Morgunblaðið - 24.12.1986, Qupperneq 28

28
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 24. DESEMBER 1986
Listaverkabækur um
Louisu Matthías-
dóttur og Leland Bell
Helgi Gíslason við módel af verðlaunaverki sínu.
Morgunblaðið/Einar Falur
Verðlaunasamkeppni um listaverk við Utvarpshús:
Helgi Gíslason mynd-
höggvari hlaut 1. verðlaun
LISTAVERKABÆKUR um þau
Louisu Matthíasdóttur og Leland
Bell, eiginmann hennar, komu
nýlega út vestanhafs á vegum
hins þekkta forlags Hudson Hills
Press sem sérhæfir sig í útgáfu
listaverkabóka.
Þessa dagana stendur einnig yfir
sýning á verkum Louisu í Robert
Schoelkopf sýningarsalnum í New
York og hafa myndir hennar fengið
góðar viðtökur.
LELAND BF.LL
NICHOLAS POX WP.BER
Jóladagana falla fargjöld
með strætisvögnum
Reykjavíkjur niður.
J frétt frá SVR er sérstaklega
vakin athygli á að famar verða
tvær ferðir á aðfangadag, kl.
10.30 og kl. 14 í Gufuneskirkju-
garð.
Þá er þess getið að allir sem
í janúar nk. verður Phillips-
safnið í Washington með sýningu á
málverkum Leland Bell. Bell er, auk
þess að vera sjálfur listamaður, eft-
irsóttur fyrirlesari um myndlist,
hefur m.a. flutt fyrirlestra í Frakk-
landi og Bretlandi (Tate Gallery).
Margir munu enn minnast fyrirlest-
urs sem hann flutti í Norræna
húsinu fyrir allmörgum árum fyrir
fullu húsi.
Utgefandi bókarinnar er eins og
áður segir Hudson Hills Press,
Suite 1308, 230 Fifth Avenue, New
York, NY 10001-7704.
náð hafa 67 ára aldri eiga nú
kost á að kaupa bláa miða, sem
er helmingsafsláttur af fullu far-
gjaldi. Áður þurfti fólk á aldrinum
67 til 70 ára að njóta tekjutrygg-
ingar til að fá þennan afslátt.
Þessir afsláttarmiðar fást nú á
Grensásstöð auk Hlemms og
Lækjartorgs.
„Ég er ákaflega lukkulegur
með þessi verðlaun og þá við-
urkenningu sem í þeim felst,“
sagði Helgi Gíslason í samtali
við Morgunblaðið. Helgi hlaut
verðlaunin í samkeppni um
gerð listaverks sem standa á
við nýja útvarpshúsið við
Efstaleiti.
„Þetta verk er áframhald af
þeirri myndgerð sem ég hef verið
að fást við undanfarið," sagði Helgi.
„Ég hef mikið verið að vinna með
samsetningu á tré og málmi, en í
þessu verki vinn ég með grágrýti,
að meginhluta, og ryðfrítt stál.
Þetta eru tveir þríhymingar, sem
standa á vatnstjöm, en hún er hluti
af verkinu. Grunnflöturinn sem
okkur var gefinn var 5 sinnum 8
metrar og mitt verk fyllir alveg út
í þann flöt, en hæðin á því er um
fimm metrar. Það virðist, við fyrstu
sýn mjög einfalt, en er í rauninni
mjög flókið í útfærslu."
„Fyrir utan viðurkenninguna sem
þessu fylgir fyrir mig, var mjög
Póstur og sími:
ÁKVÖRÐUN ríkisstjórnarinn-
ar um að heimila 10% hækkun
óvænt og skemmtilegt að fá þessi
250.000 króna verðlaun svona rétt
fyrir jólin," sagði Helgi ennfremur."
á gjaldskrá Pósts og síma í
stað 21% ieiðir til þess að taka
verður 150 milljón króna ián
til að standa undir fjárfesting-
um. Gjaldskrárhækkun um
10% nægir eingöngu til að
leysa greiðsluhalla ársins
1986.
