Morgunblaðið - 23.11.1985, Blaðsíða 29

Morgunblaðið - 23.11.1985, Blaðsíða 29
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 23. NÓVEMBER1985 29 AF INNLENDUM VETTVANGI eftir GUÐMUND PÁL ARNARSON að skuldir Hafskips við Otvegs- bankann vegna íslandssiglinganna væru um 15 milljónir dollara (625 milljónir króna) og Ragnar Kjart- ansson, stjórnarformaður Haf- skips, hefur sagt þær vera 650 milljónir króna. Sumir segja að þær séu enn meiri. En hvert er raunverulegt verð- mæti eigna Hafskips: skipanna Lögmæti kaupa íslenska skipafélagsins hf. á eignum Hafskips: Kröfuhafar eiga jafnan rétt á þeim verðmætum sem í viðskiptasamböndum eru MENN velta því mjög fyrir sér þessa dagana hvort kaup hins nýstofnaöa íslenska skipafélags hf. á eignum Hafskips fái stadist lögum samkvæmt. Getur eignalaust félag „keypt“ á pappírunum eignir annars félags sem gjald- þrot vofir yfir. Samkvæmt heimildum Morgunblaðsins eru í kaupsamningnum ákvæði um að hann sé afturkallanlegur ef ekki náist samningar milli íslenska skipafélagsins og Útvegsbankans um yfirtöku skulda Hafskips við bankann. Að auki eru ákvæði í gjaldþrotalögunum sem kveða á um að rifta megi slíkum samningi að uppfylltum ákveðnum skilyröum. En hvaða skilyrði þurfa að koma til svo hægt sé að rifta samkvæmt gjaidþrotalögunum? Það fer eftir ýmsu, segja lögfræðingar, og benda á að í riftunarreglum gjaldþrota- laganna sé sú meginregla, að rifta megi ýmsum tegundum ráðstafana sem reynsla er fengin fyrir að sé tortryggileg. Eru nánari ákvæði um þetta í gjaldþrotalögunum. Ekki má raska lögmætum rétti kröfu- hafa til fullnustu krafna sinna, h”orki með því að skjóta undan eignum, né með því að færa eignir skuldara frá einum kröfuhafa til annars. Ef það sannast að þessi „pappírsviðskipti" raski rétti kröfu- hafa, þá eru verulegar líkur á því að megi rifta, annars ekki. Er kyrrsetning skipa erlendis enn möguleg? var stofnað í þeim tilgangi að komast hjá því að lögmætar kröfur lánardrottna nái fram að ganga og valda þeim þannig tjóni tel ég vafa- samt að slíkar ráðstafanir standist fyrir dómstólum.“ Fyrst er því að athuga í hvaða tilgangi nýja félagið var stofnað. Það liggur á borðinu og hefur margoft verið ítrekað af forsvars- mönnum Hafskips og Útvegsbank- ans: Meðal annars til að forðast það að erlendir kröfuhafar gætu kyrr- sett skip félagsins í erlendum höfn- um og gert kröfu um gjaldþrota- skipti - eða þvingað Útvegsbank- ann, sem stærsta lánardrottin og forgangskröfuhafa, til að „leysa skipin út“. M.ö.o., félagið er sam- kvæmt þessu, að því er best verður séð, m.a. stofnað til að hindra að kröfur erlendra lánardrottna nái fram að ganga. Að mati Stefáns Más kynnu erlendir kröfuhafar því eftir sem áður að geta gert kröfu um kyrrsetningu skipanna til að knýja fram greiðslu. Það gæti hins vegar kostað dómsmál. í gær sönn- uðust þessi orð Stefáns Más áþreif- anlega, þegar skipamiðlarar í Ant- werpen kyrrsettu Selá, eins og lesa má um á baksíðu blaðsins. Er veriö aö skjóta undan verömætum? En er með þessum við eigenda- skiptum verið að skjóta undan verðmætum, eða færa verðmæti milli skuldara? Lítum fyrst á fyrri