Morgunblaðið - 30.06.1985, Blaðsíða 9

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 30. JÚNl 1985 9
HUGVEKJA
J>ar rúmast allir inni“, stendur i sálm-
inum þeim. Hinir trúarveiku eiga þar
heima, — og efasemdamennirnir einnig.
Hinir djúphugsuðu sitja þar á sama
bekk og börnin. Valdsmenn og um-
komuleysingjar takast í hendur. Engum
er úthýst, sem lýtur undri lífsins í lotn-
ingu og þökk. “
„Það rúmast
allir inni“
- eftir séra HEIMI STEINSSON
Ekki alls fyrir löngu fór fram
skoðanakönnun, er leiddi í ljós,
að íslendingar hafa næsta já-
kvæða afstöðu til trúarlegra
verðmæta almennt. Sama könn-
un gaf til kynna, að traust til
kirkjunnar sé ríkjandi í hugum
fólks hér á landi.
Þessar niðurstöður voru fyrir
margra hluta sakir gleðilegar.
Vitaskuld hlutu þeir menn að
fagna er með sérlegum hætti
hafa gengið kirkjunni á hönd,
gjörzt vígðir þjónar hennar ell-
egar tekið upp nokkra iðju
áþekka innan vébanda kirkjunn-
ar. En umræddar upplýsingar
voru jafnframt ánægjulegar í yf-
irgripsmeiri skilningi en þessu
nemur. Auðvelt var að túlka þær
þannig, að íslendingar gangi
andlega heilir til skógar, jafnvel
umfram það, sem gjörist í ýms-
um afkimum heimskringlunnar
öðrum.
Nú skyidi enginn hampa könn-
unum sem þessum úr hófi fram.
Ekki voru menn broslausir með
öllu andspænis ofangreindum
tíðindum né öðrum, er téð könn-
un opinberaði. Það er ekki sak-
næmt að brosa, — reyndar öllu
fremur heilnæmt. En þótt við
brosum í þessu tilviki er ekki
sagt að við vísum niðurstöðum
könnunarinnar á bug með öllu,
enda ekki líklegt, að neinn hafi
burði til þess.
Kirkjuleg trú
Þá er því reyndar við að bæta,
að kirkjunnar þjónar höfðu ekki
tilefni til að gleðjast úr hófi
fram vegna þessa máls. Fleira
kom nefnilega fram en það eitt
sem ég hef nefnt. Svo vr að sjá
sem hinir trúhneigðu íslend-
ingar, er bera ríkulegt traust til
kirkju sinnar, væru þess lítt
áskynja, hvert er átrúnaðarefni
þeirrar kirkju samkvæmt játn-
ingum og öðrum skilgreiningum.
Að minnsta kosti létu sömu
menn trú sína í ljós með öðrum
orðum og myndum en kirkjan að
jafnaði gjörir ráð fyrir.
Hið síðasttalda var reyndar
unnt að vefengja, engu miður en
ýmislegt annað í þessari
skoðanakönnun og öðrum. Ekki
var öldungis víst að allir fengju
skilið sérhverja spurningu. Vafi
gat og leikið á því að hver og
einn væri fær um að tjá innstu
trúarsannfæringu sína ljóslega.
Eitt er nefnilega að eiga sér
innri helgidóm, trú við hjarta-
rætur. Allt annað er að gjöra
grein fyrir þeirri trú með þeim
hætti, að spyrjandi og aðspurður
skilji hvor annan. Sjálfur þekki
ég til trúarreynslu, sem ég tæp-
ast áræði að orðfæra við nokk-
urn mann. Hef ég þó varið meira
en hálfri ævinni til þess öðru
fremur að tjá trú mína og ann-
arra með skiljanlegum orðum.
Fleiri menn, með áþekkan feril
að baki, geta sagt sömu sögu.
Allt að einu er ekki ástæða til
að draga í efa að þekking manna
á kirkjulegri trú sé minni en
nemur trúarþeli og vinsemd í
garð kirkjunnar. Þetta hlýtur ís-
lenzka Þjóðkirkjan að taka til
athugunar, hversu nýtileg sem
viðbrögð hennar að öðru leyti
kunna að verða.
