Morgunblaðið - 15.11.1986, Qupperneq 57

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR' 15. NÓVEMBER 1986
57
VELVAKANDI
SVARAR í SÍMA
691100 KL. 17-18
FRÁ MÁNUDEGI
TIL FÖSTUDAGS
'VJL
Svar til Elínborgar Jóns-
dóttur frá dagmóður
Svo má brýna að bíti segir mál-
tækið. Eins er með mig. Ég tel
mig vera með þolinmóðari mann-
eskjum, en fyrir kemur þó að
þolinmæðina þrýtur og svo er nú.
Ekki veit ég hvað veldur þessum
skrifum hjá Elínborgu um dag-
mæður, hvort hún sjálf hefur lent
í höndum þessara ógnvalda dag-
vistunar eða hvort hún er að taka
upp hanskann fýrir einhveija aðra.
Einu svörin sem berast gegn
þessum niðurrifsskrifum, eru svör
sem dagmæður eða samtök þeirra
veita. Aldrei heyrist neitt frá for-
eldrum sem eru ánægð með vistina
hjá dagmæðrum, þeir eru kannski
ekki til. Mér þætti gaman að vita
það.
Dagmæður eru sífellt í vöm,
ekki einungis gegn neikvæðum
skrifum heldur einnig gegn þjóð-
félagsálitinu. Þjóðfélagið lítur því
miður á dagmæður sem annars
flokks starfskrafta. Þó eiga þessar
konur að taka við þar sem borgin
bregst. Og það sem meira er, að
borgin er í raun versti óvinur dag-
mæðra. Þar á ég við hinar miklu
niðurgreiðslur sem borgin greiðir
á dagvistunarstofnunum, og með
það fýrir augum eru greiðslur til
dagmæðra hreinasta rán í augum
foreldra.
Dagmæður eru neyðarúrræði
foreldra sem ekki fá inni í leikskól-
um eða dagheimilum vegna
forgangshópa eða vegna þess að
vinnutími þeirra aðlagast ekki
gæslutímanum. Ekki þýðir heldur
að hringja á þessa staði og spyija
hvort bamið megi vera lengur {
dag vegna persónulegra erinda
foreldranna eftir vinnutíma. Nei,
þetta fólk verður að notast við hin-
ar óæskilegu dagmæður, sem rýja
fólk inn að skinni með ósanngjöm-
um kaupkröfum.
Elínborg minnist á að margar
konur fari úr starfi á hveiju ári
og nýjar taki við og sé þetta slæmt
Athugasemd
vegna Lauga-
lækjarskóla
Vegna bréfs frá „þremur stall-
systrum" í Velvakanda miðvikudag-
inn 12. nóvember, um brottvísun
nemenda úr Laugalækjarskóla, hef-
ur Velvakanda verið bent á að þaðan
hafi engum nemanda verið vísað frá
til frambúðar. Dylgjur um skóla-
stjóra, fyrrverandi og núverandi, séu
úr lausu lofti gripnar og það sé
ósæmilegt fyrir blað eins og Morg-
unblaðið að birta slíkt á síðum
sínum.
Velvakandi harmar að hafa orðið
vettvangur deilna af þessu tagi og
biður hlutaðeigandi velvirðingar.
Arnfríður Gísladóttir skrifar:
Ég vil taka undir orð Elínborgar
Jónsdóttur sem skrifaði grein um
ástandið í dagvistarmálum í Mbl.
þriðjudaginn 28. október sl.
Eg tel að þar séu orð í tíma töluð
og satt að segja furða ég mig á að
ekki hafi verið tekið á þessum mál-
um sem skyldi. Ég hef sjálf átt
nokkur samskipti við dagmæður og
lent í útistöðum við þær vegna
fyrir börnin að þeytast milli dag-
mæðra. Því miður er þetta þannig,
en ég held að þetta sé líka vanda-
mál á þessum blessuðum dagvist-
arstofnunum.
Heyrt hef ég mæður tala um
að á hveijum morgni verði þær að
sannfæra bamið um að það sé
sama konan sem passi það í dag
og var í gær.
Svo tíð eru mannaskipti á þess-
um stöðum að dagblöðin eru alla
daga með eina eða fleiri auglýsing-
ar um að fólk vanti á gæslustaðina.
Og hver er þá að hugsa um vel-
ferð barnanna, það eru sko hvorki
starfsfólk né foreldrar. Nei, það
eru launin sem eru of lág, það
fæst ekki fólk.
