Morgunblaðið - 24.09.1983, Qupperneq 11

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 24. SEPTEMBER 1983
11
Maöur sem hlýtur aö
eiga urmul af skósíöum
regnkápum var aö snupra
okkur fyrir þaö í rabbpistli
í blaöi um daginn hvaö viö
hér sunnanlands og vest-
an værum orðin iöin viö
aö úthúöa veöráttunni.
Þetta var um þaö leyti sem
bændur hér um slóöir
voru farnir aö kalla þaö
brakandi þurrk ef elgurinn
náöi þeim ekki nema í
ökkla, sólin var álíka fá-
séöur gestur hjá okkur og
templari á Borgarbarnum
og bæjarvinnuæskan var
ekki farin aö taka lit eftir
tveggja mánaöa þrotlaus-
an stuöning viö skófluna.
I fyrrgreindum pistli
minnti maöurinn okkar á
hnattstööu þessa eylands
okkar og spuröi meö
nokkrum þjósti, en því
miöur ekki aö ósekju,
hvort viö værum virkilega
ekki búin aö átta okkur á
því enn aö viö værum ekki
beinlínis stödd á sömu
breiddargráöu og búsk-
menn og hottintottar. Hér
erum viö og hér megum
viö dúsa, var rauöi þráöur-
inn í ádrepu þessa harö-
svíraða raunsæismanns.
Aftur á móti láöist hon-
um alveg aö geta þess aö
þegar viö islendingar ger-
umst fjálgir um tíöarfariö,
þá meinum viö i níu tilvik-
um af tíu alls ekkert meö
því. Viö gætum þessvegna
rétteins byrjaö aö hamast
viö aö krossbölva skrúf-
járnum eöa á hinn bóginn
upphafiö lofgjörö um
súrheysgryfjur. Viö erum
einungis aö þessu gjálfri til
þess að hella oröum í tóm,
aö uppræta ónotalegar
þagnir. Kötturinn veltir sér
á hrygginn þegar hann vill
vera vingjarnlegur og
hundurinn dillar rófunni,
en mannskepnan tekur til
við að ryöja úr sér einsk-
isnýtum og augljósum
staöreyndum um veöurfar
síöustu daga sem sá sem
fyrir veröur tekur síöan
undir einsog hann eigi lífiö
aö leysa.
„Þetta er nú meiri blíö-
an (eöa rosinn)."
„Þaö má nú segja."
„Og ekki var gærdagur-
inn lakari (eöa skárri)."
„Ekki aldeilis."
„Nú, og í fyrradag ætl-
aöi maöur bókstaflega aö
stikna lifandi (eöa frjósa í
hel)."
Veðurfariö er þrauta-
lending mannsins í veisl-
unni sem kemst í sjálf-
heldu bakviö stofupálm-
ann og mænir þar einsog
illa geröur hlutur á ósýni-
legan punkt yfir hausnum
á kvenmanni sem hann
þekkir hvorki á sporö né
hala og sem er álíl.a upp-
litsdjörf og hann og gónir
þarafleiöandi líka einsog
hún hefur orku til á ósýni-
legan punkt yfir hausnum
á honum. Eftir tuttugu
mínútna geiflur, brettur,
ræskingar og drynjandi
þögn mannar svo ann-
aöhvort sig loksins uppí
að koma meö lausnarorö-
iö.
„Þetta er nú meiri
indælis (eöa óþverra)
veöráttan," stamar hann
eöa hún; og getur þá haf-
ist fyrrgreindur boltaleikur
meö tíðarfarið þar sem
báöir aöilar keppast viö
aö ausa út upplýsingum
sem hinn hefur þegar á
reiöum höndum.
Einungis veöurfræöing-
um sýnast hér ailar bjargir
bannaöar. Þeir geta engu
fremur rofiö óbærilega
þögn meö athugasemdum
um veðrið, en til dæmis
læknirinn getur veriö
þekktur fyrir við samskon-
ar kringumstæöur aö
fleyta sér á því aö segja
hressilega uppyfir mann-
skapinn: „Ég var aö
gramsa í belgnum á einum
í morgun og þaö var nú
Ijóta aðkoman." Og eiga
veöurfræöingar aö þessu
leyti ákaflega bágt.
„Sumariö" sem okkur
var boöiö uppá aö þessu
sinni (aö hörmungum
Borgfiröinga og Vestfirö-
inga ólöstuöum) var óneit-
anlega sérdeilis vel til þess
falliö aö menn gætu tafs-
aö á sömu dauöhreinsuöu
lýsingaroröunum dag eftir
hráblautan dag. Sömu-
leiðis man ég ekki til þess
aö ég hafi áöur átt jafn
auövelt meö aö lesa veör-
iö úr uppliti fólksins. Viö
fórum í sólarleit í ágúst og
misstum af henni fyrst fyrir
noröan og þá niöur endi-
langa Austfiröina, en vor-
um loks svo hundheppin
aö aka framá hana í Öræf-
unum þar sem hún birtist
af einhverjum misgáningi í
fulia fjóra klukkutíma.
Þá breyttist ekki einasta
svipurinn á landinu eins
og hendi væri veifaó, held-
ur líka og ekki síður á fólk-
inu sjálfu.
Menn kunnu sér ekki
læti, léku viö hvern sinn
fingur. Menn stöövuöu bíl-
ana sína þar sem þeir voru
staddir á þjóöveginum og
þustu útí sólskinió. Menn
flettu sig klæöum, breiddu
sig móti sólinni, trölluöu
og sungu. Grettur uröu aö
gleiðbrosum, hlédrægir
framhleypnir, ókunnugir
aldavinir. Þaö var friöur á
jöröu og menn voru bók-
staflega aö rifna af ást til
náungans.