Er trúin heilsulind?
Spurt er: Stenzt sú tilgáta að
framangreind afstaða Islend-
inga vitni um andlegt heilbrigði?
Svarið er jákvætt: Trúarleg
afstaða til lífs og tilveru er
hverjum manni holl. Hún gæðir
vegferðina endilanga innihaldi
og tilgangi. Maðurinn er trúvera.
Hann verður ekki hamingjusam-
ur nema eðlislægri trúhneigð
hans sé fullnægt með einhverj-
um þeim hætti, er að gagni má
koma.
Sagan sýnir, að þegar reynt er
að kefja trúarþörf mannsins,
brýzt hún út í nýjum myndum,
oftsinnis næsta afkáralegum.
Trúin er þannig heilsulind,
uppspretta lífsfyllingar. Iðkun
trúarinnar er líkust áveitukerfi,
sem vökvar garðblett sálarinnar,
hleypir grósku í tún og engi hihs
innra manns.
Er afstaða íslendinga
fullnægjandi?
Sú spurning, sem þessi milli-
fyrirsögn hefur að geyma, er út í
hött. I trúarefnum er ekkert
fullnægjandi, — og allt full-
nægjandi.
Hið síðarnefnda birtist í vel
þekktum orðum Jesú um guðs-
ríkið og börnin. Þú þarft ekkert
að hafa fyrir þeirri lífsfyllingu
sem Jesús nefnir „guðsríki". Þér
er ekki annar vandi á höndum en
sá einn að opna hug þinn í lotn-
ingu og veita návist Guðs við-
töku, — eins og barn sem tekur
við gjöf en spyr einskis. Kunn-
átta er ekki nauðsynleg, einungis
þakkarhugur andspænis gjafar-
anum allra góðra hluta.
Hið fyrrnefnda er kunnugt
hverjum þeim, sem fer að hyggja
að trú sinni. Þú getur aukið trú
þína, auðgað hana og dýpkað
endalaust, ævina á enda. Alls
kyns kunnátta er gagnleg, hvers
konar þekking nýtist. Brunnur
trúarlífsins er ótæmandi.
Ef þú því hefur hug á að ausa
af heilsulind trúarinnar, er þér
ráðlegt að gjöra hvort tveggja,
vera einkar lítillátur og kröfu-
laus fyrir sjálfs þín hönd, — en
kynna þér jafnframt þann trú-
arheim, sem Jesús Kristur hefur
opinberað mönnunum, — kynna
þér þá undraveröld og leggja
rækt við hana.
Jesús Kristur er nefnilega
fullkomnari trúarinnar. Það vit-
um við öll, hversu lítið sem við
annars kunnum að vita.
Þú eignast heilsusamlegt trú-
arlíf með því að lesa heilaga
ritningu, iðka bænina og taka
þátt í guðsþjónustu þeirrar
kirkju, sem Jesús Kristur stofn-
aði á jörðu.
Ávöxtur Prestastefnu 1985
Fyrir fáum dögum lauk
Prestastefnu. Þar var rætt í þrjá
daga samfleytt um nokkur
grundvallaratriði kristinnar trú-
ar. Til viðmiðunar höfðum við
dálítið rit, sem ég gat um á
sunnudaginn var. Ritið hefur að
geyma tilraun til að skilgreina
kristna trú með þeim hætti, að
allar kirkjur veraldar finni þar
þann trúararf, sem þær kannast
við.
Á þessum fundi lögðumst við
öll á eitt, konur og karlar í
prestastétt íslenzku Þjóðkirkj-
unnar. Við gjörðum okkar bezta
til aö skilja og skilgreina. í raun
og veru komumst við hreint ekki
svo skammt. Enda lét enginn sitt
eftir liggja. Það kom í ljós, að við
vorum hópur sem reyndist allvel
fær um að taka á málum.
Eftir er síðan að vita, hvort
frammistaða okkar var full-
nægjandi. Vera má, að við höf-
um í mörgufalli líkst þeim sam-
borgurum okkar, sem tjáðu sig í
áður nefndri skoðanakönnun:
Traust okkar til kirkjunnar er
óhaggað, — íslenzku Þjóðkirkj-
unnar — og heimskirkjunnar.
