Morgunblaðið - 01.11.1987, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 1. NÓVEMBER 1987
B 3
Ein þekktasta og
mesta leikkona
Hollywoodmynd-
anna er án efa
Katharine Hep-
bum, sem verður
78 ára þann 9.
nóvember. Engin
önnur Hollywoodstjama hefur hlot-
ið fern Oscarsverðlaun, og engin
hefur verið tilnefnd jafn oft til Osc-
arsverðlauna, Hepburn hefur verið
tilnefnd 12 sinnum.
Nú standa vonir til að aðdáendur
fái aðeins að skyggnast á bak við
tjöldin og kynnast persónunni Kat-
harine Hepbum örlítið, því út er
að koma bók um stuttan kafla í
ævi hennar. Hún hefur nefnilega
skrifað bók í gamansömum stíl um
kvikmyndun „The African Queen"
eða Afríkudrottningarinnar árið
1951. Bókina nefnir hún „The Mak-
ing of the African Queen", og
undirtitill er: „Or How I Went to
Africa with Bogart, Bacall and
Huston and Almost Lost My Mind.“
Mætti þýða titilinn eitthvað á þessa
leið: Kvikmyndun Afríkudrottning-
arinnar: Eða hvemig ég fór til
Afríku með Bogart, Bacall og Hus-
ton og gekk næstum af vitinu.
Afríkudrottningin er byggð á
skáldsögu eftir C. S. Forester og
fjallar um trúboðann Rose Sayer,
sem aldrei hefur verið við karlmann
kennd, og Charlie Allnut, skipstjóra
fljótabáts, sem þekkir fátt til ann-
arra kvenna en vændiskvenna
hafnarhverfanna. Myndin gerist í
fyrri heimsstyijöldinni þegar þýzka
keisaradæmið réð enn yfir nýlend-
um í Afríku, og segir þar frá
samskiptum þessara ólíku persóna,
og ákvörðun þeirra um að sigla á
báti Charlies, Afríkudrottningunni,
í leit að þýzkum fallbyssubáti til
að sprengja hann í loft upp. Og
þótt Charlie og Rose séu gjör ólík
að eðlisfari, verða þau að sjálfsögðu
yfír sig ástfangin áður en yfir lýkur.
í bók sinni segir Katharine Hep-
bum frá ferðinni til Belgíska
Kongó, eins og Zaire hét þá, og
dvölinni þar í fímm vikur við kvik-
myndatöku ásamt hjónunum
Laureen Bacall og Humphrey Bog-
art og leikstjóranum John Huston.
Að hennar sögn kom hún til Afríku
klædd hvítum samfestingi með
mexíkanahatt á höfði og fanns hún
einna helzt líkjast „mjög freknótt-
um karlmanni í kvenhlutverki." I
Afríku nærðist hún „aðallega á
ananassneiðum og kexi, fór með á
fílaveiðar, tíndi skordýr úr kartöfl-
ustöppunni, rak upp skaðræðisóp
þegar myndarleg eiturslanga skreið
undan útikamrinum - og fannst lífið
dásamlegt."
Leikkona í tæp 60 ár
Leikferill Katharine Hepbum
hófst árið 1928, en fyrstu fjögur
árin lék hún eingöngu í leikhúsum.
Kvikmyndaleik hóf hún árið 1932,
og strax árið eftir hlaut hún fyrstu
Oscarsverðlaun sín fyrir leik í kvik-
myndinni „Moming Glory". Þekkt-
asti mótleikari hennar er án efa
Spencer Tracy, og léku þau hjóna-
hlutverk saman í mörgum myndum.
Það gerðu þau einnig í einkalífinu,
þótt ekki væm þau gift hvort öðm.
Stóð ástarsamband þeirra í 27 ár,
þar til Tracy lézt árið 1967. Kathar-
ine hafði ung gifzt Ludlow Ogden
Smith, en þau skildu fljótlega.
Spencer Tracy var hinsvegar
kvæntur og strangtrúaður kaþó-
likki, svo skilnaður kom ekki til
greina. En eiginkonan, Louise,
sætti sig við aðskilnaðinn. Hún bjó
í Kalifomíu, Spencer Tracy og Kat-
harine í New York. Louise helgaði
sig starfi í þágu heymarlausra
bama, og naut þar ríkulegs stuðn-
ings eiginmannsins, enda áttu þau
saman heymarlausan son.
í Hollywood hefur það lengi þótt
tíðindum sæta hver er með hveijum,
og framhjáhöld og ástarsambönd
jafnan þótt góður blaðamatur. Er
þótt flestum væri kunnugt um sam-
band þeirra Hepbum og Tracy,
sluppu þau við þá umfjöllun sem
hefði þótt eðlileg ef aðrir hefðu átt
þar hlut að máli. Það var eins og
dálkahöfundamir bæm meiri virð-
ingu fyrir sambandi þeirra en
annarra. Enda vom þau ekkert að
flíka sambandinu, og sáust sjaldan
saman á almannafæri.
