Morgunblaðið - 10.10.1987, Blaðsíða 47

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 10. OKTÓBER 1987
47
SigurðurB. Laxdal
Grímsson-Minning
Fæddur 9. febrúar 1912
Dáinn 28. september 1987
í dag verður gerð frá Reynistað-
arkirkju útför Sigurðar Laxdals
vinnumanns í Holtsmúla í Skaga-
firði, sem lést á Héraðssjúkrahúsi
Skagfirðinga 28. september sl.
Fullu nafni hét hann Sigurður Bern-
harð Laxdal. Hann fæddist á
Sauðárkróki 9. febrúar 1912. For-
eldrar hans voru hjónin María
Jónsdóttir og Grímur Laxdal.
Grímur var þingeyskur að kyni, en
María skagfirskra ætta. Stutt varð
sambúð þeirra hjóna, skildu sam-
vistir. Grímur fluttist suður á
Suðurnes og dvaldist við Faxafló-
ann til dauðadags. María ól hins
vegar aldur sinn að mestu innan
Skagafjarðar og hafði soninn með
sér í vistum.
Eftir fermingu hófst vinnu-
mennskuferill Laxdals — en undir
því nafninu gekk hann í daglegum
samskiptum heimilisfólks og vina —
og stóð hann óslitinn í sex áratugi.
Árið 1934 réðst hann vinnumaður
að Holtsmúla til hjónanna Ellerts
Jóhannssonar og Ingibjargar
Sveinsdóttur og þar „stóð hann á
teignum" slétta hálfa öld og hafði
þá þjónað þrem kynslóðum, þegar
heilsubilun batt enda á starfsgetu
hans og hann þurfti að gangast
undir skurðaðgerðir og dveljast um
hríð á sjúkrahúsum. Hremmingun-
um tók Laxdal með frábæru
æðruleysi og jafnframt þá hann
alla umönnun og fyrirgreiðslu með
einlægu þakklæti. Hugurinn var
löngum bundinn við gamla heimilið,
og innsta ósk hans var að mega
eyða síðustu stundum ævikvöldsins
heima að Holtsmúla, og þá ósk fékk
hann uppfyllta. — Þegar Ellert og
Ingibjörg hættu búskap, tóku við
jörðinni. Sigurður sonur þeirra og
kona hans, Gunnur Pálsdóttir. Þeim
vann Laxdal uns Sigurður féll frá.
Þá hófu búskap Ingibjörg dóttir
Sigurðar og maður hennar, Ragnar
Ámason. Fyrstu búskaparár þeirra
sinnti Laxdal enn ýmsum þeim
störfum, sem hann hafði leyst af
hendi í tíð fyrri húsbænda, og
síðustu örorkuárin dvaldist hann í
skjóli ungu hjónanna, sem létu sér
mjög annt um gamla manninn og
léttu honum gönguna sem best þau
gátu.
Frá því að Sigurður Laxdal kom
fyrst að Holtsmúla, hefur hann ver-
ið sem einn af fjölskyldunni. Þolað
með henni sætt og súrt, unnið henni
af einstakri trúmennsku, aldrei gert
neinar kröfur nema til sjálfs sín að
skilja hveiju því, sem honum var
falið, sómasamlega af hendi. Enda
var hann alla tíð sannkölluð heilla-
stoð Holtsmúlaheimilisins.
Ekki naut Sigurður Laxdal skóla-
göngu fram yfir nám til fullnaðar-
prófs úr bamaskóla. Aðstæður hafa
sjálfsagt ekki leyft meira. En bók-
hneigður var hann á alþýðuvísu og
las mikið alla tíð, og síðustu árin
var bókin aðalfélagi hans. Laxdal
las raunar allt, sem að honum
barst, en þjóðleg fræði, hygg ég,
að hann hafi haft mestar mætur á
ásamt ævisögum og íslendinga sög-
unum, sem hann las í bemsku og
á unglingsárum og stóðu honum
ljóslifandi fyrir hugskotssjónum
fram til hins síðasta. Minni hans
og næmi var afar trútt, enda kunni
hann ókjörin öll af vísum og sögnum
og miðlaði því á glöðum stundum
meðal vina. Fleiri hæfileika hlaut
vinur minn Laxdal í vöggugjöf í
ríkum mæli. Hann var svo
músíkalskur, hafði svo næmt tón-
eyra, að til var tekið af þeim, sem
kynntust þessum þætti hans og
dómbærir vom. Það var og enda
ein fárra lystisemda Laxdals að
syngja, hvort sem var í karlakór,
blönduðum kór eða við tilfallandi
tækifæri. Hann söng um árabil með
karlakómum Heimi og enn lengur
söng hann við guðsþjónustur og
aðrar athafnir í sóknarkirkju sinni
að Reynistað. Bassaröddin hans
Laxdals mun vissulega hljóma
mörgum í minningunni um góðan
dreng og félaga.
