Morgunblaðið - 08.07.1984, Síða 7

voor t ttYt p <jTrr> a .-ttyt/-*e~-r<o rrT/-» *

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 8. JÚLÍ 1984
HUGVEKJA
eftir séra
Guðmund Óskar Ólafsson
Það er sumarlegur textinn,
sem guðspjallið leggur okkur
til á þessum sunnudegi í júlí-
byrjun, fjallar um sauðina eitt
hundrað, og einn þeirra, sem
týndist, en kom í leitirnar. Og
Jesús segir að það hafi verið
fagnað og glaðst þegar týndur
var fundinn og eins muni gleði
verða á himni yfir einum synd-
ara er snúi sér og iðrist.
Stundum hefur gert þannig
hretviðri á íslandi á miðju
sumri að lömbin sem ennþá
voru á hálfgerðum brauðfótum
þoldu ekki biturleikann sem
allt í einu kom inn í sólskinið,
sum þeirra heimti bóndinn
aldrei af fjalli fyrir bragðið,
öðrum var bjargað af kapp-
sömum eigendum. Adam
Smith skrifaði eitt sinn um
hirðana í Júdeu á þessa leið:
„Þú mætir þeim, þar sem þeir
hallast fram á stafinn og horfa
vökulum augum í kringum sig,
þeir eru veðurbitnir og þreytu-
legir, slitnir af vökum og lýj-
andi umsjá hjarða sinna. Og
maður skilur í vetfangi
hversvegna þjóðin gaf konungi
sínum hirðisnafn, tákn for-
sjárinnar og maður skilur
hversvegna Kristur notaði
sjálfur nafnið, sem tákn
sjálfsfórnarinnar. Jesú sagði
þessa dæmisögu um týnda
sauðinn, þegar farísearnir
voru að hneykslast á því að
hann borðaði mat sinn með
svonefndum syndurum. Synd-
arar voru að dómi farísea ein-
skonar samfélagshópur, sem
varast bar. Þeir héldu ekki
lögmálið og í skiptum við þá
giltu ákveðnar reglur: Treystu
þeim aldrei fyrir fjármunum,
gerðu aldrei samninga við þá,
trúðu þeim ekki fyrir leynd-
armáli og borðaðu ekki einu
sinni í nánd við þá. Var það
nema von að farísearnir sýndu
fyrirlitningu sína, þegar Jesús
gerði þetta fólk að borðfélög-
um sínum. Það er ekki svo erf-
itt að skilja þetta ástand, ef
við setjum það í samband við
aðferðir í ýmsum löndum,
jafnvel á okkar tímum, þar
sem fólki er mismunað eftir
ákveðnu mynstri á grundvelli
trúar eða pólitískra skoðana,
að ekki sé talað um litarhátt-
inn, sem löngum hefur skipt
fólki í æðri og lægri hópa. Aft-
ur á móti getur verið erfiðara
að greina á sjálfum sér og sín-
um eigin viðhorfum, þann lær-
dóm, sem sagan flytur. Samt
erum við áreiðanlega full af
fordómum, dýrkum þau lögmál
mörg hver, sem samfélagið
setur okkur og hefur mótað
okkur með og metum oft
margt eftir því sem hið ytra
segir til um, og skiljum okkur
frá því sem særir augað eða
áunnar kenndir. Farísearnir
brugðust ókvæða við af því að
lærisveinar Jesú þvoðu sér
ekki um hendurnar fyrir mat-
inn. Jesús kaliaði faríseana
hræsnara fyrir bragðið. Vit-
anlega var hann þá ekki að
andmæla þvottinum sem slík-
um, heldur því að gera þennan
þátt í erfikenningunni að sálu-
hjálparatriði. Að þvo sér og
bursta tennurnar eru hvort
tveggja þarflegar athafnir, en
verra er þegar slíkt verður að
mælistiku sem við leggjum á
manneskjuna og gildi hennar
frammi fyrir Guði og mönn-
um. Það er ömurlegt, þegar við
getum ekki litið á meðmann-
eskju okkar bróðuraugum, get-
um ekki borðað með henni, og
átt samfélag við hana, nema
hún brúki borðsiðina okkar og
hátternið til hins ýtrasta.
Handþvotturinn hjá gyðingum
var ekki heilbriðgisathöfn,
heldur flókið atferli til að ná
hreinsun fyrir augliti Guðs,
annars var hætta á að óhreini
andinn Shibta skærist í leik-
inn. Gætum við ekki heyrt
Jesúm hrópa: Hlustið á mig.
“Ekkert er það fyrir utan
manninn, sem inn i hann fer er
geti saurgað hann, heldur það
sem út fer af manninum.“
Gagna-
svæðið er
veröld
víð
Stundum er sagt: Það er
hugarfarið sem gildir. Snotur
orð, en þó jafnframt hættuleg í
og með. Það getur nefnilega
enginn séð hugarfarið og það
er stundum afar hentugt. Og
þegar við förum að róta og
grafa þarna innra í hugarfar-
inu þá kennir margra grasa,
þar eru óskir og hneigðir,
frumskógur ólíkra kennda,
elsku og fjandskapar, sjálf-
girni og fórnfýsi og reynist
harla erfitt að hafa stjórn á.
