Morgunblaðið - 29.12.1983, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 29. DESEMBER 1983
Minning:
Valdemar Ólafs-
son Bolungarvík
Fæddur 24. september 1898.
Dáinn 20. desember 1983.
Látinn er í Bolungarvík Valde-
mar Ólafsson, sjómaður. Síðasta
áratug ævi sinnar átti hann vist á
Sjúkraskýlinu þar. Ég minnist
hans sem óvenjulega hreinhjart-
aðs prúðmennis. Stundum fannst
mér Valdi vera eins og engill í
mannsmynd.
Foreldrar hans voru þau Ólafur
Árnason, f. 4. maí 1852 á Lamba-
vatni í Rauðasandshreppi og Þór-
dís E. Þorláksdóttir, f. 1. júlí 1862
á Dvergasteini í Álftafirði,
Hjaltasonar prests Þorlákssonar á
Stað á Snæfjallaströnd. Sr. Hjalti
hafði verið sjómaður ágætur og
stýrt skipum svo vel, að frábært
þótti.
Föðursystkini Valda voru fjög-
ur: Egill, faðir Ólafíu á Hnjóti og
afi Egils á Hnjóti, þess er safnaði
forngripum, sem sýslan byggði yf-
ir. Egill bjó á Sjöundá um skeið og
voru þeir mjög samrýndir, Ólafur
og hann. Veróníka var gift kona á
Patreksfirði. Jón, afi Guðmundar
kaupmanns, eiginmanns Ingi-
bjargar á Sólbergi í Bolungarvík
Jónsdóttur, systur Guðmundar
Bjarna og þeirra systkina. Daníel
Eggertsson hét hálfbróðir ólafs
og bjó á Hvallátrum. Valdi heim-
sótti þennan frænda sinn oft,
gjarna í félagsskap Manga Kitta
og Halldórs Halldórssonar, og
ennfremur gerði hann Agli á
Hnjóti heimsóknir að rækja við
hann vináttu og frændsemi.
Þórdís E. Þorláksdóttir, móðir
Valda, átti að minnsta kosti tvo
bræður: Kristján heitinn Þorláks-
son í Múla við ísafjarðardjup
(næsti bær við Laugaból; bara áin
á milli) og Guðmundur Þorláks-
son, bóndi á Dvergasteini. Þórdís
Þorláksdóttir var ekki nema fjög-
urra ára, þegar foreldrar hennar
létust báðir í sömu vikunni árið
1866. Var hún eftir það hjá Guð-
mundi bróður sínum á Dverga-
steini. Síðan fór hún ung stúlka til
ólafs Jóhannessonar, útgerðar-
manns á Patreksfirði og þar
kynntist hún mannsefninu sínu,
ólafi Árnasyni.
Guðmundur á Dvergasteini
Þorláksson var faðir tvíburanna
Þorláks og Guðmundar Stefáns
Guðmundssona. Dóttir Guðmund-
ar Stefáns er Ingibjörg Guð-
mundsdóttir (Bogga Stefáns), hús-
freyja í Hnífsdal, sem mörgum er
að góðu kunn. Þorlákur Guð-
mundsson ólst upp í Súðavík og
stundaði þar síðar hrefnusveiðar
við góðan orðstír.
Þau Ólafur Árnason og Þórdís
E. Þorláksdóttir gengu í hjóna-
band hinn 15. október 1882. Þeim
varð fimm barna auðið og var
Valdi hið yngsta þeirra. Hin
systkinin voru: Kristján, f. 26.
sept. 1883. Hann ólst upp í Múla
við ísafjarðardjúp hjá Kristjáni
Þorlákssyni, móðurbróður sínum,
ásamt Ólafi, föður Magnúsar Tor-
fa, ráðherra. Ævilok Kristjáns
urðu þau að hann tók út af togar-
anum Jóni forseta árið 1918. Hann
var kvæntur og átti eina dóttur
barna, sem dvaldi hjá skyldfólki
sínu í Bolungarvík eitt sumar, en
lést í æsku. Þorlákur, bakara-
meistari. Hann lærði hjá dönskum
bakara, Sörensen að nafni, og sett-
ist að í Bolungarvík, en lést úr
tæringu á Vífilsstöðum hinn 21.
janúar 1925. Valgeir, lést í frum-
bernsku og Sólveig Guðbjörg, f. 31.
mars 1894, starfaði á símstöðinni í
Bolungarvík og síðar á skrifstof-
um Bjarna Eiríkssonar og Einars
Guðfinnssonar. Hún lést hinn 29.
mars 1944, ógift og barnlaus.
