Morgunblaðið - 14.11.1985, Page 34

Morgunblaðið - 14.11.1985, Page 34
34 MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR14. NÓVEMBER1985 Fjármálaráðherra um efnahagsvandann Viðskiptahalli og erlendar skuldir Vonir um frekari orkukaup álversins brugðust, sem betur fer, sagði Ragnar Arnalds (Abl.) Heildarlántökur opinberra aðila, lánastofnana og atvinnufyrirtackja nema 11.526 m.kr., samkvæmt láns- fjáráætlun 1986. Þar af er ráðgert að afla 3.590 m.kr. innanlands og 7.935 m.kr. erlendis. Lántökur ríkis- sjóðs vóru áætlaöar 4.574 m.kr. Þar af áttu 920 m.kr. að renna til B-hluta fyrirtækja en 3.654 ra.kr. til eigin A-hluta þarfa ríkissjóðs. Ráðgert er að afla 1.850 m.kr. innanlands með sölu spariskírteina en 2.724 m.kr. með erlendum lánum. Þessi fjárhæð lækkar síðan um 500 m.kr. í sam- ræmi við þær breytingar, sem kunn- gerðar vóru við fjárlagaumræðu í gær. Þessar tölur komu fram í fram- sögu Þorsteins Pálssonar fjármála- ráðherra fyrir frumvarpi að lánsfjár- lögum í efri deild Alþingis í gær. bygginga, en þær drógust saman um 10% í ár. Með aðhaldi og beinni lækkun á framkvæmdum ríkis- sjóðs og ríkisfyrirtækja er stefnt að tvennu: 1) minni erlendri lán- töku, 2) meiri eiginfjármögnun ríkisfyrirtækja. Hlutdeild láns- fjármögnunar í opinberum fram- kvæmdum var 31% árið 1984 en stefnt er að því að lækka þetta hlutfall í 16% árið 1986. Til húsbyggingasjóða er ráðgert að afla 1.200 m.kr. hjá lífeyrissjóð- um. Til iánastofnana, þ.e. Fram- kvæmdasjóðs, Byggðastofnunar, Stofnlánadeildar landbúnaðarins og Iðnþróunarsjóðs, er ráðgert að afla 2.212 m.kr. lánsfjár, þar af 1.672 m.kr. erlendis. Þorsteinn Pálsson fjármálaráðherra króna. Fjórða hver króna af út- flutningstekjum þjóðarinnar gengi í greiðslubyrði skuldasúpunnar. Ef framhald verður á skuldasöfn- uninni vex hún okkur, fyrr en varir, yfir höfuð. Víst væri ljúft að geta veitt fjármagni til ýmsra góðra og þarfra hluta, sem nú verði að bíða um sinn, en betra er að fresta framkvæmdum en sökkva í skuldafenið. Erlent lánsfé eigum við ekki að taka, eins og mál standa, nema til að byggja upp atvinnulífið, efla útflutningsframleiðslu, þ.e. skapa skilyrði til að geta fjármagnað þá góðu og þörfu hluti, sem við viljum gera, en skortir fjárhagslega getu til. Jón sagði ennfremur að orkusala þurfi að fylgja orkuframkvæmd- um. Sú afstaða Alþýðubandalags- ins, sem fram kæmi í því að lýsa fögnuði yfir því að orkusöluáform hafi brugðizt, lýsi bezt fordómum þess flokks. Mengunarvarnir í fiskimjöls- verksmiöjum Helgi Seljan (Abl.) sagði kreppu- tal fjármálaráðherra á einu bezta aflaári sjávarútvegsins hljóma undarlega í eyrum. Hann gagn- rýndi einkum tvennt í niðurskurði fjárlaga og lánsfjárlaga. Annars- vegar framlag til málefna fatlaðra. Hinsvegar til mengunarvarna í fiskimjölsverksmiðjum. Varðandi hið síðara málið vildi hann veita heimild til 100 m.kr. erlendrar viðbótarlántöku. Mestu aflaárin - mesta skulda- söfnunin Eyjólfur Konráð Jónsson (S) sagði mestu aflaárin hafa verið 1981 og 1982. Þá hafi einnig sú erlenda skuldasúpa, sem við væri að glíma, til orðið, mestpart. Þá hafi þeir ráðið ferð í ríkisstjórn og ráðu- neytum sem um vandi nú. fgóðær- um á ekki að efna til skulda, sagði Eyjólfur, heldur greiða þær niður. Eyjólfur Konráð vék að því hvort hægt væri að nýta hyggilega þá umframorku, sem nú væri til staðar. Til dæmis með tímabundn- um hagstæðum sölusamningum við fyrirtæki og aðila, sem nú kyntu með olíu, eða vildu nýta orkuna, ef föl væri á hagstæðu verði. Ekki forsenda til málefna- legrar umræöu Sigríður Dúna Kristmundsdóttir (Kvl.) taldi þau frumvörp til fjár- laga og lánsfjárlaga ekki þann veg úr garði gerð af hálfu ríkisstjórn- arinnar aö þau væru forsenda til efnislegrar umræðu. Hún gagn- rýndi og að mál væru svo illa búin í hendur þingnefnda að það yki verulega á vinnuálag þeirra. Vinna ætti í ráðuneytum verk sem nú væri ætlast til að þingnefndir sinntu. Vel unnið fjár- lagafrumvarp Albert Guðmundsson iðnaðarráð- herra kvað framkomna gagnrýni á fjárlagafrumvarp og lánsfjárlaga- frumvarp ómaklega. Nú hafi verið betur staðið að gerð þessara frum- varpa en áður: * I fyrsta lagi hafi fylgt fjár- lagafrumvarpi nú bæði