En sem betur fer sagði Jesús
aldrei, að allt væri undir þess-
um flækjugróðri komið.
Hreinn er sá einn að hans áliti,
sem ekki er upptekinn við að
þvo sínar eigin hendur og ytri
háttu, heldur sá sem er upp-
tekinn af meðmanneskju sinni.
Hinar gjafmildu hendur eru
þær einu, sem eru hreinar.
Vilbeforce, sá maður, sem
öðrum fremur er þakkað það
að þrælahaldið var afnumið i
Bretlandi, var eitt sinn spurð-
ur hvort hann hefði bjargað
sálu sinni. Þá svaraði hann:
„Ég hef verið svo upptekinn
við að reyna að bjarga öðrum
að ég hafði nær gleymt að ég
hefði sjálfur sál.“ Kannski
minnir þetta á kunn orð helgr-
ar bókar: „Hver sem vill
bjarga lífi sínu mun týna því,
en hver sem týnir lífi sínu mín
vegna, hann mun finna það.“
Auðvitað viljum við ekki
hafa á okkur óhreinindi
frammi fyrir Drottni og víst er
kristindómur hreinsunarlind-
in. En flekkina má fjarlægja á
tvennan veg: Það má láta þá
hverfa í þvotti og það má einn-
ig púðra og mála yfir þá. Þegar
Jesús situr til borðs með synd-
urum þá er hann ekki að horfa
á fingurna á þeim til að gá
hvort þeir hafi fylgt siðunum
eða séu með sorgarrendur,
heldur horfir hann beint inn í
hjörtu þeirra og sér þá eins og
vanbúin lömb rásandi og
óviðbúin að taka við hregginu í
vorharðindum.
Og hann segir: Vertu ekki
hrædd litla hjörð því að föður
yðar hefur þóknast að gefa yð-
ur ríkið. Og hann horfir á þá,
sem taka við orði hans, trúa
honum og treysta, börnin sem
eiga þá einu sönnu iðrun, sem
einhvers virði er, að úthella
hjarta sínu fyrir honum og
vænta kærleika hans. Og hann
lítur af þeim, óhreinum og
syndugum flokki og til hinna,
sem höfðu hengt von sína á
mannasetningar og ytri reglur:
„Ég segi yður, það mun verða
meiri gleði á himnum yfir ein-
um syndara, sem gjörir iðrun,
heldur en yfir 99 réttlátum,
sem ekki þurfa iðrunar við.“
Mættum við ekki út frá
þessum lærdómi sem sagan
um frávillta sauðinn flytur,
vænta þess og vona, að krist-
indómurinn okkar hvorki sé né
verði hin púðraða tegundin,
þar sem yfirborðið kannski
gljáir en mismununin og hrok-
inn býr undir. Það var nefni-
lega um slíka guðrækni sem
Jesús hafði hin hörðu orðin um
varaheiðrun og hjartaharðúð.
Á okkar tímaskeiði, sem
kallað hefur verið öld óviss-
unnar, þá er þess ekki að
vænta að Guð gefi okkur neinn
kristilegan einkennisbúning,
sem frágreini okkur með sér-
stökum dýrmætum frá þeim
sem eiga þann búning ekki
skilinn. Hið eina einkennis-
tákn sem Guð getur merkt á
sínu týnda barni til að finna
það, er ákall frá hjartanu til
hans. Við erum svo misjöfn að
skoðunum og gerð á flestan
veg að reglur á þessu sviði eða
hinu geta aldrei sameinað
okkur í einhvern útvalinn hóp.
Hið eina sem sameinar er
elska Guðs, sem úthellt er í
hjörtun, sem hann leitar sinna
týndu barna. Og kærleiki hans
er ætið opnir armar og ávextir
þess ættu að vera að þínir
armar verði einnig þannig í
lífinu. Og ef þú lokar örmum
þínum utan um þennan kær-
leika aðeins til að njóta hans, í
stað þess að gefa, þá muntu
finna að þú heldur aðeins utan
um sjálfan þig og ert týndur á
ný og Guði fjarlægur. En hvort
sem við erum þvegin eða
óþvegin að heimsins áliti, þá er
eitt víst í veröld óvissunnar að
Guð leitar þín, því hann hefur
mælt: „Sjáið hvílíkan kærleika
faðirinn hefur auðsýnt oss að
vér skulum kallast Guðs börn
og það erum vér.“ „Ég er kom-
inn til að leita að hinu týnda
og frelsa það.“
)>MIDSTOÐ
ÆWm VERÐBRÉFA-
VIÐSKIPTANNA
VILTU AUKA
* TEKJUR ÞÍNAR
UM 34%, 44%, 72%?
