Morgunblaðið - 31.10.1985, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 31. OKTÓBER1985
19
Í ___________________________________
Jón Baldvinsson, hafa aflað frá-
bærlega. Hjörleifur hefur einnig
staðið sig ágætlega.
ísbjörninn er með nýtt frysti-
hús. Og mikill fjármagnskostnað-
ur vegna byggingar þess hefur
verið þungur baggi á fyrirtækinu.
Togarar fyrirtækisins hafa aðeins
aflað í meðallagi vel og hvergi
nærri eins og hin afkastamiklu
nýju skip BUR. Hins vegar eru
þeir ekki með mikinn áhvílandi
fjármagnskostnað. Hið nýja og
fullkomna frystihús ísbjarnarins
hefur tæplega haft nægilegt hrá-
efni.
Árið 1984 nam tap á rekstri
ísbjarnarins 82 milljónum króna.
Er þá loðnubræðslan á Seyðisfirði
talin með sem trúlega hefur bætt
afkomuna. Á sama tíma nam tap
á rekstri BÚR tæplega 49 milljón-
um króna. (Hagnaður af sölu tog-
ara meðtalinn).
í stuttu máli sagt virðist myndin
vera þessi: BÚR: Þokkalegur rekst-
ur á frystihúsinu. Erfiður rekstur
á togurunum.
(sbjörninn: Sæmilegur rekstur á
togurunum. Erfiður rekstur á
frystihúsinu.
A aö loka hagkvæmri
einingu BÚR?
Um það hefur verið rætt að
„sameina" BÚR og ísbjörninn
þannig, að öll frysting færi fram
í frystihúsi ísbjarnarins og fisk-
iðjuveri BÚR yrði lokað. Allir
togarara fyrirtækjanna mundu þá
leggja upp hjá frystihúsi ísbjarn-
arins. Ef þetta verður gert, þá er
verið að loka hagkvæmari rekstr-
areiningunni hjá BÚR, þ.e. frysti-
húsinu og halda óhagkvæmari
einingunni gangandi, þ.e. togurun-
um. Það er vissulega ankannalegt
að leggja þann þátt í starfi BÚR
niður, sem gengið hefur betur. Og
ef litið er á bæði frystihúsin hjá
þessum tveimur fyrirtækjum, þá
kemur i ljós að framleiðslan hefur
verið mun meiri í frystihúsi BÚR
en í frystihúsi ísbjarnarins, og
afkoma þess hefur verið betri m.a.
vegna mun minni fjármagnskostn-
aðar. Samt skal frystihús ísbjarn-
arins tekið fram yfir fiskiðjuver
BÚR. Ekki virðist mikil skynsemi
í þessum ráðagerðum.
Helstu rökin, sem færð eru fram
fyrir „sameiningu" eru þau, að
skapa þurfi stærri rekstrarein-
ingu, fjármunir og tæki muni nýt-
ast betur og unnt verði að koma
. við hagræðingu. Allt eru þetta
falsrök. Það væri unnt að ná þess-
um markmiðum öllum með þvi að
efla BÚR og hlúa að því fyrirtæki.
Undanfarin tæp 2 ár hefur
skipastóll BÚR verið skorinn niður
um þriðjung með sölu tveggja
skipa. Framleiðsla frystihúss og
fiskverkunarstöðvar hefur stór-
lega dregist saman. Og miklum
fjölda fóls hefur verið sagt upp.
Nú er talað um að skapa þurfi
stærra fyrirtæki með „samein-
ingu“ við ísbjörninn. Nýja fyrir-
tækið yrði álíka stórt og BÚR var
áður en það var skorið niður?
Hvers vegna var þá verið að skera
BÚR niður? Hvers vegna ekki að
efla BÚR á ný án samkrulls við
einkaaðila? Ráðamenn Reykjavík-
urborgar hafa ekkert leyfi til þess
að ráðskast með eignir borgarinn-
ar, í þessu tilviki Bæjarútgerð
Reykjavíkur og afhenda þær
hlutafélagi, sem yrði komið úr
tengslum við borgina innan
skamms.
Talað er um, að nýta megi fjár-
muni og tæki betur og koma við
hagræðingu í samstarfi eða sam-
einingu við tsbjörninn. Að sjálf-
sögðu má gera slíkt í stórrekstri
BÚR þó ekki komi til nein samein-
ing við ísbjörninn. Hins' vegar er
sjálfsagt, að BÚR hafi samstarf
við ísbjörninn og alla einkaaðila
aðra sem stunda útgerð og fisk-
vinnslu í Reykjavík.
Mjög góð afkoma
frystihúss BÚR
Það er alltaf verið að ræða um
það hve afkoma BÚR sé léleg.
Sjálfstæðismenn f borgarstjórn
Reykjavíkur hafa verið mjög dug-
legir við það að koma fréttum f
Morgunblaðið um mikinn tap-
rekstur BÚR. Gefið hefur verið í
skyn, að afkoma BÚR væri verri
en afkoma sambærilegra fyrir-
tækja í einkarekstri. Reikningar
einkafyrirtækjanna liggja yfirleitt
ekki fyrir. En mér hefur lengi verið
það ljóst, að afkoma BÚR hefur
síst verið verri en afkoma einka-
fyrirtækja í sjávarútvegi. Og það
hefur verið kunnugt, að afkoma
fiskiðjuvers BÚR hefur verið betri
en fjölmargra frystihúsa í einka-
rekstri. Raunar hefur afkoma fisk-
iðjuvers BÚR verið með því besta
er þekkist í slikum rekstri hér á
landi. (Von, að borgarstjóri vilji
loka húsinu). En nú liggja reikn-
ingar BÚR og ísbjarnarins fyrir
hlið við hlið. Og þá kemur í ljós,
að afkoma BÚR er betri.