lánsfjár- áætlun og frumvarp að lánsfjár- lögum, svo heildarmynd af fjár- lagadæminu hafi legið fyrir. * í annan stað hafi fylgt fjár- lagafrumvarpi bæði þjóðhagsspá fyrir komandi ár og efnahagsspá tvö ár fram í tímann. * I þriðja lagi hafi fylgt frum- varpinu sundurliðuð skrá yfir aukafjárveitingar, sem væri nýj- ung. Fjárlagafrumvarpið var betur unnið, skýrar sett fram og því fylgdu fyllri upplysingar en nokkru sinni áður. I þessu efni hefðu viðkomandi embættismenn unnið frábært verk. I ljósi þessa er gauragangur stjórnarandstöð- unnar, sem talar um að þessi verk séu ómark, og tölur á flugi, fyrir neðan allar hellur. Nýr fjármálaráðherra hefur náð lengra en ég í niðurskurði. Ég stend heilshugar með öllu því, sem hann hefur lagt til. Albert veittist hart að stjórnar- andstöðunni fyrir óábyrgan mál- flutning, m.a. að Alþýðubandalag- inu fyrir að nýta útvarpsumræðu, sem fjalla átti um fjárlagagerð og ríkisbúskapinn, sem auglýsingu fyrir landsfund sinn. Það er efnt til kostnaðar og fyrirhafnar til að fullnægja upplýsingaskyldu við almenning um mikilvægt verkefni þingsins, en það síðan misnotað á þennan hátt. Hafi verið efnt til orkufram- kvæmda og skuldasöfnunar í tengslum við þær, án þess að tryggja samhliða afsetningu ork- unnar, orkumarkaðinn, ætti Al- þýðubandalagið að líta í eigin barm í leit að stjórnarfarslegri ábyrgð. Fleiri tóku til máls en frekar verður ekki rakið að sinni. Eftirspurn - viÖ- skiptahalli Þorsteinn Pálsson fjármálaráð- herra sagði í framsögu fyrir frum- varpi til lánsfjárlaga 1986 að ís- lenzkt efnahagslíf einkenndist af mikilli eftirspurn og miklum við- skiptahalla. Þaö eru þó batamerki að útflutningur sjávarafurða hef- ur aukizt. óheft eftirspurn innan- lands leiðir hinsvegar til aukinnar verðbólgu og á sinn þátt í við- skiptahalla og aukningu erlendra skulda. Kynntar hafa verið aðhaldsað- gerðir á sviði opinberra fjármála, sem ætlað er að draga úr þenslu og eftirspurn til opinberra nota, bæði samneyzlu og fjárfestinga. Með þeim verður dregið nokkuð úr ríkisútgjöldum og erlendum lán- tökum, um 800 m.kr. umfram það sem áður hafði verið ákveðið. Ég tel það umhugsunarefni, sagði ráðherra, hversu langt á að ganga í því að draga úr fjárfest- ingu. í flestum tilfellum er fjár- festing undirstaða að verðmæta- sköpun morgundagsins, ef hún skilar eðlilegri arðsemi. Því meir sem fjárfesting byggir á lánum þeim mun meiri arðsemiskröfur verður að gera til hennar. Gert er ráð fyrir að fjárfesting dragist saman um 2,5% árið 1986 frá því sem verður í ár, fram- kvæmdir atvinnuvega um 2,7% en opinberra aðila um 4,2%. Gert er ráð fyrir óbreyttu umfangi íbúða- Ómark — feilskot út í bláinn Ragnar Arnalds (Abl.) kvað frumvarp að fjárlögum og frum- varp að lánsfjárlögum, eins og þau væru í pottinn búin, ómark, feil- skot út í bláinn. Vinnubrögðin lýstu ótrúlegum hringlandahætti. Þingflokkur sjálfstæðismanna samþykkti eitt í dag en annað á morgun. Ragnar taldi fjölda útgjalda- þátta vanáætlaða, sem hlyti að enda í öðru tveggja, nýrri fjáröflun (skattheimtu) eða nýjum erlend- um lánum. Mér er sagt, sagði hann, að það vanti enn um það bil millj- arð í fjárlagadæmið. Hann taldi niðurskurðarhnífnum einkum beint að félags- og menningarmál- um. Ennfremur að orkufram- kvæmdir umfram orkueftirspum vægju þungt í skuldakvöðum þjóð- arbúsins. Sökin væri núverandi ríkisstjórnar. Ragnar kvað ríkisstjórnina hafa byggt orkuframkvæmdastefnu sína á þeirri von að veruleg stækk- un álversins í Straumsvík stæði fyrir dyrum. En sem betur fer, sagði hann efnislega, hefur þessi von brugðizt. Aö byggja upp atvinnulífiö Jón Kristjánsson (F) sagði er- lendar skuldir 53% af landsfram- leiðslu og spanna 58 milljarði SIMI FRUMSYNIR (TheGuardian) t U 0RYG VÖRÐU - ' . -V Aðalhlutverk: Martin Sheen og Louis Gossett Jr. (An Officer and a Gentle- man). Leikstjóri er David Green (Rich Man, PoorMan, Roots). John Mack verndar þíg, hvort semþú vilt það eða ekki. Hörkuspennandi ný bandarísk sakamálamynd, byggð á sannsögulegum atburðum um íbúa sambýlis- húss í New York, sem ráöa öryggisvörð, eftir að mörg innbrot og ódæðisverk hafa verið framin þar. m

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.