Morgunblaðið - 31.01.1984, Síða 36

44
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 31. JANÚAR 1984
t laai ymmm rnHirn

éy \jerö ab opna. þig ctftur þessir
h/utir kostcx offj'ár1."
Ast er...
... ab gefa honum
bókina sem hann
langaöi í en haföi
ekki efni á aÖ
kaupa.
TM Rm. U.S. Pat. Off.-all riflhts reserved
»1983 Los Angeles Tlmes Syndlcate
I Hve lengi haftð þið verið nán-
ir vinir, þú og maðurinn
minn?
Með
morgunkaffinu
Ég get ekki dregið jaxlinn,
því reglurnar segja ekki til
um hvort þú megir losna héð-
an í pörtum.
t
Ýmsir þankar um
afburðagreind börn
Gamall nemandi skrifar:
„Velvakandi.
Að undanförnu hefur verið til
umræðu meðal jafnt lærðra sem
leikra hvort og hvernig beri að
sinna sérþörfum afburða-
greindra barna. Er greinilegt að
þar sýnist sitt hverjum. Mér hef-
ur lengi verið það sérstakt
áhugamál að skólavist þessara
barna væri tekin til rækilegrar
umfjöllunar og þá einnig viðhorf
kennara almennt til þess að hýsa
slíka einstaklinga í sinni bekkj-
ardeild. Ýmsir kunna að ímynda
sér að það sé afar skemmtilegt að
tilheyra hópi þessara afburða-
barna og hafa margir foreldrar
eflaust óskað þess börnum sínum
til handa. Hugtakið greind hefur
ekki verið skilgreint í eitt skipti
fyrir öll svo spanni öll vitsmuna-
leg svið mannshugans, þótt
margir hafi lagt þar gjörva hönd
að verki. En við getum samt
reiknað með að sú greind sem
hér er verið að tala um, sé al-
mennt séð sá hæfileiki að til-
einka sér nýja þekkingu og
reynslu í náminu og vinna út frá
því.
En að vera í skóla er fleira en
það, sem að bókinni snýr. Þar
kemur til almennur félagslegur
þroski, tilfinningalegur þroski og
andlegt jafnvægi nemandans.
Auk þessa skiptir miklu viðhorf
heimilis til skólans svo og við-
horf kennarans til nemandans.
Auðvitað eru kennarar ekkert
öðruvísi en annað fólk, þeim lík-
ar misvel við þá sem þeir um-
gangast og börn eru þar ekki
undanskilin. Auk þessa erum við
misjafnlega sveigjanleg í atferli
okkar og ...
Hvernig líður
svo barninu?
Það má sem sé skrifa býsna
langt mál en kjarni þessa bréfs
átti að vera líðan barns, sem hef-
ur til að bera afburðagreind og
situr inni í almennum bekk. Gef-
um okkur að barnið sé ekki ýkja
hugdjarft, sé í aðra röndina bara
ósköp venjulegt barn með lang-
anir og tilfinningar sem slíkt.
En þegar kemur að ýmsum
þáttum námsins kemur það með
allskyns spurningar og jafnvel
upplýsingar sem ekki einungis
tefja tímann heldur koma stund-
um bekk og kennara í hreinustu
vandræði. Ekki viljandi heldur af
áhuga og vegna þess að þetta
barn hefur hæfni til að álykta
umfram það sem gengur og ger-
ist. Svo kveður það allt í einu upp
úr með eitthvað tengt því, sem
verið er að fara yfir en engu að
síður svo fjarlægt á þessu stigi
málsins, að ekki er nokkur
grundvöllur fyrir því að fara í þá
sálma, vegna heildarinnar í
bekknum. Þá þarf að fá barnið til
að hætta þessu, til dæmis með
því að benda því á að ekki sé
verið að tala um þetta núna, við
skulum aðeins bíða með að tala
um þetta — og svo er haldið
áfram með heill bekkjarheildar-
innar fyrir augum. — Blessað
barnið fer út í frímínútur:
„gáfnaljós hvað þykistu vera.
Þarft þú nokkuð að vera í skóla?
Veistu ekki allt? — Þá er erfitt
að vera átta ára og svolítið hug-
laus og jafnvel ekki of viss um
stöðu sína gagnvart kennaran-
um. Maður er víst alltaf að tefja
tímann og draga athyglina frá
því sem á að vera að gera. Og
félagslega refsingin lætur oft
ekki á sér standa sbr. framan-
skráð — hún getur gengið svo
langt að allt að því um útilokun í
leikjum svo ekki sé minnst á
klíkur verði að ræða.
