Morgunblaðið - 01.08.1984, Blaðsíða 28

28
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 1. ÁGÚST 1984

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Aöstoöarritstjóri
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Björn Bjarnason.
Þorbjörn Guömundsson,
Björn Jóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar: Aö-
alstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Skeifunni 19, sími 83033. Áskrift-
argjald 275 kr. á mánuöi innanlands. I lausasölu 25 kr. eintakiö.
Aræði ríkis-
stjórnarinnar
að er næsta óvenjulegt að
unnt sé að skýra frá því að
stjórnmálamenn hafi farið nýj-
ar leiðir þegar ríkisstjórn á Is-
landi tekur ákvarðanir til að
draga úr viðskiptahalla og létta
undir með sjávarútvegnum
vegna erfiðrar stöðu hans.
Hefðbundna úrræðið við þessar
aðstæður hefur verið að fella
gengið. Verðbólgufárið sem náði
hámarki með yfir 130% hraða í
upphafi síðasta árs kenndi
mönnum að gengisfellingarleið-
in er ekki lengur samrýmanleg
því markmiði að halda dýrtíð-
inni í skefjum. Ríkisstjórnin
hefur þá bjargföstu skoðun að
hefja ekki gengisfellingarleik-
inn að nýju, svo að vitnað sé til
orða Þorsteins Pálssonar, for-
manns Sjálfstæðisflokksins, í
Morgunblaðinu í gær.
I yfirlýsingu ríkisstjórnar-
innar skilgreinir hún orsakir
vandans nú með þeim orðum að
þær séu „annars vegar vaxandi
eftirspurnarþensla innan lands
vegna jafnvægisleysis í pen-
ingamálum og hallarekstrar í
ríkisbúskapnum, en hins vegar
aflaminnkun og markaðserfið-
leikar í sjávarútvegi, ásamt
þungri skuldabyrði vegna mik-
illar fjárfestingar fyrri ára“.
Athyglisverðast við aðgerðir
ríkisstjórnarinnar er sú
ákvörðun að snúast gegn jafn-
vægisleysinu í peningamálum
með því að létta tök stjórnmála-
manna og stjórnvalda á
ákvörðunum um innláns- og
útlánsvexti. Þorsteinn Pálsson
telur þessa leið sambærilega við
það þegar viðreisnarstjórnin
steig markverð skref í frjáls-
ræðisátt á árunum 1959 og 1960
með því að gefa innflutnings-
verslunina frjálsa og afnema
gjaldeyrishöft og skömmtun.
Þær ráðstafanir leiddu á
skömmum tíma til gjörbreyttra
og betri viðskiptahátta í land-
inu sem allir eru nú sammála
um að hafi orðjð til góðs enda
hafa vinstrisinnar aldrei þorað
að grípa til dæmis til gjaldeyr-
isskömmtunar að nýju.
Á þessari stundu er ógjörn-
ingur að segja fyrir um það
hvaða breytingar vaxtafrelsið á
eftir að hafa í för með sér. En
glufan til frjálsrar samkeppni í
bankakerfinu sem opnuð var í
janúar síðastliðnum hefur
tvímælalaust mælst vel fyrir
hjá þeim sem eru máttarstólpar
peningakerfisins, sparifjáreig-
endum. Eins og segir í tilkynn-
ingu Seðlabankans vegna að-
gerða ríkisstjórnarinnar er
stefnt að því að framboð og eft-
irspurn ráði viðskiptakjörum á
peningamarkaðnum og þannig
verði stuðlað að betra jafnvægi
en áður. Þenslan í útlánum
bankanna gefur til kynna að
peningar séu nú setdir á-of lágu
verði hér á landi, þegar eftir-
spurn er meiri en framboð leiðir
það til verðhækkunar. Afskipti
Seðlabankans samkvæmt hin-
um nýju reglum eiga að miðast
við það að ekki verði óeðlilegur
mismunur á milli vaxta á inn-
lánum og útlánum.
Auk þessarar meginbreyt-
ingar í vaxtamálum hefur ríkis-
stjórnin ákveðið breytingar á
öðrum þáttum í bankakerfinu.
Þá er það vilji stjórnarinnar að
ríkisframkvæmdum verði frest-
að til að lækka útgjöld um 150
milljónir króna í ár og draga úr
staðbundinni þenslu á vinnu-
markaði svo sem vegna fram-
kvæmda á Keflavíkurflugvelli.
Leita á leiða með samningum til
að fá lífeyrissjóði til að leggja
meira fé af mörkum til íbúða-
lánakerfisins og til að lífeyris-
sjóðir og tryggingafélög kaupi
skuldbreytingarbréf sjávarút-
vegsfyrirtækja.
Þegar þetta er ritað er ekki
vitað hvort ráðstafanir ríkis-
stjórnarinnar duga til að aust-
firskir útgerðarmenn sendi skip
sín aftur á sjó. Ákvörðun þeirra
um að halda skipunum áfram
við bryggju hljóta menn að
skoða sem yfirlýsingu um að
þeir ætli ekki að gera meira út í
langan tíma. Orð ráðamanna
stjórnarflokkanna verða ekki
túlkuð á annan veg en þann að
með því sem nú hefur verið gert
sé lífvænlegum útgerðar-
fyrirtækjum gert kleift að
halda skipum sínum úti.
