Morgunblaðið - 21.12.1985, Blaðsíða 51

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 21. DESEMBER1985
51
Vanir menn
á nýrri vakt
Daníel Olafsson, Þorvarður Hallsson, varðstjóri og Þór Magnússon við
skyldustörf — Karl Ágúst, Flosi og Eggert í Löggulífí.
Kvikmyndir
Árni Þórarinsson
Nýja bíó: Löggulíf ☆☆
íslensk. Árgerð 1985. Kvikmynda-
taka og klipping: Ari Kristinsson.
Hljóð: Sigurður Snæberg. Fram-
kvæmdastjóri: Ingibjörg Briem.
Handrit: Þráinn Bertelsson, Ari
Kristinsson. Leikstjóri: Þráinn
Bertelsson. Aðalhlutverk: Eggert
Þorleifsson, Karl Ágúst Úlfsson,
Lilja Þórisdóttir, Sigurður Sigur-
jónsson, Flosi Olafsson, Guðrún
Þ. Stephensen, Sigurveig Jóns-
dóttir.
Þór og Danni Þráins Bertels-
sonar og félaga hans í Nýju lífi
tilheyra þeirri gerð trúðleiks sem
hefur í framlínunni kómiskt tví-
stirni. Til að flagga hér sem
snöggvast hinu kvikmyndasögu-
lega samhengi nægir að nefna
jafn ólík pör og Laurel og Hardy,
Abbott og Costello, Terence Hill
og Bud Spencer. Það tilheyrir
þessari hefð að skilgreina per-
sónur trúðanna tveggja mjög
skýrt og aðgreina þá vel hvorn
frá öðrum. Þannig er grínið
strengt í togstreitu ólíkra póla.
Gjarnan hefst aðgreiningin á
útliti: annar er feitur, hinn mjór,
annar hávaxinn, hinn lágvaxinn,
og síðan eru karaktereinkennin
unnin út frá þessu. Oftar en ekki
byggir kómíkin á því að annar
er „voða vitlaus" en þó heilla-
drýgri, hinn alvarlegri en sein-
heppnari (svokallaður
„straight“-maður).
Allt frá því er Þór og Danni
birtust í kvikmyndinni Nýtt líf
árið 1983 hefur mér þótt töluvert
skorta á að þessi pörun hafi verið
nægilega skýrt mótuð, að pörun-
in sjálf sé frjósöm og skapandi
fyrir grínið. Þór og Danni eru
einfaldlega of líkir karakterar,
manngerðirnar ekki nógu miklar
andstæður, hvorki í útliti né
innræti. Þeir eru báðir að gera
sömu hlutina. Þeir eru báðir
prakkarar og trúðar sem spila á
sömu skopstrengina í þeirri við-
leitni sinni að snúa á umhverfið
og hvor annan.
Þannig reiðir gamanið sem
hafa má af þessum myndum sig
um of á umhverfi þeirra félaga
hverju sinni, kringumstæðurnar
sem þeir lenda í, en minna á
skopleg sérkenni hvors um sig.
Kringumstæðnafarsar eru ein-
mitt mest áberandi í gaman-
myndagerð nútímans, einkum
innan amerísku fjöldaframleiðsl-
unnar. Á svipaðan hátt og amer-
ískir tískufarsar, — eða að sínu
leyti bresku Áfram-myndirnar
byggir syrpan um Þór og Danna
á innkomu aðalpersónanna í
nýtt, afmarkað umhverfi. Skólar
af ýmsu sauöahúsi hafa verið
vinsæll leikvettvangur erlendra
gamanmynda af þessu tagi, en
Þráinn Bertelsson og samstarfs-
menn hans leggja hins vegar
íslenska atvinnuvegi einn af
öðrum undir Þór og Danna sem
auðvitað skilja við þá í rúst. I
Nýju lífi var sjávarútvegurinn
kaffærður, í Dalalífi var land-
búnaðurinn jafnaður við jörðu
og nú er komið að opinbera geir-
anum, sjálfum vörðum laganna.
