Morgunblaðið - 15.03.1986, Side 24

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR15. MARZ1986
24
Equador:
Cordero forseti lýs-
ir yfir neyðarástandi
Quito, Ecuador, 14. mars. AP.
FORSETI Ecuador, Leon Febres
Cordero, lýsti yfir neyðarástandi
í gærkvöldi, eftir að fyrrverandi
yfirmaður herafla landsins hafði
tekið stjórnina í annarri herstöð-
inni á tveimur vikum og hvatt
stuðningsmenn sína til að fjöl-
menna til forsetahallarinnar í
Quito.
Fréttir hermdu, að hershöfðing-
inn, Frank Vargas, hefði tekið á
sitt vald herflugstöð í höfuðborg-
inni, Quito, og lýst yfír, að stjómin
hefði svikið samkomulag það, sem
gert var, þegar hann gafst upp á
þriðjudag.
Fólk þyrptist til herstöðvarinnar
í Quito og hrópaði „Við styðjum
þig, Vargas. Þjóðin stendur með
þér.“
Vargas ávarpaði manníjöldann
og sagði: „A morgun, eða jafnvel í
kvöld, göngum við til forsetahallar-
innar. Markmið mitt er að endur-
reisa lýðræði í þessu landi, raun-
verulegt lýðræði, þar sem ríkir
frelsi og allir fá að njóta sín.“
Cordero forseti lýsti yfír neyðar-
ástandi í tveimur héruðum á höfuð-
borgarsvæðinu, Pichincha og
Manabi, eftir ávarp Vargas.
Fyrr um daginn hafði forsetinn
samþykkt afsögn vamarmálaráð-
herrans, Luis Pineiros, og annars
yfírmanns í hemum, sýnilega til að
koma til móts við kröfur Vargas.
Gengi
gjaldmiðla
London, 14. mars. AP.
GENGI Bandarikjadollara féil
lítillega á gjaldeyrismörkuðum i
Evrópu en snarlækkaði gagnvart
japanska jeninu í Tókýó.
Þegar gjaldeyrismarkaðir lokuðu
í Tókýó kostaði dollarinn 177,70 jen
(180,30) og hefur ekki verið lægri
í sjö ár.
I London kostaði sterlingspundið
1,46775 dollara (1,4600).
Gengi annarra helstu gjaldmiðla
var á þann veg að dollarinn kostaði:
2,2555 vestur-þýsk mörk (2,2945),
1,89425 svissneska franka
(1,93375), 6,9350 franska franka
(7,0575), 2,5435 hollensk gyllini
(2,5890), 1.535,50 ítalskar lírur
(1.563,50) og 1,3920 kanadíska
dollara (1,39625).
AP/Símamynd
Forsætisráðherra Sovétríkjanna Nikolaj Ryxzkov ræðir stuttlega við fréttamenn við komuna til Stokk-
hólms, en hann verður fulltrúi Sovétrikjanna við útför Olofs Palme. Með honum á myndinni er kona
hans og sænski umhverfismálaráðherrann Birgitta Dahl.
Útf ör Palmes í Stokkhólmi í dag:
Peres setur öryggis-
gæsluna úr skorðum
Suður-Afríka:
Sendinefndin hittir
Mandela í fansrelsi
London. 14. mars. AP.
Stokkhólmi, 14. mars. Frá Bergljótu Friðriksdóttur, fréttaritara Morgunblaðsins.
MIKILL viðbúnaður hefur verið hér í Stokkhólmi síðustu daga, vegna
komu erlendu gestanna sem viðstaddir verða útför Olofs Palme,
fyrrum forsætisráðherra, á morgun. Athöfnin fer svo sem kunnugt
er fram i ráðhúsi borgarinnar og verður yfirskrift hennar „Friður,
frelsi og réttlæti“.
London, 14. mars. AP.
FLOKKUR háttsettra embættis-
manna Breska samveldisins, sem
er staddur í Suður-Afríku til að
koma af stað umræðum um að-
skilnaðarstefnu stjómvalda, hitti
Nelson Mandela i fangelsi á
miðvikudag, að því er segir i
Lundúnablaðinu Financial Times
í dag.
„Að leyfa fundinn er það næsta,
sem suður-afríska stjómin hefur
komist því að viðurkenna Mandela
sem einn af helstu pólitísku leið-
togum lýðveldisins," sagði í dag-
blaðinu og því bætt við að eftir
öllum sjónarmerkjum að dæma yrði
Mandela aðilji að þeim viðræðum,
sem kynnu að spretta af umleitun-
um samveldisfulltrúanna.
