Morgunblaðið - 09.01.1987, Blaðsíða 15

Morgunblaðið - 09.01.1987, Blaðsíða 15
knattspyrnu í fyrsta flokki (nú meistaraflokki) og hlaut sæmdar- heitið „besta knattspymufélag íslands". Þeir valsmenn sem best þekkja til þessa tíma segja það enga tilviljun að Valur skyldi ein- mitt á stjómarárum Jóns vinna þennan sigur. Þar bjuggu að baki framsýni Jóns og skipulögð vinnu- brögð. Á þessum ámm var núver- andi félagsmerki Vals tekið upp en hugmyndina að því átti Ámundi bróðir hans. 1927 var farið í keppn- isferð um Norðurland sem var stóratburður á þeim tíma. 1931 er undir foiystu Jóns lagt í það stór- virki að fara í utanför til Danmerkur og Noregs. Fararstjórar í þeirri ferð vom Séra Friðrik og Jón. Þetta var í fyrsta skiptið sem íslenskt knatt- spymufélag réðst í það stórvirki að senda flokk knattspymumanna til Evrópu. í sambandi við þessa ferð var skáldsagan „Keppinautar" gef- in út til fjáröflunar. Fæstir sem standa fyrir erlendum samskiptum íþróttamanna í dag gera sér grein fyrir hvílíkt þrekvirki var unnið við undirbúning og framkvæmd þessar- ar ferðar sem stóð í 24 daga. Jón Sigurðsson dvaldi langdvölum er- lendis við nám og störf og tók síðan við erilsömu starfi er hann flutti til íslands aftur. Hann fylgdist ætíð náið með starfi Vals og valsmönn- um hvort heldur var úr fjarlægð eða nálægð. Nú síðast í vetur mætti hann á fundi fulltrúaráðs Vals. Jón var ákaflega áhugasamur um öll íþróttamál og einlægur í hverju því verki sem hann tók sér fyrir hend- ur. Skilningur Jóns á íþróttum var fyrst og fremst að gera þátttakend- ur að betri mönnum og lagði Jón ætíð áherslu á að menn sýndu drenglyndi og vilja í verki og leik. Knattspymufélagið Valur flytur frú Rögnu og syni þeirra Emi svo og aðstandendum öllum innilegustu samúðarkveðjur. Blessuð sé minning Jóns Sigurðs- sonar. Pétur Sveinbjarnarson, formaður knattsp.fél. Vals. Að kvöldi 28. desember sl. lést velgjörðamaður minn og vinur, Jón Sigurðsson fyrrverandi borgar- læknir. Undanfarin 3 ár hafði heilsunni hrakað mjög og margoft þurfti hann að dvelja í sjúkrahúsi. I júní sl. heimsóttum við nokkrir vinir og samstarfsmenn hans um langan aldur þau hjón, Rögnu og Jón, .að heimili þeirra í Háuhlíð í Reykjavík. Á því heimili höfðum við allir oft notið hinnar sérstöku gest- risni þeirra hjóna og hins frábæra útsýnis yfir borgina þeirra beggja. Erindi okkar var að fagna áttræðis- afmælis Jóns. Þá þegar var ljóst að hverju stefndi og næsta líklegt að afmælisdagamir yrðu ekki fleiri. Jón Sigurðsson fæddist í Reykja- vík 29. júní 1906. Hann var komin af reykvískum ættum í föðurætt en sunnlenskum í móðurætt. Jón ólst upp hér í Reykjavík og gekk menntaveginn. Stúdent varð han frá Menntaskólanum í Reykjavík 1926 og embættispróf í læknisfræði tók hann 1933. Síðar sama ár lá leiðin til Danmerkur til sérfræði- náms í berklalækningum. Eftirlifandi konu sinni, Rögnu Sigurðsson, kvæntist Jón 1936 og bjuggu þau í Danmörku allt til árs- ins 1946. Varð útivist þeirra lengri en ætlað hafði verið sakir stríðsins en fjöldi íslendinga lokaðist inni á meginlandinu af þess sökum. Máttu þeir búa fjarri ættingjum og vinum þar sem skuggi stríðsins og hemað- arátaka grúfði yfir. 1944 eignuðust þau einkason sinn, Öm, tæknifræð- ing hjá Rafmagnsveitum ríkisins, sem búsettur er hér í borg ásamt konu sinni og bömum. Árið 1946 urðu mikil umskipti í lífí fjölskyldunnar. Ákveðið var að flytja heim til íslands eftir 13 ár í Danmörku. Þegar heim kom tók Jón við því starfí, sem varð hans ævi- starf. Um þetta leyti var Bjarni Benediktsson borgarstjóri í Reykjavík en þeir Jón voru æsku- vinir. Þá vom menn uppteknir af þeim félagslegu viðfangsefnum, sem blöstu við, eftir umrót