Morgunblaðið - 15.03.1986, Qupperneq 32

»32
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR15. MARZ1986

'y
Tókst að framlengja líftíma
íslenska ullarfatnaðarins
er dýr. Stöðnunin nú stafar meðal
annars af því að þessi markaður
erorðinn mettaður", sagði Pétur.
Um þriðja þáttinn í útflutningi
Alafoss, Rússlandsmarkaðinn,
sagði Pétun „Þau mál eru nú öll
í lausu lofti. Komnir eru þrír
mánuðir fram yfir venjulegan
samningstíma og ekkert vitað
hvað verður. Kosturinn við fram-
leiðslu á Rússland er sá að samið
hefur verið um mikið magn fram
í tímann. Verðið hefur verið lágt
en það hefur verið hægt að bæta
upp með kostum flöldaframleiðsl-
unnar. Þessi dráttur á samningum
gerir það að verkum að það kemur
hlé í framleiðsluna og við verðum
að byija alveg upp á nýtt, það er
að segja ef af samningum verður
á annað borð. Við höfum reynt
að nota þá tíma sem minna er að
gera í þessa framleiðslu og áhugi
okkar á þessum viðskiptum
minnkar eftir því sem á árið líður."
Lítið svigrúm til
vöruþróunar
Pétur sagði að 60% af tekjum
Alafoss væru í dollurum og hefði
gjaldeyrisþróunin því gert fyrir-
tækinu lífíð leitt. Engin verð-
breyting hefði orðið á dollamum
á sama tima og kostnaður innan-
lands hækkaði um 30%. Þetta
væri mikiu meiri tekjuskerðing en
hægt væri að brúa með hagræð-
ingu og kostnaðamiðurskurði,
sem þó hefði verið unnið að. Þessu
til viðbótar kæmu svo háir vextir
á alþjóðamarkaði. Þeir hefðu að
vísu farið lækkandi en væm enn
háir á íslandi. Fyrirtækið hefði
því verið rekið með verulegum
halla á siðasta ári. „Þessi staða
gefur okkur afskaplega lítið svig-
rúm til að leggja aukna áherslu
á vömþróun og markaðsmál, sem
þó er okkar leið út úr vandanum",
sagði Pétur.
Fyrirtækið Álafoss hefur verið
byggt upp að nýju á undanfömum
15 ámm. Sagði Pétur að það hefði
verið í ófullnægjandi húsakosti og
með úreltar vélar. Þetta hefði
íyrirtækið gert algerlega sjálft og
án nokkurs viðbótarhlutaflár frá
Framkvæmdasjóði, sem á mest
allt hlutaféð. Þetta hefði verið
gert með lánum úr sjóðum iðnað-
arins og með eigin fé. Þessi upp-
bygging hefði gert það að verkum
að aldrei hefði náðst að byggja
upp rekstrarfé fyrirtækisins og
mætti það því ekki við bakslögum
sem þeim sem nú hefðu komið.
„Allir peningamir hafa farið í
uppbygginguna og verksmiðjan
er orðin mjög þróuð. En það verð-
ur að hafa í huga að ef við hefðum
ekki gert þetta væri ullariðnaður-
inn ekki það sem hann er í dag“,
sagði Pétur Eiríksson forstjóri
Álafoss.
- HBj.
Morgunblaðia/Ámi Sæberg
Pétur Eiríksson forstjóri Álafoss:
dugi ekki lengur og við verðum
að huga að breytingum á fatnað-
inum sjálfum. Islenski ullarfatn-
aðurinn er of þungur miðað við
tískuna í dag, sérstaklega peys-
umar“, sagði Pétur. Nefndi hann
hinar hefðbundnu handpijónuðu
iopapeysur sem dæmi. Þær gætu
engan veginn talist „léttar, mjúk-
ar og glansandi", eins og nú væri
í tísku og hefði salan hrapað úr
80 þúsund stykkjum, þegar mest
var, niður í kannski 5 þúsund
stykki í ár. „Það segir líka
ákveðna sögu að öll samkeppnin
og eftirlíkingamar sem vom áber-
andi fyrir fimm árum er ekki
lengur til staðar“, sagði Pétur.
Hann sagði að á árinu 1981
hefðu verið fluttar út 210 þúsund
flíkur og innan við 160 þúsund
flíkur á síðasta ári. „Mér virðist
að við náum einhverri aukningu
í ár vegna þess að við höfum náð
góðum árangri í hönnuninni. Ég
tel þó ekki að það sé varanlegur
— Nú er hins vegar komið að breytingum á fatnaðinum
— „Létt, mjúkt og glansandi“ kemur í stað íslensku ullarinnar
árinu gerði það að verkum að
veltuaukning Álafoss á milli
áranna 1984 og 1985 varð tals-
vert minni en verðbólgan.