Valdemar Ólafsson fæddist í
Bolungarvík hinn 24. september
1898 og ólst þar upp. Foreldrar
hans bjuggu í Ytri-Búðum í Bol-
ungarvík, þar sem nú stendur hús
bæjarfógetans með ummerkjum.
Ólafur byggði bæ sinn sjálfur.
Hann var bjargálnamaður jafna,
keypti eldivið og vistir til árs í
senn og hafði ætíð nóg fyrir sig og
sína. Skorti fjölskylduna aldrei
viðurværi. ólafur hafði verið á
skútum á Patreksfirði og kynnst
þar konuefni sínu, en síðar á skút-
um Ásgeirsverslunar á Isafirði.
Vertíðarnar voru vetur, sumar,
vor og haust.
Valdi fermdist hjá séra Páli
Sigurðssyni og fékk góðan vitnis-
burð, sem ekki þarf að efa, því að
hann var ljúfmenni hið mesta alla
tíð, köttur þrifinn og mátti ekkert
aumt sjá. Minntist Valdi þess, að
sr. Páll hefði lagt megináherslu á
trúarjátninguna í fermingar-
fræðslu sinni.
Himinninn yfir Hóli í Bolung-
arvík sankar að sér meiri birtu en
flestir staðir; á lognkyrrum dög-
um verður þar snjóbirta mikil á
veturna, tunglið nýfægt stafar
geislum á dal og hól; aflabrögð
löngum með betra móti. Valdi var
kirkjurækinn vel og taldi það ekki
eftir sér að ganga upp hólinn til
kirkju, hvernig sem viðraði, oftar
en ekki í félagsskap Kristjáns E.
Kristjánssonar, skipstjórnarsnill-
ings og aflamanns, en þeir voru
góðir vinir og herbergisnautar á
Skýlinu. Það ríkti andagt inni hjá
þeim, þar sem þeir sátu hvor á
sínu rúmi, eins og guðspjalla-
menn, gamlir sjómenn með heið-
ríkju í svipnum.
Þrettán ára gamal! hóf Valdi að
sækja sjóinn, nýfermdur, og
stundaði sjósókn alla ævi síðan.
Þetta var árið 1911 og Valdi byrj-
aði á árabát hjá Jóhannesi Páls-
syni, formanni. Fyrsti mótorbát-
urinn, sem Valdi var á, hét Ölver.
Þeir voru bæði á síld og línu og
formaðurinn Bjarni Fannberg.
Árið 1934 fluttist Valdi suður á
Skipasaga og átti heima þar í þrjú
ár. Þaðan reri hann lengst af á 18
tonna bát frá Noregi, sem Óskar
hét. En árið 1937 lá leið Valda suð-
ur til Reykjavíkur, þar sem hann
gékk í Stýrimannaskólann og nam
þar tvo eða þrjá mánuði og lauk
prófi, er veitti réttindi til að
stjórna 60—70 tonna skipum.
Valdi var lengi stýrimaður á
Bangsa, sem Einar Guðfinnsson
átti. Þá reri hann á Svölunni með
Kristjáni heitnum Hálfdánarsyni
nokkrar vertíðar á síld. En lengst
var hann í skiprúmi hjá Bjarna
Fannberg, líka eftir að stærri öl-
ver kom, bæði sem sjómaður og
landmaður við beitingar.