Elínborg talar um foreldrasam-
tök þeirra bama sem eru á dagvist-
arheimilum. Hvað ætli þau hafi á
sinni stefnuskrá? Aldrei hef ég
heyrt um að foreldrar hafi boðist
til þess að borga meira til dag-
heimila svo sama manneskjan
hugsi um bömin þeirra til lengri
tíma. Ætli foreldramir láti nokkuð
í sér heyra nema þegar gjaldskráin
hækkar, eins og hjá okkur dag-
mæðrum?
Og ég spyr, af hveiju stofna
foreldrar með böm hjá dagmæð-
rum ekki með sér samtök?
Ég er ekki viss um að fólk al-
mennt skilji hvað liggur að baki
því að vera dagmóðir. Þetta fram-
haldsleyfi sem Elínborg talar um,
kemur ekki af sjálfu sér. Til þess
að fá þetta leyfi verða dagmæður
að fara á námskeið sem Dagvistun
bama hjá Reykjavíkurborg stendur
fyrir. Þetta voru upphaflega 60
tímar í 6 vikur en eru nú orðnir
110 tímar. Þessi námskeið eru
haldin á kvöldin eða að loknum
löngum vinnudegi dagmæðra því
þeirra vinnutími er frá 7—7.30 á
morgnana til 5.30—6.30 á kvöldin,
ekki er þetta samt algildur tími,
en mjög algengur. Kostnaðurinn
af námskeiðunum verða þær að
borga sjálfar að mestu. Hvað að
veikindagreiðslum til dagmæðra
lýtur, þá eru það 3,5% sem þær fá
á mánuði en ekki á dag, og með
þessari greiðsluaðferð verða þær
að endurgreiða hvem einasta dag
sem þær eru veikar.
Nú, þrátt fyrir ofríki dagmæðra
gegn foreldrum í greiðslumálum
er það nú samt svo að tekjutrygg-
ing þeirra er ákaflega lítil. Oft er
það svo að nýtt foreldri biður um
greiðslufrest og fær hann en eftir
nokkra daga hættir bamið að
koma (skýringarlaust) og aldrei er
borgað neitt.
Einnig eru dagmæður nógu góð-
ar til þess að taka bam í gæslu
frá 3—4 mánaða aldri, aia það upp
til leikskólaaldurs, en þá er bamið
tekið og sett eingöngu á leikskóla
eða hálfan daginn á leikskólanum
og hálfan daginn hjá dagmóður-
inni. Það flokkast ekki undir
óskiljanlegra forsendna sem þær
leggja til grundvallar gjaldskrá
sinni og ég veit um fjölmörg önnur
dæmi um slíka árekstra.
Ég skora á fólk að láta í sér
heyra og vona að hægt verði að
greiða úr þessum málum svo for-
eldrar og dagmæður megi vel við
una.
Með fyrirfram þökk fyrir birting-
una.
flæking er það? Nei, auðvitað er
það fjárhagslega hagkvæmara.
Nú, um eftirlitið er það að segja,
að umsjónarfóstrumar koma
reglulega í eftirlit en auðvitað em
það foreldramir sem eiga að hafa
eftirlit með dagmóðurinni en ekki
launaðar konur úti í bæ. Ef eitt-
hvað er að, eiga foreldrar að ræða
það við umsjónarfóstrumar til þess
eru þær. Það er þeirra hagur að
vel fari um barnið, ekki satt?
Gjaldskrána tekur Elínborg til
ítarlegrar umfjöllunnar. Ekki er
þar nú allt rétt með farið, eða
kannski bara misskilið. Hún tók
það fram að ekki væm allar dag-
mæður þar á sama bás. Og ég vil
taka það fram að ég þekki ekki
til þess persónulega að tekið sé
eftirvinnukaup fyrir tímann, eftir
5 og til 8, sé bamið ekki komið
fram yfír umsamin tíma. En því
miður hef ég heyrt þetta áður. En
sé bamið í 9 tíma gæslu þá er
uppsett ákveðið mánaðargjald all-
an tímann á sama kaupi. Og ef
bamið er í 5 tíma gæslu eftir há-
degi, gildir það sama. Að breyta
gæslutíma mjög þétt eða í upphafí
hvers mánaðar, þýðir það að ekki
geti verið um fasta vinnu að ræða
hjá foreldri. Ef það væri hins veg-
ar um svo mjög óreglulegan
tímafjölda að ræða, þá fínnst mér
mjög sanngjamt að láta dagmóður
vita í upphafí gæslu, þannig að
hægt sé að semja um laun. Það er
í raun verið að koma aftan að
dagmæðrum ef beðið er um fastan
tíma í gæslu og hún telur sig vera
komna með fullt hús, og ætlar
ekki að taka fleiri böm, þá hættir
kannski eitt foreldrið við sinn tíma
og ætlar að minnka hann um helm-
ing. Við þurfum jú einhveija
tekjutryggingu. Ég er ekki að tala
um ef veikindi em eða slíkt.