Sigurður Laxdal helgaði land-
búnaði krafta sína og kom þar ekki
síst til búfjárhirðing. Hann var nat-
inn hirðir og dýravinur, en þar
munu hrossin hafa skipað æðstan
sess en einnig átti smalahundurinn
sitt rúm í huga hans. Það varð að
búa vel að honum. Laxdal skildi
manna best, hvert dýrmæti góður
fjárhundur var við fjárgeymslu og
í smalamennsku svo og mat hann
trygglyndi seppa að verðleikum.
Göngur og réttir voru meðal hátíðis-
daga í lífi hans.
Sigurður Laxdal var hestamaður
á gamla og góða íslenska vísu, lað-
aði fram það besta hjá hrossunum
með ljúfum tökum og þolinmæði,
lagði mest upp úr töltinu, en hirti
minna um skeiðgripin. Enda var
klárhesturinn með tölti, B-flokks
hestur nútímans — eftirsóttasti
reiðhestur ó uppvaxtarárum hans.
Áreiðanlega lifði hann oft það, að
„knapinn á hestbaki er kóngur um
stund, kórónulaus á hann ríki og
álfur“. Og ekki var örgrannt um,
að Bakkus væri með í för á stund-
um, enda voru þeir góðvinir og
fylgdust að við ýmis tækifæri. Aldr-
ei vissi ég „óminnis hegrann"
granda Laxdal, þótt aðrir hnigju
fyrir honum. Ófá voru þau skiptin,
sem Laxdal var bjargvættur félag-
anna, sem höfðu umgengist Bakkus
kóng af óvarkámi. Þar, sem annars
staðar, lét drengskapur hans til sín
taka.
Enn má nefna fagran þátt í fari
Laxdals, þann hve bamgóður hann
var. Öll böm og unglingar, sem
honum vom samtíða á heimili, löð-
uðust að honum og áttu hann að
trúnaðarmanni. Ekkert var sjálf-
sagðara en leysa vandamálin, ef það
stóð í hans valdi. Kynslóðabil var
hér óþekkt.
Enginn verður héraðsbrestur,
þótt slitinn og þreyttur vinnumaður
hverfi af sjónarsviðinu, jafnvel þótt
sá hinn sami hafi, þegar á allt er
litið, oft verið einn burðarása bú-
sýslunnar. Ýkjulaust má heimfæra
það á Sigurð Laxdal. Enginn var
hann veifiskati, hélt fast á skoðun-
um sínum og var trölltryggur vinur
í raun. Með vinum hans mun geym-
ast - minningin um drengskapar-
manninn, fölskvalaus.
Að leiðarlokum flyt ég Sigurði
Laxdal hugheilar þakkir okkar
hjóna og barna okkar fyrir vinátt-
una og öll samskiptin, meðan leiðir
lágu saman. Og nú þegar kross-
messan er uppmnnin og vistaskipt-
in um garð gengin, biðjum við vini
okkar velfamaðar í nýju vistinni.
Friðrik Margeirsson
■ - i —\\

NYJUNG
MITSUBISHI SAPPORO
ViðhafnarbíU í sérfíokki
— Tölvustýrö innsprautun (ECI)
— Tölvustýrt fjöörunarkerfi (ECS)
— Læsivörn á hemlum (ABS)
MITSUBISHI COLT isooglx
— Hagkvæmur í rekstri
— Auöveldur í akstri
MITSUBISHI LANCER 1500 GLX
Kostaríkur bíll sem kostar lítið
ÞRJAR STJORNUR FRA
MITSU BISHl
□ Allir meö framhjóladrif.
□ Allir meö aflstýri.
□ Allir meö snertulausa
kveikju.
□ Allir meö rafstýröa útispegla.
□ Allir meö rúllubílbelti í hverju
sæti.
□ Allir meö litaöar rúöur.
□ Allir meö tvískipt, fellanlegt
aftursæti.
Það borgar sig að bíða
eftir bíl frá Mitsubishi