Valdi fór í land árið 1952, eftir
rúm 40 ár á sjó, og tók þá að vinna
í íshúsinu í Bolungarvík, 54 ára að
aldri, einkum við flökun. Þessum
starfa hætti hann ekki fyrr en ár-
ið 1970, þá 72ja ára og prýðilega á
sig kominn. Arið 1973 fór hann á
Sjúkraskýlið, en hafði áður átt
heima í húsinu nr. 10 við Vitastíg,
sem Valgerður Finnbogadóttir
átti þá. Ég veit, að Valdi reyndist
sannur séntílmaður á Skýlinu og
forstöðukonurnar, hver af annarri
(Ingibjörg Perla og fleiri), áttu í
honum öruggan árnaðarmann,
ósporlatan og bóngóðan, þegar
sinna þurfti ýmsum erindum fyrir
Skýlið út á við, eins og að skreppa
niður í Einarsbúð ellegar inn á
pósthús. Helgistundir sóknar-
prestins voru Valda ánægjuefni og
brást ekki, að hann tók þátt í
þeim, prúður og glaður. Hann
hafði hugsað sér að vinna við
málningu eftir að hann kom á
Skýlið, en þoldi ekki verkið sakir
ofnæmis. Þeir voru alltaf herberg-
isfélagar, Valdi og Kitti Ebbi, sem
fyrr er skrifað, og fór ágæta vel á
með þeim.
Valdemar ólafsson lést á
Sjúkraskýlinu í Bolungarvík hinn
20. desember síðastliðinn. Útförin
fór fram frá Hólskirkju þriðju-
daginn 27. desember. Jarðsett var
í Grundarhólskirkjugarði.
Gunnar Björnsson
Minning:
Egill Sigurður
Kristjánsson
Fæddur 22. desember 1947
Dáinn 19. desember 1983
Enginn veit hvar manninn með
ljáinn ber næst að garði. Við-
komustaðir hans eru stundum lítt
skiljanlegir og oft ótímabærir frá
sjónarhóli okkar sem ekki skiljum
þau lögmál sem ráða ferðum hans.
Erfiðast er þó að skilja og sárast
að sætta sig við, þegar dauðinn
ber að dyrum hjá ungu fólki í
blóma lífsins og skilur feður eða
mæður frá litlum börnum sínum.
Þá er oft reitt hátt til höggs að því
er virðist að þarflausu.
Egill Kristjánsson, frændi minn
og fornvinur, lést skyndilega hinn
19. desember sl. af völdum heila-
blæðingar, þrem dögum fyrir 36
ára afmæli sitt. Hann hafði ekki
kennt sér meins þegar kallið kom.
Fráfail hans er öllum ættingjum
og vinum mikið áfall og harms-
efni.
Við Egill áttum margar
ánægjulegar samverustundir í
æsku, oft með öðrum frændsystk-
inum okkar. Ég á margar glaðar
minningar frá þeim árum, m.a. úr
sumarbústað afa okkar á Þingvöll-
um og af heimilum okkar í
Reykjavík. Mér er minnisstætt
þegar Egill eignaðist sinn fyrsta
bíl. Það mun hafa verið sumarið
1965 og farartækið var gamall og
oft ógangfær Mercedes Benz,
fyrrverandi sjúkrabíll, sem kom-
inn var vel á annan áratuginn. Fór
þá mikið af frístundum Egils í að
halda bílnum gangfærum, en öku-
ferðirnar í honum urðu þeim mun
ánægjulegri. Egill var þá þegar
mjög laginn verk- og viðgerðar-
maður, eins og síðar kom enn bet-
ur í ljós. Við héldum góðu sam-
bandi eftir að báðir voru komnir
til vits og ára, þótt samvistar-
stundir hafi orðið færri hin síðari
ár.
Egill fæddist 22. desember 1947
í Siglufirði, sonur hjónanna Mar-
grétar dóttur Egils Stefánssonar
kaupmanns og athafnamanns þar
í bæ og Kristjáns Steindórssonar
Einarssonar stofnanda Bifreiða-
stöðvar Steindórs í Reykjavík. Eg-
ill er hinn þriðji af þrettán barna-
börnum Steindórs og Ásrúnar,
konu hans, sem fellur frá svo mjög
fyrir aldur fram.
Auk Egils eignuðust þau Krist-
ján og Margrét eina dóttur, Ás-
rúnu, hjúkrunarkonu, sem gift er
Guðjóni Vilbergssyni lækni. Þau
eru nú við framhaldsnám í Sví-
þjóð.