Erlendum sendifulltrúum, sem
farið hafa til Suður-Afríku í svipuð-
um erindagjörðum og umræddur
flokkur, hefur jafnan verið neitað
um að hitta Mandela.
I sendinefndinni eru m.a. Mal-
colm Fraser, fyrrum forsætisráð-
herra Ástralíu, og Barber lávarður,
fyrrum viðskiptaráðherra Breta. Að
loknum fundinum með Mandela
ræddu nefndarmenn við P.W. Botha
forseta. Nefndin fer heim í dag.
Gestimir eru frá öllum heims-
homum og hafa því afar ólíkar
matarvenjur. Af þeim sökum og
ekki síður af öryggisástæðum,
munu margir þeirra hafa sína eigin
matreiðslumenn í för með sér.
Einstaka gestir munu jafnvel hafa
með sér hráefni til matargerðar.
En erlendu gestimir hafa ekki
aðeins ólíkar matarvenjur, heldur
einnig trúarsiði. Shimon Peres,
forsætisráðherra ísrael, hefur vald-
ið öryggislögreglunni í Stokkhólmi
miklu hugarangri og sett allt skipu-
lag við öryggisgæslu á útfarardag-
inn úr skorðum. Ástæðan er sú að
útförin fer fram á laugardegi, hvíld-
ardegi gyðinga, og samkvæmt trú-
arsiðum þeirra er óleyfílegt að ferð-
ast í hvers konar farartækjum á
þeim helga degi. Peres verður því
að fara fótgangandi til og frá ráð-
húsinu á morgun, umkringdur ör-
yggisvörðum.
I kvöld gangast friðarsinnar í
Svíþjóð fyrir útifundi á Sergels-
torgi í miðjum Stokkhólmi. Suður-
Afríski presturinn, Allan Boesak,
sem er kunnur andstæðingur að-
skilnaðarstefnunnar, verður aðal-
Ráðstefna um norræna
samvinnu í Hollandi
Wageningen, 12. mars, Frá Egfgerti H. Kjartanssyni, fréttaritara Morgunblaðsins í Hollandi.
ERLENT
RAÐSTEFNA verður haldin í
Hollandi dagana 17., 18. og 19.
mars næstkomandi þar sem fjaU-
að verður um samvinnu Norður-
landa sín á milli og sérstöðu
hennar. Skandinavíudeildir há-
skólanna í Amsterdam, Groning-
en og Gent (Belgíu) skipuleggja
ráðstefnuna. Á vegum Thekarr-
Færeyjar:
Njósnirnar stefna
flugumferð 1 voða
HANS EngeU, danski vamarmálaráðherrann, hefur nú tU at-
hugunar skýrslur um sovéska flugvél, sem í febrúar sl. braut
alþjóðlegar flugreglur og flaug lágt yfir Færeyjar. Eins og
kunnugt er hefur Atlantshafsbandalagið ratsjárstöð á eyjunum.
Segir frá þessu í Berlingske Tidende fyrir nokkrum dögum.
Danska NATO-ratsjárstöðin í þeirri hæð yfír eyjamar. í ratsjár-
Færeyjum hefur tvisvar sinnum
gefíð skýrslu um austur-evrópsk-
ar flugvélar, sem hafa farið út
af fyrirfram ákveðinni flugleið og
flogið lágt yfír stöðina. Þykja
þessir atburðir mjög alvarlegir og
valda stórkostlegri hættu í al-
mennu flugi.
í febrúar sl. var sovésk áætlun-
arflugvél á leið yfír Atlantshaf og
var flughæð hennar ákveðin
33.000 fet. Þegar hún nálgaðist
Færeyjar lækkaði hún hins vegar
flugið í 12.000 fet og flaug í
stöðinni hljómuðu allar viðvör-
unarbjöllur og tvær orrustuvélar
frá Skotlandi fóru að eltast við
sovésku þotuna. Þær náðu henni
þegar hún var aftur komin í
28.000 feta hæð og aðeins of seint
til að snúa henni til næsta flug-
vallar.
í fyrra var um að ræða pólska
áætlunarflugvél og einnig þá var
engu skeytt um almennt flug-
öryggi. Dönsk flugmálayfírvöld
hafa krafíst nákvæmrar rann-
sóknar á þessum atburðum.
háskóla er haldin ráðstefna sem
fjallar um norræn málefni annað
hvert ár. Á þeim ráðstefnum,
sem hingað til hafa verið haldn-
ar, hafa erlendir fræðimenn
fjallað um ísland og íslensk mál-
efni ef þau á annað borð hafa
verið á dagskrá. Að þessu sinni
hefur fyrir tilhlutan Halldórs
Bjamasonar, framkvæmdastjóra
Amarflugs í Amsterdam, og
vinafélags íslands og Hollands
tekist að fá íslenska fræðimenn
til þess að fjalla um ísland. Heim-
ir Pálsson islenskufræðingur
mun halda fyrirlestur um „stöðu
íslands í norrænu menningar-
samstarfi".
