Morgunblaðið - 21.12.1985, Blaðsíða 66

66
MORGUNBLAÐIÐ, LAUG ARDAGUR 21. DESEMBER1985
HJlL BÚÐ
AFGLÆSILEGUM
VÖRUM
I
ILVALIÐ
TIL
JÓLAGJAFA
Hverfisgötu 64a.
DEREK LAMDERJ
Destsetling outhor of I. SAiD THE SPY
THE
JUDAS
Tom Clancy:
The Hnnt for Red October
Berkley Books 1985
Þessi kafbátasaga vakti gríðar-
' lega athygli þegar hún kom út
Afþreyingarbækur
í upphafi vetrar
JÓHANNA KRISTJÓNSDÓTTIR
Derek Lambert:
The Judas Code
Sphere Books 1985
Hvers vegna sinnti Jósef Stalín
ekki ótal viðvörunum um yfirvof-
andi innrás Þjóðverja árið 1941?
Þessi spurning hefur vafist fyrir
mörgum og hér er eitt svar sett
fram í reyfaraformi. Það er líka
óhætt að segja að frásögnin sé öll
hin reyfaralegasta___
í stuttu máli: Þetta var allt
saman eitt allsherjar samsæri og
runnið undan rifjum Winstons
gamla Churchill. Hann óskaði þess
helst að Rússar og Þjóðverjar
berðust þar til yfir lyki svo hvorug
þjóðin yrði nægilega öflug til þess
að varpa skugga sínum yfir Evrópu
og England einkum og sér í lagi.
Þetta samsæri gamla mannsins
teygir arma sína um alla Evrópu
en allir þræðirnir koma saman í
Lissabon þar sem starfsmaður
Rauða krossins, Josef nokkur
Hoffman, verður miðpunkturinn.
Hoffman læst vera Tékki en er í
rauninni Rússi sem geymir afar
viðkvæmt leyndarmál í fortíð
sinni. Hann er fenginn til þess
sannfæra Stalín um að Þjóðverjar
hyggi ekki á innrás svo rússnesku
herirnir verði ekki viðbúnir þegar
Hitler lætur til skarar skríða. En
með hverjum heldur Hoffman í
raun? Og hvernig fer kvennafarið
hans — því auðvitað er fögur kona
íspilinu.
Þetta er ekki ýkja merkilegur
reyfari og víða heldur lítt sann-
færandi. Aftur á móti er The Judas
Code prýðilega læsileg og heldur
lesandanum við efnið lengst af.
Meiri kröfur gerir maður svo sem
ekki til reyfara.
vestra fyrir ári. Hún varð metsölu-
bók í Pentagon, Ronald Reagan las
hana upp til agna og það var meira
að segja hermt að Sovétmenn
hefðu pantað þó nokkur eintök
handa stjórnarherrunum í Kreml.
Hvað var svona merkilegt við
þessa bók? Það mun fyrst og
fremst hafa verið djúpur skilning-
ur höfundar á þeirri tækni sem
fylgir nútíma sjóhernaði; tækni
sem að sönnu fer meira og minna
fyrir ofan garð og neðan hjá venju-
legum lesanda og fær hann þó
allténd til að trúa því að höfundur
viti hvað hann er að fjalla um.
Rauði október er nýr og geysi-
fullkominn kjarnorkukafbátur
sem Sovétmenn eru að taka í notk-
un. Skipherra í jómfrúrferðinni er
einn reyndasti og hæfasti kaf-
bátastjóri Sovétmanna, Marko
Ramius að nafni, og nú vill svo til
að hann hefur fengið sig fullsadd-
an af sæluríkinu í austri. Hann
og helstu foringjar hans ákveða
að strjúka til Bandaríkjanna og
þá verður fjandinn laus. Sovét-
menn mega náttúrlega ekki til
þess hugsa að missa fullkomnasta
kafbát sinn í hendur Bandaríkja-
manna og hefja mikla leit að
Rauða október; á hinn bóginn gera
Bandaríkjamenn og bandamenn
þeirra hvað eina til að liðsinna
Ramius.
Höfundur flakkar víða I frásögn
sinni og hefur góð tök á atburða-
rásinni. Bókin er spennandi, eink-
um undir lokin, eins og vera ber,
og þó hin tæknilegu atriði flækist
sem fyrr segir svolítið fyrir
óbreyttum lesanda tekst Clancy
þó prýðilega að gefa sannferðuga
mynd af hinu aðþrengda lífi í
undirdjúpunum.