Að sögn Guðmundar Bjöms-
sonar aðstoðar póst- og símamála-
stjóra, sem jafnframt er
fjármálastjóri stofnunarinnar, var
fjárhagsáætlunin sem byggði á
21% hækkun á gjaldskrá miðuð
við 600 milljón króna fjárfestingu
og 150 milljón króna lántöku. í
meðferð Alþingis var sú fjárhæð
skorin niður í 460 milljónir. Til
að mæta þeirri upphæð hefði
gjaldskráin þurft að hækka um
16% fyrir símaþjónustu frá og
með 1. janúar og póstburðargjöld
um 26 % 1. febrúar næstkomandi.
„Þá var reyndar búið að skera
fjárfestingar verulega niður um-
fyam það sem við teljum eðlilegt,"
sagði Guðmundur. „Síðan er
meiningin að gjaldskráin hækki
um 10% og að tekin verði lán að
upphæð 150 milljónir króna til að
standa undir fjárfestingum."
Guðmundur sagði að niður-
skurður Alþingis úr 600 milljónum
í 460 milljónir tefði frekari upp-
byggingu símakerfisins en verst
væri að hækkun á gjaldskrá opin-
berra fyrirtækja væri leyst með
lántöku, sem einungis væri
skammtímalausn. „Gjaldskrá fyrir
símaþjónustu hefur ekki hækkað
frá árinu 1983 én var lækkuð
1985,“ sagði Guðmundur. „Eftir
þessa hækkun sem verður nú í
byijun janúar hefur verð á hveiju
skrefi ekki náð því sem það var
árið 1983 en skrefatekjur eru
langstærsti tekjuliður Pósts og
síma.“
—
Oómur fyrir Borgardómi Eeykjavíkur:
j Brot gegn frelsi konu og kynferðis-
leg vanvirða talin ærumeiðing í verki
DÓMUR hefur fallið fyrir
Borgardómi Reykjavíkur í máli
konu sem stefndi manni fyrir
að hafa ærumeitt sig í verki.
Fyrir ári síðan kærði konan
manninn fyrir nauðgun, en af
hálfu rikissaksóknara var ekki
talin ástæða til aðgerða í mál-
inu. í Borgardómi voru konunni
dæmdar miskabætur, 170 þús-
und krónur, og maðurinn
dæmdur til að greiða 75 þúsund
króna sekt til ríkissjóðs, auk
málskostnaðar. Er þetta í
fyrsta sinn sem dómur af þessu
tagi fellur hérlendis.
Konan höfðaði málið sam-
kvæmt 234. grein almennra
hegningarlaga nr. 19 frá 1940 og
byggði málatilbúnað sinn endan-
lega á því að maðurinn hefði
meitt æru hennar með því að
þröngva henni til holdlegs sam-
ræðis að heimili hennar í nóvem-
ber 1985. Grein þessi í
hegningarlögunum hljóðar svo:
„Hver, sem meiðir æru annars
manns með móðgun í orðum eða
athöfnum, og hver sem ber slíkt
út, skal sæta sektum eða varð-
haldi allt að einu ári.“ Þá krafðist
konan miskabóta að upphæð 500
þúsund krónur og málskostnaðar
að skaðlausu. Af hálfu mannsins
voru þær dómkröfur gerðar að
hann yrði sýknaður af öllum kröf-
um stefnanda og tildæmdur
málskostnaður úr hennar hendi.
Konan byggði málssókn sína á
skýrslum aðila og vitna gefnum
fyrir lögreglu og á læknisvottorð-
um. Var byggt á því í málflutningi
að stefndi hefði brotið gegn per-
sónulegum réttindum konunnar
og fijálsræði. Meðferð hans á
henni hafi verið gróf og lítilsvirð-
andi og falli þannig undir ákvæði
234. greinar hegningarlaganna.
Konunni hafi fundist hún niður-
lægð og skítug af hans völdum
og hann hafi þannig ærumeitt
hana í verki.
