Morgunblaðið - 27.07.1985, Side 10

Morgunblaðið - 27.07.1985, Side 10
10 MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 27. JÚLÍ 1985 Myndlist Bragi Ásgeirsson Islenzk listkynninglE Iceland Crudble Það hefur vafalítið ekki farið fram hjá neinum, að um þessar mundir er í gangi viðamikil kynning á íslenzkum iista- mönnum á Kjarvalsstöðum er nefnist „Iceland Crucible". Nafn- ið er svo sem segir: „samheiti á fjölþættri kynningu á gróandan- um í nútímalistum íslendinga", sem Hilda hf. og bókaútgáfan Vaka standa að. Gefið hefur verið út mikið rit með myndum og upplýsingum um listamenn allra listgreina auk umfjöllunar um þróunina í hverri listgrein fyrir sig og hefur Sigurður A. Magnússon rithöf- undur ritað bókina, Vladimir Sichov tekið ljósmyndirnar og Torfi Jónsson séð um útlitshönn- un, letur og uppsetningu. Framtakið er öðru fremur ætl- að að vera kynning á íslenzkri nútimalist á erlendum vettvangi og því eru textar bókarinnar á ensku í upprunalegri útgáfu. Auk þessa hefur verið gerð kvikmynd, er á að fjalla um grósku íslenzkra lista í nútíman- um og er gerð af tveim kunnum bandarískum kvikmyndagerðar- mönnum þeim Hal ('albom og Phil Davies. Hér mun ég lítillega fjalla um hvern þátt fyrir sig en kynningin er svo viðtæk að helst þyrfti sér- staka grein um einstaka þætti svo vel væri en á því eru ekki tök að sinni. Sýningin er sett upp á óheppilegum árstíma er mynd- listarrýnendur halda helst að sér höndunum, og miðað við umfang hennar hefði hún þurft að standa helmingi lengur. Það tek- ur tíma að melta þetta allt og gera því rétt skil en að sjálf- sögðu heldur umræðan um ein- staka þætti sýningarinnar áfram og þar hefur hún góða sérstöðu. Þetta er griðarmikið fyrirtæki og má vera rétt, að kynningin sé einstök í umfangi sínu en hins vegar eru hliðstæðar kynningar einstakra listgreina ekkert ný- næmi í heiminum — langt í frá. Bókin Bókin, sem ber heitið „Iceland Crucible, A Modern Artistic Renaissance", er mikið rit og veglegt, nær 200 síður og í all- stóru broti. Texta hennar samdi Sigurður A. Magnússon, svo sem fyrr segir og rekur hann í knöppu máli þróun og helstu af- rek hverrar listgreinar fyrir sig frá öndverðu fram á þennan dag. Hvað myndlist snertir hafði hann sér til glöggvunar listasögu Björns Th. Björnssonar en helsti heimildarmaður síðasta aldar- fjórðung var Aðalsteinn Ingólfs- son. Öll heimildasöfnun í slíkt rit er hið viðkvæmasta mál og ekki síst þegar tekið er tillit til þess, að ekki liggur ennþá frammi nein nútímalistasaga né ítarleg samantekt á þróun íslenzkrar myndlistar sl. aldarfjórðung. En þó vantar ekki, að nóg sé til af hlutdrægum heimildum í brota- brotum hér og þar. Svo ég tíni hér eitthvað aðfinnsluvert til, svo sem ég þekki best, þá skil ég ekki af hverju nöfn okkar Guð- mundar Erró eru ekki nefnd meðal þeirra er komu með er- lend áhrif í malnum að utan á sjötta áratugnum! Báðir héldum við stórar sýningar í Lista- mannaskálanum er mikla at- hygli vöktu. Þá hélt ég og engin námskeið í MHÍ (Myndlista- og handíðaskóla íslands) árið 1958 enda var ég þá í Þýskalandi. Hins vegar kenndi ég fyrstur manna hérlendis listgrafík í samfelldri kennslu 1956—58 og hélt á því tímabili ekkert nám- skeið. Uppúr 1960 setti