Egill lauk verslunarskólanámi
1966 og hóf þá störf hjá Véladeild
Sambandsins og síðar Hamri hf.
Hann starfaði þó lengst af við hlið
Kristjáns föður síns á Bifreiðastöð
Steindórs, en vann síðustu misser-
in í Búnaðarbanka fslands. Egill
gat sér hvarvetna gott orð fyrir
Ijúfmennsku og drengskap.
Samstarf Egils og Kristjáns,
föður hans, var mjög náið, enda
störfuðu þeir saman dag hvern í
rúman áratug. Má nærri geta að
svo náin samvinna hefur tengt þá
feðga nánum og traustum bönd-
um.
Árið 1970 kvæntist Egill eftir-
lifandi konu sinni, Kötlu Níelsen,
snyrtisérfræðingi. Þau eignuðust
tvær dætur, Grétu Björgu, sem
verður 9 ára í næsta mánuði og
Olgu Perlu sem nú er 5 ára.
Þær mæðgur eiga nú mjög um
sárt að binda svo grimmilega sem
forlögin hafa gripið í taumana
fyrir þessi jól. Megi allar góðar
vættir styðja þær og styrkja í
þessari raun. Ég og fjölskylda mín
sendum þeim, foreldrum Egils,
systur og öðrum ástvinum innileg-
ar samúðarkveðjur.
Mig langar til að kveðja frænda
minn með eftirfarandi ljóðlínum
úr kvæði Einars Benediktssonar:
Af eilífðarljósi bjarma ber
sem brautina þungu greiðir.
Vort líf sem svo stutt og stopult er
það stefnir á æðri leiðir.
Og upphiminn fegri en auga sér
mót öllum oss faðminn breiðir.
Geir H. Haarde
Með fáum og fátæklegum orðum
kveðjum við nú Egil bróður minn.
Á svona stundum renna í gegnum
hugann atburðir liðins tíma og um
Egil eru eingöngu hlýjar og ljúfar
minningar um samskipti okkar og
hans, sem bróður, mágs, frænda
og góðs fjölskylduvinar.
Meðan við bjuggum á íslandi og
áður en Atlantshafið skildi okkur
að var alltaf jafnnotalegt þegar
hann leit við hjá okkur á leið heim
úr vinnu og þáði kaffibolla og
vindil.
Hann var okkur alltaf einstak-
lega hjálplegur þegar á þurfti að
halda og nær alltaf óumbeðinn.
Kristján Geir litli frændi hans
minnist Egils og nefnir oft er
hann keyrði hann ásamt Grétu í
Tjarnarborg. Þegar Kristján Geir
frétti andlát hans gat hann ekki
tára bundist og sagði: „Egill dá-
inn! Hann sem alltaf var svo góður
við mig og ég man svo vel fimm
ára afmælisdaginn minn þegar
hann gaf mér fótbolta, og hann úr
leðri. Það var skemmtilegasti af-
mælisdagurinn minn.“
Við munum alltaf minnast
bjartsýni Egils sem hreif aðra
með .'.ér og okkur var hann alltaf
hvetjandi og tilbúinn með ráð sem
reyndust okkur vel. Alltaf var
hann reiðubúinn að gefa hluta af
sér og tilbúinn að hjálpa öðrum.
Fjölskyldu sinni sinnti hann vel,
bæði þeim nánustu og öðrum.
Veikri tengdamóður sinni veitti
hann húsrúm og rétti hjálpar-
hönd. Dætrum sínum, sem voru
augasteinar hans, unni hann og
annaðist af alúð. Foreldrum sín-
um var hann góður. Föður sínum
var hann ekki bara sonur heldur
einnig vinnufélagi og kær vinur.
Að sækja Egil og Kötlu heim
var alltaf jafnnotalegt og gaman
var að sjá hvernig þau gjörbreyttu
gamla húsinu sínu með elju, út-
sjónarsemi og smekkvísi í vinalegt
og hlýlegt heimili sem átti svo vel
við þau bæði.
Skrif þessi þætti honum ekki
viðeigandi því hann var alltaf
hóg>'ær og skjall var honum ekki
að skapi.
