Morgunblaðið - 12.05.1985, Side 9

Morgunblaðið - 12.05.1985, Side 9
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 12. MAl 1985 9 HUGVEKJA Bænadagur, börn og bjór - eftir séra HEIMI STEINSSON JAáli þessu er löngum drepið á dreif með orðskrúði um aukaatriði. Hér er í raun aðeins um eitt að rœða: Er tíma- bœrt að veita landsmönnum aðgang að fjölbreyttari vímugjöfum, en tíðkazt hafa? Já eða nei. “ Vorið fer um landið. Á kvöldin hneggjar hrossagaukurinn yfir höfði mér. Að morgni signa þau sig á Þingvallahlaði, lóan og spó- inn. Aðrir sumargestir eru á kreiki um helga velli við öxará: Skólabörn í fylkingum, fróð- leiksfúsir útlendingar og hugalir heimamenn úr öllum landsfjórð- ungum. Enginn asi er á gróðrin- um. En menn og málleysingjar eru teknir að fagna sumri og hugsa til hreyfings á björtu dægri. Raunar hefur veturinn allur verið á sömu bókina lærð- ur: Götur greiðar, messusókn með ágætum og samfélag innan sveitar ríkulegt og vinhlýtt. Gestakomur yfir heiði óslitnar vetrarlangt. Um þetta allt verð ég að skrifa sérstaka hugleiðingu seinna. í dag er bænadagur hinnar is- lenzku þjóðkirkju. Prestur getur ekki leyft sér að láta gamminn geisa. Hann hlýtur að halda sig við kirkjuárið, enda er það ekki aðeins skylt, heldur einnig ljúft. Bænin má aldrei bresta þig Guðspjöll dagsins fjalla um bænina: Bæn í Jesú nafni (Jóh. 16:23—30), æðstaprestsbæn Jesú (Jóh. 17:1—19) og bæn hins óþreytandi eljumanns, er ekki lætur „verk Guðs“ niður falla: „Biðjið, og yður mun gefast, leit- ið og þér munuð finna, knýið á, og fyrir yður mun upp lokið verða." (Lúk. 11:5-13.) Hér hefur að undanförnu þráfaldlega verið talað um til- beiðslu kirkjunnar i heilagri messu. Vera má, að einhliða áherzla á það hið opinbera helgi- hald geti misskilizt. Nú skal sá misskilningur leiðréttur: Bæn í einrúmi er kjarni og þungamiðja allrar lifandi trúariðkunar, upp- spretta trúar, næring hennar og aflgjafi. Jesús segir: „En þegar þú biðst fyrir, skaltu ganga inn í herbergi þitt, loka dyrunum og biðja föður þinn, sem er í leyn- um. Faðir þinn, sem sér í leyn- um, mun umbuna þér.“ Hér er einvera með Guði höfuðatriðið. Einu má gilda um vistarveruna. Hún getur allt eins verið háfjall eins og herbergi. Þú ert í bæn þinni á tali við Guð, og það eitt skiptir máli. Bænin er reyndar hreyfiafl alls lífs. í bæn þinni leggst þú á sveif með því lífgefandi afli, er skapar og endurnærir, byggir upp og endurreisir fallinn mann, gefur honum nýja tilveru, fyrst þessa heims, síðan um aldur, handan grafar og dauða. Ef þú neitar þér um að biðja, hrindir þú frá þér hönd almætt- isins. Það er mjög heimskulegt. Sjálfur ert þú lítils megnugur. En Guði er ekkert ómáttugt. í samvinnu við Guð eru lítil tak- mörk fyrir því, hve langt þú get- ur náð. Andans andardráttur Stundum eru menn að gera sig merkilega, þegar talið berst að bæn og annarri trúariðkun: „Þú ert einungis að tala við sjálfan þig, góði,“ segja þeir. „Bænin er aðeins kröftug sjálfssefjun, og þar með sjálfsblekking.“ Þegar slíkur hégómi fer á loft í máli manna, mætti svara á sama veg og skáldið forðum: „Annað eins hefur maður nú heyrt.