Stefndi mótmælti því harðlega
að hann hafi nauðgað konunni og
beitt hana ofbeldi. Hann hélt því
fram að hún hefði verið sam-
förunum samþykk. Þá sagði hann
að staðhæfingar konunnar um
þetta efni væru með öllu ósannað-
ar, enda hefði embætti ríkissak-
sóknara komist að þeirri
niðurstöðu. Óvirðingar þær, sem
konan byggði málssókn sína á,
gætu aldrei fallið undir 234. grein
hegningarlaga, því þar sé fjallað
um ærumeiðingar. Það kæmi ekki
til greina að teygja gildissvið 234.
greinar út yfír hvers kyns refsi-
brot önnur með því að telja þau
jafnan fela í sér ærumeiðingar.
Krafðist maðurinn sýknu af öllum
kröfum konunnar í málinu á
grundvelli þessara sjónarmiða.
í áliti dómsins segir, að aðilar
séu einir til frásagnar um það er
á milli þeirra fór. Konan segi
manninn hafa haft samfarir við
hana óviljuga. Maðurinn hélt því
hins vegar fram að honum hafí
fundist konan samþykkja að hafa
við hann samfarir og harðneitaði
að hafa beitt hana ofbeldi. Lækn-
isvottorð þyki hins vegar styðja
frásögn konunnar um harkalega
meðferð. Síðar segir: „Á því sem
hér hefur sérstaklega verið tekið
fram og öðrum gögnum málsins
þykir nægilega fram komið að
stefndi hafi með athöfnum sínum
brotið gegn frelsi stefnanda og
vanvirt hana kynferðislega. At-
hafnir hans þykja hafa verið til
þess fallnar að skerða sjálfsímjmd
stefnandi og þykja þannig brýnt
brot á ákvæði 234. greinar laga
nr. 19/1940. Hann þykir því eiga
að sæta refsingu sem þykir hæfi-
lega ákveðin kr. 75.000 í sekt til
ríkissjóðs." Skal 50 daga varðhald
koma í stað sektarinnar, ef hún
er ekki greidd innan 4 vikna frá
birtingu dómsins. í niðurlagi álits
dómsins segir: „Stefnanda byggir
miskabótakröfu sína á því að við
atburðinn hafí hún orðið fyrir
miklu andlegu álagi og hafi hún
meðal annars átt erfitt með að
vera heima fyrst eftir þetta og
leitað því í Kvennaathvarfið. Þá
hafi hún einnig átt erfitt með
vinnu fyrst á eftir þar sem hún
hafí verið svo aum í vinstri hend-
inni eftir stefnda. Hún segir að
sér hafi fundist sjálfsvirðing sín
niðurbrotin. í aðalskýrslu hennar
hér fyrir dómi segir hún atburðinn
hafa haft neikvæð áhrif á tengsl
sín við karlmenn. Hún sé ákaflega
viðkvæm gangvart þeim og sífellt
á varðbergi gegn því að vera nið-
urlægð eða særð.“
Dómurinn komst að þeirri nið-
urstöðu að maðurinn hefði gerst
sekur um refsiverða meingerð
gegn konunni og væri því rétt,
með heimild í 1. málsgrein 264.
greinar laga nr. 19/1940, að
dæma hann til að greiða henni
miskabætur sem hæfilega þóttu
ákveðnar með tilliti til gagna
málsins kr. 170.000. Einnig skal
maðurinn greiða konunni kr.
50.000 í málskostnað.
Mál þetta dæmdu Hrafn Braga-
son borgardómari og meðdómend-
ur hans, Jens A. Guðmundsson
kvensjúkdómalæknir og María
Þorgeirsdóttir félagsráðgjafi.
Lögmaður konunnar var Ásdís J.
Raftiar, en Iögmaður mannsins
Jón Steinar Gunnlaugsson.
Strætisvagnar Reykiavíkur:
Fargjöld felld niður
Niðurskurður tef-
ur uppbyggingu
símakerfisins
10% hækkun ieysir eingöngu greiðsluhalla