Við þökkum fyrir þann stutta
tíma sem við vorum hans aðnjót-
andi. Innilegustu samúðarkveðjur
sendum við til eiginkonu hans,
Kötlu, dætranna Grétu Bjargar og
Olgu Perlu.
Þó við syrgjum Egil djúpt þá
hlýtur sorg þeirra að vera enn
dýpri og sárari sem stóðu honum
enn nær. Megi Guð gefa þeim
styrk í sorg sinni.
Veri bróðir minn kært kvaddur.
Ásrún og Guðjón
„Eitt sinn skal hver deyja." Öll
þekkjum við þessi alkunnu sann-
indi. Þegar menn hverfa frá þess-
ari jarðvist í fyllingu tímans, að
afloknu löngu dagsverki, sættum
við okkur yfirleitt við þessa
óumflýjanlegu staðreynd, þótt
trega valdi hún. En þegar maður á
besta aldri, í blóma lífsins, fullur
atorku, kapps og vona, er hrifinn
burt skyndilega og óvænt, gengur
okkur báglega að skilja og skynja
tilgang forsjónarinnar. „Dáinn,
horfinn — harmafregn. Hvílíkt
orð mig dynur yfir!"
Egill Sigurður Kristjánsson
bankaritari, sem borinn er til
grafar í dag, lést hinn 19. desem-
ber sl., eftir skyndileg og óvænt
veikindi. Hann var fæddur 22. des-
ember 1947 á Siglufirði, sonur
hjónanna Margrétar Egilsdóttur
og Kristjáns Steindórssonar hér í
borg. Hann ólst upp við bjarta
bernsku og æsku í vesturbænum
og lífið blasti við hraustum og
tápmiklum sveini. Að loknu venju-
legu undirbúningsnámi settist
hann í Verslunarskóla íslands og
lauk þar námi á tilsettum tíma.
Hugur hans stóð til athafna og
hann vildi hasla sér völl á sviði
viðskiptalífsins. Var honum
kappsmál að afla sér sem fjöl-
breyttastrar reynslu til slíkra
starfa. Þegar að loknu verslunar-
prófi lá leiðin út í viðskiptalífið.
Fyrst vann hann hjá bílabúð Sam-
bands ísl. samvinnufélaga um
hríð, en hélt síðan til Englands til
þess að afla sér frekari þekkingar.
Eftir heimkomuna hóf hann störf
á vinnumarkaði í Reykjavík, hélt
svo enn til Englands á námskeið,
en réðst síðan til vélsmiðjunnar
Hamars hf. í Reykjavík og starf-
aði þar um árabil. Er mér kunnugt
um að hann var mikils metinn
starfsmaður þar, vantaði aldrei til
vinnu og stundvísi hans var við
brugðið. Hann hætti störfum hjá
Hamri hf. til þess að gerast starfs-
maður bifreiðastöðvar Steindórs í
Reykjavík, sem hinn þjóðkunni afi
hans, Steindór Einarsson, stofn-
setti og starfrækti til æviloka. Þar
vann hann af samviskusemi og at-
fylgi uns fyrirtækið var selt. Hóf
hann þá skrifstofustörf hjá Flug-
leiðum hf., og hafa starfsfélagar
hans þar sagt að mikil eftirsjá
hafi verið af honum, er hann flutt-
ist á starfsvettvang hjá aðalbanka
Búnaðarbanka íslands í Reykja-
vík, þar sem hann starfaði þegar
kallið kom.
Eins og af þessu stutta yfirliti
sést, aflaði hann sér fjölbreyti-
legrar reynslu til starfa, og var
það í góðu samræmi við skaphöfn
hans og ætlun í lífinu.
Egill Sigurður kvæntist 17.
október Kötlu Nielsen, hinni
ágætustu konu, og eignuðust þau
tvær dætur, sem nú eru 5 og 8 ára.
Er mikill harmur kveðinn að þeim
mæðgum við brottför elskaðs eig-
inmanns og föður. Ég þekkti Egil
Sigurð í lífi, leik og starfi frá
blautu barnsbeini. Ér mér því