Trúarþel okkar beið áreiðanlega
heldur enga hnekki þessa daga,
— þvert á móti. En vandalaust
mun að finna einhvern þann
mælikvarða, er leiðir f ljós, að
svör okkar voru takmörkuð og
tæp.
Þá kemur aftur að orðum Jesú
um guðsríkið og börnin. And-
spænis leyndardómi lífs og ei-
lífðar, tilgangs og veruleika, eru
allir menn jafnir, lærðir og fá-
kunnandi, ríkir og snauðir, ungir
og gamlir. Þar gildir lotningin
ein, — og þakklætið fyrir að fá
að vera til og eiga Guð, sem elsk-
ar öll sín börn.
Þetta hið síðast talda skynjuð-
um við áreiðanlega á Presta-
stefnu hvert og eitt, án undan-
tekningar. Heilsulindin
streymdi. Áveitukerfið var virkt.
Kirkja, þing og þjóö
Alþingi gjörði Prestastefnu
þann heiður að bjóða til kaffi-
samsætis fyrsta dag stefnunnar.
Þar var þess m.a. minnzt, sem
forseti Sameinaðs Alþingis vék
að í þinglausnaræðu fáum dög-
um fyrr: Senn eru liðin þúsund
ár frá því að lind Krists tók að
streyma frá Lögbergi út yfir fs-
land allt.
Þessi minning varðar Alþingi
Islendinga eigi síður en Þjóð-
kirkjuna. Alþingi setti þau hin
merkustu lög í sögu þjóðarinnar,
sem þingforsetar réttilega nefna
svo og lýst var við Kristnitökuna
árið 1000.
Kirkja fslands og Alþingi hafa
enda átt samleið á öllum öldum
og eiga enn. Þetta er ekki að
undra. Báðar eru þessar stofnan-
ir fyrst og fremst samnefnarar
þjóðar, sem í nærfellt tíu aldir
hefur skírt börn sín í nafni guðs
föður, sonar og heilags anda, —
og lotið hinu fornkveðna, að
„með lögum skal land byggja".
Kirkja, þing og þjóð eru þann-
ig í vissum skilningi þrjú orð,
sem tákna einn og sama veru-
leikann. Þessi veruleiki er altæk-
ur: Löghlýðni einstaklinga er
misjöfn. Trú okkar er löngum
brotasilfur og þekkingin í mol-
um. En til er sálmur, sem kveð-
inn er um kirkju þings og þjóðar
og veitir útsýn til kirkju heims-
ins, kirkju hins krossfesta og
upprisna Drottins Jesú Krists:
„Þar rúmast allir inni,“ stend-
ur í sálminum þeim. Hinir trúar-
veiku eiga þar heima, — og efa-
semdamennirnir einnig. Hinir
djúphugsuðu sitja þar á sama
bekk og börnin. Valdsmenn og
umkomuleysingjar takast í
hendur. Engum er úthýst, sem
lýtur undri lífsins í lotningu og
þökk.
Niöurlag á miöju sumri
Það er heilagt hlutverk krist-
innar kirkju á Islandi að gjöra
þessa hugsun að veruleika við
hjartarætur hvers einasta
mannsbarns, er býr hér úti í haf-
inu. Heilsusamlegar Presta-
stefnur eru því aðeins til gagns
og raunar því aðeins réttlætan-
legar yfirleitt, að frá þeim stafi
lífgefandi birtu kirkjulegrar trú-
ar til allra þeirra er landið
byggja.
Forystumenn þjóðar þarfnast
þessa innra ljóss, þeir sem á Al-
þingi sitja, — og ótaldir aðilar
aðrir. Þjóðin öll situr heima með
þörf sína og bíður þess, að þörf-
inni verði fullnægt. Landsmenn
treysta kirkjunni. Miklu skiptir
að kirkjan ekki bregðist því
trausti.
Látum við þau orð lenda á
björtu miðsumardægri. Hér
verður nú gjört hlé á hugleiðing-
um frá minni hendi um sinn.
Hafið þökk fyrir vinsamleg við-
brögð undangengna fjóra mán-
uði, lesendur góðir. Hittumst
heil á siðum Morgunblaðsins að
úthallanda sumri.
