Morgunblaðið - 15.01.1987, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 15. JANÚAR 1987
POTT-
ÞETTAR
PERUR
AGOÐU
VERÐI
Allar RING bílaperur
bera merkið (D
sem þýðir að þær
uppfylla ýtrustu
gæðakröfur E.B.E.
RING bílaperurnar
fást á bensínstöðvum
Skeljungs
O, jæja
Lokaathug-asemd við grein
dr. Braga Jósepssonar
eftir Wolfgang
Edelstein
Dr. Bragi Jósepsson sendir mér
tóninn í Mbl. 3. janúar sl. Ég læt
lesendum eftir að dæma málflutn-
ing hans og stíl, en get ekki stillt
mig um að draga athyglina að þeim
atriðum í grein hans, sem varpa
skýru ljósi á það sem um er deilt.
Dr. Bragi afsakar aðferðafræði-
legar veilur með því, að um
frumrannsókn hafi verið að ræða.
Svo er á honum að skilja, að ekki
verði krafist af frumrannsóknum
að mælingar séu gildar og áreiðan-
legar. Slík röksemd er út í hött, svo
að notað sé orðtak, sem honum virð-
ist traust. Abyrgir rannsóknarmenn
forprófa að jafnaði spumingar sínar
og tryggja gildi rannsókna sinna á
ýmsan veg. Mýmargar kannanir á
stórum úrtökum (survey-rannsókn-
ir) eru „einnar umferðar rannsókn-
ir“, frumrannsóknir í þeim skilningi
að þær byggja ekki á undanfarandi
rannsóknum né höfða til eftirrann-
sókna, en verða að standa undir sér
sjálfar. Auðvitað verða mælingar
ávallt að vera gildar og áreiðanleg-
ar svo að hægt sé að taka mark á
niðurstöðum. Um þetta stendur
deilan í raun. Ef rökstuddur grunur
leikur á, að mælingar í rannsókn
séu gallaðar er vísindalega siðlaust
að birta hana og fráleitt að afsaka
það með því, að um frumkönnun
sé að ræða. Með því að birta rann-
sóknarskýrslu er gefið til kynna að
niðurstöðum sé treystandi innan
hefðbundinna (tölfræðilegra) ör-
yggismarka. Ég hef fært rök fyrir
efasemdum mínum um, að svo sé
í títtnefndri rannsókn dr. Braga,
sem ber heitið „Nám og kennsla
7 ára barna: Ríkisskóli — einka-
skóli“, þó að um viðhorf ein sé að
ræða og samanburður í alla staði
vafasamur. Dr. Bragi hefur hvergi
hrakið þessar röksemdir.
Dr. Bragi bendir á, að mér hafi
orðið á í messunni þar sem ég gaf
því ekki gætur, að Tjamarskóli var
ekki til þegar hann gerði könnun
sína. Hann vitnar samt óspart í
gögn um þennan skóla í viðbæti við
skýrslu sína til að lýsa einkennum
einkaskóla, svo að mér yfírsást, að
könnun hans var gerð 1985, en
skólinn var settur á stofn þá um
haustið. Þessi röksemd vekur hins
vegar athygli á úreldingarvanda
viðhorfakannana. Niðurstöður dr.
Braga kalla því ekki aðeins á að-
ferðafræðilegar efasemdir eins og
/ dag og á morgun
verður kjötmarkaður SS við Hlemm.
Þar fœrð þú nýtt, fyrsta flokks nauta-
kjöt á hagstœðu tilboðsverði.
LITGREINING MEÐ
CROSFIELD
645IE
LASER
LYKILUNN AD VANDAORI LITPRENTUN
MYNDAMÓT HF.
Wolfgang Edelstein
„Ef rökstuddur grunur
leikur á, að mælingar í
rannsókn séu gallaðar,
er vísindalega siðlaust
að birta hana.“
ég benti á í grein minni. Þær eru
ef til vill úreltar að auki. Viðhorf
eru hverful eins og kunnugt er og
þess vegna eru kannanir um félags-
leg viðhorf (eins og kannanir
Gallup-stofnunarinnar eða Euro-
barometer-kannanirEvrópuráðsins,
eða skoðanakannanir um fylgi
flokka) ítrekaðar til að henda,reiður
á staðfestu eða þróun, þrátt fyrir
sveiflur milli mánaða eða ára. Eng-
inn veit hvort niðurstöður viðhorfa-
mælinga (jafnvel þó að þeim væri
treystandi) fái staðist að tveim
árum liðnum.
