Morgunblaðið - 24.05.1987, Page 34

ííl VROJt t/M t° íITIOAíTUVtVITTfi (TIGAJÍIWJOHOW
34 MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 24. MAÍ 1987
Séra Svavar A. Jónsson
Ofbeldi gegn börnum
Hjónin, séra Amfríður
Guðmundsdóttir og Gunnar
Rúnar Matthíasson guðfræð-
ingur, skrifuðu ritgerð um
fjölskylduofbeldi sem verk-
efni í siðfræði í námi sínu i
guðfræðideildinni. Ritgerðin
var skrifuð á vorönn 1985
undir handleiðslu dr. Björns
Björnssonar prófessors. Við
fengum leyfi til að birta kafla
úr ritgerðinni og sendum ykk-
ur í dag úr fyrri hluta hennar,
sem fjallar um ofbeldi gegn
börnum. Fyrirsagnir kafla
eru okkar.
hafí verð óvelkomið bam. Hún
hafði verið fædd í lausaleik, en
svo tók móðir hennar saman við
mann og ólst hún upp hjá þeim.
Hún sætti ofbeldi af beggja
hálfu en hann barði einnig sín
eigin böm og konu.
Sögumaður lýsir þessu svo að
það hafi verið sama hvað var,
þau hafi bara verið lamin. Hún
nefnir eitt dæmi þar sem verið
var að hegna henni fyrir að
btjóta rúðu og óhlyðnast. Þá
notaði hann belti, sem hann
gerði oftast, og lék hana mjög
hart. Á meðan kom mamma
hennar sér fyrir uppi á kommóðu
og hló. Móðirin beitti hana einn-
ig ofbeldi meðan hún hafði enn
líkamlega yfirburði til. Hún kleip
hana og kaffærði í ísköldu vatni
svo að í hvert skipti hélt sögu-
maður að hún myndi drekkja sér.
Páll Eiríksson geðlæknir
sagði á námskeiði fyrir ung hjón
og pör, hjá Garðasókn í Garðabæ
2. mars sl., eftirfarandi eftir ein-
um skjólstæðingi sínum: „Pabbi
nauðgaði okkur systmnum öll-
um og mamma vissi það því hún
heyrði í okkur hljóðin en gerði
þó ekkert."
Gunnar Rúnar Matthíasson gnðfræðingnr og séra Arnfríður Guð-
mundsdóttir.
Ábyrgð safnaðarins
Hvert það bam sem borið er
til skímar í kirkju okkar er lagt
í hendur safnaðarins alls til
umönnunar og vemdar. Þetta
er gert með því að prestur
áminnir söfnuð sinn með eftir-
farandi orðum: „Góð systkin.
Þér eruð vottar þess, að þetta
bam er nú skírt í nafni föður,
sonar og heilags anda. Með því
er sú ábyrgð lögð á yður, ást-
vini þess, að ala það upp í ljósi
fyrirheits skírnarinnar, kenna
því að elska Guð, tilbiðja hann,
varðveita orð hans og sakra-
menti og þjóna náunganum í
kærleika. Guð veiti yður til þess
náð sína. Amen.“
Harmsögur, ótrúlegar
en sannar
Þrátt fyrir þetta þekkjast
dæmi eins og eftirfarandi sem
lesa má í Morgunblaðinu 3.
ágúst 1984 (bls. 44—5). Þetta
er frásögn 38 ára konu þar sem
hún lýsir æsku sinni á þann veg
að hún hafí alltaf fundið að hún
Rækir hamingjusamasta þjóð í heimi ekki þær skyldur gagnvart
bömum, sem kirkjan leggur henni á herðar?
Óhamingja hamingju-
sömustu þjóðar í heimi
Mikill meirihluti þjóðar okkar
er skírður og meira en 9/10 hlut-
ar hennar tilheyra þjóðkirkjunni.
Engu að síður em þau tvö
hrottalegu dæmi, sem hér hefur
verið lýst, sönn og það sem
meira er, þau eru ekki eins-
dæmi. Þegnar hamingjusömustu
þjóðar í heimi virðast ekki rækja
þær skyldur og gæta þeirrar
ábyrgðar sem kristin kirkja
leggur á þegna sína varðandi
hvert það bam sem skírt er til
samfélagsins í Kristi Jesú. Hér
á það vel við sem segir í dægur-
lagatextanum: „en hamingjan
er ei öllum gefín fremur en skíra
gull...“
Skyldan til að
grípa inn í
annarra fjölskyldu
Dæmi sem þessi em sem bet-
ur fer ekki mjög algeng en það
dregur þó ekki úr alvöru máls-
ins. Hér er um að ræða mál sem
varðar við landslög og það sem
meira en landslög kveða á um
að hver sá sem þekkir til eða
veit af slíku er skyldur til að
láta viðkomandi barnaverndar-
nefnd vita af því.
Hulda Guðmundsdóttir yfirfé-
lagsráðgjafi á bamageðdeildinni
við Dalbraut segir: „Að mínum
dómi er ein ástæðan fyrir illri
meðferð og jafnvel misþyrming-
um á bömum sú að börn em
ekki hátt skrifuð í þjóðfélaginu.
Það er nokkuð viðtekin skoðun
að börn séu eign foreldranna og
uppeldi og atlæti þeirra sé einka-
mál íjölskyldu." (Mbl. 3. ágúst
’84 bls. 45). Og Hulda segir aft-
ur að óhætt sé að segja að það
sé fólk úr öllum stéttum sem
beiti börn sín ofbeldi en algeng-
ast sé að það sé fólk sem er
undir miklu andlegu álagi og
fólk sem á við veruleg félagsleg
vandamál að stríða. Hulda held-
ur svo áfram og segir hlutverk
þeirra sem hjálpa sé ekki að
sanna einhverja sök heldur að
fá fólk til að tjá sig án þess að
um yfirheyrslu sé að ræða.