SÖLUGENGI VERÐBRÉFA 30. júní 1985
Spadstaitelnl oj happdiœttislan ntssjoðs
Söluqeoai Avöxlun- Dagafjöldi
Áf-flokkur pr. kr.100 arkrafa til innl.d.
1971-1 21.323.92 7,50% 75 d.
1972-1 19115,56 7,50% 205 d.
1972-2 15.400,72 7,50% 75 d.
1973-1 11.221,06 7,50% 75 d.
1973-2 10.592,43 7,50% 205 d.
1974-1 6.800,76 7,50% 75 d.
1975-1 5.575,06 7,50% 190 d.
1975-2 4.149,84 7,50% 205 d.
1976-1 3.791,01 7,50% 250 d.
1976-2 3.088,44 7,50% 205 d.
1977-1 2.726,15 7,50% 265 d.
1977-2 2 346.82 7,50% 70 d.
1978-1 1.848,49 7,50% 265 d.
1978-2 1.499.21 7,50% 70 d.
1979-1 1.256,81 7,50% 235 d.
1979-2 972.84 7,50% 75 d.
1980-1 838,03 Innlv. t Seötab 15.04.85
1980-2 672,70 7,50% 115 d.
1981-1 572,77 7,50% 205 d.
1901-2 410,21 7,50% 1 ár 105 d.
1982-1 391.36 7,50% 241 d.
1982-2 297,49 7,50% 91 d.
1903-1 227,38 7,50% 241 d.
1983-2 144,40 7,50% 1 ár 121 d.
1984-1 140,61 7,50% 1 *r 211 d.
1984-2 133.48 7,50% 2 ár 70 d.
1984-3 129,01 7,50% 2 ár 132 d
1905-1 115,88 7,50% 2 ár 190 d.
1975-G 3.434,42 8,00% 151 d.
1976-H 3.174.68 8,00% 270 d.
1976-1 2.408,12 8,00% 1 ár 150 d.
1977-J 2.155,94 8,00% 1 ár 271 d.
1981-1FL 453,17 8,00% 301 d.
1WS-1SÍS 88,20 10,70% 4 ár 271 d.
Veðskuldabref-Teiðtiyggð
Lánst 2 afb áári Nafn- vaxtir HLV Söiugangi m.v. méam. ávöxtunar- kröfu
1 ár 2ár 3ár 4 ár 5ár 6ár 7ár 8ár 9 ár 10 ár 4% 4% 5% 5% 5% 5% 5% 5% 5% 5% 12% 14% 10%
95 91 90 88 85 83 81 79 78 76 93 90 87 84 82 79 77 75 73 71 92 88 85 82 78 76 73 71 68 66

Nytt a Teiðbietamarkaði
IB 19B5-1 1N 10 ára
Afb 10. GD: 1012. NV: 2%
Avöxtunarkrafa: 10% 11% 12%
ÍMuganglpr kr.100: 78,19 75,30 72,59

Veðskuldabrét - óverðtiyjjð
SömQangimv
Lánst 1 afbaari 2 afb áári
20% 28% 20% 28%
1 ár 2ár 3ár 4ár 5ár 79 66 56 49 44 84 73 63 57 52 85 73 63 55 50 89 79 70 64 59
Þú œttir að kaupa KJARABRÉF
• Þú íœrð hámarksávöxtun en tekur lágmarks áhœttu.
• Þú getur innleyst kjarabréíin hjá Verðbréíasjóðnum
með nokkurra daga íyrirvara.
• Þú lœtur sérírœðinga í verðbréíaviðskiptum vinna
íyrir þig.
• Þú sparar tíma og fyrirhöln.
• Þú veist alltaí hvert verðgildi kjarabréíanna er, vegna
daglegrar gengisskráningar þeirra.
• Nafnverð kjarabréíanna er kr. 5.000 og 50.000.
Þannig geta allir verið með.
Kjarabréfin eru
handhafabréí.
Vcrðbréfamarkaönr
Fjárfestingarfélagsins
Fjárhúsinu, Hafnarstræti 7.
101 Reykjavík, sími 28566.