HVERNIG ER ÞETTA HÆGT?
Hið opinbera lítur silfrið mismunandi augum. —
Þannig greiðir þú tekjuskatt af launum þínum — en
ekki af vaxtatekjum.
AÐFERÐ TIL TEKJUAUKNINGAR: FJÁRLOSUN

Minnka fjárbindingu
neyslufjárfest- / \
ingum og setja
í sparifjár-
festingu.
4,
1 milljón
Fé til sparifjárfestinga
er því samtals.
Vz milljón
= IV2 millión
Ef ofangreind fjárupphæð er ávöxtuð t.d. í verð-
tryggðum veðskuldabréfum sem gefa í dag um 12%
raunvexti á ári, gæti dæmið litið þannig út:
♦ Skattskyld laun Hjón&2börn Nettó laun eftirskatta Hækkun tekna v/span fjárfestinga Hækkun tekna %
750.000 536.500 180.000 34%
500.000 404.800 180 000 44%
250.000 250.000 180 000 72%
OG - ÞAÐ SEM MEIRA ER:
Þessar tekjur eru skattfrjálsar og verðtryggðar,
en það er ekki sjálfgefið með launatekjur í dagv
SÖLUGENGIVERÐBRÉFA
9. júlí 1984
Sparískírteini 09 happdrættislán ríkissjóðt
Ar-flokkur Sölugengi pr. kr. 100
1970-2 17.415,64
1971-1 15.879,46
1972-1 14.392,37
1972-2 11.582,91
1973-1 8.704,35
1973-2 8.430,04
1974-1 5.440,14
1975-1 4.275,18
1975-2 3.191,66
1976-1 2.944,79
1976-2 2.389,22
1977-1 2.122,16
1977-2 1.818,92
1978-1 1.438,89
1978-2 1.162,02
1979-1 978,69
1979-2 754,88
1980-1 651,07
1980-2 499,93
1981-1 427,37
1981-2 314,51
1982-1 299,68
1982-2 221,43
1983-1 170,37
1983-2 110,54
1974-D 5,319,50
1974-E 3.796,59
1974-F 3.796,59
1975-G 2.427,33
1976-H 2.236,94
1976-1 1.702,53
1977-J 1.519,64
1981-1. fl 329,28
Avöxlun-1 Dagafjöldi
arkrafa | til innl.d.
Innlv. í Seölab. 5.02.84
5,80%
5,80%
5,80%
5,80%
5,80%
5,80%
5,80%
5,80%
5,80%
5,80%
1 ár
1 ár
2 ár
3 ár
3 ár
4 ár
66 d.
196 d.
66 d.
66 d.
196 d.
66 d.
181 d.
196 d.
241 d.
196 d.
Innlv. í Seölab. 25.03.84
5,80% 61 d.
Innlv. í Seölab. 25.03.84
5,80%
5,80%
5,80%
5,80%
5,80%
5,80%
5,80%
5,80%
5,80%
5,80%
5,80%
Innlv. i £
8,00%
8,00%
8,00%
8,00%
8,00%
8,00%
8,00%
61 d.
226 d.
66 d.
Veðskuldabréf — verðtryggð
Sölugengi m.v. 2 afb. á ári Nafnvextir (HLV) Avöxtun umfram verðtr
1 ár 95.46 4% 10.75%
2 ár 92.56 4% 10.87%
3 ár 91,27 5% 11,00%
4 ár 88.94 5% 11.12%
5 ár 86,67 5% 11.25%
6 ár 84.49 5% 11.37%
7 ár 82,36 5% 11.50%
8 ár 80.32 5% 11.62%
9 ár 78.34 5% 11,75%
10 ár 76,45 5% 11,87%
11 ár 74.61 5% 12.00%
12 ár 72,87 5% 12,12%
13 ár 71.17 5% 12.25%
14 ár 69,57 5% 12.37%
15 ár 68.03 5% 12.49%
1 ár 1 ár 2 ár zre a. 106 d. 196 d. 96 d. Veðskuldabréf óverðtryg gð
Sölug.m/v 1 afb a ari 18% 20% (Hlv) 21% Þak 20%
232 d. 1 ár 84 85 86 82
1 ár 82 d. 2 ár 72 74 75 69
1 ár 232 d. 3 ár 62 64 65 58
1 ár 142 d. 4 ár 54 56 57 49
>lab. 20.03.84 5 ár 48 51 52 43
142 d. Sölug.m/v (Hlv) Þak
142 d. 2 atb a ári 21% 20%
1 ár 142 d. 1 ár 88 90 90 87
1 ár 261 d. 2 ár 78 80 80 75
2 ár 141 d. 3 ár 68 70 71 64
2 ár 262 d. 4 ár 60 62 63 56
1 ár 292 d. 5 ár 54 56 58 49
Daglegur gengisútreikningur
Vcrðbréfamarkaóur
Fjárfestingarfélagsins
Lækjargötu12 101 Reykjavik
lónaóarbankahúsinu Simi 28566