Að sjálfsögðu hefur afkoma
BÚR verið misjöfn undanfarin ár
eins og annarra fyrirtækja í sjáv-
arútvegi. Árin 1979 og 1980 skilaði
fyrirtækið þó ágætum hagnaði. En
af einhverjum ástæðum var þeirri
staðreynd ekki hampað eins mikið
af Sjálfstæðismönnum í borgar-
stjórn og taptölunum. Og ef litið
er á afkomu fiskiðjuvers BÚR sl.
8 ár, kemur í ljós, að hagnaður
hefur verið á því öll árin nema eitt.
Hér fer á eftir yfirlit yfir af-
komu BÚR sl. 8 ár. Afkoma fisk-
iðjuvers (frystihússins) er einnig
sýnd sérstaklega.
Milljónir króna
(verðlag og mynt hvers árs
BÚRíheiid Fiskiðjuverið
1977 - 244,6 + 10,9
1978 - 330,4 + 63,9
1979 + 187,4 + 262,2
1980 + 137,0 + 165,2
1981 - 15,4 + 10,0
1982 - 112,0 + 29,2
1983 - 123,9 - 13,3
1984 - 100,9 + 1,2
Útkoman 1984, tap 100,9 millj.
kr., er miðað við rekstrarafkom-
una eins og hún kemur fram í
reikningum BÚR. Og sú tala er
sambærileg við tölur fyrri ára i
töflunni. En ef hagnaður af sölu
togara er lagður við verður tapið
48,6 millj. kr. Og það er hin rétta
bókhaldstala.
BÚR starfi áfram
Að mínu mati á Bæjarútgerð
Reykjavíkur að starfa áfram sem
sj álf stætt borgarfyrirtæki.
Hins.vegar er sjálfsagt að hafa
aðhald í fjárveitingum borgarsjóðs
til BÚR. Og til þess að tryggja
aukið aðhald væri hugsanlegt að
skera á tengsl BÚR og borgarsjóðs
þannig að BÚR væri rekið sem
félag með takmarkaðri ábyrgð en
þó þannig að borgin ætti félagið
að öllu leyti áfram. Alþingi hefur
samþykkt lög, sem heimila sveitar-
félögum að stofna og reka slík
fyrirtæki.
Bæjarútgerð Reykjavíkur hefur
verið byggð upp sem borgarfyrir-
tæki og orðið stórveldi í islenskum
sjávarútvegi. Yfirleitt hefur rekst-
ur þess gengið þokkalega miðað
við þá erfiðleika, sem íslenskur
sjávarútvegur hefur þurft við að
stríða. 1 sögu þess hafa að sjálf-
sogðu skipst á skin og skúrir. En
BÚR hefur verið mikil lyftistöng
fyrir atvinnulíf Reykjavíkur. Ég
átti þess kost að starfa sem stjórn-
andi BÚR um nokkurra ára skeið
eða frá miðju ári 1978 til ársloka
1983, fyrst sem stjórnarformaður
og síðan sem framkvæmdastjóri.
Ég minnist þeirra ára með mikilli
ánægju. Sérstaklega var ánægju-
legt að vinna að uppbyggingu fyr-
irtækisins með kaupum á nýjum
skipum (Jóni Baldvinssyni og Ottó
N. Þorlákssyni) og endurbótum á
fiskvinnslu fyrirtækisins. Það er
sárt að þurfa að horfa upp á að
það sé rifið niður sem byggt hefur
verið upp.
Enn er unnt að stöðva niðurrif
Bæjarútgerðar Reykjavíkur. Ég
skora á Reykvíkinga að slá skjald-
borg um þetta mikilvæga fyrirtæki
þeirra.
Höfundur er fyrrverandi forstjóri
BÚR og núrerandi framkræmda-
stjóri fslenzks nýfisks, sem er út-
fiutningsfyrirtæki.
Reykjavíkurhöfn. Fiskiðjuver BÚR fremst i myndinni. Afkoma þess hefur verið góð. Sl. 8 ár hefur ávallt verið
hagnaður af fiskiðjuverinu að einu árí undanskildu.
MÁNAÐARIEG
VAXTAÁKVÖRÐUN
ÞÉRÍHAG
Eigirþú fé á Innlánsreikningi medÁbót,
vökum við yfir þfnum hag.
Ábót á vextina er ákvörðuð fyrír hvem
mánuð og um leið hvort þú eigir
að njóta verðtryggðra kjara eða
óverðfryggðra þann mánuðinn,
- eftir því hvor kjðrin fœra þér
hœrri ávöxtun.
Á Innlánsreikningi með Ábót er úttekt
frjáls hvenœr sem er - þannig hefur
það alltaf veríð - og þú nœrð hœstu
ávöxtun reikningsins strax frá nœstu
mánaðamótum.
SÉFÉ PfTTAÐ LOSNA
ÚR RÍKtSSKULDABRÉFUM.
þá hafðu samband við
Ráðgjafann f Útvegsbankanum.
Á VAXTATINDINN MEÐ OKKUR
ÚTVEGSBANKINN
RÁÐGJAFINN VÍSAR VEGINN