Handprjónabandið
orðið hátískuvara
Meira um handpijónabandið:
Pétur sagði að þeir hefðu vitað
um tískubreytingamar og séð
þetta söluhrap fyrir. Gerðar hefðu
verið margar tilraunir til að þróa
nýjar bandtegundir í stað þeirra
eldri, en það hefði ekki tekist nógu
fljótt. Tækjakostur hefði staðið
þessu starfí að sumu leyti fyrir
þrifum, en úr því væri nú búið
að bæta. Staðan væri svipuð fyrri
hluta yfirstandandi árs, en nú
væri búið að þróa tvær band-
tegundir sem virtust ætla að slá
í gegn. Vonaðist hann til að þær
yrðu uppistaðan í sölunni í haust
og þar með hæfíst ný sókn á
þessum markaði.
„Handpijónamarkaðurinn hef-
ur byggst mest upp á fullorðnu
fólki og hafa litlar breytingar
orðið í sölunni frá ári til árs, þar
til nú. Markaðurinn hefur breyst
og byggist nú á ungu fólki sem
fylgir öllum sveiflum tískunnar út
í ystu æsar. Handpijónabandið er
því orðið hátískuvara," sagði Pét-
ur. Hann sagði að í tísku nú væri
„létt, mjúkt og glansandi". Nýju
bandtegundimar sem hann nefndi
falla að þessu en þær eru annars
vegar ullarband með blöndu af
mohair-geitahári og hins vegar
blanda af ull og angórahári. ís-
lenska ullin passar ekki í þessar
blöndur og er hráefnið því allt
innflutt, utan angórahársins sem
er af íslenskum ullarkanínum.
400 tonn af
teppabandi
Pétur sagði að til að brúa bilið
hefði Álafoss lagt mikla áherslu
á að framleiða teppaband. Byijað
hefði verið á að vinna að því máli
af krafti fyrir tveimur árum og
væri starfíð farið að skila veruleg-
um árangri. Bjóst hann við að
hægt yrði að selja 400 tonn af
teppabandi, mest til Bretlands, í
ár. Framleiðsla teppabandsins
hefur þann kost að í það er hægt
að nýta lélegustu ullartegundim-
ar. Hins vegar er þetta miklu
ódýrari vara og minna upp úr
hveiju kílói að hafa en í hand-
pijónabandinu. Þó skilaði fram-
íeiðslan einhveiju upp í fasta-
kostnað og héldi vélunum gang-
andi á meðan nýjar tegundir af
handpijónabandi væru þróaðar.
Líftími íslenska
ullarfatnaðarin s
framlengdur
Mjög mikil þróun hefur orðið í
fataframleiðslu úr ull. Fatnaður-
inn hefur breyst úr því að vera
hefðbundinn íslenskur yfír í há-
tískuvöru. Sagði Pétur að Álafoss
hefði byijað að fylgja tískunni
eftir í hönnun og með nýjum litum
fyrir fjórum árum. „Eg held að
það hafí tvímælalaust framlengt
líflíma íslenska ullarfatnaðarins.
Hins vegar er nú útlit fyrir að það
bati og að við verðum að breyta
fatnaðinum, létta hann og gera
notagildi hans fjölbreyttara.
í því skyni höfum við verið að
þróa nýtt vélpijónaband og breyta
pijóninu. Þetta er enn á tilrauna-
stigi en kemur ömggiega að ein-
hveiju leyti inn í söluna á árinu
1987. Hversu mikið er ekki enn
vitað.
Erum á lúxus-
markaðnum
Ullarfatnaðurinn er í sam-
keppni vjð dýran fatnað úr öðrum
efnum. í jökkum og yfirhöfnum
er meðal annars keppt við leður-
jakka og jafnvel ódýrari gerðir
pelsa, og í peysunum er keppt við
dýrari peysumar á markaðnum,
svokallaðar merkjavömr (peysur
þekktra hönnuða). Við emm á
lúxusmarkaðnum og höfum aldrei
höfðað til hins almenna neytenda-
markaðar vegna þess hvað varan
Unnið við framleiðslu teppabands.
í FYRRA varð mikill samdrátt-
ur I sölu handpijónabands frá
landinu, og er það áframhald á
þróun undanfarinna fjögurra
ára. Árið 1981 varð útflutning-
ur handpijónabands mestur,
890 tonn, en fór niður í 350
tonn á síðasta ári og hefur þvl
dregist saman um rúm 60%.
Þetta er dæmi um tískubreyt-
ingar á ullarvörumarkaðnum.
íslensku lopapeysumar eru
annað táknrænt dæmi um þess-
ar breytingar. Álafoss áætlar
að útflutningur þeirra í ár verði
aðeins um tíundi hluti þess sem
varð þegar mest var.
Þetta kom fram í samtali við
Pétur Eiríksson forstjóra Álafoss
hf. í framhaldi af fréttum um
vanda ullariðnaðarins. Pétur sagði
að útflutningur Álafoss væri eink-
um þríþættur fatnaður, hand-
pijónaband í neytendaumbúðum
og treflar og fleira til Sovétríkj-
anna. Hann sagði að á síðasta ári
hefði orðið nokkur samdráttur í
sölu fatnaðar og Rússlandsvið-
skiptin eðlileg, en mjög mikill
samdráttur í handpijónabandinu
eins og fram kemur hér að fram-
an. Hrapið í sölu á handpijóna-
bandinu og lækkun dollarans á
Pétur Eiríksson forstjóri Álafoss.