Morgunblaðið - 31.05.1985, Qupperneq 12

MORGUNBLAÐIÐ, FÓSTUDAGUR 31. MAl 1985
12
Kvlkmyndlr
Sæbjörn Valdimarsson
Bíóhöllin: Hefnd busanna (Rev-
enge of the Nerds) ★★
Leikstjóri: Jeff Kanew. Framleið-
andi: Ted Field og Peter Samuel-
son. Handrit: Steve Zacharias og
Jeff Buhai. Aðalhlutverk: Robert
('arradine, Anthony Edwards, Tim
Busfield, Andrew Cassese, Curtis
Armstrong, Larry B. Scott, Brian
Tochi, Julie Montgomery, Mich-
elle Méyrink, Ted McGinley, Matt
Salinger. Frumsýnd 1984. Banda-
rísk, frá 20th Century Fox.
Þau eru farin að skipta tugum,
líklegast að nálgast hundraðið,
afkvæmi National Lampoon’s An-
Lúðagengið við ókrístilegar athafnir
Lúðarnir lemja frá sér
imal House (’78). Þau frægustu
eru Porky’s-myndirnar (3) og
Police Academy (2). Af öðrum
sem, sýndar hafa verið hérlendis
nýlega má nefna Bachelor Party,
Goin’ all the Way, Hot Dog ...
The Movie, My Tutor og hér birt-
ist eitt af þeim vinsælli, Hefnd
busanna.
Flestar fjalla þessar myndir
að meira eða minna leyti um hið
gamalkunna vandamál æsku-
fólks (og reyndar fleiri), að fá
það! Fyndnin gjarnan í grófari
kantinum með tilheyrandi
búkhljóðum og bellibrögðum.
Hefndin segir frá hópi hallæris-
legra busa við menntaskóla í
Bandaríkjunum. Þar mæta þeir
margvíslegri niðurlægingu „fal-
lega fólksins" sem gerir þeim
hverja skömmina á fætur ann-
arri. Hallærislúðarnir eru nátt-
úrlega í litlu formi að verjast
árásum jafn glæsilegra and-
stæðinga, hvað þá heldur að slá
á móti. En svo má brýna deigt
járn að það bíti, og þegar mælir-
inn er loks fullur, lúra lúðarnir á
ýmsum miður þokkalegum
hefndarbrögðum uppí erminni.
Eins og fyrr segir nýtur þessi
gamanmyndastíll mikilla vin-
sælda vestan hafs og reyndar
víðar, einkum meðal æskufólks.
Það er ekki hátt risið á þessum
myndum en þær koma manni
blesst^iarlega til að hlæja af og
Kanew hefur tekist að finna
ágætar týpur í báða hópana en
einkum er það þó yngsti meðlim-
urinn í Carradine-fjölskyldunni,
Robert, sem tekst hvað best að
kitla hláturtaugar áhorfenda.
Og svo má finna snefil af já-
kvæðum boðskap ef vel er að
gáð.
Kór Langholtskirkju
Tónllst
Jón Ásgeirsson
Mikil ferðalög eru nú á dagskrá
kóra og einn þeirra er hyggst
„leggja í hann“ er kór Langholts-
kirkju, undir stjórn Jóns Stefáns-
sonar. Með í ferðinni verða fiðlari,
sellóleikari og orgelleikari, þvi
meðal verka sem kórinn syngur er
Marienode eftir Helmut Neu-
mann, sem gegnir nokkurs konar
gestgjafahlutverki meðan kórinn
dvelur í Austurríki. Á efnis-
skránni eru fyrst tvísöngslög, þá
yngri íslensk þjóðlög og þar næst
gott sýnishorn nýrri tónlistar eft-
ir Jón Leifs, Atla Heimi Sveins-
son, Pál P. Pálsson, Gunnar Reyni
Sveinsson og Þorkel Sigurbjörns-
son. Seinni hluti efnisskrár sam-
anstendur af norrænum og aust-
urrískum tónverkum og safni tón-
verka frá 16. og 17. öld og þrjú
tónverk undir flokknum róman-
tísk tónlist. Á tónleikum kórsins
var aðeins hluti efnisskrárinnar
fluttur að þessu sinni og var söng-
ur kórsins i alla staði mjög góður.
