Morgunblaðið - 20.12.1983, Blaðsíða 20

68
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 20. DESEMBER 1983
Aflvaki lögmannsins
eftir Kristin Jón
Guðmundsson
Doctor juris Gunnlaugur Þórð-
arson hefur frá miðsumri háð
mikla og hetjulega málsvörn á síð-
um Morgunblaðsins fyrir góðvin
sinn einn. Hefur hann tvíeflst í
hvert sinn er lagt hefur verið að
þessum skjólstæðingi hans og gert
hann þeim mun vammlausari og
kostum hlaðnari sem harðar er að
sótt, og verður að kallast mikill og
góður lögmannsbragur á slíku. En
nú virðast sækjendurnir hafa kró-
að dreng af úti í horni, því í síð-
asta hluta varnarræðunnar (í
morgun, 8. des.) lofar hann vininn
svo mikillega að mig grunar að
heldur fari að fækka trompunum
á hendi hans, enda voru mörg út-
spilin góð. Eða getur nokkur hugs-
að sér betri umsögn en að vera
„aflvaki vestrænnar menningar og
lista ..— ekki ég a.m.k. Enda er
það ekki neinn miðlungsskjólstæð-
ingur sem dr. Gunnlaugur hefur á
sínum vegum þarna. Hér ræðir
um (hvorki meira né minna) en
einn örlagaríkasta vökva mann-
kynssögunnar — vínanda — sem
seitt hefur til sín margan góðan
drenginn og telpuna í gegnum tíð-
ina. En þá er mér spurn. Af
hvurju veit umheimurinn ekkert
um tilvist okkar vínanda- og
menningarelskandi þjóðar nema
þegar eldgos herja, kvenforsetar
veljast og reglumenn fá Nóbels-
verðlaun? Menn skyldu nú ætla að
„Menn skyldu nú ætla
að þar sem 90% þjóðar-
innar eru að meira eða
minna leyti á kafi í afl-
vakanum mikla, þá ættu
að rísa upp úr glaumi
fyllería andlegir jöfrar
öðru hverju.“
þar sem 90% þjóðarinnar eru að
meira eða minna leyti á kafi í afl-
vakanum mikla, þá ættu að rísa
upp úr glaumi fyllería andlegir
ÞROUNÁ
BYGGINGARMÁTA
FRAM '
um
Nú er hafín hugmyndasamkeppni um hönnun ibúðarhúsa úr steinsteyptum
einingum. Samkeppnin er haldin á vegum fyrirtækisms Nýhús hf. sem er hlutafélag
fimm emingahúsaframleiðenda. Samkeppnin er háð í nánu samstarfi við
Arkitektafélag íslands og er keppnislýsing samkvæmt reglum félagsins.
Tilgangur keppninnar er að hanna falleg og hagkvæm hús úr steinsteyptum
einingum, sem verða fíöldaframleiddar. Þessar einingar verður síðan hægt að hafa
á lager, án þess að það bitni á útliti, gæðum eða fjölbreytru húsanna.
Með þessari fjöldaframleiðslu og hagræðingu er stefnt að því að Nýhús geti boðið
einingahús á mun lægra verði en áður hefur þekkst.
Rétt til þátttöku í samkeppninni hafa allir félagar í Arkitektafélagi íslands og þeir
aðilar sem rétt hafa til að leggja teikningu fyrir bygginganefndir. Trúnaðarmaður í
samkeppninni er Þórhallur Þórhallsson, starfsmaður Al, Freyjugötu 41, Reykjavík,
sími 91-11465. Við hvetjum alla þá er rétt hafa til þátttöku í samkeppninni að hafa
samband við Þórhall sem fyrst og fá senda keppnislysingu.
Nýhús hf.: Brúnás hf., Egilsstöðum, Húsa- og strengjasteypan hf., Kópavogi,
Húsiðn hf., Húsavík, Loftorka sf., Borgamesi, Strengjasteypan hf., Akureyri.
Æ/
hugmynda
SAMKEPPNI NÝHCJSA hf
um íbúöarhús úr steinsteyptum einingum
jöfrar öðru hverju. Eða hvað um
hinar ýmsu meðferðarstofnanir
SÁÁ? — Eru þar kannski lokaðir
heimar mikilmenna sem fá vilja
lækningu á snilligáfu sinni og ger-
ast venjulegir menn?
Svo miklar mætur hefur lög-
maðurinn á þessum legi að hann
dreifir slíkum yfirlýsingum rétt
eins og að drekka blávatn. Er mér
ekki örgrannt um nema að stétt-
arbróðir hans nokkur ráðlegði
honum nú hið sama og mér eitt
sinn er ég alhæfði sem óður væri:
„Lestu bók um rökfræði, þá verður
gaman að tala við þig.“
Skólastjóri minn gamall lét svo
um mælt forðum i einni andreyk-
ingarherferðinni: .. ad gáfaðir
menn gætu reykt, — en — þeir væru
ekki gáfaðir af því þeir reyktu."
Þetta fannst okkur einlægum
saklausum barnssálunum mikil
speki á þeim tíma. En hvað ef nú
dr. Gunnlaugur hefði komið þarna
aðvífandi og slengt framan í okkur
ráðvillt og spyrjandi: „Krakkar
mínir, á bernskuheimili mínu vor-
um við systkinin farin að drekka
hóflega, strax á ykkar aldri, til að
forða okkur frá áfengissýki á full-
orðinsárunum. (G.Þ. Morgunbl.