styijald- aráranna. Á þessum árum var MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 9. JANÚAR 1987 15 lagður grunnur að byggingu Heilsu- vemdarstöðvarinnar og Borgarspít- alans í Fossvogi og borgaryfírvöld leituðu til Jóns Sigurðssonar um að taka við nýju embætti á vegum borgarinnar sem hefði með höndum stjóm heilbrigðismála hennar. Fyrsta verkefnið var að renna nýjum stoðum undir heilbrigðiseft- irlit borgarinnar. Hefur sá gmnnur, sem þar var lagður, staðið óbreytt- ur allt til þessa dags og hin síðari ár orðið fyrirmynd að uppbyggingu heilbrigðiseftirlits annars staðar á landinu. Endurskipulagning heil- brigðiseftirlitsins táknaði nýja tíma í þeirri starfsemi — ný vinnubrögð vom innleidd og á skömmum tíma urðu stakkaskipti í hreinlætis- og hollustumálum Reykvíkinga. For- vamarstarfið í heilbrigðiseftirliti hefur oftast staðið í skugga aðgerða til að bæta tjón sem þegar er orðið af völdum veikinda og slysa. Af hugrekki og eldmóði stóð Jón Sig- urðsson fyrir sífellt þróttmeira starfí í heilbrigðiseftirlitinu sem í dag er hvarvetna sýnilegt. Þegar Jón Sigurðsson kom til starfa stóð yfir undirbúningur að byggingu Heilsuvemdarstöðvar Reykjavíkur. Það varð hlutverk hans að taka sæti í fyrstu stjóm stöðvarinnar og eiga þátt í að móta starf hennar frá byijun. Skipulagn- ing á starfínu í upphafí var vanda- verk og átti Jón þar ágæta samstarfsmenn, þá Sigurð Sigurðs- son, þáverandi berklayfirlækni og borgarfulltrúa, og Gunnar Möller, forstjóra Sjúkrasamlags Reykjavík- ur. Jafnt og heilbrigðiseftirlitið varð Heilsuverndarstöðin í Reykjavík brautryðjandi á sínu sviði og fyrir- mynd annarra stærri bæjarfélaga um flest er horfði að heilsuvemdar- málum. Jón Sigurðsson var í forystu um sjúkrahúsmál Reykvíkinga frá upphafí starfa sinna. Hann var kjör- inn í bygginganefnd Bæjarsjúkra- hússins í Fossvogi eins og Borgarspítalinn hét þá og átti hvað mestan þátt í að koma framkvæmd- um áfram og ljúka þeim þegar þær virtust komnar í strand skömmu eftir 1960. Jón gegndi formennsku í sjúkrahúsnefnd borgarinnar frá 1960 en það var fyrsta stjóm sjúkrastofnana Reykjavíkurborgar. Árið 1970 tók gildi ný skipan stjóm- ar heilbrigðismála borgarinnar með stofnun Heilbrigiðismálaráðs Reykjavíkurborgar en undir það heyrðu heilbrigðiseftirlitið, Heilsu- vemdarstöðin og sjúkrastofnanir borgarinnar. Jón Sigurðsson var sem borgarlæknir framkvæmda- stjóri heilbrigðismálaráðsins. Auk þeirra starfa á vettvangi heilbrigðismála borgarinnar, sem þegar hafa verið nefnd, sinnti Jón fjölmörgum öðmm verkefnum sem of langt mál yrði upp að telja. í því sambandi má þó nefna sérstaklega starf hans til að bæta almenna læknisþjónustu í borginni. Hann gegndi formennsku í læknisþjón- ustunefnd Reykjavíkurborgar sem skilaði viðamiklu áliti um þau mál árið 1967. Tillögur þeirrar nefndar em án efa helsti gmndvöllur laga- ákvæða um heilsugæslustöðvar sem komu fram á þingi 1972. Hér hafði Reykjavíkurborg undir forystu Jóns Sigurðssonar því enn brautryðj- endahlutverk á sviði heilbrigðismála í landinu. Árið 1949 var héraðslæknis- embættið í Reykjavík sameinað borgarlæknisembættinu. Verkefni héraðslæknisembættisins komu því til viðbótar hinum ýmsu störfum hans fyrir borgina og því var starfs- dagurinn langur öll þau 28 ár sem hann gegndi embætti. Starfi hér- aðslæknisins fylgdu ýmisleg störf svo sem að hafa umsjón með öllum heilbrigðismálum í Reykjavík og sjá um að lögum og reglum um þau efni væri framfylgt, eftirlit með heilbrigðisstarfsmönnum, gerð heil- brigðisskýrslna, sóttvarnir og margt fleira. Jón Sigurðsson tók einnig þátt í margvíslegum félagsstörfum og margskonar líknarefni áttu hug hans. Hann átti sæti í stjóm Rauða