Morgunblaðið - 20.09.1985, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 20. SEPTEMBER1985
Amnesty mótmællr dauða
fanga í Soyétríkjunum
London, 19. september. AP.
Mannréttindasamtökin Amnesty
international hafa krafið Sovétríkin
um skýringar á dauða fjögurra and-
ófsmanna í vinnubúðum í Sovétríkj-
unum á síðustu 16 mánuðum. Amn-
esty segist nú leita staðfestingar á
dauða Vasyl Stus, 47 ára gamals
Ijóðskálds frá Úkraínu og baráttu-
manni fyrir mannréttindum. Hann
er talinn hafa dáið fyrr í þessum
mánuði.
Allir fangarnir fjórir voru al-
varlega veikir áður en þeir létust,
en þrátt fyrir veikindi þeirra neit-
uðu sovésk yfirvöld að láta þá
lausa. Krefst Amnesty þess að
sovésk stjórnvöld sjái til þess að
aðrir alvarlega veikir fangar verði
látnir lausir.
Stus var félagi í hinum óopin-
beru Úkraínsku-Helsinki samtök-
um, sem fylgdust með því hvernig
Sovétríkin framkvæmdu mann-
réttindaákvæði Helsinki-sáttmál-
Veður
víða um heim
Akurvyrí S Múd
Amttvfdsfit 19 10 •kýiaó
Apana 17 32 hutóukfrt
■mculowp 25 ntnWyjto
Bfltn 12 24 L-IA.L/—1 ntwtwn
BfOmmM 10 24 t IA-L[,« ntitnun
CMC90O 20 31 ••fýlad
Dubfin 0 1t haiftakfrt
Ftntyjsr 24 þokumóóa
Frankfurt 12 24 hoéóakfrt
Qinl 0 23 haiftakfrt
Httoénki S M haiftafcfrt
Hoofl Kong 29 29 •kýtoó
jttéxtoni 17 28 halftafctrt
Kaupmmnah. 11 17 «- -H-L/-1 noioaain
Lm Palmos 24 •tokýtaó
LsaaatMNt 17 27 ^wi^tailii^l
lofwkwi 0 13 htPllilrt
Loa Angotoa 10 21 haiðtkirt
Lúxtmborg 24 htaiðtkfrt
pfatopfi 29 •fcýÞ*
»A-U Msnorca 27 hólMkýiaó
Mtomi 20 27 rigning
Montroai 12 29 •kýMÓ
Mookva 0 11 •kVM
Now York 12 29 hotookfrt
Oaló 4 M rtgnéng
ftoría 15 27 •kýiaó
Pokinfl W 25 hMóakirt
Rtyicjavik 7 ....... . lumryiH
Rí6 do Janoiro 1« 32 •kýM*
Hómubrnn HomoDorg 14 32 haióakfrt
Slokkhótanur 5 19 ■kýlhó
SyctaMr 14 21 •kýNI
Tókýó 20 20 •kýltað
vinaroorg 17 1» •kýMó
háitahflln Roronotn S riflning
Njósnamálið:
Grikkir bera fram
formleg mótmæli
GRIKKIR hafa borið fram formleg mótmæli við Sovétríkin vegna njósna-
málsins, sem kom þar upp í vikunni. Ekki er Ijóst hvort í bígerð er að reka
einhverja hina 30 sendiráðsmanna Sovétríkjanna í Grikklandi úr landi og
sagði talsmaður stjórnarinnar að ákvörðun yrði tekin þar að lútandi, eftir
að dómstólar hefðu fjallað um njósnamálið.
um kaup á 40 F-16-orrustuflugvél-
um fyrir gríska flugherinn. í síðustu
viku lýsti gríska ríkisstjórnin því
hins vegar yfir að hún væri tilbúin
til að undirrita samning við Banda-
ríkjamenn, sem miðaði að því að
koma í veg fyrir að upplýsingar um
háþróaðan tæknibúnað lækju út.