Á þessari stundu hefói
mátt leysa öll ágrein-
ingsmál þessarar seigdug-
legu en sundurlyndu þjóö-
ar á svo sem tveimur og
hálfri mínútu.
Pólitíkusarnir okkar
heföu runniö saman eins
og kvikasilfur í undirskál.
Svavar hefói hlaupiö
uppum hálsinn á Stein-
grími, Hjörleifur jóölaö
ástaróö til álkónga, Geir
hoppaö á einum fæti niöur
meö Kvíá hrópandi vígorð
verkalýösins og Ásmundur
sprottiö uppúr Alþýöu-
sambandskassanum eins
og honum einum er lagiö,
organdi með sinni mátt-
ugu rödd: „Auðkýfingar
allra landa sameinist."
Þaö vantar meira sól-
skin á islandi.
Einsog mér sýnist
Hið eilífa
umræðuefni
Gísli J. Ástþórsson
„Það var friður á jörðu og menn
voru bókstaflega aö
rifna af ást til náungans“
Ný búgrein að Gásum í Eyjafirði:
„Sérlega áhuga-
verður búskapur“
— segja hjónin Gylfi Traustason og Guðrún Björk, sem rækta angórukanínur
Guðrún hefur haft veg og vanda að angórakanínuræktinni.
Akureyri, 18. neptember.
AÐ GASUM í Eyjafirði, rétt norð-
an Akureyrar, búa ung hjón
stórbúi. Þau heita Gylfi Trausta-
son, ættaður frá Ólafsfirði, og Guð-
rún Björk Pétursdóttir, ættuð úr
Fljótum. Þau búa þarna ásamt
fjórum börnum sínum og 20.
október næstkomandi eru liðin 10
ár frá því þau hófu þar búskap.
Búskapur þeirra byggist fyrst
og fremst á nautgriparækt. í
fjósi eru 42 mjólkandi kýr auk
geldneyta, alls um 100 nautgrip-
ir. Þá hafa þau örfáar kindur og
hesta, mest til gamans að eigin
sögn og eins til þess að börnin
kynnist dýrunum. En ekki er það
í sjálfu sér fréttnæmt að vel sé
búið í Eyjafirði. Enda segja bæði
hjónin og leggja á það mikla
áherslu, að sé ekki hægt að reka
búskap myndarlega og hag-
kvæmt í Eyjafirði, þá sé hvergi
hægt að búa á landinu. En þau
hjón hafa nú byrjað á nýrri
búgrein, sem okkur þótti for-
vitnileg, nefnilega ræktun ang-
órakanína með það fyrir augum
að selja af þeim ullina, sem er
afar verðmæt og það sem meira
er, það er nægur og góður mark-
aður fyrir ullina bæði innan-
lands og utan. Að sögn Gylfa er.
það Guðrún sem stendur fyrir
þessari nýju búgrein og ber alla
ábyrgð á.
„Já, mér datt svona í hug að
fara út í þetta þegar ég sá fram á
að við hefðum til þess húsnæði,"
sagði Guðrún. „Þessi ræktun
þarf ekki ýkja stórt húsnæði, að-
eins er skilyrði að halda megi því
frostlausu. Dýrin eru geymd í
búrum, en þau eru ákaflega
meinlaus og þægileg í allri um-
gengni. Vinna við þennan nýja
búrekstur er ekki mikil, en mikil
nosturvinna. Angórakanínur
gjóta 3—4 sinnum á ári, allt að
12 ungum í senn, þannig að við-
koman er mikil. Dýrin gjóta
fyrst 6—7 mánaða gömul og sfð-
an á um það bil fjögurra mánaða
fresti. Þetta er að mínu mati
sérlega áhugaverður búskapur.
Talið er að hvert dýr eigi að skila
af sér um það bil einu kílói af ull
á ári og í dag er ullarkílóið selt á
1.000 krónur. Meginuppistaðan í
fóðri dýranna er hey, en áætlað
er að hvert dýr þurfi að auki um
50 g af fóðurbæti á dag, þannig
að talið er að um það bil 40% af
tekjum fari í fóðurkostnað,"
sagði Guðrún Björk.
Að áliti hjónanna á Gásum er
grundvöllur fyrir þessa nýju
búgrein ekki síðri en hins al-
menna og viðurkennda búskap-
ar, sem rekinn hefur verið á ís-
landi um aldir. Aðspurð töldu
þau, að þarna væri fundinn arð-
vænlegur búskapur, sem engin
vandræði væru með að losna við
afurðir, hvort sem væri hér inn-
anlands eða til útflutnings, t.d.
hefðu Þjóðverjar lýst sig reiðu-
búna til að kaupa alla þá angóra-
ull, sem til félli í landinu.
Ekki tekur langan tíma að
koma sér upp bústofni í þessari
nýju atvinnugrein. Þau hjón
fengu í febrúar sl. fimm dýr frá
Hildisey í Austur-Landeyjum.
Nú telur bústofninn 50 dýr, og
hafa þau þegar selt nokkur líf-
dýr til ýmissa aðila á Norður-
landi og hyggjast halda því
áfram. Ræktun angórakanina er
þegar hafin á 4—5 bæjum í
Svarfaðardal, eitthvað í ólafs-
firði og Eyjafirði. Einnig mun
vera hafinn slíkur búskapur í
Bárðardal, þannig að augljóst er
að fleiri en ungu hjónin á Gásum
í Eyjafirði hafa trú á að þarna sé
um arðvænlegan búskap að
ræða. (;Bere