Morgunblaðið - 08.09.1987, Qupperneq 45

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 8. SEPTEMBER 1987
45
Afmæliskveðja:
Jónína Guðbjarts-
dóttir ísafirði
„Hvar fannstu tign jafn hátignarháa
og heilaga, djópa ró?
Þar há^ðliin gnæfa við himininn bláa
og hlýjan, lognsléttan sjó,
sem árdegissólin frá austrinu gyllir
eldskini §ær og nær,
en sendir úr vestrinu kyrrláta kveðju
og kvöldroðans purpura á Djúpið slær.“
(Rósa B. Blöndal)
Þannig yrkir ein tengdadóttir ísa-
fjarðar, og við vitum, að allir, sem
tengzt hafa eða dvalið á þessum
hrikalega fagra stað, geta tekið und-
ir orð hennar. Þessi bær „í faðmi
fjalla blárra" býr yfir dulartöfrum
allra árstíða, sem engum gleymist,
er þar hefur lifað og starfað.
Hinn 24. ágúst sl. varð einn af
merkustu borgurum ísafjarðarkaup-
staðar 85 ára, Jónína Guðbjarts-
dóttir, ekkja Guðbjarts heitins
Asgeirssonar, fyrrv. skipstjóra og
útgerðarmanns, sem öllum var að
góðu kunnur.
Jónína Þóra Guðbjartsdóttir, eins
og hún heitir fullu nafni, var fædd
24. ágúst, að Kollsá í Jökulfjörðum,
dóttir, hjónanna Ragnheiðar Jóns-
dóttur ljósmóður og Guðbjartar
Kristjánssonar, sem þá bjuggu þar.
Snemma var Jónína kunn að dugn-
aði og myndarskap, og lýsir Vil-
mundur Jónsson landlæknir vel í bók
sinni aðkomu þeirra félaga Þórbergs
Þórðarsonar o.fl. á heimili þeirra
mæðgna.
Ung að árum giftist Jónína eigin-
manni sínum Guðbjarti Ásgeirssyni.
Þau voru gefín saman af séra Sigur-
geiri Sigurðssyni, síðar biskup, 16.
des. 1925. Fyrstu hjúskaparárin
bjuggu þau í Hnífsdal. Ásgeir Guð-
bjartsson, tengdafaðir hennar, var
þekktur formaður og útgerðarmaður.
Guðbjörg Pálsdóttir kona hans, var
einstök manneskja að allri gerð, og
ekki sízti sjómaðurinn í fjölskyld-
unni, þótt ekki reri hún, en bjó samt
yfír flestum eiginleikum Þuríðar
formanns. Guðbjörg lifði og hrærðist
í sjómennsku, veðurfari og afla-
brögðum, og ekki aðeins „sinna"
manna, heldur svo að segja allra
Hnífsdælinga innanfrá Stekkjum og
alla leið út í Bug. Hún elskaði sjóinn
og allt, sem honum viðkom.
AJlir þrír synir þeirra; Guðbjargar
og Ásgeirs, urðu þekktir skipstjórar
og aflamenn, þeir Guðmundur Júní,
Guðmundur Sölvi og Guðbjartur
Marías. Þannig má með sanni segja,
að ósvikið sjómannsblóð sé í ættinni,
eins og bezt hefur sannazt á þeim
landskunnu aflamönnum og skip-
stjórum á happaskipunum „Guð-
björgu" og „Guðbjarti", sonarsonum
þeirra Guðbjargar og Ásgeirs.
Jónína og Guðbjartur eignuðust
fímm böm. Þau eru þessi: Margrét
Elísabet, fædd 26. des. 1926 í
Hnífsdal. Hennar maður var Kristinn
Ambjömsson, vélstjóri frá Dalvík.
Ásgeir Guðbjartur, skipstjóri, f. 21.
júlí 1928, í Kjós. Kona hans Sigríður
Brynjólfsdóttir. Guðbjartur Kristján,
eftirlitsmaður, f. 10. júlí 1930 í
Hnífsdal. Kona Svandís Jónsdóttir
frá Flateyri. Hörður, skipstjóri, f. 17.
ágúst 1932 í Kjós. Kona hans Sigríð-
ur Jónsdóttir. Ragnheiður Ingibjörg,
f. 11. nóv. 1937, á ísafírði. Eigin-
maður hennar Jóhann Kárason,
fyrrv. lögregluþjónn frá Hólmavík.