spurninguna: Hún er spurning um það hvort Hafskip fái sömu verðmæti inn f búið þegar upp er staðið og út úr því fór. Það eru allir sammála um það að með því að yfirtaka veð- skuldir Hafskips, og hugsnlega aðrar skuldir Hafskips vegna Is- landssiglinganna, hafi lslenska skipafélagið hf. „greitt“ mun hærri upphæð fyrir eignir og viðskipta- sambönd Hafskips en raunverulegt verðmæti þeirra er. Lárus Jónsson, bankastjóri Útvegsbankans, sagði fjögurra, fasteigna, gáma, véla og tækja, auk viðskiptasambandanna? Það er erfitt að fullyrða nokkuð um þá tölu, því hún er samningsatriði og háð mati. En það má styðjast við mat Eimskipafélagsins sem viðmiðun; það bauð á tímabili 9,5 milljónir dollara í „pakkann". Samkvæmt heimildum Morgun- blaðsins voru eignirnar metnar á 5,5 milljónir dollara, en viðskipta- samböndin á 4,0. Það er því ljóst að „kaupverð” íslenska skipafélags- ins hf. á eignum og viðskiptasam- böndum Hafskips er Hafskipi hag- stætt, séð frá þessu sjónarmiði; það er síður en svo verið að selja eign- irnar sömu eigendum undir nýju nafni á „slikk“. Hins vegar hefur verið bent á að raunverulegt kaupverð hins nýja eiganda skipti e.t.v. ekki svo miklu máli vegna eignaleysis hans. Það mikilvægasta sé að ef ekkert í kaupsamningnum sýni að gagn- gjald eigi að renna til Hafskips fyrir viðskiptasamböndin, þá sé hann þar með tortryggilegur og því hugsanlega ólöglegur. Stefán Már: „Svo virðist sem það sé ekkert í þessum fyrsta gerningi milli Haf- skips og tslenska skipafélagsins sem bendi til þess að Hafskip eigi að fá gagngreiðslu fyrir viðskipta- samböndin. Það eru vissir hlutir afhendir gegn yfirtöku veðskulda. Það er allt og sumt. En hvað kemur til Hafskips fyrir viðskiptasam- böndin almennum kröfuhöfum til góða? Það liggur ekki ljóst fyrir,“ sagði Stefán Már. Er verið að miliifæra eignir? Þá er það seinni spurningin: Er verið að færa eignir á milli lánar- drottna? Það virðist í fljótu bragði ekki geta verið, því Útvegsbankinn á samningsveð í öllum skipum og sumum öðrum fastafjármunum Hafskips, og Hafskip - og nú tsr lenska skipafélagið hf. - skuldar Útvegsbankanum mun hærri upp- hæð en eignir eru til fyrir. Útvegs- bankinn hlýtur því alltaf að fá þá peninga upp I skaðann, sem til falla ef fyrirtækið verður gert upp, og aðrir lánardrottnar að verða úti í kuldanum. En bíðum við. Á Útvegsbankinn veð í viðskiptasamböndum Haf- skips? Varla, því samkvæmt heim- ildum blaðamanns er tæpast eða ekki kunnugt um tilvik af því tagi. En eigi að síður eru þau metin til verðmæta og eins og áður var getið var Eimskip tilbúið til að greiða fyrir þau 4,0 milljónir dollara, eða rúmar 200 milljónir króna. Útvegs- bankinn á því ekkert frekar en aðrir lánardrottnar forgangskröfu I þau verðmæti sem felast í við- skiptasamböndum félagsins. En er þá verið að ívilna Útvegs- bankanum á kostnað annarra lán- ardrottna með stofnun íslenska skipafélagsins og kaupum þess á eignum og viðskiptasamböndum Hafskips? Það á í raun eftir að koma í ljós. Það fer m.a. eftir því hvernig til tekst með samningavið- ræður milli SÍS og íslenska skipa- félagsins. Ef samkomulag næst o£' samið