Um endurgreiðslu á fæði ef bam
hefur verið veikt í langan tíma (ef
það er þá tilkynnt) þá var það
komið inn löngu fyrir 1. sept. 1986.
Þetta um greiðslur á tíma skóla-
bama fínnst mér harla ósennilegt
og mjög óraunhæft að segja að
dagmæður hafí komið sér saman
um þessi laun. En ef þetta er svona
af hveiju er ekki kvartað við sam-
tökin eða umsjónarfóstrur?
Þetta flutningsdæmi sem þú
Elínborg setur upp, skil ég ekki,
ég trúi ekki að þú sért svo grunn-
hygginn, að þú myndir ekki segja
upp plássinu með mánaðar fyrir-
vara og leita þér að nýrri dagmóður
á meðan, og borga síðan tímakaup
ef ekki stæðust upp á dag skiptin.
Um rauntekjur dagmæðra, þá
tel ég að ekki sé hægt að fá nein-
ar tölur þar að lútandi því tekjumar
em svo óstöðugar. Éinn mánuð
geta þær verið 24.016 til 25.496
og næsta mánuð hafa þær jafnvel
minnkað um helming. Því ekki trúi
ég því að þú teljir fæðispeningana
sem laun. Þessar tekjur miða ég
við að hafa fullt hús þ.e.a.s. 4 böm
í gæslu 9 tíma á dag.
Og að lokum þá hefur þessi
hópur dagmæðra sem gekk úr
samtökunum á sínum tíma, aldrei
gefíð raunhæfa ástæðu fyrir brott-
förinni. Og eftir hvaða gjaldskrá
skyldu þær starfa, þar sem gjald-
skrá samtakanna fer alltaf fyrir
verðlagseftirlit og er samþykkt
þaðan, og enginn hefur leyfí til
þess að nota hana nema meðlimir
samtakanna?
Kannski getur Elínborg frætt
okkur um, eftir hvaða gjaldskrá
þessar brottgengu dagmæður
starfa?
Guðbjörg Ellertsdóttir dagmóðir
Um dagmæður
Menntaðu þig í
LANDMÆLiNGUM
Kennsla hefst 6. janúar 1987.
Innritun á sama tíma.
Hringið og fáið sendan upplýsingabækling
í síma 05 62 50 88 eða sendið úrklippuna
til:
HORSENS TEKNISKE SKOLE
Slotsgade 11 — 8700 Horsens
Vinsamlegast sendið mér upplýsingabækl-
inginn í landmælingum
Natn: ---------------l-------------------
Heimiliafang: ---------------------------
Póatnr. ------------------------- Borg _______________
J
Nor lon er samsteypa 11 norskra fyrírtækja.
Veltan á þessu árí mun að líkindum nema 32
milljónum n.kr. Nor lon-fyrirtækin selja sér-
hannaðan útbúnað, sem bætir andrúmsloftið
jafnt innan veggja heimilisins sem á vinnustaðn-
um. Með útbúnaði þessum má draga stórlega
skaðlegum áhrifum staðbundins rafmagns,
igeislunar frá skermum, reyks, ryks o fí.

óskum eftir:
UMBOÐSMANNI
Á ÍSLANDI
sem getur annast og skipulagt söluna á
íslandi. Viðkomandi þarf að vera afkasta-
mikill og góður sölumaður og þess er
jafnframt krafist, að hann geti lagt fram
skjöl því til staðfestingar. Nor lon býður
góð kjör og til greina kemur að stofna
sérstakt fyrirtæki um reksturinn á íslandi,
verði þess krafisjk^
Nanari upplysingar veita forstjórarnir Jan
Erik Larsen eða Knut Arne MartinsðPí ^
símum: (03) 891140/891144.
Skriflegar umsóknir skal senda fyrír 25.
nóvember til: ^
Granveien 8,
N 3000 Drammen,
Norge.