Orð að utan
í vikuriti Lúterska heims-
sambandsins, sem sent er til
þýzkumælandi kirkna frá aðal-
stöðvunum í Genf, segir í apríl:
Þjóðkirkjan
stundi trúboð
Jóhannes Hanselmann biskup
í Bæjaralandi hvetur presta sína
og söfnuði til að nýta hina ijöl-
mörgu möguleika þjóðkirkjunn-
ar til trúboðs. Vissulega er
þjóðkirkjan aðþrengd með því
að skírðir menn hennar yfírgefa
hana og með því að trúarbragða-
blanda og heiðindómur heija á.
Þó er erfítt að draga hring um
hina „sönnu kirkju", draga skil
á milli hinna trúuðu og vantrú-
uðu. Kirkjan þarf bæði að annast
þau, sem annast kirkjustarfið,
°g teygja sig til þeirra, sem
ekki sinna því. Kirkjufólk ætti
að hlynna vel að hinum ýmsu
hópum, sem starfa innan safnað-
anna og kirkjunnar í heild og
sjá til þess að þeir hafi samband
sín á milli. Það ætti líka að átta
sig æ betur á því nýja samfé-
lagi, sem mótast af nýrri tækni
og viðhorfum og hyggja að hin-
um mannlega þætti þess.
Páfinn kemur
til íslands
Jóhannes Páll II páfi hefur
ákveðið að koma til Norðurland-
anna árið 1989. Ekki hefur verið
ákveðið hvað páfi muni ræða í
þessari íyrstu heimsókn sinni til
þessara landa en líklega ræðir
hann m.a. um samstarf kirkju-
deijda.
I blaðinu Women, Konur,
sem sent er út frá Kvennavett-
vangi Lúterska heimssambands-
ins í Genf segir í febrúarheftinu:
Amerískar kirkjur
andmæla fjöl-
skylduofbeldi
Þing amerísku lútersku kirkn-
anna, ALC, sem koma saman í
Minneapolis í september, álykt-
aði að kirkjan ætti að leggja sitt
af mörkum til að stöðva ofbeldi
i fjölskyldum. Lagt var til að
komið yrði á fót starfsemi innan
safnaðanna, sem áréttaði hvern-
ig fyrirmyndar fjölskyldulíf ætti
að vera, hafin yrði innan safnað-
anna umræða um ofbeldi á
heimilum, hvatt til stofnunar
„griðastaða" innan safnaðanna
fyrír fórnarlömb ofbeldis og unn-
ið yrði að því að fjölmiðlar hættu
að birta lýsingar á ofbeldi. I
yfirlýsingunni sagði að ofbeldi á
heimilum bitnaði oftast á börn-
um og konum.
Kirkjukonur í
Taiwan sameinast
I desember sl. var haldin ráð-
stefna í Taiwan, sem fjallaði um
breytta stöðu kvenna í þjóðfé-
laginu og þar með breytta
afstöðu þeirra til vinnu. Yfir-
skrift ráðstefnunnar var:
Samstaða kvenna til sameining-
ar Asíukvenna í baráttu fyrir
fæðu, réttlæti og frelsi. 70 kon-
ur tóku þátt í ráðstefnunni,
kaþólskar, lúterskar, baptistar,
meþódistar og frá öldungakirkj-
unni.
Kirkjan I Brasilíu
ræðir um stjórnmál
I október héldu lútersku kirkj-
urnar í Brasilíu kirkjuþing sitt
Sunnudagur: Post. 1.6—11.
Mánudagur: Post. 2.1—13.
Þriðjudagur: Post. 2.36—42.
Miðvikudagur: Post. 2.43—37.
Fimmtudagur: Post. 3.1—10.
Föstudagur: Post. 3.11—16.
Laugardagur: Post. 3.17—21.
Við höfum valið fyrstu þijá
kafla Postulasögunnar sem les-
efni vikunnar. Postulasagan er
frásagan af því hvernig fólk
Jesú, konur og karlar, uppfyllti
boð hans um að fara út um allan
heiminn og boða fagnaðarerind-
ið. Jesús er risinn upp frá
og kölluðu hina 1.453 söfnuði
til aukinnar þátttöku í stjórn-
málum. Þær brýndu fyrir fólki
sínu að kjósa þingmenn til þjóð-
þingsins með mikilli gát svo að
lúterska kirkjan gæti haft sem
mest áhrif á þjóðfélagsbreyting-
ar í Brasilíu og stutt hina
landlausu, heimilislausu, indí-
ána, blökkumenn, konur, verka-
menn og smábændur. I fyrsta
skipti voru konur kosnar í hina
sjö manna stjórn lútersku kirkn-
anna í Brasilíu, þijár óvígðar
konur.
dauðum. Á því byggist allt starf-
ið, öll prédikunin er grundvölluð
á þeim miklu og undursamlegu
tíðindum. Hann, sem var hjá
fólki sínu í 40 daga eftir uppris-
una, er nú farinn til himins, en
hann mun koma aftur á sama
hátt og hann fór. Og hann efnir
fyrirheitið um að senda þeim
annan huggara, annan hjálpara,
andann heilaga. Boðskapurinn
er upprisa Jesú og sá miklu
kraftur og kærleikur, sem upp-
risan gefur til að þoka heiminum
til betri vegar og frelsa hann
alveg að lokum.
Biblíulestur vikunnar