeins verkamenn höfðu
fullan kosningarétt, en atkvæði
verkamannsins skyldi hafa 5
sinnum meira vægi en atkvæði
bóndans. Þeir, sem taldir voru til
borgarastéttarinnar, höfðu ekki
atkvæðisrétt.
Hér við bættist það, að bænd-
urnir áttu að afhenda ríkinu af-
urðir búanna til ráðstöfunar. Við
þetta þráuðust bændurnir í
lengstu lög og varð af mikil
hungursneyð, sem náði hámarki
á árunum 1921—22, og varð hún
milljónum manna að bana. Þess-
ar afleiðingar Leninismans
minntist Stalín ekkert á, þegar
hann talaði um bændamálið, en
sjálfur átti hann eftir að launa
bændum hjálpina við útrýmingu
keisaraveldisins, með því að út-
rýma bændunum líka.
DÓMKIRKJAN: Messa kl. 11.
Organleikari Marteinn H. Friö-
riksson, dómkórinn syngur. Sr.
Hjalti Guömundsson.
ÁRBÆJARPRESTAKALL: Guös-
þjónusta í Safnaöarheimili Ár-
bæjarsóknar kl. 11 árd. Sr. Guö-
mundur Þorsteinsson.
ÁSPRESTAKALL: Guösþjónusta
aö Noröurbrún 1, kl. 11. Sr. Árni
Bergur Sigurbjörnsson.
BÚSTADAKIRKJA: Guösþjón-
usta kl. 11. Organleikari Oddný
Þorsteinsdóttir. Sr. Sólveig Lára
Guömundsdóttir.
ELLIHEIMILIÐ GRUND: Messa
kl. 10 sunnudaginn 14. ágúst. Sr.
Þorsteinn Björnsson.
FELLA- OG HÓLAPRESTA-
KALL: Guösþjónusta í Menning-
armiöstööinni viö Geröuberg kl.
2 e.h. Sr. Hreinn Hjartarson.
GRENSÁSKIRKJA: Guösþjón-
usta kl. 11. Organleikari Jón G.
Þórarinsson. Sr. Halldór S.
Gröndal.
HALLGRÍMSKIRKJA: Messa kl.
11. Organleikari Ólafur Finnsson.
Sr. Karl Sigurbjörnsson. Þriöju-
dagur 16. ágúst kl. 10.30 árd.,
Guöspjall dagsins:
Lúk. 18.: Farisei og toll-
heimtumaður
fyrirbænaguösþjónusta, beöið
fyrir sjúkum. Sr. Ragnar Fjalar
Lárusson er í sumarleyfi í ágúst
og annast sr. Karl Sigurbjörns-
son þjónustu fyrir hann á meöan.
LANDSPÍTALINN: Messa kl. 10.
Sr. Karl Sigurbjörnsson.
HÁTEIGSKIRKJA: Messa kl. 11.
Sr. Tómas Sveinsson.
KÓPAVOGSKIRKJA: Guösþjón-
usta í Kópavogskirkju kl. 11 árd.
Sr. Árni Pálsson.
LANGHOLTSKIRKJA: Guð-
sþjónusta kl. 11. Sóknarnefndln.
LAUGARNESKIRKJA: Laugar-
dagur 13. ágúst: Guósþjónusta
aö Hátúni 10B, 9. hæö, kl. 11.
Sóknarprestur.
NESKIRKJA: Guösþjónusta kl.
11. Orgel og kórstjórn Reynir
Jónasson. Fyrirbænamessa miö-
vikudaginn 17. ágúst kl. 18.20.
Sr. Guömundur Óskar Ólafsson.
HVÍTASUNNUKIRKJAN Fíla-
delfía: Almenn guösþjónusta kl.
20. Ræöumaöur Hafliði Kristins-
son, sem er á förum til Banda-
ríkjanna. Samskot til innanlands-
trúboðs.
DÓMKIRKJA Kriats konungs,
Landakoti: Lágmessa kl. 8.30.
Hámessa kl. 10.30. Lágmessa kl.
14. Alla rúmhelga daga er lág-
messa kl. 18 nema á laugardög-
um, þá kl. 14.
FELLAHELLIR: Kaþólsk messa
kl. 11.
KFUM « KFUK, Amtmannsstíg
2B: Samkoma verður kl. 20.30.
Ræöumaöur: Formaöur KFUM,
Siguröur Pálsson. Bænastund kl.
20.
HJÁLPRÆÐISHERINN: Bæn kl
20 og hjálpræöissamkoma kl.
20.30. Kapt. Daníel Óskarsson
talar.
MOSFELLSPREST AK ALL:
Messaö á Lágafelli kl. 14. Sr.
Birgir Ásgeirsson.
KAPELLA St. Jósefssystra í
Garóabæ: Hámessa kl. 14.
GARÐA-, VÍÐISTADA- OG
HAFNARFJARÐARSÓKNIR:
Guðsþjónusta í Hafnarfjaröar-
kirkju kl. 11. Sr. Gunnþór Inga-
son sóknarprestur.
KARMELKLAUSTUR: Hámessa
kl. 8.30. Rúmhelga daga messa
kl. 8.
KAPELLAN St. Jósefsspítala:
Messa kl. 10.
HVÍTASUNNUKIRKJAN Fíla-
delfía, Keflavík: Almenn guös-
þjónusta kl. 14. Ræöumaöur
Hafliöi Kristinsson.
GRINDAVÍKURKIRKJA: Messa
kl. 11. Sóknarprestur.
HEILSUHÆLID NLFÍ, Hvera-
geröi: Messa kl. 11. Sr. Grímui
Grímsson messar. Sóknarprest-
ur.
ÞING VALL APREST AK ALL:
Guösþjónusta í Þingvallakirkju
kl. 14. Orgelleikari Einar Sigurös-
son. Sr. Heimir Steinsson.
AKRANESKIRKJA: Messa kl.
10.30. Sr. Björn Jónsson.
SIGLUFJARÐARKIRKJA: Guö-
sþjónusta kl. 11. Sr. Hannes Örn
Blandon prestur í Ólafsfiröi ann-
ast guösþjónustuna. Organisti
Páll Helgason. Sóknarprestur.