Gildi þessarar syrpu felst í því
hversu fundvísir höfundar eru á
skondnar skissur fyrir karakter-
ana innan hinna afmörkuðu
kringumstæðna. í öllum mynd-
unum hefur þetta gengið upp og
niður. Nýtt líf var, þrátt fyrir
ójafna tæknivinnslu og enn
ójafnari leik, býsna frískleg
skemmtun. Dalalíf var á hinn
bóginn mun bágbornari, bæði
hvað varðaði hittni atriðanna,
byggingu og tæknilegan frágang.
Löggulíf er að mörgu leyti heil-
legust. Búið er að sníða tækni-
lega vankanta að mestu af; að-
eins myndskerpu var ábótavant
í örfáum skotum. Og hafi ein-
hvérjum lesanda þótt ofanskrif-
að of hugmyndafræðilegt og vilji
hann einfaldlega vita hvort það
sé gaman að Löggulífi, þá er
svarið: Já, það er bara gaman,
að minnsta kosti stundum.
Burðarás myndarinnar er eft-
irfarandi: Þór og Danni eru inn-
undir hjá eiginkonu dómsmála-
ráðherra (Bríet Héðinsdóttir).
Hún stendur í þeirri meiningu
að hún sé fatahönnuður. Hún
hefur hannað nýja einkennis-
búninga í tískulitunum fyrir
lögregluna. Og þegar Varði varð-
stjóri (Flosi Ólafsson) þarf að
velja á milli þess að láta lið sitt
ganga í þessum búningum eða
taka Þór og Danna í lögregluliðið
velur hann næstversta kostinn,
— þann síðari. Meginfléttan felst
síðan í afskiptum Þórs og Danna
af ölvaðri akandi dúndurgellu
(Lilja Þórisdóttir) scm svo tengj-
ast afskiptum þeirra af tveimur
rosknum frúm (Guðrún Steph-
ensen og Sigurveig Jónsdóttir)
sem ræna stórmarkað að nætur-
þeli og hafa jafnframt í haldi á
heimili sínu innheimtumann frá
vatnsveitunni (Þórhallur Sig-
urðsson), að því er virðist vegna
þess að hann rukkaði þær um
hærri upphæð en svo að ellilíf-
eyrir þeirra dygði. Þá tilheyra
þessari meginfléttu afskipti fé-
laganna af röggsömum útigangs-
manni (Sigurður Sigurjónsson)
og tengsl þeirra við hæpinn
fálkaungabransa. Þessi megin-
flétta hefur einn ókost: Hún
gengur ekki upp. Jafnvel farsa-
leikflétta þarf einhverja innri
röksemdafærslu. Þessi hefur
ekkert slíkt og hún er einnig
ófyndin ein og sér. Það sem
bjargar myndinni frá því að
koðna niður vegna þessarar slöku
leikfléttu er að höfundum tekst
að láta áhorfandann gleyma
henni.
Eftir of hægfara aðdraganda
að löggæslustörfum Þórs og
Danna — gjarnan hefði mátt
herða á myndinni fyrsta hálf-
tímann — færist töluvert fjör í
leikinn sem helgast af röð af
skissum um viðskipti þeirra og
borgaranna utan við hinn mis-
heppnaða söguþráð. Sumar þess-
ara skissa eru prýðilega hnyttn-
ar, — ég nefni sem dæmi óborg-
anlegan þátt Árna Páls sem
staurblinds ökumanns — en
aðrar síður, — ég nefni sem dæmi
Jón Júlíusson sem berrassaðan
útlending í heita læknum. En
þær eru nógu margar og yfirleitt
nógu hraðfleygar til að áhorf-
anda er ágætlega skemmt, þótt
mér finnist reyndar höfundar
heldur tregir til að stytta eitt-
hvert stapp sem verður ekkert
sniðugra eftir því sem það stend-
ur lengur; sem dæmi um slíkt
má nefna allt of langt og eigin-
lega liðónýtt atriði með Danna
og dúndurgellunni á tröppunum
heima hjá henni. Og því má svo
bæta við að loks hafa íslenskar
bíómyndir fengið almennilegan
bílahasar sem liggur vítt og
breitt um Þingholtin með við-
komu í Reykjavíkurtjörn og
gegnum Heilsuverndarstöðina(!).