ég svo upp litógrafískt verkstæði við skólann og kenndi jafnframt dúkskurð og tréristu. Það voru svo að meginhluta nemendur mínir sem endurreistu félagið „Islenzk grafík“ árið 1969 enda þá orðnir nógu margir starfandi grafíkerar á landinu til að mynda félag. Gamla félagið var óstarfhæft vegna þess að nær ekkert var unnið að grafík um árabil og að sjálfsögðu hafði ég lítinn áhuga á að stofna sérfélag í kringum mig einan. Það er hið ieiðinlegasta mál, að þurfa að leiðrétta slíka hluti og manni er lítt skiljanlegt hvernig slíkt get- ur átt sér stað. En hvers vegna ekki að leita til þeirra er ótví- rætt gátu gefið greinarbestu upplýsingarnar hér? Annað, sem ég tók eftir í text- anum, er, að ofgnótt er af lýs- ingarorðum. Hér ber að fara með varúð og halda sér innan hæfilegra marka hlutlausra upp- lýsinga en að láta aðra um að álykta, dæma og hrífast. Þá eiga sérskoðanir um þróunina ekki heima í slíku riti en hafa fullt gildi og reisn í allri opinni um- ræðu. Að öðru leyti er textinn hinn skilmerkilegasti og gefur drjúg- ar upplýsingar um íslenzka myndlist og þannig séð er bókin mikilsvert framleg til kynningar á íslenzkri nútímalist erlendis. Mikil prýði er að ljósmyndun- um í bókinni en hér hefðu örfáar myndir af myndlistarverkum aukið á fjölbreytnina og gert kaflann áhugaverðari. Útlits- hönnun bókarinnar er hin smekklegasta. Ljósmyndirnar Það mun vera alveg rétt, að Ijósmyndasýningin á Kjarvals- stöðum sé stærsta, fjölbreyti- legasta og „listrænasta" manna- myndasýning sem nokkurn tím- an hefur verið efnt til hérlendis. Það á í öllu falli við í þessu sér- staka formi. En við megum ekki gleyma Kaldal í þessu dæmi og sérstöðu hans, en hann var hreinn „portrett“-ljósmyndari. Vladimir Sichov er frábær Ijósmyndari og á það jafnt við í svart-hvítu sem í lit — hann mun að vísu sagður þekktastur fyrir svart-hvítar myndir sínar en ekki gat ég séð að litskyggnur hans gæfu Ijósmyndunum á veggjunum neitt eftir. Það margborgar sig að horfa á allar fimm myndaraðirnar því að inn- an um eru hreinustu perlur og væri það allt eins efni í nýja bók að velja hér þær listrænustu úr. Sú bók yrði listaverk í sjálfri sér. Á kynningunni eru 330 ljós- myndir af um 170 íslenzkum listamönnum þ.e. 2—3 af hverj- um en í flestum tilvikum einung- is 2. Af þessum 330 Ijósmyndum voru svo um 170 valdar í bókina og hefur það yfirleitt tekist vel en þó þykir mér persónulega sem karakter einstakra listamanna, sem ég þekki mjög vel til, komi betur fram í þeim myndum á sýningunni er ekki eru í bókinni. Nokkrar mjög sérvizkulega teknar myndir þar sem brugðið er á sprell þykja mér ekki bók- arprýði þótt þær geti verið ágæt- ar einar og sér. Þessi myndataka af íslenzkum listamönnum er mikil umbylting frá því sem áð- ur var því að varla er hægt að segja að til sé mikið úrval list- rænna mynda af okkar eldri og yngri listamönnum nema í ein- staka tilfelli. Eðlilega vantar hér mörg andlit, en ekki er ég fær um að dæma um það hverjir hafa gleymst, þar sem að nokkr- ir vildu ekki láta taka af sér myndir, einhverra hluta vegna. Það á þó væntanlega eftir að koma betur fram, hverjir hafa gleymst, þekki maður landa sina rétt. Víst er að Vladimir Sichov hefur hér gert stóra og mikla