Dr. Bragi lætur að því liggja, að
skoðanir mínar á skólamálum
stjómi röksemdum mínum. I gagn-
rýni minni ræddi ég aðferðafræði-
lega galla á rannsókn hans og dró
niðurstöður hans í efa vegna þeirra.
Um það held ég að fræðimenn verði
sammála óháð skoðunum þeirra að
öðru leyti. Ef menn eiga að geta
dregið ályktanir af niðurstöðum
rannsókna verður að vera hægt að
treysta þeim. Um þetta hef ég raun-
ar eindregnar skoðanir. Það er um
þetta, sem deilt er hér, og allt ann-
að getur legið milli hluta.
Höfundur er einn stjórnenda
Max-Planck-rannsóknarstofnun-
arinnar ímenntamálum í Vestur-
Berlín.
Morgunblaðið/Bemhard
Sr. Geir Waage, sonur hans Ásgeir og Sigurvaldi Ingvarsson kennari
í Reykholti standa hér hjá dysinni.
Borgarfjörður:
Rarik notaði
dysina í púkk
Kleppjámsreykjum.
Á ALMENNUM hreppsfundi sem haldinn var í Reykholtsdalshreppi
kom fram að merkingu á athyglisverðum stöðum var ábótavant. Á
næsta hreppsfundi skipaði hreppsnefndin þá sr. Geir Waage og Þor-
vald Pálmason i nefnd til að gera tillögur um merkingu á athyglisverð-
um stöðum. Meðal merkilegra minja í Reykholtsdal er forndys ein
rétt sunnan við Kleppjárnsreyki.
í þjóðsögum Jóns Ámasonar
stendur eftirfarandi um tilurð þessar-
ar dysjan
„Skáneyjar-Grímur.
Svo bar til einn dag á meðan
Guðmundur biskup var í Reykjaholti
að það kom bóndi einn úr dalnum.
Sá hét Grímur og bjó á Skáney.
Hann var gamall og fom í skapi.
Sveinum biskups þótti Grímur undar-
legur og gjörðu mjög háð að honum.
Einn þeirra gjörði það þó mest. Sá
maður var oflátungur mikill. Grímur
segir við hann að ei muni þess langt
að bíða að af honum fari oflætið og
væri honum betra að láta sér skap-
lega. Maðurinn lét ekki festa á sér
orð Gríms. En þegar biskup fór frá
Reykjaholti fór hann niður dalinn.
Var þá maður sá er mest gjörði háð
að Grími að leika sér að því að setja
spjót sitt fyrir bijóst sér og ríða svo.
En þá hnaut hestur hans og stakkst
spjótið í gegnum hann. Féll hann þá
dauður af hestinum. Biskup lét dysja
hann við götuna og er sú dys við
götuna skammt frá Kleppjámsreykj-
um undir norðurendanum á Hamra-
melnum. Það var lengi trú manna
að enginn mætti svo ríða hjá dysinni
að ei legði hann í hana þijá steina."
Við athugun kom í ljós að dysin
fyrir neðan Hamramelinn var horfín,
Rarik hafði fyrir nokkmm ámm tek-
ið gijótið úr dysinni til að púkka
með raflínu sem var verið að leggja
þar rétt hjá.
Hér líta menn þetta mjög alvarleg-
um augum, þegar hróflað er við
slíkum fomminjum sem þessum.
Þjóðminjavörður hefur verið látinn
vita af þessu, líklega mun dysin verða
rannsökuð þar sem líkstæðið er mjög
greinilegt. Síðan mun verða farið
fram á það við Rarik, að skila því
gtjóti til baka sem þeir tóku úr dy-
sinni til þess að fylgdarsveinn
Guðmundar biskups megi hvíla þama
í friði. Aldrei verður nógsamlega
brýnt fyrir þeim sem stjóma verk-
framkvæmdum þar sem stórvirkar
vinnuvélar eru notaðar að fara gæti-
lega, þar sem rústir og aðrar
fomminjar láta oft lítið yfír sér,
óbætanlegur skaði getur orðið ef
ekki er aðgæsla höfð.
— Bernhard