Morgunblaðið - 24.05.1987, Blaðsíða 62

62
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 24. MAÍ 1987
IEYJA-
HAFINU
Eg fer í sjóinn út við innsiglinguna
og finnst ég loksins vera komin.
Sjórinn er saltur og blár. Sólin hell-
ir sér yfir heiminn. Eftir nokkur
sundtök er ég endurnærð og fer inn
í þorpið og hyggst fá mér góða máltíð.
Á leiðinni mæti ég geðveiku kon-
unni, sem gengur um allan daginn,
grettin og bogin. Hún er alltaf jafn
skælbrosandi, þó er í svip hennar
einhver örvæntingarfull innilokun.
Orea? Orea! Orea?
Hún segir það háum rómi, vænt-
ir ekki svars og heldur áfram göngu
sinni. Orea merkir falleg.
Um kvöldið fer ég á restaurant
Lazarakis. Það er sú stærsta í þorp-
inu og eini staðurinn þar sem er
töluð góð enska. Fimm manna fjöl-
skylda rekur staðinn. Eldri hjón og
þijú uppkomin böm þeirra.
Þennan dag komu óvenjumargir
með skipinu. Gamall maður dregur
fram mandólín og syngur. Seinna
um kvöldið þegar áfengið er tekið
að segja til sín, er hann hættur að
spila, en kyijar blautlegar vísur, á
grisku.
Það er margt um manninn og
grísk þjóðlagatónlist hljómar úr
hátalara á Lazarakis. Grísk tónlist
sem felur í sér andartakið og eilífð-
ina, gleðina og sársaukann. Hér
liggja skútur frá öllum heimshom-
um og vagga letilega við akkeri.
Um borð er allt á fleygiferð. Þar
er líka verið að dansa og spila og
tala saman. Þeir sem voru að koma
að landi, hengja fötin sín til þerris
og þrífa farkostinn. Það liggur ekk-
ert á. Það er hægt að skemmta sér
daginn eftir. Kvöldið eftir.
Það liggur eitthvað í loftinu. Ein-
hver titringur, tónlist full af sárs-
auka og gleði, orð sem breytast í
sögur eða samræður. Bara sögð til
að heyra þau. Og litir. Tilveran er
ekkert nema litir.
Ad eiga eyju
Ég er komin til Grikklands. Aftur
eftir tuttugu ár. Ég er auðvitað að
fara í frí (fæðingarorlof), og komin
til að skrifa Ieikrit. Ef andinn verð-
ur reiðubúinn. Svo ætla ég í
pílagrímsför til Diafani.
En mig langar að finna mér eig-
in eyju. Áður en ég fór að heiman,
benti fólk mér á eyjar, sem það
hafði heimsótt og eignað sér um
leið.
Fóiki finnst gott að eiga sína
sérstöku eyju. Mig langaði til að
eignast mína sérstöku eyju, en
fannst ótrúlegt' að heppnast það.
Eyjamar í Eyjahafinu em margar
og flestar vel frægar.
Þegar ég skoða ferðaáætlun á
skrifstofu í Rhodos, rek ég allt í
einu augun í þetta nafn, Castel-
orizo. Heillandi nafn sem hitti beint
í mark. Ég spyr skrifstofustúlkuna
hvort hún viti nokkuð um staðinn:
Þetta er rólegur staður. Mjög ró-
legt. Segir hún og mig langar
þangað. Tíni saman pjönkur mínar
og held niðrá höfn. Þó með hálfum
huga, því hvemig gat ég verið viss
um að þetta væri rétta eyjan. Þeg-
ar ég kem út úr leigubflnum em
menn að búast til að bisa landgang-
inum frá borði. Mér er um það bil
að snúast hugur þegar hafnarvörð-
urinn, í líki örlaganna, hnippir í
mig og segir mér að drífa mig um
borð. Báturinn sé að fara.
Skipveijar taka fagnandi einum
farþega enn og ég þarf ekkert að
borga. Seinna fæ ég sk.ýringu á því.
Eg kem mér fyrir í björgunarbát
uppi á d.ekki og breiði úr kortinu
Komið í land með stórafla.
mínu, til að vita hvemig eyjan mín
er í laginu. Þetta er stórt og mikið
viðurkennt landakort.
Eyjan er ekki á kortinu.
Eyjan er sumsé út úr korti, hugsa
ég og fer í sólbað. Og finnst gott
að vera á eyju sem er út úr korti.
Þannig er hún ekki til.
Sólin skín brennandi heit. Það
er ekkert að sjá nema himin og haf
og strönd Tyrklands, sem rís dulúð-
ug úr hafi. Óvinalandið. Sjóferðin
tekur átta tíma. Svo rís hijóstmg
eyja úr hafinu. Allir fara frammí
til að horfa á eyjuna nálgast. Bátur-
inn siglir fyrir hávaxna eyjuna og
viti menn: Komið er inn á litla vík
og þorpið blasir við. Gönguleiðimar
hlykkjast upp ijöllin fyrir ofan. Þá
hugsaði ég: Þetta er eyjan mín. Ég
ætla að vera hér.
Kastali út
við sjóndeildar-
hringinn
Það var eins og allt biði mann
velkominn. Samt var eitthvað dular-
fullt við staðinn. Eitthvað sem ég
gat ekki komið auga á að bragði.
Ef til vill bara þessi tilfinning, hvað
allt var hlýlegt og einmanalegt í
senn.
Það var einsog ekkert í heiminum
væri til nema eyjan.
Húsin stóðu í u-lagaðri skeifu
kringum víkina, hvítmáluð og flest
jafnhá. Þau voru eins og leikmynd
sem eitthvað leyndist á bak við.
Kannski var það leikmyndin sem
bjó til þessa absúrd tilfinningu. Það
var einhvem veginn einsog ekkert
væri til í heiminum nema þessi eyja.
Það hlaut að vera absúrd.
Fólk þyrptist niður á höfn til að
taka á móti skipinu og farþegar
gengu frá borði. Sumstaðar urðu
fagnaðarfundir. Ég gekk í land og
settist niður á fyrsta veitingastað-
inn sem ég fann.
Þetta er líka fínt nafn á þessari
eyju, hugsa ég. Castelorizo. Það
hlýtur að þýða kastali út við sjón-
deildarhringinn. Það hlýtur að vera
nóg takmark í lífinu, að komast í
kastala sem er út við sjóndeildar-
hringinn. Kastalar geta verið í allra
kvikinda líki, hugsa ég heimspeki-
lega. Fljótlega komst ég að því að
túlkun mín á nafninu er ekki rétt,
en ákvað þó að halda minni skýr-
ingu. Castelorizo þýðir í raun: Rauði
kastalinn og er afbökun úr ítölsku:
Castello Ricco. En það nafn gáfu
ítalir eyjunni eftir kastala sem trón-
ir efst á eyjunni og á að vera frá
16. öld. Á grísku heitir eyjan Meg-
isti, eftir grískum konungi sem bjó
þar fyrir mörgum öldum. Þó íbúam-
ir kalli eyjuna aldrei annað en
Castelorizo, er póststimpillinn Meg-
isti.
Leikhús götunnar
Ég fæ mér herbergi á þrifalegu
pensjónaði við aðalgötuna, sem er
hafnarbakkinn um leið. Mér finnst
allt vera fullkomið nema að næst
verði ég að koma með börnin mín
hingað. Svo verð ég að komast að
því, hvort ég geti skrifað leikrit hér