kross deildar Reykjavíkur og Rauða kross íslands, þar af formaður hins síðarnefnda í allmörg ár. Hann var formaður stjómar Skálatúnsheimil- isins um árabil. Hann sinnti einnig málefnum stéttar sinnar og sat í stjóm Læknafélags íslands um 6 ára skeið. Heiðursfélagi var hann í Læknafélagi Reykjavíkur. íþrótta- mál áttu og hug hans og gegndi hann ýmsum trúnaðarstörfum í íþróttahreyfingunni. Af því sem hér hefur verið rakið má sjá, að Jón Sigurðsson hafði átt ótrúlega erilsaman og fijóan starfs- dag þegar hann lét af embætti fyrir aldurs sakir árið 1974. Ekki lagði hann þó árar í bát. Hann tók að sér ýmis verkefni, m.a. fyrir undir- ritaðan, og átti ég því láni að fagna að eiga hann að samstarfs- og leið- sögumanni í allmörg ár eftir að hann lét af embætti sínu. Öllum störfum sínum gegndi Jón af mik- illi alúð og samviskusemi. „Þeim sem er trúr yfír litlu verður trúað fyrir miklu." Ekkert verkefni var svo smávægilegt að hann kastaði til þess höndunum. Jón var bæði glæsilegur og virðu- legur í framkomu og aldrei frá- hrindandi. Hann var hlýr við viðmælendur sína og tók öllum vel, bæði háum og lágum. Hann var afar húsbóndahollur og stóð vörð um hlut borgarinnar í stóru sem smáu. Svo sem eðlilegt er komu upp mörg álitaefni í starfí hans þar sem greina þurfti milli ríkisins annars vegar og borgarinnar hins vegar. í slíkum málum var Jóni hlutverk og frumkvæði borgarinnar ávallt efst í huga og var það honum keppi- kefli að Reykjavíkurborg væri ríkinu fremri um ýmis þau mál sem horfðu til framfara í þjónustu við borgarana. Jón var því í starfi sínu einhver besti liðsmaður sveitarfé- laganna í landinu og vildi sjálfstæði þeirra, sem mest. í einkalífi sínu var Jón mikill gæfumaður. Þau hjónin Ragna og Jón voru ákaflega samhent og sam- rýnd og nutu margra sameiginlegra áhugamála. Þau byggðu sér heimili á frábærum útsýnisstað við Háuhlíð, á einum fegursta stað í borginni. Heimili þeirra var sann- kallað menningarheimili, fágað og fallegt, og margir voru þeir gestir, bæðir erlendir og innlendir, sem nutu dvalar hjá þeim. Svo lengi sem ég þekkti til höfðu þau Ragna þann vana að eyða sumarleyfum sínum innanlands. Á hveiju sumri lögðu þau upp með tjald og annan viðlegu- búnað og fylgdu góða veðrinu eftir um leið og þau nutu fegurðar og kyrrðar í ríki íslenskrar náttúru. Jón var vanur að segja að hinn árlegi tjaldtúr væri sú endumæring sem hann þyrfti til að standa gegnum erfíði og álag hins daglega starfs. Starfí Jóns fylgdu ýmis samskipti við erlenda aðila og á þeim vett- vangi voru þau Ragna og Jón glæsilegir fulltrúar lands síns og þau nutu eftirtektar og virðingar. Þegar ég horfí yfír ævi Jóns Sig- urðssonar eins og hún er mér kunn er mér efst í huga að þar hafí far- ið fágætur láns- og mannkostamað- ur. Það er mitt lán að eiga mikið undir slíkum manni og til hans yfír landamærin sendum við, ég og kona mín, einlægar hjartans þakkir. Við hjónin sendum Rögnu, Emi og fjöl- skyldu hans innilegar samúðar- kveðjur. Skúli G. Johnsen Jón Sigurðsson, fyrrverandi borgarlæknir, er látinn, eftir erfiða sjúkdómslegu. Hann var skipaður tiorgarlæknir 1948, en skömmu síðar lágu leiðir okkar saman, er ég var ráðinn starfsmaður heil- brigðiseftirlits Reykjavíkurborgar. Borgarlæknisembættið var þá til húsa í Austurstræti 10, í þremur herbergjum á efstu hæð hússins. Þegar ég nú lít til baka koma fram í hugann bæði minningar og hug- sýnir af manninum Jóni Sigurðs- syni, sem era mér mjög kærar og ætíð munu fylgja mér. Eg minnist embættismannsins Jóns Sigurðssonar, sem helgaði all- an sinn tíma og alla sína starfs- krafta því starfí sem hann hafði tekið að sér. Hann var brautryðj- andi heilbrigðiseftirlits hér á