Talið er að uppljóstranirnar megi
rekja til sovésks sendiráðsmanns,
sem flúði til Bandaríkjanna í júlí,
en hann var aðstoðaryfirmaður
njósna í Grikklandi 1982. Talið er
að uppljóstranir þessa manns hafi
tafið fyrir undirritun samnings
milli Grikkja og Bandaríkjamanna
Njósnahneykslið í Vestur-Þýskalandi:
Gandhi í Punjab
AP/Símamynd
Muktaar, Indlandi, 19. september. AP
Rajiv Gandhi, forsætisráðherra Indlands er nú í Punjab, þar sem
hann hvatti fólk til að neyta atkvæðisréttar síns í komandi kosningum
í fylkinu; en þar hefur mikið verið um hryðjuverk undanfarið.
Naumann-stofnunin ver
landflótta starfsmann
Bonn, 18. september. AP.
TALSMAÐUR Friedrich Naumann-
stofnunarinnar, Karl-Heinz Hense,
sagði í dag að ekkert hefði verið
óeðlilegt við að Herbert Willner,
sem fiúði til Austur-Þýskalands í
síðustu viku ásamt konu sinni,
Astrid Willner, befði átt samskipti
við sovéska sendiráðið í Bonn. Það
hefði verið starfi hans hji stofnun-
inni að eiga við starfsmenn erlendra
sendiráða, þar á meðal sendiráða
Sovétmanna og Austur-Þjóðverja.
Hense sagði að Willner hefði
ætíð gefið skýrslu frá fundum sín-
um með erlendum sendiráðs-
starfsmönnum.
Friedrich Naumann-stofnunin
tengist flokki frjálsra demókrata
(FDP), sem nú er í stjórn með
flokki kristilegra demókrata
(CDU).
Stjórnarandstöðuflokkur sósí-
aldemókrata (SPD) lýsti því yfir í
dag að Friedrich Zimmermann
yrði kallaður fyrir rannsóknar-
nefnd í njósnamálinu, sem sífellt
vindur upp á sig, til þess að svara
ásökunum um vanrækslu í starfi.
Vestur-þýska rannsóknarlög-
reglan fann í gær búnað í íbúð
ritara Helmuts Kohl, kanslara, og
manns hennar, sem gæti hafa
verið notaður til njósna.
Þá greindi háttsettur embætt-
ismaður í Bonn frá því í gær að
Friedrich Zimmermann, innan-
ríkisráðherra, hefði verið sagt frá
grunsamlegri hegðan Herberts
Willner í maí og hefði ráðherrann
neitað bón um að hlera síma
mannsins og skoða póst hans.
Helmut Kohl sagði í gær að
ekki hefði þótt nauðsyntegt að
setja Willner-hjónin undir fullt
eftirlit, þar sem sannanir hefði
skort til að réttlæta slíkar að-
gerðir.
í íbúð hjónanna fannst meðal
annars stuttbylgjuútvarp sem
nota má til að taka á móti send-
ingum og hylki ákjósanlegt til að
geyma í míkrófilmur og viðkvæm
skjöl, sem og háar peningaupp-
hæðir, sagði í vestur-þýska dag-
blaðinu Die Welt í gær.
Karpov heldur forystunni
Skák
Margeir Pétursson
Kasparov telfdi mjöjj varlega í
sjöttu skák heimsmeistaraeinvígis-
ins í gær. Eftir tvö töp í röð fór
hann að öllu með gát með svörtu
og tókst um síðir að jafna taflið.
Karpov hafði að vísu peði meira er
samið var í 27. leik, en öflugur
hrókur áskorandans tryggði jafn-
vægið. Eftir sigrana tvo um síðustu
helgi leiðir Karpov því enn einvíg-
ið. Hann hefur hlotið 3Vi vinning,
en Kasparov 2Vt. Sá sigrar sem
fyrr vinnur sex skákir, eða hlýtur
12'/2 vinning, en verði 12—12 held-
ur Karpov heimsmeistaratitlinum.
Skákirnar geta ekki orðið
fieiri en 24 talsins, þannig að nú
er fjórðungi einvígisins lokið. Þó
Karpov hafi yfir, er þó full-
snemmt að spá nokkru um úrslit,
því heimsmeistarinn hefur í
næstum öllum einvígjum sínum
náð forystunni snemma, en and-
stæðingar hans síðan saxað á
forskotið.
Stórmeistarar í Moskvu töldu
sjöttu skákina hafa mótast af
því að Kasparov vildi ekki hætta
á að tapa þriðju skákinni í röð.