6.8. sl.) Vitið þið ekki að vínið ger-
ir ykkur gáfuð og skapandi. Jónas
Hallgrímsson, sem þið þekkið öll,
var mikið skáld, en til þess þurfti
hann að drekka brennivín reglu-
lega.“ Það er kannski mikil gæfa
að dr. Gunnlaugur hefur lítið
komið við sögu íslenskra skóla-
mála. Hann hefði þó seint fengið
því áorkað að hafragrautur, egg og
léttvín yrðu undirstaða dagsins
hjá íslenskum skólabörnum. Til
þess eru íslenskar mæður of var-
kárar um börn sín, jafnvel þó
systkinunum frá Kleppi hafi farn-
ast svo vel.
En hvað svo um listamannsand-
ann? Þarfnast hann stöðugrar
næringar alkóhólsins? — Svo tel-
ur dr. Gunnlaugur Þórðarson ský-
laust vera, og vitnar í ævisögu
þjóðskáldsins Jónasar um að án
brennivíns hafi heili skáldsins
verið gersamlega þurrausinn;
hann varð að drekka áfenga drykki
til þess að geta komið verkum snum
fram.“ Svona vitnisburður hefði
nú einu sinni ekki þótt oflof um
mann, en Gunnlaugur er einu
sinni búinn að uppgötva „gildi þess
(áfengis) sem slíks afls til sköpunar
listum og menningu." Er ekki dokt-
orinn á góðri leið með að gera hið
fornfræga uppnefni „brenni-
vínsskáld" að sæmdarheiti með
þjóð vorri.
En látum oss nú kafa dýpra í
hlutina. Eftir hverju sækist lista-
Lilli
jdln-
pokkinn
STAFA-
SPILIÐ
Þroskandi
Spennandi
ódýrt
ÍL£/llLÖiC
Sími 91-73411
Collonil
vernd fyrir skóna,
leöriö, fæturna.
Hjá fagmanninum.
Þú svalar lestrarþörf dagsins
Kristinn Jón Guðmundsson
maðurinn? — Stemmningu og aft-
ur stemmningu. Líf hans er eilíf
leit að andlegri fullnægingu. Ef
hans innri maður ólgar ekki af
kvöl og þrá er hann innantómur
sem listamaður. Hvernig reiðir
þessari viðkvæmu sál af í heimi
fjandsamlegra meðalmanna, svo
ekki sé nú talað um íslendinga
„þjóðarinnar sem aldrei brosir".
Oftar en ekki leita þeir á náðir
flöskunnar, en þá fyrst telur dr.
Gunnlaugur listamannseðli þeirra
vakna. Þegar hinn listræni maður
hefur einu sinni drepið fæti niður
á fjarlægum vímuströndum, vill
hann komast þangað aftur og aft-
ur, þar er griðlandið — Bakkus
skilningsríkasti félaginn.
Stemmningin sem hann áður
skynjaði næmur af umhverfinu
liggur nú á botni brennivíns-
flösku. Hinsvegar vinnur hann úr
þessum áhrifum allsgáður, eða
ekki ætlar dr. Gunnlaugur að feg-
urstu og elskulegustu ljóð Jónasar
séu ort af ofurölva manni undir
drykkjuskrækjum og reykjar-
svælu danskra vínkráa?!!
Því hafa öll þessi stórmennni
sem Gunnlaugur telur upp, Jónas,
Dylan Thomas, Brendan Behan,
Franz Schubert og margir fleiri
endað sem byttur vegna þessarar
listrænu örvæntingar.
En svo allt í einu fer dr. Gunn-
laugur út í aðra sálma, svo þvers-
um á sín fyrri spakmæli að fjar-
vera rökfræðihandbókarinnar
verður tilfinnanlegt vandamál
fyrir hann. Skyndilega kunna
þessir mætu alkóhólistar, sem
hann hefur rétt áður dásamað, sér
ekki hófs í neyslu áfengra
drykkja!! Hvað á maðurinn við??
Þó ekki að þeir hafi fengið sér of
mikið af „aflvaka vestrænnar
menningar og lista“? Er það hægt?
Eru þeir kannski orðnir slíkir
menningarrisar af neyslunni að
þeir standa ekki undir sér sjálfir?
Eiga þeir kannski að drekka svo
nettlega (að dæmi dr. Gunnlaugs)
að þeir finni engin áhrif? Þá er nú
aflvakinn mikli til lítils orðinn ef
hann er áhrifalaus!
Eftir allar þessar sviptingar,
stendur þessý kjarni í speki dr.
Gunnlaugs: „Áfengi er aflvaki vest-
rænnar menningar og lista. Til þess
verða menn að fínna á sér áhrif,
mikil áhrif eins og Jónas Hall-
grímsson. Þeir eru listamenn því
þeir skynja áhrifín. Þeir eru óhófs-
menn. Ég er hófsmaður því ég hef
ekki fundið áhrif í hartnær 40 ár.
Þessvegna hefur mín gætt svo lítið í
menningu og listum Vesturlanda.“
Stutt og laggott hjá dr. Gunnlaugi
— allt sem hann vill segja.
Að lokum hugleiðing um Jónas
Hallgrímsson sem staðfastan
bindindismann, menningarlausan
að mati Gunnlaugs. Nú er ég ekki
gjörkunnugur smáatriðum sem
leiddu til þess að þjóðskáldið ást-
sæla hellti sér út í sukkið. Þar
fylgist margt að, heimskir
skilningsvana landar (sem áður
sagði) ein, eða fleiri hverfular
meyjar, skipta e.t.v. eigi öllu, því
staðreyndin er sú að hann var
drykkjumaður, virkur alkóhólisti
að vorra tíma skilningi. í áfeng-