Morgunblaðið - 15.09.1985, Blaðsíða 61

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 15. SEPTEMBER 1985
61
Gauksi
Bókaklúbburinn Veröld:
íslenski útsaumurinn
hafði nokkra sérstöðu
— segir Elsa Guðjónsdóttir deildarstjóri
Rowenta
Ryk-og
vatnssuga
til heimilisnota
S Ó LE Y J A R
o
s,*»" • • m h*,*,.., - 687701
BÓKIN „íslcnskur útsaumur", eftir
Klsu Gudjónsson, deildarstjóra á
1‘jóóminjasafni íslands, er komin út
hjá bókaútgáfunni Veröld. í bókinni
er í fyrsta sinn tekið saman yfirlit
um sögu úLsaums, hverjir unnu og
hvaða efni var notað. Munsturum og
saumgerð er lýst auk þess sem
sjónablöð með munstrum eru í bók-
arlok.
„Það má segja að efni bókarinn-
ar hafi verið að vaxa smám saman
með árunum þó upphafið megi
rekja til greinar sem ég var fengin
til að skrifa í The Bulletin of the
Needel und Bobbin Club árið
1963,“ sagði Elsa þegar hún var
spurð um tildrög þess að hún fór
að viða að sér heimildum og skrifa
bók um íslenskan útsaum. „Áhug-
ann fyrir gömlum íslenskum út-
saum get ég hins vegar rakið aftur
til 1954 þegar ég átti framundan
að fara til Bandaríkjanna og tók
með mér um þrjátíu litskyggnur
af gömlum útsaumi, vefnaði og
búningum, sem eru í eigu Þjóð-
minjasafnsins auk sögulegra upp-
lýsinga, sem ég var með í fartesk-
inu. Þar með hófust tengsl mín við
safnið og raunverulega einnig at-
huganir mínar á gömlum íslensk-
um textílum og búningum."
í bókinni er eingöngu fjallað um
textílverk sem tilheyra Þjóð-
minjasafninu að undanskildum
hlutum af veggtjaldi frá Hvammi
í Dölum, sem er í eigu danska
þjóðminjasafnsins en fengnir hafa
verið að láni hingað til lands.
Elstu verkin sem fjallað er um eru
talin vera frá 14. öld en þau
yngstu eru frá síðari hluta 19. ald-
ar.
„Þegar seinna kom að því að ég
Ný lína og nýir
litir fró Parfs.
Seljum einnig
legghlífar og
upphifunarbuxur
í ðllum litum.
Búðin er opin fró
Kl* 14- 23. Pðstsendum.
, íslenskur
UTSAUMUR
Fimm stjörnu kvöld
f Þórscafé í vetur
Jóhann G. Jóhannsson.
Jóhann Helgason.
Elsa Guðjónsson.
tæki mastersgráðu í Bandaríkjun-
um árið 1960 hafði ég safnaði að
mér talsverðum efnivið til að
vinna úr um refilsauminn ís-
lenska, sem er á mörgum altar-
isklæðum frá miðöldum og fékk ég
leyfi til að vinna að prófritgerð
þar sem ég lýsi refilsaumsklæðun-
um og geri samanburð á þeim og
samtíma útsaumi í Evrópu. Sam-
anburðurinn leiddi í ljós að ís-
lenski útsaumurinn hafði þó
nokkra sérstöðu, sem rekja má til
samspils milli tækni, efnis og
munsturs sem víða var fengið að.
Þeirra tíma dýrlingamyndir og
skreytilist, sem tengist gömlu ís-
lensku handritunum," sagði Elsa.
„Athuganir mínar hafa einnig
leitt í ljós að viss tengsl eru milli
þeirra kvenna, sem vitað er um að
hafi verið góðar hannyrðakonur
og eru þá ættartengslin mest
áberandi og svo sú staðreynd að
það voru aðallega efnameiri konur
sem áttu tök á að læra breyttan
saum og stunda hann.“
í kaflanum Hannyrðakonur og
hannyrðasetur, er rakin saga
nokkurra kvenna sem þekktar
voru, sem miklar handavinnukon-
EINS og undanfarin ár mun l»órs-
café bjóða matargestum sínum upp á
skemmtidagskrá á föstudags- og
laugardagskvöldum.
Nú verður boðið upp á Fimm
stjörnu kvöld, þar sem fram koma
tónlistarmennirnir og lagahöf-
undarnir Jóhann Helgason, Magn-
ús Þór Sigmundsson og Jóhann G.
Jóhannsson. Allt eru þetta þekktir
tónlistarmenn, sem hafa átt mörg
topplög undanfarin ár. Þá koma
söngvararnir Anna Vilhjálms og
Einar Júlíusson. Þau vöktu mikla
lukku í Þórscafé sl. vetur. Fimm
stjörnu kvöld hefjast 20. septem-
ber.
Þessir fimm skemmtikraftar
munu flytja vinsæl íslensk og er-
lend dægurlög. Skemmtidagskráin
stendur yfir í eina og hálfa
klukkustund. Það er hljómsveitin
Pónik sem annast undirleik.
Hljómsveitin ásamt Einari Júlí-
ussyni sjá síðan um að leika fyrir
dansi.
Þess má geta að kunnur
skemmtikraftur mun koma fram
föstudags- og laugardagskvöld um
miðnætti á „Miðnætursviðinu” og
skemmta gestum. Þar verður bæði
um að ræða þá skemmtikrafta
sem koma fram fyrr um kvöldið og
aðra þekkta skemmtikrafta.
Matur verður framreiddur I
Þórscafé frá kl. 20.
(FréUatUkyuiag)
ur. Þar er einnig farið nokkrum
orðum um þá staði á landinu og
þær konur sem kenndu þar handa-
vinnu og getið um nemendur
þeirra allt fram yfir miðja nítj-
ándu öld. Loks má geta þess að á
sama tíma og bókin kemur út á
íslensku hjá Veröld, gefur Iceland
Rewue hana út á ensku.
r JBZZVBKninG'
V
10ára
jnzzvRKninG
T
15.9. Hótel Loftleiðir
kl. 12:
Friðrik Theodórsson og
hljómsveit ásamt gestum.
Átthagasalur Hótel Sögu
kl. 19:
TrióGuðmundarlng-
ólfssonar — Jazzmiðlar —
Emphasis on Jazz — Stór-
sveit.
Bein útsending frá 20—24.
Djúpiö:
Sýning Gorm Valentin og
Tryggva Ólafssonar.
Kópavogsstórsveitin leik-
ur í anddyri Háskólabíós
á undan tónleikum undir
stjórn Árna Scheving.
Forsala aðgöngumiða í
Karnabæ Austurstræti og
viö innganginn.
JBZZVflKfllflG
V >
Rowcnn
Verð aðeins
kr. 7.970.-
Vdrumarkaðurinn hl.
8. 686117
Ármúia 1a