hluti. Kvikmyndin Ekki get ég séð að kvikmyndin gefi góða hugmynd um grósku íslenzkra lista í nútímanum. Til þess sýnir hún alltof lítið af því hvað er að gerast og hér er alltof mikið um endurtekningar og listræn skot, sem missa marks. Þá er eins og einhver grámóða sé yfir myndinni allri — andlit eru stundum í of miklum skugga eða hins vegar oflýst — enn önnur atriði eru nær alveg í myrkri. Hér er líkast sem kvikmynda- gerðarmennirnir þeir Hal Calb- om og Phil Davies hafi sprengt sig í viðleitni sinni við að gera „listræna" mynd því að mikill hluti myndarinnar fer í að sýna atriði í þeim fókus, er kemur ís- lenzkri list næsta lítið við. Ég get ekki annað en sagt það álit mitt, að ég varð fyrir miklum vonbrigðum með kvikmyndina hreint sjónrænt séð. Lokaorð Á því er ekki hinn minnsti vafi, að kynning sem slík á full- an rétt á sér og hefur mikla þýð- ingu fyrir íslenzka list og mennt í nútíð og framtíð. En þar sem farið var að nokkru út í sagn- fræðilega úttekt hefðu vinnu- brögðin mátt vera nákvæmari og skipulegri. Þó má í ýmsu bæta komi til endurútgáfu bókarinn- ar. Framtakið í heild er einstakt og vert allrar athygli. <fflJPDIjI> TYPAR nýlousnógömlumvondo TYPAR síudúkur frá Du Pont er níósterkur jarðvegsdúkur ofinn úr polypropylene. Hann er léttur og mjög meófærilegur. TYPAR sludúkur leysir alls konar jarðvatns- vandamál. TYPAR er notaóur í ríkum mæli í stærri verk- um svo sem í vegageró, hafnargeró og ^stíflugeró. TYPAR síudúkur er ódýr lausn á jaróvatns- vandamálum viö ræsalagnir við hús- byggingar, lóöaframkvæmdir, íþrótta- ^svæöi o.s.frv. TYPAR síudúkur dregur úr kostnaói við jaró- vegsskipti og gerir þau jafnvel óþörf og stuólar aö því, aö annars ónýtan- legan jarðveg megi nota. Dúkurinn kemur sérstaklega vel að notum í ódýrri vegagerð, hann dregur úr aur- bleytu í vegum þar sem dúkurinn að- skilur malarburóarlagió og vatnsmett- að moldar- eða leirblandaðan jaróveg. Notkun dúksins dregur úr kostnaði við vegi, „sem ekkert mega kosta”, en leggja veröur, svo sem að sveitabýl- 0um, sumarbústööum o.s.frv. TYPAR er fáanlegur í mörgum geröum, sem hver hentartil sinna ákveðnu nota. (ÉW&GJ Síðumúla 32 Sími 38000 TYPAR® skrásett vörumerki Du Pont StykkLshólmur: Holurnar óteljandi eins og eyjarnar í Breiðafirði StykkÍHhólmi 21. jálí. FYRIR tveim árum var vegarkafli frá veginum fyrir ofan Stykkishólm, þ.e. 6—7 km vegur, bundinn var- anlegu slitlagi. Ekki var þetta slit- lag búió að vera lengi þegar holur komust í það og var þá í fyrrahaust hafíst handa um að fylla þær og stóð Vegagerðin þar að verki. En það var með þessar holur eins og eyjarnar á Breiðafírði, að þær voru óteljanlegar. í vetur og fram til þessa dags hafa nýjar holur myndast í þenn- an sama veg og miklu fleiri og verri en áður og má mildi heita að ekki hafa orðið slys við akstur þegar um veginn hefir verið farið. Enn á ný hefir vegurinn verið holufylltur og eins og sjá má af myndunum hefir skemmd þessi í veginum ekki verið lítil. Margir eru að velta því fyrir sér hvort ekki verði fyrr eða siðar að setja nýtt slitlag á þennan vegarkafla. Vonandi þarf þess ekki en það er annað en gaman að þurfa að bæta veginn á hverju ári. Árni

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.