Jón Stefánsson er frábær stjórn-
andi og til hans eru gerðar strang-
ar kröfur hér heima. 1 kórnum eru
frábærlega fallegar strófur, er
tóku til hjartans. Aðdáendur kór-
söngs óska kórfélögum og stjórn-
anda góðrar ferðar og það sem
undirritaður veit til um kórsöng
erlendis, er ljóst að kór Lang-
holtskirkju verður meðal jafn-
ingja á ferð sinni um Evrópu.
Fréttabréf úr Jónshúsi
Fjölbreytt listsýning
kvenna í Jónshúsi
JónshÚNÍ, 18. maí.
FJÖRUTÍU ára minning stríðslok-
anna hefur sett svip sinn á viðburði
hér í maímánuði, einkum þó frels-
isdagurinn 5. maí. Er hinum eldri í
fersku minni ömurleiki og hörmu-
legar aðstæður hersetuára Þjóð-
verja. En við hin, sem ekki munum
atburði þessara ára, hvorki hér né
annars staðar, höfum öðlazt meiri
skilning á þessu hræðilega tímabili í
sögu Danmerkur. Ekki sízt í frábær-
um framhaldsmyndaflokki ( sjón-
varpinu, hinum danska „Matador”,
sem undanfarin sunnudagskvöld
hefur lýst lífinu í Danmörku á stríðs-
árunum. „Matador" tæmir götur og
bíó og munu 3,6 milljónir manna
horfa á þættina, þótt sýndir séu í
annað sinn, enda von, þeir eru ótrú-
lega vel gerðir og lifandi.
Friðjón Guðröðarson sýslumað-
ur á Höfn í Hornafirði flutti fróð-
legt og skemmtilegt erindi í
Jónshúsi 10. maí á vegum náms-
mannafélagsins, FÍNK. Kom hann
víða við í erindi sínu, einkum þó í
Austur-Skaftafellssýslu og á öðr-
um slóðum Jóns Eiríkssonar konf-
erenzráðs. En Friðjón hefur safn-
að heimildum um hann undan-
farna 3 mánuði, sem hann og fjöl-
skylda hans hafa dvalizt í fræði-
mannaíbúðinni.
FÍNK hefur gengist fyrir mörg-
um öðrum þáttum í menningar- og
skemmtanalífi íslendinga hér á
þessu starfsári, en kosin var ný
stjórn 24. okt. sl., sem meðfylgj-
andi mynd er af. Er Jón Helgason
formaður, Gunnar Snælundur
Ingimarsson gjaldkeri, Hallur
Kristjánsson ritari og meðstjórn-
endur Ásdís Auðunsdóttir og
Ragnar Kristjánsson, en hinn síð-
astnefndi er nú farinn heim og Jón
Valdimarsson kominn í hans stað.
Stjórnin hefur séð um 1. des. há-
tíðahöld, laufabrauðsgerð, Þor-
láksblót, árshátíð, bókmennta-
kvöld, myndbandakvöld og dans-
leik og verið með í útgáfu Þórhild-
ar sem áður. Breyting mun verða á
útkomu blaðsins á næstunni. Vill
stjórnin minna námsmenn á að
ganga í SÍNE, Samband ísl.
námsmanna erlendis, þar sem
ekki er lengur um skylduaðild að
ræða og mikilvægt að standa vel
saman um sambandið. Þá skrifaði
stjórnin dönskum háskólum og
öðrum framhaldsskólum vegna
nýrra reglna um takmarkanir á
Afhenti trúnaðarbréf
NtSKIPAÐUR sendiherra Indó-
nesíu, hr. John Muzhar, afhenti for-
seta íslands trúnaðarbréf sitt 14.
maí að viðstöddum Geir Hallgrims-
syni utanríkisráðherra. Siðdegis
þáði sendiherrann boð forseta Is-
lands á Bessastöðum ásamt fleiri
gestum. Sendiherra Indónesíu hefur
aðsetur í Ósló.
Nýnasistar í Svíþjóð nærast
á hatri á innflytjendum
— eftir Pétur
Pétursson
Undanfarin ár hefur orðið
meira vart við hatursfullann áróð-
ur gegn innflytjendum hér í Sví-
þjóð en áður. Taiað er um rasisma
og nýnasisma í þessu sambandi.
Hvað sem er hæft í því er það
staðreynd að vissir hópar innflytj-
enda eru nú varari um sig en áður.