Bekkurinn flissar —
allt í lagi með
krakkann, „hann er
stórgáfaður“
En barnið hættir ekki að lesa,
leita sér þekkingar og hugsa. Oft
gleymir það sér. Það er bara
barn og kemur með athugasemd-
ir, tilvitnanir og efni sem því
finnst alveg sjálfsagt að ræða í
tengslum við það, sem verið er að
fjalla um. En tímasetningin er
röng, svo röng að þegar þetta
hefur gengið um nokkurn tíma,
lærist barninu að vera ekki að
þessu, bekkurinn flissar, kennar-
inn leiðir talið frá og sýnir oft
veruleg merki óþreyju.
Þetta getur sem best gengið
svona allan barnaskólann án
þess að nokkur sjái ástæðu til að
hafast eitthvað að. Það er allt í
lagi með barnið: „Krakkinn er
stórgáfaður" jafnvel „frá ágætu
heimili". — Ágætt heimili, þýðir
ekki það sama og að þar sé öllum
ljóst hvernig staða barnsins er,
né heldur að foreldrar geti sett
sig í spor þess, t.d. í frímínútun-
um, svo þær séu aftur notaðar
sem dæmi. Þetta barn, sem hér
er verið að lýsa, getur þrátt fyrir
alla sína greind, fyllst slíkri
minnimáttarkennd gagnvart fé-
lögum, einangrast svo, að það
taki mörg ár fyrir það að ná eðli-
legum félagslegum tengslum, í
stað þess að taka því þakksam-
lega ef einhver, bara einhver, vill
vera með því þó að það sé skot-
spónn í skólanum.
Svona mætti halda lengi áfram
og þið sem hafið kynnst þessu
hvort heldur það er í skólanum
eða annars staðar vitið að ég er
að segja satt. Svona getur útkom-
an orðið og verður oft. Þegar
verst lætur flosna þessir ein-
staklingar jafnvel upp úr námi,
ekki vegna þess að skrúfað hafi
verið fyrir greindina, og hæfi-
leikarnir hafi skroppið saman
heldur verður félagsleg líðan
óbærileg, tilfinningalegt jafn-
vægisleysi gerir vart við sig
o.s.frv., o.s.frv., o.s.frv.
Ekki kann ég ráð við öllum
vanda, sem skólamenn standa
frammi fyrir í daglegu starfi, en
varðandi málefni þessara barna
Hamingju
ljósenglar
hönd þína leiði
Ólafía Einarsdóttir hringdi og
hafði eftirfarandi að segja:
Ég lærði vísu fyrir um það bil
50 árum og mig langar svo að
vita eftir hvern hún er og hvort
erindin eru fleiri. Vísan var
skrifuð í minningarbók og
hljóðar svona:
Glófagrar rósir á braut þína breiði
bernskunnar draumljúfa æskunnar vor.
Hamingju ljósenglar hönd þína leiði
huldum á vegi, hvert einasta spor.
lEru allar
lsyndir Guði
|að kenna?
Bj»rtmar Kristjinsson skrifar frá j
ftra-Laugalandi. ,
Eru allar syndir Guði að
nna? Svo var ekki talið í ga™.la
ga, því alþekkt er orðtak.ð.
Varðar þetta ekki
lög um jafnrétti?
Kristín Njarðvík hringdi og
hafði eftirfarandi að segja:
í framhaldi af hugleiðingum
Bjartmars Kristjánssonar í
Velvakanda í dag (föstudag 28.
jan.), varðandi það hvort allar
syndir séu Guði að kenna væri
gaman að vita hvort spurning-
unum sem lagðar eru fýrir
brúðhjón er þau eru gefin sam-
an, hafi verið brevtt.
Karlmaðurinn er til dæmis
spurður hvort hann ætli að eiga
konuna, en konan er hinsvegar
spurð hvort hún ætli að reynast
manni sínum undirgefín. Varðar
þetta ekki íslensk lög um jafn-
rétti?
Pastelmark fáanlegt
í Mosfellssveitinni
Kristján Sæmundsson hringdi
og hafði eftirfarandi að segja:
í Morgunblaðinu í gær (mið-
vikudag) skrifar Anna og spyr
um pastelmark, grænmetisteg-
und, sem ég notaði við mat-
reiðslu í sjónvarpinu í haust.
Þetta grænmeti er illfáanlegt,
næstum ófáanlegt hér á landi,
að minnsta kosti á þessum árs-
tíma. Það hefur samt verið
ræktað hér á íslandi og ég veit
um eina konu sem hefur ræktað
þetta og selt. Hún heitir Thora
og býr að Hlíðatúni 6 í Mosfells-
sveit. Ég hringdi í Thoru í gær
og ræddi við hana og hún sagði