Vafalauast má vænta harðari
baráttu á laugardaginn þegar
sjöunda skákin verður tefid, en
þá hefur Kasparov hvítt.
Sjötta einvígisskákin:
Hvítt: Anatoly Karpov
Svart: Gary Kasparov
Drottningarbragð
1. d4 — d5, 2. c4 — e6, 3. Rc3 —
Be7,4. Rf3 - Rf6, 5. Bg5 - h6, 6.
Bxf6 — Bxf6
Þetta er í þriðja sinn sem
þessi staða kemur upp í einvíg-
inu. í þriðju skákinni hafði
Kasparov hvítt og lék hér 7.
Db3!?
7. e3 - 0-0, 8. Dd2
í fjórðu skákinni lék Karpov 8.
Dc2 og tókst um síðir að kreista
vinning út úr örlitlum stöðuyfir-
burðum í byrjun.
8. — dxc4, 9. Bxc4 — Rd7
Kasparov stefnir augljóslega
aðeins að því að jafna taflið, en
ekki að því að fiækja það.
10. 0-0 — c5,11. Hfdl — cxd4,12.
Rxd4 — Rb6, 13. Be2 — Bd7, 14.
Bf3 — Hb8, 15. Re4 — Bxd4, 16.
Dxd4 - Ba4!?
Þvingar fram uppskipti á
drottningum, en leikurinn felur
jafnframt í sér peðsfórn. Eftir
16. - Bc6, 17. Dc5 - Dc7, 18.
Rd6 stendur hvítur heldur betur
vegna hótunarinnar 19. Rxb7.
17. Dxd8 — Hfxd8, 18. Hxd8+ —
Hxd8, 19. Rc5
Nú vinnur Karpov peð, en það
hefur kostað hann d-línuna.
19. - Ild2!, 20. b3 - Bc6, 21.
Rxb7 — Bxf3, 22. gxf3 — Rd7, 23.
Kg2 — g5, 24. b4 — Rb6!
Hótar að vinna peðið til baka
með 25. — Rd5.
25. Kfl - Rd7
Nú er hótunin 26. — Re5 og
Karpov finnur ekki aðra vörn en
þráleik.
26. Kg2 - Rb6, 27. Kfl - Rd7
{ þessari stöðu þáði Karpov
tafntefiisboð andstæðingsins
eftir 26 mínútna umhugsun. Er
samið var átti Karpov aðeins
fimm mínútur eftir fyrir næstu
13 leiki en Kasparov hins vegar
80.
GENGI
GJALDMIÐLA
London, 19. oeptember. AP.
Bandaríkjadollari hækkaói 1
dag gagnvart öllum helstu gjald-
miAlum, utan sterlingspundinu,
eftir sveiflukenndan dag á gjald-
eyrismörkuðum.
Dollarinn kostaði i Tókýó.
242,53 jen (242,05).
I London kostaði sterlings-
pundið síödegis í dag 1,3405
dollara (1,33625).
Gengi annarra helstu gjald-
miðla var annars á þann veg að
dollarinn kostaði: 2,8992 vest-
ur-þýsk mörk (2,8940), 2,3810
svissneska franka (2,3807),
8,8350 franska franka (8,8275),
3,2715 hollensk gyllini (3,2565),
1.954,00 ítalskar lírur (1.945,00)
og 1,37975 kanadíska dollara
(1,3770).
Vanhæfni
lestarstjóra
olli slysinu
Lousanne, Sviss, 19. sepL AP.
VANHÆFI lestarstjóra olli járn-
brautarslysinu um helgina þar sem
fimm menn fórust og 56 slösuðust að
sögn rannsóknarnefndarmanna á
miðvikudag. Lestin, sem var á leið til
Genf frá Lausanne, rakst á aðra
járnbrautarlest á laugardag, vegna
þess að lestarstjórinn sinnti ekki
stöðvunarmerki. Lestarstjórar
beggja lestanna létu lifið ásamt
þrem svisneskum farþegum. Að sögn
nefndarmanna virðist svo sem lest-
arstjóranum hafi skyndilega orðið
illt og þess vegna hafi hann ekki get-
að brugðist við stöðvunarmerkinu.