Við áðumefnda háskóla er unnt
að leggja stund á nám í nútíma-
og fomíslensku sem aukafag. Að-
standendur ráðstefnunnar sögðu að
þeir vonuðust til þess að heimsókn
Heimis Pálssonar yrði til að auka
samvinnu deildanna við íslenskar
fræðistofnanir. Einnig kom fram
áhugi þeirra fyrir því að fá aðra
fræðimenn einnig til þess að taka
þátt í ráðstefnum í framtíðinni. Það
mun þó ýmsum erfíðleikum háð þar
sem ekki er menningarsamningur
milli íslands og Hollands og styrk-
veitingar hollenskra yfírvalda til
menningarsamskipta milli landanna
eru að nokkru leyti tilviljunum háð-
ar. Próf. dr. G. Laureys, sem hefur
yfírumsjón með framkvæmd ráð-
stefnunnar, sagði að hún vonaðist
þó til þess að heimsókn Heimis
Pálssonar yrði til þess að hreyfíng
kæmist á þau mál sem gætu leitt
til aukinnar þátttöku íslenskra
fræðimanna í ráðstefnum og fyrir-
lestrum sem haldnir eru í Hollandi
og Qalla að einhverju Jeyti um
norræn málefni og snerta ísland.
Meðan á ráðstefnunni stendur
mun dr. Jón Kristinsson, formaður
vinafélags íslands og Hollands,
kynna fyrir þátttakendum hug-
myndir vinnuhóps nokkurra Skand-
inavíufélaga í Hollandi um þygg-
ingu norræns húss í Urtecht. Slíkri
stofnun er m.a. ætlað það hlutverk
að veita almenna þjónustu varðandi
menningarsamstarf milli Hollands
og Norðurlandanna.
England:
ræðumaður fundarins. Meðal ann-
arra sem taka til máls á þessum
friðarfundi, verður forsætisráð-
herra Grikklands, Andreas Pap-
andreou.
Challenger-
slysið:
Niðurstöð-
ur eftir
mánuð
Washington, 14. mars. AP.
FORSETANEFNDIN, sem
skipuð var til að rannsaka
Challenger-slysið, býst við, að
innan mánaðar verði ljóst
hvernig og hvers vegna ein-
angrunarhringur á annarri
hjálparflauginni gaf sig.
Strax eftir slysið vaknaði
grunur um, að einangrunar-
hringur á annarri hjálpar-
flauginni hefði gefið sig og
þær rannsóknir, sem síðan
hafa farið fram, benda allar
í þá átt. Einangrunarhring-
irnir eru 12 alls og eru þeir
mjög viðkvæmir fyrir hita-
breytingum, einkum kulda.
Nóttina áður en Challenger
var skotið á loft var hitastigið
í einangrunarhringjunum -1,6
gráður á Celcíus og þótt fram-
leiðandi þeirra varaði yfir-
menn NASA, bandarísku
geimferðastofnunarinnar við,
þá var því ekki sinnt.
Aukakosningar í
Fulham-ki* ördæmi
London, 14. mars. AP. v
AUKAKOSNING verður í Ful-
ham-kjördæmi í London 10. apríl
nk. að þvi er segir í tilkynningu
frá stjórnvöldum í dag. í síðustu
kosningum vann íhaldsflokkur-
inn með naumum meirihluta.
Vegna þessara aukakosninga
hefur Neil Kinnock, formaður
Verkamannaflokksins, hætt við að
fara til Indlands en þar ætlaði hann
að vera dagana 6.-12. apríl. Litið
er á kosningamar sem prófstein á
stöðu Thatchers og stjómar hennar
og ætlar Kinnock að beita sér af
öllu afli í þeim. Raunar gerir Banda-
lag jafnaðarmanna og fijálslyndra
sér einnig vonir um að vinna kjör-
dæmið og styrkja þannig stöðu sína
fyrir þingkosningamar um mitt ár
1988.
Þingmaður Fulham-kjördæmis,
Martin Stevens, lést 10. janúar sl.
og hefur stjómarandstaðan sakað
stjómina um að draga aukakosn-
ingamar vísvitaridi á langinn til að
fá tækifæri til að jafna sig á West-
land-málinu.