Danielle Steel: The Family Album
Sphere Books 1984.
Það gildir hið sama um allar
síðustu bækur Danielle Steel, þær
eru varla komnar út úr prent-
smiðjunni, þegar þær tróna á
metsölulistum i Bandaríkjunum. í
þessum dálkum hefur áður verið
minnzt á nokkrar bækur hennar
og reynt að skyggnast fyrir um
ástæður vinsældanna. Og í þessari
nýjustu bók, Family Album, gilda
ámóta lögmál og um hinar seinni
bækur hennar. Höfundurinn hefu
náð leikni í að segja sögur og þótt
listræn tilþrif séu kannski ekki
neitt til að hrópa húrra fyrir, en
nokkurn veginn hægt að ganga út
frá því sem gefnu að afþreyinga-
bók eftir Danielle Steel er ósköp
þægileg lesning — og góð afþrey-
ing.
I upphafi segir frá Ward Thyer,
sem er ríkur erfingi og glæsilegur
babbastrákur. Hann kemst í kynni
við Faye Price, sem ef einhver
allra efnilegasta leikkonan í
Hollywood. Leiðir þeirra liggja
saman þrátt fyrir að margt verði
nú að skoða og skilgreina: á hún
til dæmis að fórna frægð og frama
fyrir mann og börn og hvernig
stendur á því að allt í einu eru
auðæfin gufuð upp og þau eru
meira en gjaldþrota, Ward er veik-
geðja og gefst upp og yfirgefur
konu og fimm börn sem fæðzt hafa
nánast í einni bunu hjá þeim hjón-
um. Faye er ekki fisjað saman og
hún tekur að sér að vera aðstoðar-
leikstjóri og áður en við er litið
streyma Oscars-verðlaunin til
hennar, Ward fer að læra að verða
framleiðandi og hamingjan blasir
við þeim á ný. Og þó er bókin varla
hálfnuð. En börnin eru að vaxa úr
grasi, þau eru hvert með sínu
móti, glíma við óliklegustu vanda-
mál og líklega hafa foreldrarnir
aldrei sinnt þeim nægilega vegna
þess hve þau voru upptekin hvort
af öðru og störfum sínum. Seinni
hluti bókarinnar, þar sem segir
frá börnunum og glímu þeirra, er
raunsærri og vandaðri en rómant-
íski bríminn í fyrrihlutanum. Og
Danielle gerir bókina ívið meira
en bara afþreyingarbók.
111/1
cý$l$b/e
t
í pr
Irving Wallace: The Miracle
Signet Books 1984
Skjöl sem fáir vissu um hafa
komið fram í dagsljósið: Bernad-
etta, stúlkan franska, sem María
mey vitraðist i Lourdes á öldinni
sem leið, hefur þá eftir allt saman
skilið eftir sig skriflegar lýsingar
á fundum þeirra Maríu. Og María
trúði henni fyrir því, að hún myndi
birtast á ný og tiltók stund og stað.
Páfinn Jóhannes Páll III verður
að kveða upp úr með það hvort
tilkynna eigi þetta heimsbyggðinni
og það er varla stætt á öðru. Og
þá streyma pílagrímar til Lourdes
og auk þess leita þangað kynlegir
kvistir, sem fram að þessu hafa
verið lítt trúhneigðir. Og ástæður
eru ýmsar. Blind, ítölsk leikkona,
væntanlegur hæstráðandi í Sovét-
ríkjunum — náttúrlega undir
dulnefni — blaðakona sem á að
skrifa um atburðina, ensk kona
sem telur sig hafa fengið lækningu
í fyrri ferðum og á nú að bera vitni
og gangast undir síðustu rann-
sóknina. Og ýmsir fleiri. Allir eru
þessir aðilar að leita eftir að María
mey geri á þeim kraftaverkið sem
hún hét Bernadette að hún myndi
gera, þegar hún sneri aftur.
Höfundur rekur sig fimlega
fram og fléttar bara sannfærandi
saman örlög þessara aðalpersóna
og hin ýmsu áhrif sem veran I
Lourdes hefur á þá. Og svo rennur
upp stóra stundin: Hverjir verða
þeir lánsömu — það er að segja
ef hægt er að taka þetta allt saman
hátíðlega. Og þar nær höfundur
alveg fyrirtaks tökum á persónum
og leiðir bókina til lykta á býsna
klókindalegan og óvæntan hátt.