er við Útvegsbankann um greiðslu skulda á tilteknu tímabili - en aðrir lánardrottnar látnir sigla sinn sjó - þá væri hugsanlega komin upp sú staða að verið væri að hygia bankanum á kostnað annarra lánardrottna. Hin almenna spurningin stendur því um það hvort með þessum kaupsamningi sé verið að raska rétti kröfuhafa. Stefán Már Stef- ánsson, prófessor við Háskóla Is- lands og sérfræðingur í hlutafé- laga- og gjaldþrotarétti, segir: „Ef það er upplýst að nýja fyrirtækið Þorgerður Ingólfsdóttir stjórnandi Hamrahlíðarkórsins. borg í sumar, þar sem kórinn kynnti islenska tónlist. Þorgerður sagði að nóg væri framundan hjá kórnum. Nú eru að hefjast æfingar á tónlist tengdri aðventu og jólum. I mai i vor flytur kórinn „Dafnis og Klói“ eftir Ravel á tónleikum Sinfóníu- hljómsveitar íslands í Háskólabíói, og í ágúst nk. tekur kórinn þátt í listahátíð i Aberdeen þar sem kór- inn kynnir íslenska tónlist. Á tónleikaárinu 1986-87 hefur Hamrahlíðarkórnum verið boðið til ísrael. Þar mun kórinn halda tiu tónleika í öllum helstu borgum ísra- els. Boðið kemur frá Prima, sem er aðaltónleikaskrifstofan i Israel og mun Prima skipuleggja tónleika- ferðina. Jóhannes S. Kjarval og Þorvaldur Þorvaldsson bflstjóri hans í Listamannaskilanum í febrúar 1961, en þá hélt Kjarval síðustu einkasýningu sína. „Þingvellir voru uppá- haldsstaður Kjarvalsu — segir Þorvaldur Þorvaldsson bflstjóri meistarans ÞORVALDUR Þorvaldsson hóf störf sem leigubflstjóri hjá Bifreiðastöð íslands árið 1946, en hann er einna kunnastur fyrir ferðir sínar með meistara Jóhannes 8. Kjarval á árun- um er hann fór um landið í leit að „mótívi“. Blaðamaður ræddi stuttlega við Þorvald í vikunni, en nú stendur einmitt yfir sýning á Kjarvalsstöð- um í tilefni aldarafmælis listmálar- ans, sem fæddur var árið 1885. „Þingvellir voru uppáhaldsstaður- inn hans,“ sagði Þorvaldur. „Hann þekkti Þingvallasvæðið allt mjög vel. En við fórum saman í ferðir víða annað svo sem á Snæfellsnes og Borgarfjörð eystri og oft fórum við í sumarhús hans hjá Ketilstöð- um í Hjaltastaðaþinghá austur á Héraði. Þar héldum við gjarnan til og málaði Kjarval þar í grenndinni. Sumar þessar ferðir okkar voru dagsferðir en öðrum stundum lág- um við í tjaldi á næturna ef lengri vegalengdir voru farnar.” Þorvaldur sagðist vera fæddur og uppalinn á Þóroddsstöðum í Hrútafirði, en fluttist til Stykkis- hólms árið 1942 þar sem hann bjó til ársins 1946. Þá fluttist hann til Reykjavíkur og hóf þá strax að aka eigin bíl hjá BSR og er enn að, 64 ára gamall. „Kjarval var ákaflega duglegur ferðamaður. Hann ferðaðist allt árið og eru til margar vetrarmyndir eftir hann. Hann fór yfirleitt ein- samall, en ég man eftir að hann tók stundum son sinn, Svein, með I ferðirnar. Kjarval fannst mér alla tíð vera stórkostlegur persónuleiki, ljúfur og almennilegur i daglegum samskiptum," sagði Þorvaldur Þor- valdsson bílstjóri. Þorvaldur Þorvaldsson er enn leigu- bflstjóri hjá BSR síðan 1946. Mynd- in er tekin fyrir framan íþróttahús Jóns Þorsteinssonar, en þar hafði Kjarval aðstöðu um 20 ára skeið, 1945—1965.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.