Morgunblaðið - 06.06.1984, Blaðsíða 38

38
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 6. JÚNÍ 1984
NYTT SIMANUMER
FRUMKVÆÐI OG FORYSTA
í FÓÐURVÖRUMÁLUM
FÓÐURBLÖNDUNARSTÖÐ
SAMBANDSINS
Sundahöfn Reykjavik
Kramhúsið
dans- og leiksmíðja
íðasti
mnritunai
dagur.
Kennsla
hefst
á morgun
“EOTar
s. 15103.
Nútímadans
7.-11. júní
Jytte
og Heinrik
Cristjanssen
Gæóagripur
sem gleður
augað
BILDMEISTER FC 690
er
vönduð vestur-þýzk gæðavara:
27“ — PIL-S4-myndlampi
• frábær myndgæði
• sannir litir 15W — hátalari
• mikil tóngæöi
Orkunotkun aðeins 70W
• staðgreiðsluafsláttur eða
• greiðsluskilmálar
SMITH - & NORLANO H/F
Nóatún 4 — 105 Reykjavík
sími: 28300
Vinnan í list
Asmundar
Sveinssonar
Myndlist
Bragi Asgeirsson
Ásmundarsafn við Sigtún hef-
ur nú verið opnað almenningi,
eftir að ný skipan hefur komist á
um stjórn og framtíðarskipan
safnsins. Listráð Kjarvalsstaða
ásamt einum ættingja Ásmund-
ar og garðyrkjustjóra Reykja-
víkurborgar skipa stjórnina en
Gunnar B. Kvaran, listsögufræð-
ingur, er safnvörður.
Fyrsta sérsýningin hefur í því
tilefni verið sett upp og nefnist
hún „Vinnan í list Ásmundar
Sveinssonar". Skiptist hún jafnt
í það að sýna vinnubrögð lista-
mannsins í hinum margvísleg-
ustu efnum og myndefnið sjálft.
Vegleg sýningarskrá fylgir sýn-
ingunni með ágætum upplýsing-
um um eiginleika hinna ýmsu
efna, tilvitnunum í ýmis ummæli
Ásmundar um vinnuna og líf sitt
svo og stuttu æviágripi. Þá má
ekki gleyma ýmsum tækjum, er
listamaðurinn notaði við gerð
mynda sinna og hann smíðaði
sjálfur úr tilfallandi vélarhlut-
um, t.d. klippur og hefilbekk.
Þau hafa ekki aðeins reynst
Ásmundi drjúg í listsköpun
hans, heldur eru þau og hin list-
rænustu í útliti. Á erfiðum árum
hefur hugvitið reynst listamann-
inum heilladrjúgt en það ásamt
innsæi er kjölfesta allrar mikill-
ar myndlistar.
Miklar endurbætur hafa farið
fram á safninu, það málað hátt
og lágt, innréttað hefur verið
geymslurými í kjallara, allt
rafkerfi hússins endurnýjað,
hitakerfi endurbætt, svo og önn-
ur vinnuaðstaða. Fer ekki hjá
því, að maður hugsi sem svo, að
allt þetta hefði mátt gerast fyrr
og þá helst hið síðasttalda, þá er
listamaðurinn var enn í fullu
fjöri.
Fyrir þann, er þekkir list
Ásmundar út og inn, kemur fátt
á óvart á sýningunni fyrir utan
teikningarnar, sem sýndar eru.
Lengi gekk sú saga, að Ásmund-
ur hefði ekkert teiknað um dag-
ana og að einungis ein teikning
væri til eftir hann. Eftir dauða
hans munu samt hafa fundist
meira en 2000 teikningar! Þetta
munu þó, eftir teikningunum á
sýningunni að dæma, aðallega
hafa verið vinnuteikningar. í
sýningarskrá stendur þannig: „í
raun notaði hann línu og pappír
aðeins til að draga upp hug-
myndir að formum, sem hann
notaði svo til hliðsjónar, þegar
hann vann höggmyndina í leir
eða gifs“. Þetta er rétt, svo langt
sem það nær, og víst er, að Ás-
mundur notaði ekki teikniáhöld-
in sem andlega upplifun og hlið-
argeira höggmyndalistarinnar,
svo sem margir starfsbræður
hans í listasögunni. Myndhöggv-
arar hafa verið og eru margir
hverjir frábærir á sviði frjálsrar
teikningar, og sú myndtjáning,
er þar kemur oft fram, afhjúpar
frjóa sköpunargleði þeirra. Hjá
Ásmundi er þessu öðruvísi farið,
því hann virðist vilja sjá formið
á myndum þeim, er hann hefur í
smíðum, frá mörgum hliðum í
tvívídd, og því hafa þær svip af
uppdráttum líkast og það gerist
hjá húsameisturum. Þannig eru
þetta hreinar og sléttar vinnu-
teikningar, en hafa vitaskuld
mikið gildi sem slíkar.