Þótt þennan hasar skorti allt
skynsamlegt eða óskynsamlegt
vit þá verður ekki af höfundum
skafið að hann er snaggaralega
sviðsettur. í öllum þessum látum
á tónlist þeirra Guðmundar Ing-
ólfssonar og Lárusar Grímsson-
ar, djassaðir slagarar og búggí-
vúggí, mikinn þátt í sköpun réttr-
ar stemmningar.
í upphafi minntist ég á að Þór
og Danni væru ekki nægilega
afmarkaðir kómískir karakterar.
f Nýju lífi og Dalalífi fólst nánast
eina aðgreiningin í því að annar
þeirra — Danni Karls Ágústs
Ulfssonar — var að reyna að
vera fyndinn án þess að vera
það, en hinn, — Þór Eggerts
Þorleifssonar — var fyndinn án
þess að reyna það. Mér sýnist
Karl Ágúst hafa í Löggulífi tekið
töluverðum framförum í gaman-
leik fyrir kvikmyndir. Hann
hefur dregið úr ómarkvissum
rembingi. En hann leikur á öðr-
um nótum en Eggert Þorleifsson;
hann hefur tileinkað sér of mikið
af ýkjustíl íslenskra farsaleik-
ara. Sá stíll er ekki beint hlægi-
legur. Eggert er fyrsta flokks
kvikmyndaleikari, sem ekki að-
eins hefur skapað bestu grínat-
riði íslenskra bíómynda (bæði
sem Þór í Nýtt Iíf-syrpunni og í
Með allt á hreinu) heldur eftir-
minnilega dramatíska persónu
sem vangefni bróðirinn í
Skammdegi. Andlits- og líkams-
fettur Eggerts, næstum óbrigð-
ult tímaskyn hans í gamanleik
eru á hinn bóginn helsta að-
dráttarafl farsasyrpunnar um
Þór og Danna. Það aðdráttarafl
er nægilegt til að gera Löggulíf
að jólaskemmtun „fyrir alla fjöl-
skylduna".
radauglýsingar — raðauglýsingar — raðauglýsingar
fundir — mannfagnaöir
Matsveinafélagið
Aöalfundur fólagsins veröur haldinn 27. desember kl. 17.00 aö Gauk
á stöng, uppi.
Venjuleg aöalfundarstörf. Önnur mál.
Sljómin.
Jöröin Marðarnúpur
í Vatnsdal, A-Húnavatnssýslu, er til sölu.
Jöröin er landstór. Ræktuö tún 45 ha. Hlunn-
indi í laxveiði, silungsveiöi í vötnum, mögu-
leiki til heimavirkjunar o.fl.
Nánari upplýsingar gefa Sigursteinn Guö-
mundsson, sími 91-32986 og Gísli Pálsson
bóndi, Hofi, sími 95-4477.
tffli Felagsmálastofnún Reykjavikurtíiör gar
W Vonarstræti 4 — Sími 25500
Vistheimilið Seljahlíð
í aprílmánuöi 1986 er áætlaö aö taka í notkun
vistheimilið Seljahlíö viö Hjallasel.
Hér er um aö ræöa 60 einstaklingsíbúöir og
10 hjónaíbúöir.
Vistheimiliö veröur rekið í daggjaldaformi og
er því allt fæöi og þjónusta innifalin í dvalar-
gjaldi.
Hér er ekki um aö ræöa hjúkrunarheimili og
er því ekki gert ráð fyrir aö hjúkrunarsjúkling-
ar fái þar vistun.
Umsóknareyðublöö liggja frammi í Vonar-
stræti 4 og Tjarnargötu 11. Umsóknarfrestur
er til 15. janúar 1986.
Nánari upplýsingar verða gefnar mánudaga,
miövikudaga og föstudaga frá kl. 9.00-10.00
í síma 25500.
þjónusta
Er bókhaldið í ólagi?
Get bætt við mig verkefnum. Tölvuvinnsla.
Upplýsingar í síma 667213.
Keflavík
Aðalfundur sjálfstæðisfélags Keflavíkur
veröur haldinn á Glóöinni mánudaginn 30.
desember kl. 20.30.
Fundarefni:
1. Venjuleg aðalfundarstörf.
2. Matthias A. Mathiesen ræöir stjórnmála-
viöhorfiö.
3. önnurmál.
Fjölmenniö
Stjómin.