Oft er bent á það að atvinnuleysið
og slæm efnahagsafkoma sé
gróðrarstía fyrir þessi viðhorf og
mælikvarði á afstöðuna til minni-
hlutahópa eins og innflytjenda og
flóttamanna. Opinberlega er hér
þó aðeins um að ræða örfáa ein-
staklinga og smáhópa sem vart
hafa nokkur völd eða raunveruleg
áhrif. Helst virðist hér vera um að
ræða unglinga sem vart vita hvað
orð eins og rasismi og nasismi
þýða eða hvað þessar stefnur hafa
leitt af sér. Mótorhjólagæjar sem
áður kölluðu sig „skinheads"
skreyta sig stundum með haka-
krossi og þykjast vera „nýnasist-
ar“ og vekja þá skelfingu og at-
hygli sem eftir var sóst.
Hér í Svíþjóð er bannað með
lögum að hafa uppi hatursfullan
áróður gegn innflytjendum og
þjóðarbrotum hverskonar.
Sá andróður sem innflytjendur
verða mest fyrir kemur ekki uppá
yfirborðið en birtist i ýmsum
myndum, til að mynda kvarta þeir
oft undan því að þeir fái ekki
vinnu ef völ er á öðrum í starfið.
Slagorð eru skrifuð á veggi, en
enginn veit um höfundinn. Borið
hefur við að vissir hópar eins og
sígaunar fái ekki húsnæði og að
þeim sé meinaður aðgangur að
verslunum.
Það ber og við að sum þjóðar-
brot fái að heyra skammaryrði
sem „helvítis útlendingur" og
„svarthöfði“. Þar sem mikið er um
innflytjendur eru þessi viðhorf
meira áberandi og almennari og
þar þrífast þeir hópar sem eru
reiðubúnir að leggja út í opinber-
an áróður gegn veru „útlend-
inganna" sem margir hverjir hafa
þó öðlast sænskan ríkisborgara-
rétt.
Svo virðist sem yfirvöld hafi
ekki gert sér grein fyrir þvf að
svona gæti farið er landið var
opnað fyrir innflytjendum fyrir
um það bil aldarfjórðungi. Tölu-
vert er nú gert af opinberri hálfu
til að vinna gegn hatri og mis-
skilningi gagnvart innflytjendum
og ýmis félagasamtök leggja einn-
ig sitt af mörkum. Innan stærri
félagasamtaka hafa verið skipu-
lagðar sérstakar nefndir til þess
að aðstoða innflytjendur.
„Stormsveit“ fer
halloka í Váxjö
Fyrir nokkru sauð upp úr svo
um munaði í bænum Váxjö þar
sem nú búa samtals 69 ólík þjóðar-
brot einkum flóttamenn frá Suð-
ur-Ameríku. Þar hefur sérstök
„deild“ úr Norræna ríkisflokknum
staðið fyrir dreifingu bréfa með
meiðandi ummælum um fólk af
öðrum stofni en þeim „hreina ar-
íska“. Þar er þess krafist að „út-
lendingarnir" hafi sig tafarlaust á
brott. Þeir telja blönduð hjóna-
bönd siðleysi og vilja, eins og kem-
ur fram í slagorði þeirra, „Svíþjóð
fyrir Svía eina“. Þessi tíu manna
unglingadeild eða „stormsveit“,
eins og þeir kölluðu sig, hafði boð-
að til og fengið leyfi til að halda
fund og kröfugöngu á torginu, en
svo vildi til að kommúnistar höfðu
einmitt rétt áður haft útifund á
sama stað þar sem m.a. var lögð
áhersla á nauðsyn þess að vera á
verði gegn rasisma og fasistískum
hreyfingum hverskonar. Það var
ekki að sökum að spyrja, mann-
fjöldinn, um 2.000 manns, veittist
að nasistunum tíu og það kom til
handalögmála. Lögreglan reyndi
að vernda „stormsveitina" en var
fáliðuð og einn meðlimurinn skað-
aðist svo að það varð að flytja
hann á sjúkrahús. Einn komst
Sænskur „FUhrer” f flokknkrif-
stofu sinni. Hann tehir nasismann
eiga eríndi við unga fólkið.
undan óséður en hinir átta leituðu
skjóls á salerni járnbrautarstöðv-
arinnar og urðu að hírast þar f
margar klukkustundir vegna hins
æsta lýðs sem veitti þeim eftirför.
Lögreglan fylgdi þeim síðar hverj-
um til síns heima eftir að fólkið
fór að tinast heim.
Forsvarsmenn samtakanna