Að sjálfsögðu er það mikil
ánægja, að nú skuli Asmundar-
safn hafa verið opnað almenn-
ingi, en eitt virðist þó vanta, sem
Málverk Magnúsar
Tómassonar
Myndlíst
Bragi Ásgeirsson
Hamskipti og skepnuskapur
(Metamoforsis and bestiality) er
nafn á málverkasýningu er mynd-
listarmaðurinn Magnús Tómasson
heldur í Listmunahúsinu og stend-
ur til 11. júní.
Gerandinn hefur söðlað um
frá smáskúlptúrum sínum og
öðrum þrívíddartilfæringum og í
hið flata tvívíða málverk. Hvort
það sé undir áhrifum frá ný-
bylgjumálverkinu er ekki gott að
segja, því að sá er tamið hefur
sér ákveðin vinnubrögð í upphafi
leitar fyrr eða síðar til þeirra
aftur. Þá er jafnan ávinningur af
er af hinu mikilvægasta, og það
er einmitt andrúmið, er umlukti
vinnustað Ásmundar Sveinsson-
ar. Því virðist hafa verið kústað
burt til hags fyrir kuldalega,
fræðilega úttekt, og það get ég
alls ekki verið sáttur við. Ég ætti
að muna eftir því, hvernig var að
koma inn í hálfkúluna forðum
daga, er meistarinn var þarna í
frumskógi verka sinna mælandi
á franska tungu við ferðalanga
utan úr heimi, ef því var að
skipta. Lotinn rammgerður ís-
lendingur með tóbaksklútinn í
hendi og kímniglampa í augum.
Mætti biðja um nokkrar stórar
myndir af meistaranum á stað-
inn, helst í fullri líkamsstærð og
dálitla mannlega hlýju í upp-
setninguna. Veitingahorn væri
og vel þegið.
Eins og allir vita, þá er mikill
vandi að reka einkasöfn, svo að
vel fari og flest lenda þau í því
að verða köld og hráslagaleg
söguleg minnismerki um við-
komandi, sem aðallega skóla-
nemendur og forvitnir ferða-
langar sækja heim.
Vonandi fer ekki svo fyrir
safni Ásmundar Sveinssonar, og
því má ekkert til spara að gera
það að þeim upplífgandi griðar-
reit, er laðar gest og gangandi
að. í allri listasögunni kemur
það fram, að sparnaður er iðu-
lega mesta bruðlið, en áhætta og
mikil útgjöld skila sér aftur.
öllum breytingum í tæknibrögð-
um til hvíldar og endurnær-
ingar. Við sáum fyrst fyrirboða
þessara breytinga á sýningu
Vetrarmyndar á sl. ári — í
nokkrum risastórum háspeki-
legum og erótískum myndum.
Á sýningunni í Listmunahús-
inu eru samankomin 32 verk,
sem öll eru unnin í olíu á léreft.
Það eru því hin sígldu vinnu-
brögð sem eru ríkjandi að þessu
sinni og tæknilega séð ekkert
sem lætur fólk sperra upp augun
né hneykslast.
Það er hins vegar margt að
gerast í myndum Magnúsar sem
vekur til umhugsunar enda eru
þær auðsjáanlega gerðar til að
hrista upp í sálartetrinu í venju-
legu fólki. Magnús umskapar
margskonar velþekktar dýrateg-
undir frumskógarins, tengir þær
saman í óræðum hamskiptum og
margræðum samskiptum. Það er
skoðandans að mynda sér skoð-
anir um það hvað fyrir gerand-
anum vakir, en víst er að hann
framkvæmir verk sitt með fá-
gætum og ísmeygilegum húmor.
Vinnubrögðin eru létt og lif-
andi og hér er kunnáttumaður á
ferð í meðferð efniviðarins, það
leynir sér ekki.
Mikil endurnýjun á sér stað í
myndheimi Magnúsar Tómas-
sonar og hann enda segir, að sér
finnist hann rétt að byrja í
myndlistinni þótt hann sé búinn
að fást við hana í aldarfjórðung.
Þetta er þannig ef að líkum
lætur einungis byrjunin á nýjum
áfanga í list Magnúsar Tómas-
sonar og af sýningunni í List-
munahúsinu að dæma má vænta
mikils af framhaldinu.