“ Það er reyndar spaugi- legra en orð frá lýst, hvernig trúarandstæðingar þráfaldlega þykjast vera að upplýsa trú- hneigða menn um sundurleit- ustu efni, sem hinir síðarnefndu fyrir löngu hafa horfzt í augu við, gert upp hug sinn til og vís- að til verðskuldunarstaðar. Mað- ur getur jafnvel enn þann dag í dag hitt fyrir „raunvísindalega" þenkjandi fólk, sem stendur í því að jagast um sköpunarsögu Bibl- íunnar og þróunarkenninguna. Kristnum mönnum hefur ver- ið það ljóst á öllum öldum, að bænin er „eintal sálarinnar”. Þá er þess reyndar jafnharðan að geta, að „eintal sálarinnar“ er einstaklega hollt hverjum manni, a.m.k. miklum mun holl- ara en allt það skvaldur, sem hríslast um hlustir fólks frá morgni til miðrar nætur á öld fjölmiðlunar og úrsérsprottinna almenningstengsla. Sagt er, að til séu börn, sem ekki læra kvöldbænir. Ástæðu- laust er að atyrða nokkurn fyrir það. Við lifum á ráðvilltri öld, og það er eðlilegt, að einstaklingar ruglist í ríminu. En ef þú hetur umsjón með barni um þessar mundir, lesandi góður, litlu barni innan skólaaldurs, bið ég þig að geu það fyrir þetta barn að lesa með því í kvöld eina litla bæn, vers; þú kannt þetta, ef þú rifjar það upp. Minnstu þess, að slíkt „eintal sálarinnar" getur orðið barninu drýgri kjölfesta síðar á ævinni en allt annað. Og hvað skyldi þetta litla barn taka fram úr hugskoti sínu, þegar það er orðið gamalt og ætlar að fara að deyja, ef það hefur aldrei lært að fara með bæn? En áður en skilizt er við bæn- ina með „eintal sálarinnar“, skal hitt áréttað, en fyrr var sagt: Þegar þú horfir í eigin barm í einlægri bæn, skyggnist þú i gegnum þá hulu, er hvílir yfir fallinni veröld. Þú horfist í augu við Guð, hann, sem býr að baki, ofar. Vera má að þér þyki þú ekki öðlast bænheyrslu í svip. En þú tengist Guði, hinzta grunni alls, sem er. Þau tengst eru í sjálfu sér þýðingarmesta bæn- heyrslan. „Sá andans andar- dráttur sé óslitandi þáttur á milli mín og þin,“ segir séra Valdimar Briem, þegar hann tal- ar við Guð um bænina. Þau orð eru vissulega sönn. Láttu ekki koma til sam- bandsslita milli þin og Guðs. Það væri verst fyrir þig sjálfan, en um leið ósigur fyrir allifið, sem þér er ætlað að leggja lið, þótt í litlu sé. Gleymdu heldur ekki að biðja i Jesú nafni. Frelsarinn hefur sjálfur stór orð um þess konar bæn, eins og þú getur lesið í áður nefndu fyrsta guðspjalli þessa dags. Fyrirbænarefni Biskup íslands hefur boðið prestum sínum að biðja fyrir börnum á þessum degi, þessu ári æskunnar. Við biðjum öll saman, kristnir menn. 011 erum við skírð til nafns föður, sonar og heilags anda. Öllum er okkur prestdómur ætlaður. Þar af leið- andi tökum við undir bænir kirkjunnar einum rómi. Við biðjum fyrir fæddum börnum og ófæddum. Þar með biðjum við sérlega fyrir þeim foreldrum, sem eiga barn i vændum. Við biðjum Guð að greiða götu þeirra og leysa hvern vanda. Við biðjum hvert annað að leggja einstæðingum lið. Verðandi móðir er e.t.v. örvænt- ingarfull vegna þess, hve illa stendur á fyrir henni fjárhags- leg og á annan máta. Við biðjum fyrir þessari móður. Og við hvetjum kristna menn til að taka höndum saman um að hjálpa henni, svo að hún þurfi ekki að láta sér til hugar koma að grípa til örþrifaráða. Barn í móðurkviði á sér sama tilverurétt og ég og þú, einnig á fyrstu mánuðum meðgöngutím- ans. Við brjótum lög og leikregl- ur lífsins sjálfs, ef við bindum endi á æviferil barnsins. Þetta er óumdeilt, öllum kunnugt og hverjum manni, karli og konu, jafn logandi sár vitneskja. En það er rangt að veitast að þeim smælingja, sem í neyð sinni kveður upp örvæntingardóm yfir barni sínu, einkum þegar það er haft í huga, að landslög heimila dóminn og sprenglærðir menn taka að sér að framfylgja hon- um. Umræða um svonefndar „fóst- ureyðingar" á að hefjast með að- gerðum allra kristinna mann í kristnu samfélagi, aðgerðum er tryggja tilveru móður og barns, foreldranna, fjölskyldunnar. Sundurleitustu þættir fléttast hér hver í annan. En lausnarorð- ið er samhjálp, samhjálp í nafni Jesú Krists, sem ekki vill, að nokkur maður deyi, heldur