landi, og þurfti sem slíkur að taka til hendi á ýmsum sviðum þjóðlífs okk- ar, sem á þeim tíma var vissulega ekki vanþörf á. Á þeim árum var öll lúða- og önnur hreinsun í borginni undir stjóm borgarlæknis og fyrir for- göngu Jóns Sigurðssonar var grettistaki lyft við að fegra og hreinsa borgina. Allt heilbrigðis- og matvælaeftirlit var þá í algjörri mótun og skilningur á nauðsyn þess var oft á tíðum afar takmark- aður. Brautryðjandastarfí þessu sinnti Jón Sigurðsson af festu, en þó um leið af umburðarlyndi og skilningi. Kærleiki hans til meðbræðra sinna var mikill og viljinn til þess að leysa vandamálin á sem sársaukaminnst- an hátt var ávallt fyrir hendi. Annað einkenni Jóns Sigurðsson- ar sem embættismanns var sérstök hollusta við það bæjarfélag sera hann vann fyrir og þá menn og aðilja sem hann átti samstarf við og tengdust á einn eða annan hátt verksviði embættis hans. Á hátíðarstundum minnist ég Jóns Sigurðssonar sem hins glæsi- lega yfírmanns, er við starfsmenn- imir báram virðingu fyrir, hvort sem það var um áramót, þegar hann þakkaði starfsfólki Heilsu- vemdarstöðvar Reykjavíkur vel unnin störf liðins árs, eða við önnur sérstök tækifæri. Kærast er mér þó sú minning, sem tengd er Jóni Sigurðssyni sem vini og samstarfsmanni. Á þeim tæplega 40 áram, sem ég átti því láni að fagna að þekkja hann, bar aldrei skugga á vináttu okkar. Hann var ávallt hinn heilsteypti og sanni maður, sem gott var að leita til, bæði sem vinur og embættis- maður. í huga mínum á ég dýrmætar minningar um samverastundir á heimili Rögnu og Jóns. Þar ríkti ávallt sérstök friðsæld og einstök gagnkvæm tillitssemi. Ragna mín og Örn, það er þakk- arefni og mikil gjöf að hafa átt Jón Sigurðsson fyrir lífsföranaut. Guð biessi minningu hans. Þórhallur Halldórsson Svava Bernharðsdóttir, Auður Hafsteinsdóttir og Bryndís Pálsdóttir. Fiðluleikur Tönlist Jón Ásgeirsson Sú kynslóð sem valdi sér leið á snið við stefnumótandi áróður skemmtiiðnaðarins sl. tuttugu ár- in og tókst að finna sér aðra leið að tónlistinni en gegnum glans- hlið vinsældalistarinnar, er nú á þessum áram að skila af sér, eft- ir langan og strangan námstíma, sem ekki hefur ávallt verið þeim átakalaus eða tími þæginda. Þijár ungar stúlkur sem eiga að baki strangt og erfitt nám í fíðluleik héldu mjög sérstæða tónleika sl. miðvikudag í Áskirkju og fluttu tónverk eftir Dvorák, Martinu, Mozart og Kodaly. Það sérstæða við þessa tónleika, var að á efnis- skránni vora dúettar og tríó, sem alla jafna era ekki algeng við- fangsefni á tónleikum og trúlega fátítt sem eina efni heilla tón- leika. Öll era verkin ágætar tónsmíðar og býsna margbreyti- leg í gerð og stíl. í Terzetto eftir Dvorák og Serenöðu eftir Kodaly léku Auður Haraldsdóttir og Bryndís Pálsdóttir á fiðlur en Svava Bernharðsdóttir á lágfiðlu. í Þremur madrigölum eftir Mart- inu og Duo nr. 2 eftir Mozart, skiptu þær með sér verkum. Auð- ur og Bryndís munu ljúka BM-prófi í vor en Svava hefur þegar lokið Master-prófi og stefnir á doktorspróf, svo að hér era á ferðinni hámenntaðir tón- listarmenn. í leik þeirra mátti heyra margt fallega gert, t.d. í Serenöðunni eftir Kodaly, sem er sérlega fallegt verk, og einnig í Þremur madrigölum eftir Mart- inu, léttu og leikandi verki, sem oft var mjög fallega leikið. I Terz- ettinn eftir Dvorák vantaði nokkuð af sérkennilegum blæ- brigðum sem orðið hafa til í undarlegum bræðslupotti mannlífs í Suður-Evrópu og Moz- art er ávallt hættulega viðkvæm- ur. í heild vora tónleikarnir mjög skemmtilegir og vel uppfærðir og ljóst að hér era á ferðinni góðir tónlistarmenn, sem líklegir era til stórra átaka í framtíðinni.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.