Árið 1962, eftir að hafa lokið við
kvikmyndina „Long Day’s Joumey
Into Night", lagði Katharine Hep-
bum leiklistina á hilluna, og helgaði
sig næstu fimm árin að því að hugsa
um Spencer Tracy, sem þá var far-
inn að láta á sjá. Hann hafði verið
vínhneigður, en hætti að drekka.
Því fylgdi þunglyndi, og annaðist
Hepbum hann þar til hann lézt.
I bók sinni um Afríkuferðina
minnist Katharine lítið á Tracy. í
fyrstu ætlaði hún ekkert að minnast
á hann. „En þegar útgefendur lásu
fyrst handritið að þessari Afríku-
sögu,“ segir hún, „hafði einhver orð
á því hversvegna ég minntist ekk-
ert á gamla manninn. Svo ég
hugsaði með mér, allt í lagi, ég
skal minnast á hann.“
Katharine segir svo frá því þegar
hún var á leið til Afríku og kom við
á Ítalíu. Hún hitti Spencer Tracy í
Napoli, og þau fara akandi til Róm-
ar og eiga þar dýrðardaga -
„skoðunarferðir, kirlqur, göngu-
ferðir, kvöldverðir og ferðalög."
Tracy fór svo áfram til London
daginn áður en hún hélt til Leopold-
ville (sem nú heitir Kinshasa,
höfuðborg Zaire).
Fyrstu kynnin
Spencer Tracy og Katharine
Hepbum þekktust aðeins af afspum
þegar hún óskaði eftir því að hann
yrði fenginn til að leika á móti henni
í gamanmyndinni „Woman of the
Year“, sem fjallar um skoplegt sam-
band þekktustu konu heims í
blaðamannastétt og bezta íþrótta-
blaðamanns New York. Spencer
Tracy var frekar lágvaxinn, en
Katharine hávaxin, 1,70 á hæð, auk
þess sem hún gekk oft á háum
hælum. Þá var hún oftast með hár-
greiðslu sem gerði hanna enn
hærri. Það gerði hún að yfirlögðu
ráði til að stjómendur kvikmynda-
veranna sem hún samdi sjálf við
um kaup og kjör litu jafnan upp til
hennar. í fyrsta sinn sem hún hitti
Tracy vék hún sér að framleiðand-
anum Joseph Mankiewicz og sagði:
„Ég vona að ég sé ekki of stór fyr-
ir hann.“Þá svaraði Mankiewicz að
bragði: „Hafðu engar áhyggjur,
hann lækkar á þér risið."
Þau Hepbum og Tracy léku sam-
an í níu kvikmyndum. Síðasta mynd
þeirra var „Guess Who’s Coming
to Dinner", sem færði Hepbum
Oscarsverðlaunin 1968. Hálfum
mánuði eftir að myndatöku lauk
andaðist Tracy. „Ég held að ég
gæti aldrei horft á þá rnynd," segir
hún. Og hún hefur aldrei séð hana.
En mótleikarar Hepbum voru
fleiri en þeir Spencer Tracy og
Humphrey Bogart. Má þar nefna
John Barrymore, Gaiy Grant, John
Wayne, Laurence Olivier, Henry
Fonda, Jimmy Stewart og Nick
Nolte. Hefur hún ekkert nema gott
um þá alla að segja. Síðasta mynd-
in - í bili - var „On Golden Pond“
með Henry Fonda, og hlutu þau
bæði Oscarsverðlaun fyrir.
Katharine Hepbum hefur aldrei
haft áhyggjur af því þótt aldurinn
færist yfir hana. „Áhyggjur breyta
engu, er það?“ segir hún. „Það eina
sem ég er á móti er að leika eitt-
hvað gamalt skrípi eða gamalt fffl,
eða að sitja inni á elliheimili.... eng-
inn hefur áhuga á því, sízt þeir sem
dveljast á elliheimilum. Það ættu
allir að rejma að halda sér í þjálf-
un, en ekki af ótta við baráttuna
gegn ógn ellinnar. Því þegar svo
er komið verður þú að segja við
sjálfa þig: Langar þig til að lifa til
eilífðar? Og ég segi nei. Ég óttast
ekki dauðann. Ég held ég sofni
bara út af.“
Þaðer
á hreinu
SPES þvotta- og mýkingarefni í
þvottavélina. SPES í uppvaskið
og SPES hreinsir til hrein-
gerninga.
DREIFING SUND HF. VAGNH. 13. SÍMI672022