að hver og einn snúi sér til Guðs og lifi að eilífu. Bjór á ári æskunnar? Ætla íslendingar að fagna ári æskunnar með því að lögleiða sterkan bjór? Margt bendir til, að svo geti farið, jafnvel á næst- unni, núna, á þessu bjarta vori, meðan hrossagaukurinn hneggj- ar og spóinn vellir sinn graut. Tæpast verður hjá því komizt að nefna mál þetta á bænadegi, sem helgaður er börnum. Reynsla annarra þjóða bendir til, að áfengisneyzla barna og unglinga vaxi til muna, þegar áfengt öl er innan seilingar. Engin dæmi eru um það, að bjór- inn stuðli að bindindissemi með- al æskufólks fremur en annarra. Máli þessu er löngum drepið á dreif með orðskrúði um aukaat- riði. Hér er í raun aðeins um eitt að ræða: Er tímabært að veita landsmönnum aðgang að fjöl- breyttari vímugjöfum en tíðkazt hafa? Já eða nei. önnur efni eru á lofti höfð: „Þýðingarlaust er að reyna að stöðva þróunina," segja sumir. „Krárnar eru komnar, að ógleymdri fríhöfninni, heima- brugginu og smyglinu." Kránum væri unnt að loka, með lagasetningu, ef ekki vill betur til. Og frihöfnin, heima- bruggið og smyglið eru smámál I samanburði við þá ölgerð og dreifingu, sem nú er á döfinni. Er ekki svo, kæru, viti bornu menn? Við biðjum fyrir æsku þessa lands, á almennum bænadegi. Og fyrir þeim, er með völdin fara, að þeir a.m.k. beri gæfu til að slá þessu fáfengilega óheillamáli á frest, og felli það helzt með öllu. SÖLUGENGI VERÐBREFA 13. maí 1985 SpadxUitttnl og happdrœttlslcm ttUujóðs Sðlugengl Avöxturv DflgflSðMI Ar-flokkuf pr. kr. 100 ■rlcrafa tlllnnl.d 1871-1 20.696,28 7,50% 122 d. 1972-1 18.552,02 7,50% 252 d. 1972-2 14.954,46 7,50% 122 d. 1973-1 10.890,25 7,50% 122 d 1973-2 10.200,16 7,50% 252 d. 1974-1 8.00077 7,50% 122 d. 1975-1 5.410,70 7,50% 237 d. 1975-2 4.027,50 7,50% 252 d. 1978-1 3.584,19 Irmlv. 1 SeóJab 10.03.85 1978-2 2.997,39 7,50% 252 d 1977-1 2.628,89 Innlv. 1 Seólab 25.03.85 1977-2 L277.84 7,50% 117 d. 1978-1 1 782,39 Innlv i S«dtob 25.03.85 1978-2 1 455.02 7,50% 117 d 1979-1 1.178,59 Inntv. i S«Mab. 25.02.85 1979-2 944,16 7,50% 122 d. 1960-1 838,03 Innlv. 1 Seftiab 15.04.85 1980-2 648,15 7,50% 162 d 1981-1 551,87 7,50% 252 d. 1901-2 401,02 7,50% 1 Ar 152 d. 1982-1 369,97 lnnlv.iS«Wab 01.03.85 1902-2 288,63 7,50% 138 d. 1983-1 219,06 7,50% 288 d. 1903-2 139,13 7,50% 1 Ar 168 d. 1904-1 135,48 7,50% 1 Ar 258 d. 1964-2 128,61 7,50% 2 Ar 117 d 1904-3 124,30 7,50% 2 Ar 179 d. 1905-1 NýttútbOÓ 7,00% 2 Ar 237 d. 1975« 3.311,20 8,00% 190 d 1976-H 3.060,78 8,00% 317 d 1978-1 2.321,72 8,00% 1 Ar 197 d. 1977-J 2.078,5P 8,00% 1 Ar 318 d 1901-1R ♦30,37 8,00% 348 d. 1M6.1SIS 04,06 10.70% 4 Ar 318 d. VsSskuldabrét - Tsrðtrrggí LArwt 2 afb AArl Nafrv vaxbr NLV Sölugangi m.v. mlam. Avöxtunar- kröfu 1 Ar 2Ar 3Ar 4 Ar 5Ar 6Ar 7 Ar 8Ar 9 ár 10Ar 4% 4% 5% 5% 5% 5% 5% 5% 5% 5% 12% 14% 10% 96 91 90 80 85 83 81 79 78 70 93 90 87 84 82 79 77 75 73 71 92 88 85 82 78 76 73 71 68 66 Nýtt ó vsríbréfasunkaðl IB 1906-1 M 10 Ara Afb.: 10. QD: 1072. NV: 2% 10% 11% 12% Söluganglpr kr.100: 75,54 72,66 69,96 Vsðskuldabrél - óTsrðtryggð Söhigangl m.v. Lánat i afb aArl 2afb. áárl 20%n 20% 20% 20% 1 Ar 2Ar 3 Ar 4Ar 5 Ar 79 66 56 48 44 64 73 63 57 52 85 73 63 56 50 89 79 70 64 59 N Spaníjáreigendur og eftnspyijendur fjármagns. Hjá okkur er að íinna lausnir í samrœmi við þaríir og óskir hvers og eins. Þjónusta okkar íelst meðal annars í: Fjáimálaráðgjöf - Fjárvöxtun - Kaup og sölu verðbréfa. Líttu áður u álcvörðun. Verðbréfamarkaður Fjárfestingaríélagsins Fjárhúsinu, Hafnarstræti 7. 101 Reykjavík, sími 28566. V. y

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.