Stjórnvöld ráða hvorki hvað
mikill fiskur er i sjónum né
hvernig staðan er í markaðs-
löndunum. Eftirtektarvert er að
í hinni tímabundnu ákvörðun
um að greiða niður olíukostnað
útvegsins felst fyrirheit um að
eftir þrjá mánuði verði lokið
endurskoðun á verð- og skatt-
lagningu olíu og breytingar
samkvæmt henni komnar til
framkvæmda. Miðað við megin-
stefnuna í aðgerðum ríkis-
stjórnarinnar nú er þess að
vænta að þessi endurskoðun
leiði til frjálsræðis og sam-
keppni milli olíufélaga. Enn er
gefið fyrirheit um varanlegar
umbætur með tilboði stjórn-
valda um að létta undir með út-
vegsmönnum svo að þeir geti
aukið hagkvæmni með því að
taka óhagkvæm skip úr rekstri.
Hér hefur verið stiklað á
þeim atriðum í efnahagsaðgerð-
unum þar sem ríkisstjórnin
sýnir áræði með því að fara
ótroðnar slóðir. Nauðsynlegt er
að menn átti sig fljótt á þeirri
einföldu staðreynd að þessi
atriði eiga það öll sameiginlegt
að ábyrgð er flutt frá
stjórnmálamönnum yfir á herð-
ar þeirra sem hana eiga með
réttu að bera.
Hamrahlfðarkórinn heim frá Japan:
Þrastarlundur:
ÍSLENSK söngmenning hefur
löngum mótast af kórstarfi og
því að syngja saman hvar og
hvenær sem er og þeir eru til
sem halda því fram, að hvergi
í heiminum séu starfandi jafn
margir kórar miðað við íbúa-
fjölda og hér á landi. Eitt er þó
víst, að þeir sem hér eru halda
uppi öflugu starfl og eru iðnir
við að fara út fyrir landstein-
ana og kynna land sitt og þjóð.
í fyrradag komu til landsins
félagar Hamrahlíðarkórsins
eftir hálfs mánaðar dvöl í Jap-
an. Þar var haldin fyrsta kór-
hátíðin undir nafninu „Asia-
Kantet“ en fyrirmynd hennar
er evrópsk hátíð með sama
nafni, sem haldin hefur verið
um nokkurt skeið í borgum
Evrópu. Hópurinn var að von-
um þreyttur eftir 37 klst. ferð
yfír hálfan heiminn en mjög
ánægður með ferðina.
Jónas Valdimarsnon Áslaug Pilsdóttir Smári Ríkarðsson
Stráð blómum
á leið okkar
„Okkur datt aldrei I hug að kór-
inn ætti nokkurn tíma eftir að ferð-
ast eins og þjóðhöfðingjar," svaraði
Þorgerður Ingólfsdóttir, stjórnandi
kórsins, þegar blm. Mbl. spurði
hana um ferðina. „Fólk hneigði sig
og beygði og stráði blómum þar sem
við fórum. Dagskráin var mjög
ströng og ef eitthvað væri hægt að
finna að mótinu þá er það, að
dagskráin var i stffasta lagi. Við
komum fram opinberlega, sem full-
trúar Islands og Norðurlanda, 12
sinnum á þessum fjórtán dögum og
i hvert sinn breyttum við söng-
skránni. Við sungum í japönskum
hofum, héldum tónleika i troðfull-
um sal sem rúmar 2500 manns, i
einu besta tónleikahúsi veraldar i
Nagano og einnig sungum við fyrir
Valtýr Pétursson
sýnir 20 myndir
VALTYR Pétursson, listmálari, hef-
ur nú opnað milverkasýningu í
Þrastalundi við Sog.
em-hópnum á Kjarvalsstöðum, en
hin verður samsýning nokkurra
Islendinga á Mallorca."
„Ég held núna sýningu í Þrasta-
lundi í 11. sinn á jafn mörgum ár-
um,“ sagði listamaðurinn þegar
blm. Morgunblaðsins heimsótti
hann í vinnustofuna í Vesturbæn-
um. „Þrastalundur hentar mér vel,
ég er ekki mikið fyrir hávaða. Á
sýningunni eru 20 lítil olíumál-
verk, en ég er einnig að undirbúa
sýningar í haust, aðra með Sept-
— Hvar lærðir þú listina, Val-
týr?
„Það er nú svo langt siðan að ég
man það ekki,“ svaraði Valtýr og
hló við. „Jú, það var nú víða sem
ég lærði, í Bandarikjunum,
Frakklandi og ítaliu til dæmis. Ég
var fanatíker i ismunum i gamla
daga, en nú er ég alveg kominn
yfir það. Það skiptir mig engu
Valtýr Pétursson, listmálari, á vinnustofii
„Ferðuðumst eins
og þjóðhöfðingjar“
— segir Þorgerður Ingólfsdóttir, stjórnandi kórsins