Bamaböm Jónínu em 18, en bama-
bamabömjn 7, svo afkomendumir
eru 25. Öll era bömin búsett á
ísafírði.
Á miðju ári 1930 flytja þau Jónína
og Guðbjartur til ísafjarðar ásamt
gömlu hjónunum Guðbjörgu og Ás-
geiri. Kaupa þeir feðgar þar húseign-
ina Ásbyrgi, Brunngötu 10. Þar var
heimili ungu hjónanna alla tíð síðan,
og Jónínu enn í dag, en Guðbjartur
lézt 3. nóv. 1973. Hann var sérstak-
lega prúður og elskulegur maður sem
öllum þótti vænt um, auk þess, sem
hann var einn af meiriháttar fram-
kvæmdamönnum kaupstaðarins,
þrátt fyrir að hann gekk lengst af
ævinnar ekki heill til skógar.
Oft var gestkvæmt hjá þeim hjón-
um Jónínu og Guðbjarti og nætur-
gestir ósjaldan margir, einkum úr
Grannavíl og Jökulfjörðum, að
ógleymdum Homströndum, meðan
ennþá var þar iðandi mannlíf. Tak-
marka- og formálalaus gestrisni og
góðvild í hvívetna vora þeim hjónum
báðum í bijóst borin. Það var aldrei
við nögl skorið eða séð eftir bita á
þeim bæ, það er víst.
Afkomendur Jónínu eru nú orðnir
allmargir af efnilegu og dugmiklu
fólki á ýmsum aldri, sem umvefur
hana verðskuldaðri ást og umhyggju.
Alla sína liðnu daga var Jónína styrk
og óbrigðul stoð manni sínum og
ættmennum öllum. Fyrir utan það
að annast lengst af mannmargt
heinrili og standa undir gestagangi,
hefur hún allt til þessa ekki látið sig
muna um að taka virkan þátt í veið-
arfæraútbúnaði aflakónganna sona
sinna. Áram saman og allt fram til
þessa, hefur Jónína setið löngum,
seint og snemma, við að hnýta öngla
á tauma handa skipshöfnum sinum.
Ekki af því, að hún þyrfti þess fjár-
hagslega, enda talin kona efnuð,
heldur aðeins til að starfa og gera
gagn, og hefur þetta starf veitt henni
ómældar ánægjustundir.
Eftir lát manns síns hefur Jónína
búið ein á heimili þeirra í Ásbyrgi.
Þar hefur hún haldið uppi sinni
miklu, gömlu gestrisni. Að mörgum
er jafnan vikið góðu og fer ekki allt-
af hátt.
Um margt er Jónína Guðbjarts-
dóttir sérstæð. Réttlætiskennd
hennar er bæði sterk og nákvæm.
Telji hún sig í viðskiptum eiga rétt,
gengur hún eftir honum, jafnvel hart
og þótt í smáu sé. Hafa sumir undr-
ast þetta og lagt henni út til lasts,
en það er óþarfí, því það er byggt á
réttlætiskennd, en ekki smásálar-
skap.
Gædd er Jónína dulrænum hæfí-
leikum og berdreymin er hún. Kemur
henni fátt á óvart, einkum það, sem
varðar aflabrögð og veðurfar, og era
margir til vitnis um það. Þannig er
Jónína raunveruleikans barn tveggja
heima.
Nú hin síðustu árin hefur þrekið
tekið að fjara út og sjónin að bregð-
ast. En Jónína er slík skapstillingar-
manneskja og hetja, að hún tekur
öllu með rósemi og felur Drottni allt
sitt ráð. Hugurinn er enn sem fyrr
skýr og lifandi frammi fyrir gangi
lífsins og minningunum frá liðnum
dögum.
Kæra Jónína! Fyrirgefðu siðbúna
kveðju, sem á sér sínar afsakanir.
Guð blessi þér ævikvöldið og gefí að
það verði sem „kyrrlát kveðja, er
kvöldroðans purpura á Djúpið slær."
Gróa og Baldvin Þ. Kristjánsson

Nyjung
BESTAURANT
LÆKJARGOTU 2, II HÆÐ
Skeldýrahlaðborð í hádeginu virka
daga, aðeins 680,- kr.
Verið velkomin
„Þú skalt eiga mig á fæti!"
fiiTEC